با وجود اینکه گزارش بازرس اداره کار تخلفات کارفرما را تائید می‌کند اما مشاور کارفرمای معدن شاهسنگ ارجین سلطانیه مدعی است که برادر کودک کارگر او را وارد مجموعه کرده و هرگونه مسئولیت نیز با اوست نه کارفرمای مجموعه! این اظهارات در حالی است که این نوجوان کارگر هشت روز در بخش سنگ شکنی معدن مذکور و مقابل چشم دست‌اندرکاران معدن مشغول به کار بوده است.

بنا بر اعلام منابع کارگری، در حادثه‌ ناشی از کار در معدن شاه‌سنگ ارجین سلطانیه به تاریخ 9 تیرماه 1403؛ بازوی کارگر 14 ساله که به طور کامل از ناحیه کتف قطع و از بدن جدا شد توسط گروه‌های امدادی، به بیمارستان آیت‌الله موسوی زنجان و سپس به بیمارستان شهدای تجریش تهران جهت پیوند دست قطع شده اعزام شد اما متاسفانه عمل پیوند موفق‌آمیز نبود.

فصل سوم از مبحث چهارم قانون کار جمهوری اسلامی ایران به کار نوجوانان اختصاص دارد. طبق ماده 80 قانون کار، به کار گماردن افراد کمتر از 15 سال، ممنوع است. بنابراین، کارفرمایان نمی‌توانند برای تأمین نیروی کار خود، از کودکان و نوجوانان کمتر از 15 سال استفاده کنند. برای این ماده قانونی، ضمانت اجرای نسبتاً سنگینی هم در نظر گرفته شده‌است.

 نوجوان حادثه دیده کارگر رسمی مجموعه نبود!

با وجود اینکه این کودک 14 ساله در معدن ارجین سلطانیه دچار سانحه شده و تمامی مدارک و شواهد از جمله گزارش بازرس اداره کار نیز به نحوی آن را تائید می‌کند؛ اما کریم حری، مشاور کارفرمای معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه به صدای زنجان می‌گوید: کمیل بهرامی، نوجوان کارگر حادثه دیده سلطانیه‌ای اصلا کارگر رسمی مجموعه نیست، برادر ایشان در سیستم مشغول به کار است و به صورت غیرقانونی این کودک را برای اشتغال وارد مجموعه کرده است!

حری که سعی دارد برادر کودک و نگهبانان مجموعه را مقصر جلوه دهد و از وجود این کودک کارگر در واحد سنگ شکنی اظهار بی اطلاعی کند، ادامه می‌دهد: در این که نگهبانی مجموعه مقصر بوده است هیچ شکی نیست چرا که کارگر بدون اینکه قراردادی داشته باشد وارد مجموعه شده و مشغول کار شده است! و در این خصوص نیز برخوردهایی با نگهبان صورت گرفته است!

 مسئولان معدن «ارجین» برای فرار از زیر بار مسئولیت می‌گویند 

که نوجوان حادثه دیده «روزمزد» بود!

اما محسن بهرامی، برادر کودک کارگر حادثه‌دیده معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه در رابطه با جزئیات این حادثه به صدای زنجان می‌گوید: 9 تیرماه 1403 حین کار دست برادرم از ناحیه کتف دچار سانحه شد. ابتدا برادرم را به بیمارستان آیت الله موسوی زنجان انتقال داده و پس از آن تشخیص داده شد تا با آمبولانس به تهران انتقال یابد. در بیمارستان شهدای تجریش تهران نیز تلاش کادر درمان برای پیوند نتیجه‌ای نداد و اقدامات مربوط به ترمیم صورت گرفت. کارفرمای معدن تا به امروز فقط هزینه بیمارستان برادرش کمیل را متقبل شده است و حتی شنیده که دست‌اندرکاران شرکت برای اینکه مشمول جرایم سنگین قانون کار نشوند؛ سعی دارند به مراجع ذی‌ربط که او و برادرش را «کارگر روزمزد» معرفی کنند! در حالی که او حدود 5 سال سابقه فعالیت در این مجموعه را دارد و می‌شود گفت که از نخستین کارگران بکارگیری شده در این معدن محسوب می‌شود.

برادر نوجوان کارگر حادثه دیده می‌گوید: روز حادثه، یکی از کارکنان معدن به دستور کارفرما؛ مبلغ 10 میلیون تومان به حسابم واریز کرد. همان روز که قرار شد برادرم به بیمارستان تهران منتقل شود یکی از دست‌اندرکاران مجموعه برگه‌ای را به دستم داد و گفت که برگه انتقال برادرت به تهران است و باید آن را امضا کنم که من هم آن را امضا کردم تا سریعا سمت تهران برویم.

 برادر کارگر دچار سانحه‌شده؛ مسئولیت حادثه را بر عهده گرفته است!

اما کریم حری، مشاور کارفرمای معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه ادعا می‌کند که برادر کودک کارگر حادثه دیده به صورت مکتوب ذکر کرده است که «مسئولیت کارگر حادثه دیده را بر عهده گرفته و صراحتا قید کرده که برادرم برای کمک کردن به من وارد مجموعه شده است». با توجه به اینکه مسئولیت قانونی در قبال بکارگیری نوجوان زیر 18 سال وجود دارد، هیچ قراردادی بین این کارگر و سیستم منعقد نشده و حضور این نوجوان در محل، نیز غیرقانونی بوده است. با اینکه کودک حادثه دیده، کارگر سیستم نیست اما تمامی هزینه‌های مداوای او نیز از طرف مجموعه پرداخت شده و حتی صاحب مجموعه نیز از والدین فرد حادثه دیده خواسته‌اند که با طرح شکایت از مجموعه، پیگیر حقوق خود باشد و این مجموعه حاضر است هر آنچه قانون می‌گوید را در حق این کودک حادثه‌دیده بپردازد.

 مسئولان معدن ارجین امضایم را جعل کرده‌اند!

برادر کارگر حادثه‌دیده معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه می‌گوید: از زمانی که برادرم دچار سانحه شده فقط هزینه بیمارستان برادرم از سوی کارفرما پرداخت شده، کارفرما می‌گوید که نقشی در بکارگیری برادرم نداشته و من او را وارد سیستم کرده‌ام. اما آیا مگر می‌شود، کارگری سرخود و بدون هماهنگی متولیان معدن، هر فردی را وارد مجموعه کند؟ درست است که کارگر دچار سانحه شده، برادرم من است اما قرار نیست چون برادرم است کارفرما مسئولیتش در قبال برادرم را فراموش کند و من را مقصر جلوه دهد! من خوب به خاطر دارم که نماینده کارفرما؛ با اشتغال برادرم موافقت کرد. دست اندرکاران معدن می‌گویند که برگه مکتوب به امضای من نزدشان دارند که من گفته‌ام برادرم کمیل را با مسئولیت خودم به معدن آورده و او را بکار گرفته‌ام! به تمامی مسئولان ذیربط و کسانی که قرار است پیگیر حقوق برادرم باشند می‌گویم «من نزدیک 5 سال در معدن شاه‌سنگ ارجین سلطانیه مشغول به کار بوده‌ام، تقریبا در تمامی حوزه‌ها نیز فعالیت داشته‌ام، تا دلتان بخواهد از من اثرانگشت و امضا در این مجموعه وجود دارد. موقع انتقال برادرم نماینده کارفرما برگه‌ای را آورد و گفت که بابت انتقال برادرم به تهران است و باید امضا کنم، من در آن لحظه به چیزی جز رساندن برادرم به بیمارستان برای عمل پیوند فکر نمی‌کردم و فقط امضا کردم، تصورم هم این است که آن امضا و برگه همان تعهدنامه‌ای است که برخی مسئولان معدن می‌گویند که از من دست نوشته ای دارند که مسئولیت بکارگیری برادرم در معدن را بر عهده گرفته ام! کدام عاقلی برادرکشی می‌کند که من بکنم؟

بهرامی اضافه می‌کند: برادرم هنوز 14 ساله‌ است و نمی‌داند قطع عضو یعنی چه! او چند روزی است به مدرسه می‌رود و کلاس نهم است، هر بار که حالش را می‌پرسیم به من و پدر و مادرم می‌گوید نارحت نباشید من حالم خوب است چیزی نشده! اما ما که می‌دانیم چه بلایی سرش آمده است. برایش ناراحتم، برای آینده تارش اذیت می‌شوم!

 معدنکار پولش را دارد، برای جبران خسارت آماده است!

 مشاور کارفرمای معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه در خصوص ادعای جعل امضای برادر کودک کارگر حادثه دیده نیز در اظهاراتی قابل تامل می‌گوید: «نه این موضوع صحت ندارد، به خانواده کودک حادثه دیده گفته شد که کش و قوس ندهند تا همه چیز حل و فصل شود، این حادثه نباید اتفاق می‌افتاد اما حالا افتاده است. لازم نیست به این ور و آن ور بروید! کودک حادثه جسمی دیده حداقل اجازه ندهیم آسیب روحی ببیند! ما می‌خواهیم با تعامل این موضوع را حل کنیم، حتی کارفرمای معدن گفتند که درست است کارگر رسمی نیستید اما ما جبران می‌کنیم! وقتی ایشان نگاه حمایتی دارد نباید مباحث مربوط به شکایت و جعل و غیره را مطرح کنیم!

مشاور کارفرمای معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه اضافه می‌کند: معتقدم با کمترین هزینه و بهترین راهکار باید مشکل را حل کنیم که در حال حل مشکل هستیم. معدنکار پولش را دارد هر آنچه قانون اعلام کند بابت جبران خسارت میپردازد اما ما می‌خواهیم کودک کارگر آسیب زیادی نبیند. حتی قولش را گرفتم وقتی 18 ساله شد در همین مجموعه بکارگیری شود.»

مشاور کارفرمای معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه در پاسخ به سؤال صدای زنجان مبنی بر «مگر می‌شود کارگری حدود 8 روز در معدن کار کند اما مسئولان مجموعه که مسئولیت‌شان سرکشی به کارگر است از حضور نوجوان کارگر غافل باشند؟»، عنوان می‌کند: چون برادرش او را به محل کار می‌آورده است همه تصور می‌کردند که در منزل کسی نیست که مراقبش باشد! در کل اطلاعی از این موضوع ندارم اما آنچه اهمیت دارد این است که مسئولیتش با مجموعه نیست زیر هیچ قراردادی با او و کارفرما منعقد نشده است! معدن نیازی به نیروی کار ندارد که بخواهد برای انجام امور، کودک کارگر بکارگیری کند!

حری در پاسخ به این ابهام که «با توجه به اهمیت انعقاد قرارداد بین کارفرما و کارگر، گفته می‌شود که نزدیک به 2 سال است تعدادی از کارگران معدن بدون قرارداد کار می‌کنند!»، می‌گوید: نبود قرارداد بین کارگر و کارفرمای معدن را نمی‌پذیرم. البته حقوق 60 کارگر واریز می‌شود و بیمه تمامی آن‌ها نیز لحاظ می‌شود و قاعدتا قرارداد نیز بین آن‌ها منعقد شده و مشکلی وجود ندارد.

 برادر کارگر سانحه دیده در معدن ارجین هم بیکار شد!

در حالی که مشاور کارفرمای معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه خبر از حمایت کارگر دچار سانحه شده در این مجموعه پس از رسیدن او به سن قانونی 18 سال تمام خبر می‌دهد، محسن بهرامی، برادر این کارگر که اتفاقا در این مجموعه پیش از حادثه شاغل بوده و سابقه 5 ساله در این معدن را دارد به صدای زنجان می‌گوید که برخلاف میلش در این مجموعه کار نمی‌کند و به ناچار مشغول چیدن میوه در باغات روستائیان است تا از این راه امرار معاش کند!

** کارفرما در بکارگیری نوجوان 14 ساله تخلف کرده است

اصغر نجاری، دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با استناد به ماده 79 قانون کار تاکید می‌کند: طبق این ماده قانونی؛ به کار گماردن افراد کمتر از ۱۵ سال تمام ممنوع است و در بدو استخدام باید توسط سازمان تأمین اجتماعی مورد ‌آزمایش‌های پزشکی قرار گیرد.

دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان با بیان اینکه کارفرمای معدن شاه‌سنگ ارجین با بکارگیری نوجوان 14 ساله تخلف کرده است، می‌گوید: متاسفانه کارفرما در مقابل نوجوان کارگری که در معدن دچار حادثه شده صرفا به پرداخت هزینه بیمارستانی او اقدام کرده و حتی در صدد آن است که از مسئولیت بکارگیری این نوجوان در مجموعه تحت مدیریت خود شانه خالی کند!

نجاری معتقد است اگر بازرسان اداره کار مرتبا از واحدها و کارگاه‌ها نظارت دقیق داشته باشند، شاهد چنین اتفاقات ناگواری نمی‌شویم، اضافه می‌کند: کارگر حادثه شده، با هماهنگی حراست و دست‌اندرکاران در این مجموعه تردد کرده و مشغول به کار ‌شده است، در نتیجه باید در قبال قانون پاسخگو باشند که در وهله نخست چرا نسبت به بکارگیری نوجوان زیر 15 سال اقدام کرده‌اند و ثانیا چرا حاضر نیستند مسئولیت اتفاق تلخ را بپذیرند؟

 کارفرمای معدن ارجین سلطانیه به مرجع قضایی معرفی شد

طیب جعفری، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان از معرفی کارفرمای کارگر حادثه شده سلطانیه‌ای به مرجع قضایی خبر داده و می‌گوید: کارفرما به 2 علتِ؛ «حادثه برای کارگر» و «بکارگیری کارگر کودک» به مراجع ذیربط معرفی شد. هر چند کارفرما مدعی است که اطلاعی از حضور و بکارگیری کارگر نوجوان در مجموعه نبوده است و برادر وی را وارد مجموعه کرده است اما ما مجاز نیستیم که این دلیل را بپذیریم از این رو کارفرما به مرجع قضایی معرفی شده است.

وی در خصوص فشارهای احتمالی برخی نمایندگان مجلس در خصوص حادثه رخ داده برای کودک کارگر در معدن شاه‌سنگ ارجین سلطانیه تاکید می‌کند: هیچ نماینده‌ای در خصوص این پرونده هیچ تماسی با اداره کار نداشته است، ضمن اینکه اداره کار استان زنجان طبق وظیفه قانونی خود و با نظر کارشناسی بازرس، کارفرما به مرجع قضایی معرفی شده است.

کارفرمایان متخلف، طبق بند یک ماده 176 قانون کار، به 200 تا 500 برابر حداقل دستمزد روزانه یک کارگر محکوم می‌شوند. با این حال، به نظر می‌رسد که شکایت ولی کارگر نوجوان کمتر از 15 سال در شوراهای حل اختلاف، از کارفرمای وی، قابل طرح نیست؛ چرا که اصولاً، کار افراد کمتر از 15 سال در قانون ممنوع است. بنابراین، چنین کارگرانی، باید برای احقاق حق خود، از طریق دیگر مراجع ذی‌صلاح قانونی اقدام کنند.

 بازرسان کار مقصرند؟

اما اصغر نجاری، دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان معتقد است: اگر بازرسان به اندازه کافی در واحدهای تولیدی و کارگاهی حضور داشته باشند؛ برخی از کارفرمایان به خود جرات تخلف نمی‌دهند.

دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان با اشاره به اینکه مسئولان وزارت کار به نقش خطای انسانی در بروز حوادث کار اشاره می‌کنند و این مولفه را عامل بروز بیش از ۸۰ درصد حوادث می‌دانند اما؛ یکی از ضعف‌های بزرگ این وزارت‌خانه، کمبود تعداد بازرسان کار است، اضافه می‌کند: متاسفانه این معضل در استان زنجان نیز وجود دارد، متاسفانه طبق بررسی‌های خانه کارگر؛ بازرسان فردای روز حادثه در محل حضور یافته بودند! بنا نیست که حادثه‌ای رخ دهد و بعدا بازرس اداره کار گزارش تهیه کند! به نظرم مسئولان باید تعداد بازرسان اداره کار را افزایش دهند چرا که حضور بازرسان اداره کار در محل کارگاه‌ها و واحدها و بازدیدهای مستمر آن‌ها از تخلفات برخی کارفرماها نیز می‌کاهد. متاسفانه دست اندرکاران برخی از کارگاه‌ها برای اینکه بازرسان ایرادی از ایمنی تجهیزات و دستگاه‌ها نگیرند؛ پیش از حضور بازرسان ذیربط؛ اقدام به خاموش کردن دستگاه‌ها می‌کنند، برخی نیز کارگران فاقد بیمه را از چشم بازرسان پنهان می‌کنند.

وی با استناد به ماده 85 فصل 4 قانون کار که به حفاظت‌ فنی‌ و بهداشتی‌ تاکید و بر لزوم صیانت از نیروی کار تاکید دارد، وظیفه بازرسان اداره کار در قبال این مهم را سنگین و خطیر اعلام می‌کند.

وی با اشاره به ناکافی بودن بازرسان اداره کار در مقایسه با تعداد کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی سطح استان می‌گوید: تا جایی که اطلاع دارم تعداد بازرسان اداره کار استان 17 نفر بود که 4 نفر از آن‌ها مسئولیت اداری در حیطه بازرسی گرفتند و در حال حاضر فقط 13 بازرس به صورت میدانی واحدها را نظارت می‌کنند. وقتی تعداد بازرسان کم باشد مشخص است؛ اطلاعات واقعی از کودک کارگر بکارگیری شده در معدنی در یکی از روستاهای سلطانیه که اسم روستا به گوش بیشتر زنجانی‌ها نخورده است؛ در دست نباشد و برخی فعالان حوزه تولید نیز تصور کنند می‌توانند با اطلاعات غیرواقعی، حق کارگر زیر 15 سال را ضایع کنند.

کمبود بازرس داریم اما در قبال حادثه پیش آمده طبق وظیفه قانونی عمل کردیم

در حال حاضر یک هزار و 300 کارگاه صنعتی در سطح استان زنجان وجود دارد که با احتساب واحدهای صنفی و تولیدی دیگر؛ تعداد کل کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی استان بیش از 7 هزار (طبق کدهای تامین اجتماعی) گزارش شده است.

طیب جعفری، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان زنجان در خصوص انتقادها نسبت به بازرسی‌های ضعیف اداره کار از واحدها و کارگاه‌ها عنوان می‌کند: طبق قانون؛ بازرسی دوره‌ای بازرسان اداره کار از واحدهای هدف انجام می‌شود. بازرسان در دوره‌ای از مجموعه بازدید داشته‌اند و این فرد در آن محل حضور نداشته است و طبق بررسی‌های صورت گرفته، نوجوان کارگر در کمتر از 10 روز بوده که در مجموعه مشغول به کار بوده است.

جعفری در خصوص آخرین بازرسی صورت گرفته از معدن شاه‌سنگ ارجین شهرستان سلطانیه به صدای زنجان می‌گوید: طبق قانون بازرسی‌های اداره کار هر 6 ماه یکبار انجام می‌شود؛ البته در اکثر موارد با وجود تعداد بازرسان محدود اداره کار؛ بازدید دوره‌‎ای در کمتر از 6 ماه نیز امکان پذیر نیست. آخرین بازرسی صورت گرفته از کارگاه مذکور مربوط به اسفندماه 1402 بوده است. حادثه رخ داده نیز مربوط به 9 تیرماه 1403 بوده، کودک کارگر حادثه دیده نیز 8 روز بوده که در کارگاه مشغول به کار بوده است.

مدیرکل کار استان زنجان اضافه می‌کند: نه زنجان بلکه  اداره کار استان‌ها در تمامی حوزه‌ها از جمله بازرسی کمبود احساس می‌کنند. در زنجان در واقع متناسب با ماموریت‌ها نیروی کار اداره کار کم است. در حال حاضر 14 بازرس اداره کار مشغول به کار هستند.

جعفری در خصوص بکارگیری برخی از بازرسان در بخش اداری که منجر به کاهش تعداد آن‌ها به 13 الی 14 نفر شده است به صدای زنجان می‌گوید: در سایر عناوین کار اداره کار امکان تغییر وجود دارد اما در حوزه بازرسین کار باید کمیته مرکزی اظهارنظر کند در واقع بازرسان به هیچ عنوان نمی‌توانند وارد بخش اداری شوند، طبق آئین‌نامه جابجایی بازرس‌ها که بر عهده مدیرکل استان‌ها هم نیست، ممکن است بازرسی در مسیر شغلی خود ارتقا یابد مثلا از بازرس عادی به رئیس بازرسی ارتقا یابد که طبیعتا تبدیل به ارشد بازرسان می‌شود و بازرسان دیگر زیرمجموعه ایشان فعالیت‌ می‌کنند. تمامی موارد مذکور در مسیر ارتقای بازرسان نیز با دستور وزارت کار انجام می‌گیرد. اما آنچه در خصوص حادثه پیش آمده برای کارگر زیر 15 سال در معدن ارجین سلطانیه باید گفته شود این است که اداره کار به وظیفه ذاتی خود در قبال بررسی دقیق برای جلوگیری از هر گونه اجحاف در حق کارگر انجام داده است.

 کارفرمایان ملزم به بیمه تامین اجتماعی کارگران نوجوان هستند

محمود عزیزخانی، مدیرکل تامین اجتماعی استان زنجان نیز در خصوص بیمه تأمین اجتماعی کارگران نوجوان نیز به صدای زنجان می‌گوید: هر گونه ارتباط کاری بین کارفرما و کارگر به اداره کار مربوط است و سن کارگران شاغل در کارگاه‌ها و واحدها باید مورد تائید قانون باشد، البته برخی تخلفات نیز در خصوص بکارگیری نیروهای کار ممکن است اتفاق بیفتد اما به هر حال مشخصات کارگر و بودن یا نبودن نام وی در لیست بیمه به اداره کار استان اعلام می‌شود.

طبق قانون تأمین اجتماعی، صرف برقراری ارتباط کاری میان کارگر و کارفرما، کارفرما را ملزم به بیمه کردن کارگر می‌کند. بنابراین، کارگران نوجوان، از بدو استخدام، باید تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار بگیرند و تخلف کارفرما در این زمینه، مجازات‌های قانونی را در پی خواهد داشت. با این حال، نکته‌ای که طرح آن لازم و ضروری به نظر می‌رسد، وضعیت بیمه تأمین اجتماعی افراد کمتر از 15 سالی است که به صورت غیرقانونی، به کار گمارده شده‌اند.

 تصور برخی این است که چنین افرادی، به دلیل منتفی بودن اطلاق عنوان کارگر به آن ها، مطابق ماده 79 قانون کار و مجازاتی که استخدام آن ها برای کارفرما در پی دارد، نمی‌توانند از مزایای بیمه تأمین اجتماعی برخوردار شوند. این تصور، ظاهراً مبتنی بر مستندات قانونی است. قانون تأمین اجتماعی در اوایل دهه 1350 (هـ.ش) تصویب شد و قانون کار، در سال 1369، از تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام گذشت.

بنابراین، به نظر می‌رسد که قانون جدید، باید قانون قبلی را تخصیص بزند و محدود کند؛ اما در رویه اجرایی، چنین رویکردی وجود ندارد. سازمان تأمین اجتماعی، کارفرمایان را موظف به بیمه کردن کارگران خود کرده است، ولو این‌که سن آن ها کمتر از 15 سال باشد.

 بدیهی است که چنین کارگرانی، به استثنای برخی تسهیلات، مانند مستمری و خدمات دوران بیکاری پیش از 15 سالگی، می‌توانند از مزایای سابقه بیمه خود، برای استفاده هر نوع تسهیلاتی که قانون گذار  برای کارگران در نظر گرفته است، استفاده کنند. برای نمونه، اگر کارگر نوجوانی، پیش از 15 سالگی بیمه شده باشد، می‌تواند با بهره بردن از سابقه بیمه خود، از مزایای بازنشستگی، پس از رسیدن به سن قانونی، استفاده کند یا قادر است این سابقه را، پس از رسیدن به سن قانونی، برای استفاده بیشتر از مزایای بیمه بیکاری، ارائه دهد. بنابراین، کارفرمایان باید به این نکته توجه کنند که صرف غیرقانونی بودن کار کودکان کمتر از 15 سال، آن ها را از حق برخورداری از بیمه تأمین اجتماعی، محروم نمی‌کند.