لیلا محمدی- در شرایطی که ایران از یک سو سرگرم کروناویروس و از سوی دیگر مشغول برگزاری انتخابات یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی بود، کارگروه ویژه اقدام مالی از قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF خبر داد. قرارگیری این دو اتفاق ناخوشایند در کنار هم سبب شد تا بازار ایران که تا دیروز در تب و تاب کاهش و افزایش نرخ دلار بود با شوک‌ عمیقی مواجه شود. در حال حاضر این عوامل سبب شده تا بازار کسب و کار فعالان بازار خودرو و لوازم یدکی و صنوف مربوطه از رونق بیفتد.

ماه جاری در شرایطی که ایران از یک سو سرگرم کروناویروس و از سوی دیگر مشغول برگزاری انتخابات یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی بود، کارگروه ویژه اقدام مالی از قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF خبر داد که فضای اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار داد. یادآوری می‌شود که ایران از سال ۱۳۸۸ در لیست سیاه FATF قرار گرفت اما با اجرایی شدن برجام، حضور ایران در لیست سیاه به حالت تعلیق درآمد.

بازدیدهای میدانی از سطح شهر و گفت‌وگو با کسبه‌هایی که از شرایط کنونی راضی نیستند حکایت از آن دارد این تحولات در همان روزهای ابتدایی وضعیت کسب و کارها، بازار‌ها و صنایع مختلف از جمله خودرو را تحت تاثیر قرار داده است.

بازار به خواب رفته خریدوفروش قطعات و لوازم یدکی خودرو

برخی کارشناسان معتقدند با شیوع ویروس کرونا در چین و تحت تاثیر قرار گرفتن صنعت خودروسازی و قطعه سازی این کشور، شاید تولید خودرو در ایران در ماه‌های آینده با چالش‌های جدی مواجه شود.

چین یکی از اصلی ترین تامین کنندگان قطعات خودروی ایران به خصوص در زمینه قطعات «های تک» است. حالا با شیوع ویروس کرونا در چین و تعطیلی صنعت خودروسازی و قطعه سازی این کشور پیش بینی می‌شود که تامین قطعه برای خودروسازان داخلی دشوارتر از گذشته شود. به علاوه شرایط تحریم‌ها باعث شده است که خودروسازان نتوانند قطعات کافی برای تولید خودرو را ذخیره سازی کنند که این موضوع، احتمال کاهش تولید خودرو در چند ماه آینده را تقویت می کند.

مسئول یکی از فروشگاه‌های قطعات و لوازم یدکی خودرو در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به این موضوع معتقد است نبود نقدینگی قطعه‌سازان بسیار خطرناک‌تر از کرونا است و این مشکل دیر یا زود صنعت خودرو را به زانو در خواهد آورد.

او با اشاره به ورود برخی از قطعات و مواد اولیه از چین عنوان می‌کند: در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا، تعداد زیادی از کارخانجات در چین تعطیل هستند که این مهم برای زنجیره فعال در صنعت خودرو و لوازم یدکی مشکلاتی را به وجود آورده است، البته هنوز در انبارها قطعات خریداری شده از قبل موجود است که تا پایان سال جوابگوی نیاز بازار است.

عدم صدور فاکتور

ناصر سیل‌اتانی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی اتومبیل هم که معتقد است مشکل فعلی بازار لوازم یدکی خودرو زیر سر کروناویروس است در گفت‌وگو با صدا زنجان می‌گوید: پس از شیوع بیماری در کشور، خرید و فروش قطعات خودرو متوقف شده است، در نتیجه نمی‌توان در مورد میزان گرانی قطعات اظهارنظر کرد.

سیل‌اتانی با اشاره به افزایش قیمت قطعات وارداتی در راستای افزایش نرخ دلار اضافه می‌کند: وقتی فروشندگان تهرانی فاکتوری به خریداران و فروشندگان قطعات مستقر در استان‌ها و شهرستان‌ها نمی‌دهند، ما نمی‌توانیم درصد افزایش قطعات و ملزومات خودرو را اعلام کنیم، در واقع مشکل فعلی به عدم شفافیت کاری بنکداران برمی‌گردد نه خرده‌فروشان. این مشکل را فقط مسئولان دولتی و وزارت صمت باید حل کنند.

سیل‌اتانی با عنوان اینکه گران کردن محصولات و اقلام که پایه و اساس قانونی هم ندارد به همین راحتی‌ها نیست از دستگاه‌های نظارتی کشور می‌خواهد تا برای مقابله با متخلفان و سودجویان تمام قد وارد میدان شوند.

بازار سوت و کور مکانیکی‌ها

سیدتقی ترابی، رئیس اتحادیه مکانیسین‌های زنجان نیز با اشاره به وضعیت نامساعد این روزهای مکانیکی‌های می‌گوید: از سال 95 هیچ افزایش نرخی در این صنف اتفاق نیفتاده است، در حال حاضر نیز به دلیل کروناویروس 95 درصد فعالیت‌های مربوط به حوزه مکانیکی‌ها با افت مواجه شده است.

رئیس اتحادیه مکانیسین‌های زنجان با اشاره به امتناع فروشندگان قطعات خودرو از فروش محصولات عنوان می‌کند: البته یکی از علل عدم فروش محصولات نیز به کاهش حمل و نقل و کاهش 70 درصدی تردد در جاده‌های کشور ناشی از شیوع از ویروس کرونا در کشور است.

احتکار

ترابی با بیان اینکه متاسفانه فروشندگان قطعات خارجی که در تهران مستقرند، ملزومات و لوازم یدکی  را در انبارها ذخیره کرده‌اند و قصد فروش ندارند، اضافه می‌کند: عمده این قطعات از کشور چین وارد می‌شود که کیفیت آن‌ها در مقایسه با تولیدات داخلی بسیار پائین است.

وی با اشاره به استقبال فروشندگان لوازم یدکی زنجان از قطعات داخلی ادامه می‌دهد: متاسفانه قطعات خودرو نظیر میل‌لنگ، سرسیلندر خودروهای سواری که در داخل کشور تولید می‌شود محدود است که باید مسئولان برای ایجاد فضای امن اقتصادی در شرایط اضطراری، همچون این روزهای کشور که بیماری و تحریم تمامی بخش‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده است، برنامه‌های حمایتی‌شان را تدوین و عملیاتی کنند.

جلوبندی‌سازهای کلافه

یکی از جلوبندی‌سازهای فعال در سطح شهر نیز در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به افزایش دو برابری قیمت قطعات و لوازم یدکی نظیر کمک‌فرمان و فنر طی چند روز اخیر تصریح می‌کند: متاسفانه بسیاری از قطعات موردنیاز یا در بازار پیدا نمی‌شود یا اگر هم باشد قیمتش بالاست، این در حالی است که دستمزدها افزایش نیافته و از سویی بازار تقریبا کساد است.

وی که معتقد است یک روزه تمامی تحولات سیاسی، اجتماعی و بهداشتی جهانی دست به دست هم دادند تا اقتصاد ایران را در هم بشکنند، می‌گوید: ویروس کرونا از یک سو و محاصره اقتصادی آمریکا و هم‌پیمانانش از سوی دیگر، وضعیت کنونی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است که به هیچ عنوان خوشایند نیست.

رکود در بازار خرید و فروش خودرو

از ابتدای پاییز سال جاری تا دو هفته ابتدایی بهمن ماه قیمت خودرو‌ها روند صعودی داشتند، به طوری که قیمت پراید در یک هفته از ۶۰ میلیون تومان به ۷۵ میلیون تومان افزایش یافت. افزایش هیجانی قیمت خودرو تا جایی پیش رفت که رئیس قوه قضائیه برای کشیدن ترمز آن وارد گود شد.

ورود دستگاه قضا به بازار قیمت خودرو و تشدید نظارت‌ها بر سایت‌های قیمت‌گذاری خودرو از یک سو و زمزمه‌های مربوط به اخذ مالیات از خرید و فروش خودرو در سال آینده و گنجانده شدن آن در لایحه بودجه ۹۹ از سوی دیگر، سبب شد تا قیمت خودرو روند نزولی به خود بگیرد.

در ماه‌های اخیر که با افزایش قیمت خودرو، معاملات با رکود مواجه شده بود و حالا شیوع ویروس کرونا باز هم مزید بر علت شده، فعالان این عرصه می‌گویند: این روزها معاملات خودرو تقریبا به صفر رسیده است و کسب و کار در این حوزه از رونق افتاده است آن هم در آستانه عید نوروز که طبق روال هر سال انتظار می‌رفت بازار جنب و جوش داشته باشد.

آن دسته از اشخاصی که با هدف کسب سود اقدام به ثبت‌نام برای خرید خودرو کرده بودند اکنون با وجود گسترش ویروس و تعطیلی شهر و آینده مبهم به دنبال به فروش رساندن خودرو به هر قیمتی هستند زیرا سال آینده مدل آنها یک‌سال قدیمی شده و قیمتش نیز افت می‌کند. این در حالی است که کمتر فردی دنبال خرید خودروست چرا که در شرایط کنونی دغدغه اصلی مردم خرید ماسک و پیدا کردن مواد ضدعفونی است تا از مبتلا شدن به این ویروس جان سالم به در ببرند.

صاحبنظران معتقدند کاهش قیمت خودرو در هفته‌های اخیر از جانب کاهش تقاضا به دلیل عدم مراجعه مشتریان به نمایشگاه خودروها به دلیل ترس از شیوع ویروس کرونا اتفاق افتاده است.

یکی از نمایشگاه‌داران اتومبیل در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به تاثیر بازار خرید و فروش خودرو پس از ورود کرونا به استان می‌گوید: این روز‌ها با شیوع ویروس کرونا، کمتر کسی برای پرسیدن حتی قیمت خودرو به نمایشگاه مراجعه می‌کند و اکثر همکاران، غیرحضوری و تلفنی پاسخگوی سوالات مشتریان هستند.

او اضافه می‌کند: معاملات ماشین در فضاهای عمومی و پر رفت و آمد انجام می‌شود و با توجه به اینکه در روزهای اخیر مردم از حضور در این اماکن اجتناب می‌کنند پس طبیعی است که شاهد افت محسوس معاملات خودرو در روزهای اخیر باشیم.