پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ لیلا محمدی: در حال حاضر استان زنجان از یک طرف با فرصتهای مطلوبی در حوزه
منابع انسانی دارای تخصص رو به روست و از طرف دیگر استان تحت مدیریت برخی مدیران
سیاستزده قفل شده است بهطوری که طی چند سال اخیر در حوزه اجرا مدیران کارآمد بهخاطر
برخوردهای سیاسی برخی جریانات امکان خدمترسانی را از دست داده و در عین حال فضا
برای کسانی که در عرصه مدیریت توانمندی ندارند، مهیا شده است.
مظاهر
یوسفیامیری، عضو هیئت علمی گروه رهبری و سرمایه انسانی دانشکدههای مدیریت
دانشگاه تهران در خصوص انتخاب و انتصاب مدیران در استان با اشاره به قرارگیری
مسعود بیاتمنش، مدیرکل اسبق راه و شهرسازی استان و سعید شاهینفر، معاون سابق
ساختمان و مسکن راه و شهرسازی استان در ترکیب این وزارتخانه در دولت چهاردهم در
حالی که عملکرد این مسئولان در زمان حضور خود در استان زنجان منتقدان بسیاری داشت
به صدای زنجان میگوید: نه تنها در استان زنجان بلکه در کل کشور با «سیاستزدگی
اداری» مواجهیم. متاسفانه کارهای تخصصی و فنی تابع سیاست شده است. سیاسیکاری
آنقدر در کشور ما زیاد شده که به ادارات نیز رسوخ یافته است.
باید
بپذیریم که بسیاری از سازمانهای ما «تخصصی محور» هستند و سیستم به گونهای
است که فارغ از اینکه دولت وابسته به کدام جناح سیاسی است، بر اساس شایستگی و تخصص
افراد، مسئولیت مدیریتی به آنها واگذار میشود اما در کمال تاسف طی چند سال اخیر،
وقتی دولتها تغییر مییابند، با تغییر رئیس جمهور، حتی نگهبان دم در ادارات نیز
تغییر میکند!
عضو
هیئت علمی دانشگاه تهران میگوید: «سیاستمداران خوب، مدیران خوبی هم هستند. به
نظرم مدیر سیاسی باشد اما سیاستزده نباشد، لازم نیست با تغییر رئیس جمهور آبدارچی
و نظافتچی اداره تغییر کند.»
یوسفیامیری
اضافه میکند: وقتی رئیس جمهور، تغییر میکند، رئیس جمهور جدید، معاون و وزیر جدید
انتخاب میکند، معاون جدید و وزیر نیز معاونانشان را عوض میکنند، به تبع آن
استانداران نیز تغییر میکنند، استاندار جدید نیز معاونان را تغییر میدهند و به
تبع آن مدیران کل نیز عوض شده و آنها نیز معاونان جدید و در نهایت این سلسله به
نگهبانان شرکتها و ادارات نیز میرسد که به نظرم حاکی از «ناکارآمدی» ادارات و
دستگاههاست! نظریهای مبنی بر «جدا شدن سیاست از اداره و مدیریت» وجود دارد که بر
انتخاب مدیران بر اساس شایستگی و تخصص تاکید دارد نه بر اساس سیاست!
او میگوید:
به نظرم این درست است که با تغییر دولتها و رئیس جمهور جدید، نهایتا باید وزرا و
در استانها، استانداران و مدیران کل برخی از سازمانها تغییر یابند زیرا ما
هیچوقت بر اساس صلاحیت و شایستگی حرفهای افراد پیش نرفتهایم و مسیر شغلی افراد
بر اساس صلاحیتشان نبوده است، هر طیف جدیدی وارد مدیریت کشور میشود، تصور میکند
که مدیر قبلی بر اساس گرایش سیاسی صاحب منصب شده است نه بر اساس تخصص! از این رو
وقتی قدرت را به دست گرفتند شروع به تغییر مدیران قبلی میکنند! همین طرز فکر سبب
شده که طول عمر مدیریت اشخاص در کشور 2 تا 3 سال است! این مهم یکی از آفات بخش
اداری کشور میتواند باشد، مدیری که میداند بعد از 2 الی 3 سال در سمت خود نخواهد
بود، خود را موظف به پاسخگویی نمیداند و به دنبال اقدامات ریشهای نیست و سعی در
حفظ ظاهر مدیریتیاش دارد.
در
زنجان نیز نمونههای فراوانی از این دست وجود دارد. شرکتهای خدماتی نظیر آب و
برق، مجموعههای تخصصی محسوب میشوند و تا 10 سال پیش چندان تفاوتی نمیکرد که چه
کسی در راس دولت قرار دارد و یا خواهد داشت از این رو جابجایی افراد در این سازمانها
منوط به استقرار دولتها با گرایشهای مختلف سیاسی نبود چرا که معیار و ملاک اصلی
«تخصص و شایستگی» افراد بود اما در 10 سال اخیر این مجموعهها نیز دچار آفت اداری
مذکور شدهاند که عملکردشان گواه این اظهارات میتواند باشد.
عضو
هیئت علمی گروه رهبری و سرمایه انسانی دانشکدههای مدیریت دانشگاه تهران با اشاره
به مشکلات ایجاد شده در تامین آب و برق موردنیاز مشترکان در سرتاسر کشور ادامه میدهد:
الآن هیچ مدیری حاضر به پاسخگویی در قبال مشکلات مربوط به تامین آب و برق مردم
نیست، از سوی دیگر کسی به دنبال «تخصص» نیست. دولت چهاردهم که با شعار «وفاق ملی»
روی کار آمده نیز تا به امروز تغییری در روال گذشته نداده است. احساس میکنم این
شیوه مدیریت تبدیل به یک فرهنگ شده است که فرهنگ بدی است. به نظرم باید تغییری در
عملکرد مدیران داده شود، وفاداری سیاسی در انتصاب مدیران نباید اصل باشد، اصل و
معیار مدیران باید تخصص آنها باشد.
به
اعتقاد «یوسفیامیری»، هر دولتی که روی کار میآید نباید کشور را جزو غنائم خود
تلقی کرده و به دنبال تقسیم فتوحات بین طرفداران و وفاداران خود کند.
عضو
هیئت علمی گروه رهبری و سرمایه انسانی دانشکدههای مدیریت دانشگاه تهران میگوید:
شایستهسالاری، نه یک نوع حکومت، بلکه یک فرهنگ است. شایستهسالاری غالباً و به
اشتباه یک نوع حکومت تلقی میشود، در حالی که شایسته سالاری در حقیقت یک رویکرد و
یک نهاده برای انتصاب اشخاص در یک حکومت است. افراد در نظام شایستهسالار، بر اساس
معیارهای متغیری از شایستگی مورد داوری قرار میگیرند. این معیارها میتوانند
زمینههای گستردهای، از هوش گرفته تا پایبندی به اخلاق، از استعداد عمومی تا
دانش در زمینهٔ خاص را در بر بگیرند. یکی از انتقادات وارد
شده به این رویکرد، اشاره به این حقیقت دارد که «شایستگی» یک مفهوم عمیقاً ذهنی و مبهم
است که بالقوه مبهم و در معرض سوءاستفاده است.
یوسفیامیری
با اشاره به ملاک و معیار افراد شایسته طبق اعلام سازمان اداری استخدامی کشور میگوید:
ما به لحاظ تئوری و نظریه بسیار جلو هستیم، در ظاهر بسیاری از تئوریهای ریز دنیا
را در سازمانها کار میکنیم اما در عمل به شایستگیهای حرفهای
مورد تاکید سازمان اداری استخدامی توجهی نمیشود. یعنی مبنای انتصابات ما شایستگیهای
افراد نیست که اگر این مهم محقق شود قطعا نقطه اوج کشور میشود که تا الان به آن
توجهی نشده است.
عضو
هیئت علمی گروه رهبری و سرمایه انسانی دانشکدههای مدیریت دانشگاه تهران که مخالف
تغییر استانداران با به روی کار آمدن دولتها (فارغ از هر نوع گرایش سیاسی) بدون
توجه به عملکرد فردی و تخصصی آنها است، میگوید: عملکرد فردی استاندار دولت قبل
فارغ از انتصابات مدیران و دخالتهایی که در این مسیر وجود داشته باشد، باید از
سوی دولت جدید مورد بحث و بررسی قرار گیرد. اشتباه است که رئیس جمهور فقط با یک
جناح خاصی بخواهد ممکلت را اداره کند. به نظرم مدیری که چند سال روی کار بوده است
با هزینه بیت المال توانسته 2 الی 3 سال تجربه کسب کند، قطعا همین تجربه به درد
سیستم خواهد خورد و نباید اجازه استعدادسوزی و با بلااستفاده شدن این استعداد داده
شود.
به
نظرم رئیس جمهوری که وارد فاز اجرا میشود، باید از تمامی جناحهای سیاسی آن هم
مستعد و شایسته و متخصص بهره بگیرد. اگر مدیران دولت قبل شایستهاند و متخصص روی
کار بمانند و مدیران فاقد تخصص که صرف وفاداری سیاسیشان صاحب منصب شدهاند هر چه
سریعتر تغییر کنند چرا که این ماندنها برای مردم هزینه است.
عضو
هیئت علمی گروه رهبری و سرمایه انسانی دانشکدههای مدیریت دانشگاه تهران معتقد
است: انتصاب مدیران با ویژگیهای هواداری
سیاسی به مدیریت سازمانهای دولتی مزایا و معایبی برای سیاستگذاران به همراه
دارد. انتصاب مدیران اداری و اجرایی برای تضمین تعهد سیاسی به راهبردها برای
افزایش کارآمدی نظام اجرایی از یک سو و بروز سیاستزدگی جهنده و درنتیجه کاهش
کارآمدی نظام اجرایی از سوی دیگر، تناقضنماهایی جدی را در اداره امور اجرایی به
نمایش میگذارد.
به
اعتقاد «یوسفیامیری»؛ سیاستزدایی از نظام اداری و انتخاب مدیران بر اساس اصل
شایسته سالاری یکی از عوامل بسیار موثر در جلوگیری از فساد اداری خواهد بود که
امید است از سوی دولتها مورد توجه قرار
گیرد.
از نظر
«عضو هیئت علمی دانشگاه تهران»؛ مدیران کارآمد کسانی هستند که بیشتر نتیجهمحور و
متکی به روشهای سختافزاری بوده و سعی میکنند با وادار کردن کارکنان به کار
بیشتر و ایجاد تغییرات ساختاری در مدلهای کارکردی به اهداف موردنظر سازمان دست
یابند و خود را نسبت به سایر مدیران و همکارانشان متمایز سازند و به هدف نهاییشان
یعنی ارتقا پیدا کردن در سلسلهمراتب سازمانی جامه عمل بپوشانند. مدیران
تاثیرگذار و کاربلد اما ترجیح میدهند ضمن توجه به کارکردها و مدلهای کاری و
تلاش برای رفع موانع موجود بر سر راه تحقق یافتن اهداف، به شکلدهی پیوندهای
انسانی و عاطفی با کارکنانشان نیز توجه زیادی داشته باشند و از طریق نفوذ بر قلب و
ذهن کارکنان، آنها را به کار بیشتر و بهتر تشویق کنند و در قبال ارائه عملکردهای
مطلوب و درخشان از طرف کارکنان آنها را به شکلهای مختلفی تشویق و تقویت کنند.
عضو
هیئت علمی دانشگاه تهران «قدرت مدیریتی» را ویژگی مدیر شایسته دانسته و میگوید:
مدیری که ارتباط قوی با مجموعههای قدرتمند و صاحبنام فعال در حوزه کاری خود داشته
باشد، قطعا میتواند در پیشبرد اهداف خود موفق عمل کند. متاسفانه سیاستزدگی به
ادارات و سازمانهای کشور و به تبع آن استان زنجان و و
مردم هم رسیده است. معیار ما نه گرایش سیاسی مدیران بلکه تخصصی و شایستگی آنها
باید باشد، سیاستزدهها به دنبال مدیر بلهقربانگو هستند در حالی که مدیر واقعی
طبق تخصص کارها را پیش برده و منفعت جامعه و نه جناح خاصی را در راس امور قرار میدهد.
تا جایی که اطلاع دارم یکی از مدیران کل استان زنجان که در دولت قبل مسئولیت هم
داشت فقط به دلیل اینکه مسکن ملی را اشتباه قلمداد کرده بود، مورد انتقاد برخی از
مسئولان و حتی ذینفعان قرار گرفت، اما پس از 3 سال مسئولان ذیربط صراحتا اعلام کردند
که مسیر را اشتباه رفتند و دولت سیزدهم نتوانست به تعهداتش عمل کند. این مدیر
شایسته در حال حاضر در وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم عهدهدار مسئولیت شده
است، به نظرم ایشان یکی از مدیران شایسته و متخصص است که در مسیر پست اعطا شده خود
بلکه قربان گوی جناح خاصی نبوده و بر اساس تخصص خود در حوزه محول شده اظهار نظر میکند.
به
گزارش صدای زنجان؛ یکی از مشکلات امروز جامعه ما این است که سخت در کنار یکدیگر
جمع و متحد میشویم و راحت دچار تفرقه میشویم که باید این ضعف جبران شود. به نظرم
میرسد محور وفاق ملی که دکتر پزشکیان، رئیس دولت سیزدهم از آن سخن به میان آورده
است؛ فرصت خوبی برای استفاده از تخصص تمامی مدیران دلسوز با هر گرایش سیاسی باشد.