نمایندگان اصناف: جلسات نظرخواهی در شهرداری صرفاً جنبه نمایشی داشت/ رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر زنجان در طول میزگرد: چیزی به خاطر ندارم/ عضو شورای شهر زنجان: کسی راضی نیست/ عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان: شهرداری و شورا از مسیر عملگرایی منحرف شده است
الهام احمدی- در راستای بررسی ابهامات، نقدها و نظرات مطرح
در مورد طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی که حدود دو ماه از اجرای آن میگذرد میزگردی با
حضور سه نفر از نمایندگان اصناف و کسبه خیابان سعدی، کاظم افشارچی رئیس کمیسیون
شورای شهر زنجان، احمد نصیری عضو شورای شهر زنجان، میرزاخانلو معاون اداری مالی
سازمان اتوبوسرانی شهرداری زنجان و عیسی پیری عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان در
دفتر روزنامه صدای زنجان برگزار شد. هر چند برای پایان دادن به ابهامات و شفافسازی
طرح در ابعاد مختلف از حمیدرضا حمیدی رئیس شورای شهر و جعفری مشاور طرح فعلی و
سرهنگ شیرمحمدی رئیس پلیس راهور زنجان نیز دعوت شده بودند ولی در این میزدگرد حاضر
نشدند.
یکی از نقدهای وارده بر طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی از سوی
منتقدان عدم انجام مطالعات اولیه، عارضهسنجی
و مطالعات نهایی است از سوی دیگر در طرح فعلی سناریوی ستارهدار مورد تأیید مشاور
کنار گذاشته شده و مشخص نیست که این طرح در حال اجرا آیا مورد تأیید مشاور قرار
گرفته است یا خیر؟ از طرفی طرح فعلی از سوی فرماندار به عنوان طرح موقت در نظر گرفته
شده بود ولی بدون هیچ تغییر و اصلاحی اجرا شد. ایجاد گلوگاه و افزایش ترافیک در
بافت مرکزی شهر از دیگر انتقادات وارده بر طرح مذکور بود که در این میزگرد مورد
تحلیل و بررسی قرار گرفت.
در ابتدای این نشست کاظم افشارچی، رئیس کمیسیون حمل و نقل
شورای شهر زنجان به ارائه توضیح مختصری از اهداف اجرایی شدن طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی
پرداخت و عنوان کرد: طبق آمارهای موجود در سال گذشته روزانه حدود 60 هزار سفر توسط
اتوبوسهای درون شهری زنجان اتفاق میافتاد که با در نظر گرفتن یک و نیم نفر برای
هر فرد میتوان گفت 40 هزار نفر از شهروندان یعنی زیر 10 درصد جمعیت زنجان از اتوبوس
برای تردد خود استفاده میکردند که این معضلی در استفاده از حمل و نقل درون شهری
عمومی بود و همه نیز بر آن اذعان داشتیم.
به گفته این عضو شورا با توجه به بررسیهای انجام شده عدم
استفاده مردم از اتوبوسهای درونشهری ناشی از بینظمی در حرکت از ایستگاهها و
نبود زمان مشخص، کیفیت و ظاهر نامناسب بود از همین رو تصمیم بر تغییر رویه در
فعالیت اتوبوسهای درونشهری گرفته شد.
طرح
اصلاح خطوط اتوبوس مشاور داشت
افشارچی در پاسخ به این سوال منتقدان که شهرداری و شورای
شهر دروغ میگویند که برای طرح مذکور مشاور انتخاب شده و سناریو ارائه کرده است،
افزود: افرادی که میگویند برای طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی مشاوری وجود نداشت
باید بگویم مشاور داشتیم و بنده دو سه جلسه نیز با آنها در مورد طرح بحث و تبادل
نظر کردیم ولی عیناً همان طرحی را که مدنظر مشاور بود اجرا نکردیم چون امکان اجرای
آن وجود نداشت و طرح فعلی خیلی متفاوت از طرح مشاور است.
این مسئول در پاسخ به این سوال «دهستانی» شهروند منتقد و
نماینده کسبه خیابان سعدی که چه میزان هزینه صرف مشاور برای ارائه 9 سناریو شده
بود که در نهایت نظرات آنان نادیده گرفته شده و سناریوها کنار گذاشته شد، گفت: اینطور
نیست که اصلاً طرح مشاور را اجرایی نکرده باشیم بلکه اصلاحاتی بر آن اعمال شد، نمیتوانم
بگویم چند درصد طرح مشاور را اجرا کردیم چون خاطرم نیست ولی از بین چندین سناریوی
نوشته شده یک مورد را انتخاب کردیم و روی همان طرح انتخابی نیز تغییراتی اعمال
کردیم.
رئیس کمیسیون حملونقل شورای شهر زنجان در واکنش به این
سوال «دهستانی» که آیا مشاوران ارشد از بین 9 طرح ارائه شده طرح ستارهدار را
معرفی کرده بودند یا خیر، بیان کرد: بله مشاور طرح ستارهدار را نیز معرفی کرده
بود ولی خاطرم نیست که آیا ما به همان طرح ستارهدار رسیدیم یا پیشنهاد دیگری را
بررسی کردیم.
این عضو شورا در پاسخ «ذبیحیان» دیگر نماینده کسبه خیابان
سعدی که آیا مشاور مجدداً طرح نهایی فعلی در حال اجرا را تأیید کرد یا خیر، گفت: اطلاعی
از این موضوع ندارم ولی در جلسات برخی سوالات ما را بیجواب میگذاشت و معتقد بود
طرح باید به گونهای باشد که اتوبوسها، مسافران شهرکها را در اتوبان 22 بهمن
تخلیه کنند در حالی که ما معتقد بودیم اگر این موضوع اتفاق میافتاد در فصل سرما
با مشکل مواجه میشدیم چون در ایستگاهها تجهیزات لازم نبود از همین رو روال اینگونه
نیست که با تمامی نظرات مشاور موافقت شود.
مشاور
عملاً در طرح اجرایی شده کنار گذاشته شده است
در این بین ذبیحیان خطاب به «افشارچی» گفت: معمولاً طبق
قانون نظرات مشاور بر همه ارجحیت دارد ولی با توضیحات ارائه شده، شما عملاً مشاور
را کنار گذاشتید به گونهای که کلیات طرح را از مشاور اخذ کردید ولی جزئیات توسط
خودتان به عنوان کارفرما تعیین شده است حال سوال اینجاست آیا این نظرات نهایی را
مشاور نیز تأیید کرده است یا خیر؟ و از طرفی برای طرح ستارهدار انتخابی باید
نظرات شما توسط مشاور بر طرح اعمال شده و نتایج نیز پس از اصلاح اعلام میشد، آیا
این موضوع اتفاق افتاده یا خیر؟
افشارچی نیز در پاسخ افزود: اینکه موافقت مشاور برای طرح
نهایی به صورت کتبی اخذ شده است یا خیر اطلاعی ندارم و باید از خانم شاددل مسئول
وقت حمل و نقل ترافیک شهرداری سوال شود.
به گفته این عضو شورا طرح دارای دو فاز تصمیمگیری و اجرا
بود ولی بنده نمیدانم که مشاور برای فاز تصمیمگیری نظر تکمیلی را ارائه کرده یا
خیر ولی به احتمال زیاد این تأیید را انجام دادند.
وی در پاسخ دهستانی که چه زمانی مشاور به طرح ورود کرده و
سناریو ارائه داده است، تصریح کرد: در مورد ورود مشاور به طرح نیز اطلاع دقیقی
ندارم که سال 93 بود یا 94، چون در آن زمان مشاور را ندیده بودم ولی از اواخر سال
96 بنده این مشاور را در جلسات بررسی طرح مذکور دیدم هر چند پیش از آن سمانه شاددل
( سرپرست وقت حوزه حمل و نقل ترافیک شهرداری زنجان) مشاور را گرفته و مطالعات طرح
را انجام داده بودند.
ارائه
9 سناریو از سوی مشاور
وی با تصریح بر این مطلب که طرح اصلی در نظر گرفته شده برای
اصلاح خطوط اتوبوسرانی، تبدیل یک پایانه به سه پایانه بود که در این رابطه مشاور
9 سناریو برای آن طراحی کرده بود، گفت: تنها تفاوت طرح قبلی با طرح فعلی در مسیر
ویژه بود و در حال حاضر مسیر ویژه بخشی از طرح به شمار میرود.
رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر زنجان با اشاره به اینکه
مسیر جدید ایجاد شده به عنوان مسیر ویژه به پیشنهاد کارشناسان فرمانداری بود، بیان
کرد: در پایان جلسهای که این موارد عنوان شد موقت بودن طرح نیز در قالب صورتجلسهای
ذکر شده و همه میدانستند که موقت است، در آن جلسه به محض مطرح شدن نظر فرماندار
در مورد خط ویژه، موسوی رئیس وقت سازمان اتوبوسرانی نیز با آن موافقت کرده و برای
ما نیز مورد قبول بود چون بخشی از نواقصات طرح قبلی را برطرف میکرد.
وی در ادامه عنوان کرد: به نظر من چیز بدی نیست که طرح
موقتی که انجام میشود تمام ایرادات آن را برطرف کرده تا ببینیم میشود اصلاح کرد
یا خیر؟ در صورت اصلاح دیگر چه نیازی هست که به سراغ طرح دیگر برویم، اگر نشد طرح
دیگری را بررسی میکنیم.
به گفته افشارچی طرح اصلاح اتوبوس در وضعیتی قرار دارد که
ایرادات مرحله اجرا را شناسایی کرده و در تلاش برای بررسی و رفع آن هستیم.
نمیدانم
مشکل از مدیریت ما شوراییان است یا شهردار!
وی معتقد است کارها
در شهرداری با سرعت پیش نمیرود چرا که برای نمونه در شهرک زیباشهر نزدیک
به یک سال است که کندهکاری برای فاضلاب صورت گرفته و همه قبول دارند که مسئولیت
اصلاح این حفاریها با شهرداری است ولی تاکنون هیچ اقدام عملیاتی را شاهد نبودیم، از
همین رو متأسفانه کارها در شهرداری با این روال پیش میرود، اصلاً مسئله این نیست
که کسی بخواهد فردی را سرِکار بگذارد، نمیدانم مشکل از کجاست که کارها در شهرداری
سخت پیش میرود؟ مشکل از مدیریت ما شوراییان است یا شهرداری!
دهستانی نیز در تشریح جزئیات طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی
اینگونه عنوان کرد: به دلیل حساسیت موضوع اطلاعات ما از طرح مذکور بیشتر از برخی
اعضای شورا و مسئولان شهرداری است. مشاور طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی در سال 94
انتخاب شده و در همان زمان 9 سناریو ارائه داد که در این بین سناریوی شماره 2
برگزیده شد که طبق آن تمامی خیابانهای هسته مرکزی شهر زنجان به صورت دو طرفه دیده
شده و نیازی به یک طرفه شدن و اجرای خط ویژه نبود و از طرفی امکان یک طرفه شدن دو
خیابان وجود داشت و جای پیادهراه هم مکان فعلی نبود.
به گفته دهستانی طرح اجرایی شده به هیچ عنوان با سناریوی
منتخب شماره دو مشاور همخوانی نداشته و 100 در صد برعکس آن عمل شده است.
وی با اشاره به اینکه وقتی قرار است به لحاظ فنی در بحث
ترافیکی تغییراتی اعمال شود باید اطراف آن نیز مد نظر باشد، افزود: در صورت عدم
توجه به این موضوع مشکلی به وجود آمده به جاهای دیگر تسری پیدا میکند.
در
طرح فعلی هیچ اثری از سناریوی منتخب مشاور نیست
دهستانی ادامه داد: در پیگیریهای ما از شورای عالی ترافیک
کشور، مشاور طرح مذکور را شناسایی کرده و سوالاتمان را از وی جویا شدیم که این
مشاور عنوان کرد بنده در پیشنهادات خود گفتم که سناریوی شماره 2 بهترین گزینه است
ولی در طرح فعلی اجرایی شده هیچ اثری از این سناریوی منتخب نیست.
این شهروند زنجانی با طرح این سوال که چرا باید کلی هزینه
بدهیم و مشاور برای طرح انتخاب کنیم ولی در نهایت توجهی به نظرات آن نداشته
باشیم؟، یادآور شد: در ابتدا حتماً مشاور را قبول داشتیم که قرارداد کاری با وی
منعقد کردیم اگر نداشتیم چرا انتخابش کردیم؟
وی با اشاره به اینکه ما معتقدیم وقتی همین طرح موجود که
به پیشنهاد فرماندار و او نیز به پیشنهاد شخص دیگری به صورت موقت به اجرا آمده را
اصلاح کنند طرح خوبی است ولی همین اصلاحات نیز صورت نمیگیرد، بیان کرد: به طور
یقین یا اشکالاتی در مجموعه وجود داشته و کار همدیگر را خراب میکنند یا اینکه اتفاق
نظری وجود ندارد.
دهستانی با بیان اینکه اگر در بین 9 عضو شورای شهر اتفاق
نظری وجود نداشته باشد و این اختلافات حل نشود به طور یقین به شهردار و زیرمجموعه
آن نیز تسری پیدا کرده و وضعیت فعلی به وجود میآید، بیان کرد: در حال حاضر با
اجرایی شدن طرح اصلاح خطوط، ایستگاههای تعبیه شده خود تبدیل به گلوگاه شده است.
پیشنهاد
برای حذف گلوگاهها
وی در بیان پیشنهاد خود برای برطرف کردن این گلوگاهها گفت:
میتوان با حذف این ایستگاهها از سمت شمال به جنوب، اتوبوسهای در حال حرکت در
مسیر خودروهای شخصی باشند و از جنوب به شمال در مسیر خط ویژه حرکت کنند.
این شهروند در بیان
پیشنهاد دوم خود برای بهتر شدن طرح مذکور به استفاده از اتوبوسهای دارای دربهایی
که از دو طرف باز میشوند، اشاره کرد و گفت: با تغییرات جزئی و هزینه کم میتوان
برای اتوبوسهای فعلی از دو سمت درب تعبیه کرد.
وی در ادامه به استقرار دوربینهایی در وسط خیابانها با
عرض کم اشاره کرد و یادآور شد: برای کنترل ترافیک اگر هزار دوربین هم استفاده شود
هیچ تأثیر مثبتی نداشته بلکه حادثهساز نیز هست، چه ضرورتی دارد که وسط خیابان کم
عرض دکل به قطر 45 سانتیمتر بگذاریم در حالی که هیچ کمکی به روانسازی ترافیک نمیکند.
نمیتوانیم
اتوبوسهای دارای درب از طرفین خریداری کنیم
افشارچی در پاسخ به پیشنهادات دهستانی در زمینه تغییر
ایستگاههای فعلی گفت: در صورتی که بخواهیم ایستگاهها را در سمت دیگری مستقر کنیم
طرح به کلی عوض میشود از سوی دیگر در شرایط فعلی امکان خرید اتوبوسهای معمولی را
برای ناوگان نداریم تا چه رسد به اتوبوسهای دارای درب از دو طرف.
دهستانی در واکنش به هزینه بالای خرید اتوبوس با ویژگیهای
خاص اینگونه عنوان کرد: میتوان اتوبوسهای فعلی را بازسازی کرده و نیازی به خرید
مجدد اتوبوس نیست چرا که طبق برآوردهای صورت گرفته 10 تا 12 میلیون تومان برای این
بازسازی هزینه نیاز است.
رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر زنجان در پاسخ به سخنان
دهستانی اینگونه یادآور شد: با اجرایی کردن پیشنهادات شما طرح به کلی تغییر میکند
در حالی که آنچه توافق شده طرح فعلی در حال اجراست.
هیچ
گلوگاهی در مسیر ویژه ایجاد نشده است
وی در توضیح گلوگاههای ایجاد شده نیز افزود: من اعتقاد
ندارم که با ایجاد مسیر ویژه در برخی از مسیرها گلوگاه ایجاد کردیم اگر بتوانیم
پارک حاشیه موازی ایستگاهها را حذف کنیم صرفاً یک تغییر مسیر صورت میگیرد ولی
متأسفانه به دلیل عدم همکاری پلیس، خودروهای شخصی در ایستگاهها پارک کرده و این
سبب ایجاد گلوگاه میشود.
«ولایت»، نماینده دیگر اصناف نیز به این بحث ورود کرده و
معتقد بود از گلوگاه ایجاد شده به هیچ عنوان سه خودرو نمیتواند عبور کند در حالی
که افشارچی معتقد است بعد از این ایستگاهها نیز سه خودرو امکان تردد دارد.
افشارچی خطاب به دهستانی اینگونه عنوان کرد: شما از طرحی
ایراد میگیرید که در جلسهای با حضور خودتان مقرر شده به صورت موقت اجرایی شود.
دهستانی نیز در پاسخ عنوان کرد که در حال حاضر از زمان
اجرای موقت طرح که چهار ماه بود گذشته آیا در حال تکمیل طرح هستید؟
مفاد
تفاهمنامه بازنگری خطوط ویژه اتوبوسرانی
نماینده کسبه خیابان سعدی به تفاهمنامه منعقد شده در جلسهای
با حضور فرماندار زنجان، شهردار، رئیس پلیس راهور، رئیس کمیسیون خدمات شهری و
ترافیک شورای شهر، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر، رئیس اتاق اصناف و
نمایندگان کسبه خیابان سعدی اشاره کرد و گفت: در این جلسه که به منظور بازنگری
خطوط ویژه اتوبوسرانی و تسهیل تردد در حمل و نقل شهروندان به هسته مرکزی شهر
برگزار شده بود مقرر شد عرض خط ویژه خیابان سعدی در وضع موجود (تک لاین) بدون
تغییر حفظ شود.
وی در بیان بندهای دیگر این تفاهمنامه افزود: احداث
ایستگاه میانی و محل تبادل اتوبوسها در سه نقطه از خیابان سعدی ( ضلع شمالی تقاطع
چمران- نرسیده به تقاطع بهار مقابل پست برق- ضلع شمالی چهارراه سعدی مقابل کوچه شادمان که این مورد با سازه سبک و
موقت تا در صورت عدم موفقیت بدون تحمیل شدن هزینههای مالی و انسانی اصلاح یا جمعآوری
شود) با رعایت ضوابط مناسبسازی و جداکننده سخت و کفسازی پیور اجرا میشود.
دهستانی با اشاره به اینکه در این تفاهمنامه مقرر شد عرض
خط ویژه در محل ایستگاهها و تبادل اتوبوسها به میزان 10/6 متر با جداکننده سخت اجرا
شود، یادآور شد: حرکت اتوبوس از خیابان هفت تیر قطع و به هیچ وجه دایر نشود از سوی
دیگر در سایر قسمتهای مسیر جداکننده خط ویژه با خطکشی، رنگ زرد و گل میخ باشد.
این نماینده کسبه خیابان سعدی با تأکید بر اینکه در تفاهمنامه
منعقده اینگونه عنوان شده بود که طرح موجود به صورت آزمایشی و زمان اجرا سه تا
چهار ماه بوده که تا قبل از پایان زمان مشخص شده باید طرح جامع ترافیکی توسط کارشناسان
با مدنظر قرار دادن نظرات اصناف و ساکنان حاضر در این محدوده طرح مشخص و اجرا شود،
تصریح کرد: در بند هفت این تفاهمنامه عنوان شده بود که پایش نتیجه عملکرد این طرح
از سوی فرماندار بوده و در حین استفاده از طرح آزمایشی فوق در صورت بروز مشکلات
ترافیکی برای شهروندان و اصناف، طرح باید متوقف شود.
وی در بیان بند آخر این تفاهمنامه با اشاره به اینکه طبق
شناسنامه خطوط و توافق و تأکید طرفین به هیچ عنوان تعداد اتوبوسهای وارده به
محدوده طرح در ساعات عادی از هشت دستگاه و ساعت پیک ترافیک از 10 دستگاه نباید
تجاوز کند، بیان کرد: در این تفاهمنامه عنوان شده بود که تمامی امضاکنندگان متعهد
به مفاد آن هستند.
جلسات
نظرخواهی صرفاً جنبه نمایشی داشته و هیچ ترتیب اثری داده نمیشود
دهستانی با بیان اینکه از آنجایی که پایش نتیجه عملکرد طرح
مذکور از سوی فرماندار بوده و ایشان به ما قول دادند که در طول اجرای طرح حداکثر
هر 10 روز یک بار جلسهای با نمایندگان کسبه و اصناف برای دریافت انتقادات و نظرات
برگزار کرده و آنها را در طرح اعمال کنند ولی تاکنون حتی یک دقیقه هم نتوانستیم
با فرماندار در این زمینه گفتوگو کنیم از همین رو گمان ما بر این است که جلسات
نظرخواهی صرفاً جنبه نمایشی داشته و هیچ ترتیب اثری داده نمیشود.
وی در ادامه تصریح کرد: ما دلمان به حال شهرمان میسوزد و
به قدری در این زمینه دغدغه داریم که ساعتها وقت گذاشتیم و طرح را با جزئیات و در
نظر گرفتن تمامی جوانب بررسی کردیم، ما منتقد هستیم نه معترض و انتظار داریم
حداقل یک درصد این انتقادات را اجرا کنید.
این نماینده کسبه خیابان سعدی با اشاره به اینکه ما برای
طرح فعلی پیشنهادات متعددی داریم که از جمله آنها حذف گلوگاه، استفاده از اتوبوس
دارای درب از دو سمت، برداشتن دکل از وسط خیابان است، گفت: طرح جامعی که مشاور
ارائه داده فوقالعاده است آن را برای یک بار هم شده در جلسهای به بحث و بررسی
بگذاریم تا چرایی عدم اجرای آن مشخص شود.
دهستانی خطاب به افشارچی عنوان کرد: شما برای طرح فعلی که
در حال اجراست مشاور نداشتید و صرفاً بر طبق یک پیشنهاد آن را اجرایی کردید.
افشارچی نیز در پاسخ دهستانی اینگونه یادآور شد: اینکه
شما میگویید پیادهراه قرار نبود در آنجا باشد طرح فعلی نیست این طرح اصلاح خطوط
اتوبوسرانی است و از مشاور به عنوان اصلاح خطوط اتوبوسرانی دعوت کرده بودیم حال
اینکه با این مشاور دو قرارداد جداگانه برای اصلاح ترافیک و یا اصلاح خطوط اتوبوسرانی
منعقد کرده باشیم اطلاع دقیقی ندارم چرا که طرح جامع ترافیکی قبل از آن تصویب شده
بود هر چند این موضوع قابل اثبات است که این 9 سناریویی که مشاور اصلاح خطوط اتوبوس
به ما ارائه داده است همان سناریوهای مد نظر شماست یا خیر؟
ذبیحیان در واکنش به صحبتهای افشارچی اینگونه عنوان کرد: وقتی
به الگوی ترافیکی یک معبر اصلی مداخله میکنیم این تغییرات عملاً بر خیابانهای
دیگر نیز تأثیر میگذارد از همین رو اگر در مطالعاتی که مشاور حتی برای اصلاح خطوط
هم انجام داده باشد تأثیرات ترافیکی آن بر شهر به ویژه خیابانهای امام و سعدی را
مد نظر قرار ندهد نیاز به بازنگری دارد.
به گفته این نماینده کسبه خیابان سعدی با اجرای طرح اصلاح
خطوط اتوبوس چهار هدف دنبال میشد که از جمله آن افزایش ضریب زیر 10 درصدی استفادهکنندگان
از حمل و نقل عمومی برای مسافرتهای درون شهری بود ولی با وضعیت فعلی عملاً تحقق
این هدف بعید به نظر میرسد.
تشدید
ترافیک در بافت مرکزی شهر بعد از اجرای طرح اصلاح خطوط اتوبوس
وی با بیان اینکه روانسازی ترافیک در بافت مرکزی شهر از
دیگر اهداف اجرای طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی بود ولی در آن زمان به آقای جعفری
نیز گفتم که به هیچ وجه نمیتوانید فردی که از وسیله شخصی خود برای تردد استفاده
میکند را ترغیب به استفاده از اتوبوس کنید ولی بلعکس قطعاً امکانپذیر است چرا که
یکی از دلایل آن نبود سیستم تشویقی برای سهول تردد با حمل و نقل درون شهری است از
همین رو به اذعان رانندگان تاکسی و مسافربرهای شخصی و اینترنتی و نیز شهروندان، از
زمان اجرایی شدن طرح مذکور ترافیک در بافت مرکزی شهر بدتر از قبل شده است و در
زمان پیک ترافیک اتوبوسها کمترین مسافر را دارند.
افشارچی در پاسخ به صحبتهای ذبیحیان اینگونه عنوان کرد:
پیش از اجرای طرح در حد فاصل خیابان سعدی و بلوار آزادی به طور همزمان حداقل 15
تا 20 اتوبوس در حال تردد بود که با اجرای طرح حرکت این اتوبوسها را به یک سمت
سوق دادیم حال سوال اینجاست که چرا باید این موضوع سبب ایجاد ترافیک شود؟
ذبیحیان نیز در توضیحات تکمیلی خود تصریح کرد: با فرض اینکه
پیش از این در ساعت 140 اتوبوس وارد بافت مرکزی شهر میشد که با کسر 15 اتوبوسی که
در حال حاضر در این محدوده تردد میکنند 125 دستگاه اتوبوس میماند حال از آنجایی
که معادلسازی بین اتوبوس با شخصی سه است با این اقدام 375 خودروی شخصی وارد بافت مرکزی شهر شده و به
نوعی عامل تشویق برای استفاده از خودروی شخصی شده است.
افشارچی در واکنش به اظهارات ذبیحیان یادآور شد: مطمئن
باشید آمارهایی که ارائه میدهید با واقعیت همخوانی ندارد چون افرادی که پیش از
این نیز از اتوبوس برای ترددهای خود استفاده میکردند یا ماشین شخصی نداشتند یا
افرادی بودند که وقت برایشان اهمیت نداشت.
وی خطاب به ذبیحیان خاطرنشان کرد: بنده صحبتهای شما را
مبنی بر اینکه نمیتوان استفاده کنندگان از خودروهای شخصی را به استفاده از
اتوبوس سوق داد قبول ندارم چون اکثر اتوبوس سواران خودروی شخصی ندارند که بخواهند
با اجرایی شدن طرح اصلاح خطوط از آن استفاده کنند.
منطقی
بر افزایش ترافیک صبحگاهی و عصرگاهی در بافت مرکزی شهر وجود ندارد
رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر زنجان در پاسخ به این
سوال ذبیحیان که دلیل ترافیک صبحگاهی و عصرگاهی در بافت مرکزی شهر چیست؟ افزود:
منطقی مبنی بر اینکه ترافیک افزایش یافته باشد وجود ندارد چرا که آمارهای ما با
مختصر تغییر همان ارقام سال 97 هست و به طور میانگین هر اتوبوس 400 مسافر در روز
برای مسیرهای شرق جابهجا میکند هر چند در اجرای طرح مشکلاتی وجود دارد ولی به
طور یقین زمان سفرهای درون شهری با اتوبوس بعد از اجرای طرح اصلاح خطوط به طور
قابل ملاحظهای کاهش پیدا کرده است.
ذبیحیان با بیان اینکه هر چند در زمانسنجی ما با شما که
به صورت جداگانه برای حرکت اتوبوسها در مسیرهای مختلف انجام شده صرفاً دو دقیقه
اختلاف وجود دارد ولی همه این بررسیها و اعداد و ارقام فقط روی کاغذ است و در
واقعیت با خطای یک خودروی شخصی ممکن است همه این زمانبندیهای سیستمی به هم بریزد.
وی خاطرنشان کرد: ما مدعی هستیم خیابانهای بافت مرکزی شهر
بعد از اجرایی شدن طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی شلوغتر شده است چرا که زمان سفر و
تعداد ماشینها از سعدی شمالی تا زینبیه به شدت افزایش یافته است ولی اگر شما
معتقدید که این موضوع صحت ندارد با سیستمهای پایش موجود آن را به اثبات برسانید.
افشارچی نیز در پاسخ به ذبیحیان تصریح کرد: شما باید این
ادعای خود را با اعداد و ارقام مقایسهای قبل و بعد از اجرای طرح به اثبات
برسانید.
با
نحوه اجرا و برنامهریزی طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی مخالفم
نصیری عضو شورای شهر زنجان نیز که به نحوه اجرای طرح اصلاح
خطوط اتوبوسهای درونشهری انتقاد داشت در بیان اظهارات خود گفت: در ابتدا همه
اعضای شورای شهر با اجرایی شدن طرح اصلاح خطوط موافق بودیم چرا که روز به روز شاهد
افزایش وسائط نقلیه و کم عرض شدن خیابانها برای تردد اتوبوسها بودیم از همین رو ضرورت
برنامهریزی دقیق برای اصلاح خطوط ناوگان بیش از پیش احساس میشد.
نصیری معتقد است در حال حاضر مشکل اصلی در برنامهریزی و اجرای
طرح مذکور است و بنده نیز انتقادم بر این بخش از طرح است.
این عضو شورای شهر ضمن انتقاد از شهرداری گفت: برخلاف درخواست اعضای شورا در این مدت
شهردار حتی یکبار نیز طرح را نیاورده تا در جمع ۹ عضو شورای شهر بررسی کند.
نصیری ادامه داد: مردم از ما سوال میکنند که آیا استقرار ایستگاههای وسط خیابان کم عرض کارشناسی
شده است یا خیر؟ آیا نتیجه موثر و مثبتی دارد ؟
هیچ
نظرخواهی علمی از مردم انجام نشده است
وی یادآور شد : در جلسه رسمی و علنی شورا گفتم برای دریافت نظرات
شهروندان از روند اجرای طرح و میزان رضایت آنان نظرخواهی علمی باید صورت گیرد نه میدانی
تا بدانیم چند درصد مردم موافق و یا مخالف اجرای طرح با شرایط فعلی هستند ولی تاکنون
هیچ نظرخواهی علمی انجام نشده است.
این عضو شورای منتقد نحوه اجرای طرح به روش فعلی گفت: به طور
یقین طرح باید اجرایی شود ولی آیا بعد از اجرایی شدن در این مدت بررسی لازم مبنی بر
اینکه مردم از حواشی شهر چطور به مرکز شهر دسترسی دارند انجام شده است؟
نصیری با تأکید بر اینکه ما باید جوابگوی مردم باشیم، خاطرنشان
کرد: تا زمانی که نظرات مردم را
در طرحهایمان اعمال نکنیم و طبق خواستههای آنان پیش نرویم چه بخواهیم چه نخواهیم
با مشکل مواجه میشویم.
وی با بیان اینکه با وجود گذشت چند ماه از اجرایی شدن طرح اصلاح
خطوط باید بررسی لازم درباره تأثیر آن بر کاهش ترافیک انجام شود تا بدانیم آیا مشکل
ترافیک را حل کرده است یا خیر؟ برای این طرح تا الان خیلی هزینه شده است که متعلق به
مردم است به همین دلیل باید از مردم نظرخواهی کنیم اگر حتی ۵۰ درصد مردم هم رضایت داشته
باشند میتوان ادامه هزینهکردها را نیز اعمال کرد ولی این برآوردها تاکنون صورت نگرفته
است.
وی با بیان اینکه از آنجایی که تاکنون شهردار حتی یکبار نیز
در شورا توضیحی در مورد طرح ارائه نداده است اگر از اعضای شورا نظرخواهی کنید غیر از
افشارچی کسی در جریان جزئیات طرح قرار ندارد از همین رو میزگرد فعلی باید پیشتر در
شهرداری تشکیل میشد.
اگر
اعضای شورا متحد بودند شهردار نمیتوانست سوءاستفاده کند
این عضو شورا به زمانبر بودن انجام پروژهها در شهرداری اشاره
داشته و دلیل آن را ناهماهنگی اعضا شورا یاد کرد و گفت: اگر اعضای شورا هماهنگ پیش
میرفتند شهرداری نمیتوانست سوءاستفاده کند چرا که در سال نخست که ناهماهنگی در بین
اعضا نبود هیچ سوءاستفادهای را شاهد نبودیم ولی به محض اینکه احساس کردند اختلافی
در بین اعضای شورا وجود دارد از آن به نفع خود استفاده میکنند.
وی با اشاره به اینکه انسجام و اتحاد و پیگیری اعضا شورا منجر
به این شد که پل بزرگ امام حسن مجتبی (ع) دقیقاً در یک سال به پایان برسد، افزود:
بنده در پاسخ به اینکه آقای افشارچی میگویند در شهرداری روال است که کارها به
کندی صورت میگیرد میگویم که این درست نیست چرا که در شهرداری اگر از شورا حساب
میبردند نمیتوانستند برخی از این کارها را انجام دهند مگر مردم مسخره اینها
هستند؟
نصیری با تأکید بر اینکه برای اجرای هر طرحی هزینههای
زیادی صرف میشود که اگر به درستی اجرا نشود پولهایی که مردم از طریق عوارض و
غیره پرداخت میکنند به هدر میرود، گفت: باید قبول کنیم که طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی نواقص زیادی دارد و نباید
در مقابل آن پافشاری و مقاومت کنیم بلکه برای
برطرف شدن نواقصات طرح باید همه کمکحال باشیم چرا که اجرای آن ضروری است.
این عضو شورای شهر زنجان با اشاره به اینکه اعضای شورای
شهر نباید خود را در اجرا درگیر کنند، گفت: متأسفانه هر حرفی که میزنم میگویند موضوع را سیاسی نکنید،
افرادی که بیان مشکلات شهری را بر سیاسی بودن تعبیر میکنند معنی سیاسی بودن را
غلط فهمیدهاند.
شورا
نباید در اجرا ورود کند
وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر در سازمان اتوبوسرانی
101 نفر کارمند مشغول کار هستند از همین رو باید عرصه برای فعالیت اجرایی این
افراد باز باشد نه اینکه اعضای شورا به جای آنها در فعالیتهای اجرایی مداخله
کنند، یادآور شد: شورا نباید سیبل باشد بلکه در برنامهریزیهای کلان نظرات خود را
اعلام کرده ولی در اجرا ورود نکند.
ذبیحیان در ادامه اظهارنظرهای نصیری مبنی بر ضرورت انجام
نظرسنجی علمی مبنی بر میزان رضایت شهروندان از اجرایی شدن طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی
به انجام نظرسنجی از 212 نفر توسط اعضای کمپین مشکلات شهری اشاره کرد و افزود:
رئیس شورای شهر و شهردار نیز در جریان نتیجه این نظرسنجیها قرار دارند.
وی با بیان اینکه یکی از سوالات مطرح شده در این نظرسنجی
این بود که آیا با نتایج اعلام شده توسط شهرداری شامل خلوت شدن هسته مرکزی شهر،
استقبال بیشتر مردم از حمل و نقل عمومی، کاهش تردد خودروهای شخصی در هسته مرکزی
شهر موافقید یا خیر؟ که فقط 11 درصد بر این عقیده بودند که سیستم جدید اتوبوسرانی
منجر به خلوت شدن بافت مرکزی شهر شده است.
افشارچی در واکنش به نظرسنجی انجام شده عنوان کرد: در
نظرسنجی پرسیدید که با اجرای طرح اصلاح خطوط اتوبوس نرخ کم شده یا زیاد که با توجه
به نرخ کارتها واضح است که نرخ از هزار تومان به 800 تومان کاهش یافته است و این
یعنی ایراد به چیزی میگیرید که واضح است.
وی با اشاره به اینکه عمدهترین ایرادی که مردم بر طرح
اصلاح خطوط میگیرند استفاده از دو اتوبوس در طول مسیر و دو مرحلهای شدن است، گفت:
بنده سئوالم این است که اگر نتایج دلیل مخالفت همین تعویض اتوبوس در طول مسیر و
فاصله پنج متری ایستگاهها باشد باز هم باید به نظرسنجی عمل کرد؟ اگر پاسخ نظرسنجیها
مستند و عاقلانه باشد به طور یقین میتوان بر روی آن بحث و تبادل نظر کرد ولی
نظرسنجی بر امر بدیهی نتیجه موثری ندارد.
ذبیحیان نیز در واکنش به صحبتهای افشارچی اینگونه یادآور
شد: نظرسنجی زمانی تأثیر خود را بر طرح میگذارد که شما نظرات مهندسی پشت طرح فعلی
ندارید و طبق نظر فرماندار طرح به شکل کنونی درآمد و پس از آن هم شرکت مشاور
ارزیابی و آسیبشناسی و تأییدی بر آن ارائه نکرد از همین رو طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی
فعلی پشتوانه علمی نداشته و از سوی دیگر زیرساختهای طرح مذکور نیز فراهم نشده
است.
ولایت، دیگر نماینده اصناف حاضر در این میزگرد در بیان
سوالات خود اینگونه عنوان کرد: مصوبه پیادهراه بر مبنای کدام مطالعات شهرسازی
تصویب شده است چرا که پیادهراه برخلاف معمول فقط مطالعات مشاور معماری داشته و
فاقد مطالعات شهرسازی است در حالی که باید مطالعات شهرسازی انجام شده و مطالعات
معماری و ترافیکی پیوست مطالعات شهرسازی باشد، این طرح و جزئیات آن ( به جز یک
صورتجلسه توافق با نمایندگان کسبه سعدی و امام) چه مبنای علمی و مطالعاتی داشته
است؟
وی تصریح کرد: برای طرح مذکور هیچ مطالعات جامعی در کار
نیست بلکه شهرداری مجدداً به یک شرکت غیربومی که اصلاً در جریان طرح نیست مطالعات
عارضهسنجی را واگذار کرده و حتی منتظر نتیجه این کار ناقص هم نمانده و طرح را تثبیت
کرده است.
وقتی
مسافر، راننده و کسبه ناراضیاند طرح برای چه کسی اجرا میشود؟
این نماینده اصناف با تأکید بر اینکه براساس آمار موجود از
درآمد خطوط، افت مسافر در خطوط کاملاً مشهود بوده و با هیچ ادعایی نمیتوان آن را
نادیده گرفت، بیان کرد: رانندگان
نیز یکی یکی سند اتوبوسهای خود را گرفته و به تهران میفروشند، در این وضعیت که
مسافر، راننده و کسبه ناراضی هستند سوال اینجاست طرح برای چه کسانی طراحی و اجرا
شده است؟
وی با بیان اینکه جزئیات طرح شامل جانمایی ایستگاهها و
غیره مبتنی بر کدام آمارگیری ترافیکی، عارضهسنجی قبل و حین اجرا صورت گرفته است،
گفت: در صورت بررسیهای علمی مستندات آن را ارائه کنند هر چند میدانیم هیچ مطالعه
علمی انجام نشده است. چرا به جای مطالعه درست این همه وقت صرف شد تا معایب
مطالعاتی را در اجرا ببینند و به فکر اصلاح بیفتند در حالی که برخی از موارد در
حین اجرا قابل اصلاح نیست چرا که ایرادات مطالعاتی با ایرادات اجرایی کاملاً
متفاوت است.
وی با بیان اینکه اساساً مطالعات اولیه، عارضهسنجی و
مطالعات نهایی طرح کجاست؟ اگر وجود دارد چرا ارائه نمیشود، گفت: اگر
این مطالعات وجود ندارد بر چه مبنایی زندگی اینهمه شهروند، راننده و غیره را
صرفاً براساس نظرات شخصی افراد تحتالشعاع قرار دادهاند و کسی هم راضی به پذیرش
اشتباه ( در عمل و نه در حرف) نیست!
این نماینده اصناف در ادامه تصریح کرد: ممکن است بگویید طرح فعلی را
فرماندار برای برونرفت از مشکلات ترافیکی ارائه داده است که در پاسخ باید بگویم
فرماندار این طرح را به صورت موقت و آزمایشی برای انجام مطالعات جامع برای چهار
ماه ارائه داده بود در حالی که این مدت به پایان رسیده و طرح موقت با ایستگاههای
غیراستاندارد و غیراصولی تثبیت شده است ولی اثری از مطالعات جامع دیده نمیشود.
انعقاد
قرارداد با شرکت غیربومی راههای طلایی البرز
وی با تأکید بر اینکه شهرداری صرفاً به مطالعه مجدد عارضهسنجی
بسنده کرده و با یک مشاور جدید غیربومی و بیاطلاع از همه چیز بنام شرکت راههای
طلایی البرز قرارداد منعقد کرده است، افزود: این اقدام شهرداری به طور یقین با نظر
فرماندار و توافق کسبه در تعارض است.
در ادامه این میزگرد میرزاخانلو، معاون اداری مالی سازمان
اتوبوسرانی شهرداری زنجان که به نمایندگی از شهرداری برای پاسخگویی به سوالات و
ابهامات طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی حضور داشت صرفاً بر این موضوع اشاره کرد که در
سال گذشته 61 هزار نفر مسافر توسط این ناوگان در زنجان جابهجا شده است از آنجایی
که سازمان اتوبوسرانی از سال 69 تأسیس شده و تاکنون به شیوه سنتی فعالیت داشت ولی
نیاز به فعالیت سیستماتیک این ناوگان بیش از پیش احساس میشد.
وی ادامه داد: اینکه بگوییم حرکت انجام شده در اصلاح خطوط
اتوبوسرانی بدون پشتوانه و برنامه مهندسی شده نبوده درست نیست.
شرکت
«کاسپین تردد» به عنوان مشاور طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی معرفی شد
معاون اداری مالی سازمان اتوبوسرانی شهرداری زنجان با
اشاره به اینکه در مورد این موضوع که میگویید طرح سبزه میدان جزو طرح اصلاح خطوط
بوده نیز باید بگویم این دو کاملاً متفاوت از هم هستند و نمیدانم چه کسی به شما
آمار غلط داده است، افزود: شرکتی به نام کاسپین تردد که به عنوان مشاور طرح اصلاح
خطوط اتوبوسرانی معرفی شد ۹ طرح ارائه نداده بود بلکه هشت طرح بود که یکی از طرحها
نیز توسط خود مشاور رد شد و از بین هفت سناریو یکی به عنوان بهترین طرح انتخاب شد،
طرح اولیه این مشاور همان طرحی بود که اتوبوسها به صورت دو طرفه حرکت میکنند.
میرزاخانلو با اشاره به اینکه ترافیک ایجاد شده در خیابان
سعدی آن هم ساعت یک نصف شب کمی دور از ذهن است که بخواهید شبیهسازی کنید چرا که همه
آن افرادی که در آن شب در خیابان سعدی حضور داشتند و ترافیک ایجاد شده بود از کسبه
سعدی و فامیلهایشان بودند، گفت: در صورتی که تردد اتوبوسها به صورت دوطرفه انجام
میشد طبیعتاً اگر ماشینهای سواری در طول 6 ماه اول بیشتر به هسته مرکزی شهر میآمدند
ولی در نهایت با سنگین شدن ترافیک رغبتی برای آوردن خودروی شخصی به بافت مرکزی شهر
نشان نمیدادند.
این مسئول با اشاره به اینکه یکی از عادتهای ما زنجانیها
مقاومت در برابر تغییرات است ولی بعد از مدتی به درستی و موثر بودن این تغییر پی
میبریم، بیان کرد: نمیگوییم
طرح ما کامل است ولی طبق آمار فعلی جابهجایی مسافر توسط ناوگان اتوبوس بیش از
چهار هزار نفر افزایش یافته است.
دانشگاه
کجای داستان است؟
در پایان این جلسه عیسی پیری، عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان پس
از شنیدن نظرات، انتقادات و توضیحات منتقدان و موافقان طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی
به جمعبندی موضوع پرداخته و عنوان کرد: طرح اصلاح خطوط اتوبوسهای درونشهری از
دو منظر و چشمانداز از قبیل مرکز و حواشی شهر دیده شود چرا که اغلب صحبتهای
انجام شده ناظر بر این موضوع است.
وی متذکر شد: اصناف و کسبه خیابان سعدی معتقدند در این طرح
با وجود برگزاری جلسات و دریافت نظراتشان از سوی شهرداری دور زده شدهاند و هیچ
توجهی به پیشنهادات و خواستههای آنها نشده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان با اشاره به اینکه طبق صحبتهای
افشارچی طرح مذکور برای انتقال مسافر از شهرکهای اقماری به پایانه مقصد موثر بوده
و در کمترین زمان صورت گرفته است، تصریح کرد: به نظر میرسد هات اسپات طرح بیشتر
در محدوده مرکزی شهر نمایان بوده که سبب نارضایتی این شهروندان شده است.
برگزاری
432 جلسه و دو هزار و 500 ساعت کاری برای تبیین و توجیه طرح
وی با اشاره به اینکه میرزاخانلو معتقد بود چون ما یک
زندگی سواره محور را در طول 40 سال گذشته در شهرها تجربه کردیم از همین رو تغییر
این عادتوارههای اجتماعی و ترافیکی قدری سخت به نظر میرسد، بیان کرد: اجرای
طرح یاد شده موانعی را در شهر ایجاد کرده ولی نظر بر این است که این پیشروی
مقدماتی و مدیریت تغییر به خوبی صورت نگرفته هر چند 432 جلسه و 2 هزار و 500 ساعت
کاری برای تبیین و توجیه طرح صرف شده است.
وی در جمعبندی صحبتهای انجام شده از سوی افشارچی و نصیری
نیز به سرعت بسیار کند و فرسوده پروژههای شهری در گذشته اشاره کرد و گفت: برای
نمونه میتوان به پلسیدالشهدا که در طول هفت سال با هزینه 50 میلیارد تومانی
اتمام آن به طول انجامید، اشاره کرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: شهرداری و شورا در دوره پنجم با عملگرایی وارد عرصه شدند
ولی به مرور با گذشت زمان از این شیوه عملگرایی منحرف شده و به جای اصلاح نخبهگرایی
حاکم بر شهرداری سابق این عملگرایی به سمت انحراف سوق داده شد و در نهایت این اصلاح
گفتمان شهرداری و شورای شهر و مدیریت شهری به خوبی صورت نگرفته است.
نادیده
گرفتن دانشگاه مادر در طرح
پیری متذکر شد: در این طرح به شدت دانشگاه مادر استان کنار
گذاشته شده و از نظرات این نهاد علمی هیچ استفادهای نشده است در حالی که انتظار
میرفت گفتوگوهای نخبهگرایانه بیشتری با دانشگاه نیز صورت میگرفت.
وی در نقد خود بر عملکرد شهرداری اینگونه عنوان کرد: بنده
با اینکه حکم مشاور شهردار را دارم ولی حتی یک جلسه نیز با بنده در مورد مسائل
شهری مشورت نگرفتند و به گمانم این ویژگی را شهردار در مباحث دیگر نیز دارند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان با اشاره به نقدهای وارده
بر طرح اصلاح خطوط اتوبوسرانی اینگونه عنوان کرد: طرح مذکور بدون مطالعه جدی و اساسی آغاز شده و پاتولوژی و
آسیبشناسی جدی علمی بر آن صورت نگرفته از سوی دیگر ابعاد و پیامدهای طرح نیز خوب
ارزیابی نشده است.
وی با تأکید بر اینکه در ضرورت اجرای طرح اتفاق نظر وجود
دارد ولی پیامدهای اجرای آن و میزان رضایتمندی حتی به شورا نیز ارائه نشده است،
بیان کرد: یک موضوع زمانی قابل حل است که تبدیل به مسئله شود از همین رو مسئلهمند
شدن سوژههای شهری دو راه دارد یا متراکم شده و در دل مردم نارضایتی ایجاد میکند
یا اینکه پژوهشگر قبل از بروز نارضایتی، گسست سیاسی و ناکارآمدی، پیامدهای آن را
ببیند.
پیری با بیان اینکه در این طرح یک مسئله شهری به یک مشکل
وخیم به ویژه در بافت مرکزی شهر تبدیل شده است، بیان کرد: در جایی مثل حواشی که
مسئله حل شده در بخش دیگر همانند بافت مرکزی شهر مشکل وخیم ایجاد کرده است.
وی با تأکید بر اینکه به نظر میرسد در طرح اولیه یک بسته
سیاستی با عنوان طرح جامع مطالعات ترافیک شهری مطرح شده است، گفت: طرح فعلی جدا از
طرح تغییر و اصلاح خطوط حمل و نقل عمومی شهر زنجان است از همین رو گپ موجود در این
بخش باید مورد توجه اعضای شورا باشد.
به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان در این طرح باید
عدالت اجتماعی نیز رعایت میشد ولی در حال حاضر این موضوع قابل مشاهده نیست،
افزود: سازگار کردن طرح برای استفاده نابینایان و معلولان بسیار مهم است که در این
گفتوگوی دو ساعته به آن رسیدیم.