زهرا احمدی- بیش از یک دهه است که کاهش بارندگی، تغییرات اقلیم، خشکسالی‌ و برداشتهای بی‌رویه از آب های زیرزمینی، کشور را دستخوش تغییر و تحولاتی قرار داده که خشک شدن دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، فرونشست زمین، تخریب کیفیت آب، فرسایش خاک، بیابان زایی و گرد و غبار ثمره آن بوده است.

تا چند سال گذشته بحران آبی و کاهش بارندگیها در برخی استانها از قبیل اصفهان، ایلام، تهران، البرز، خوزستان، زنجان، قم، کرمانشاه، گلستان، لرستان، مرکزی و همدان حتی سبب شد که در دسته مناطق دارای «تنش آبی شدید» قرار گیرند.

با وجود اینکه چند سالی بود که بارشهای پایین تر از نرمال در استان داشتیم ولی در دو سال اخیر شاهد بارشهای مناسبی بوده ایم که به گزارش اداره کل هواشناسی استان زنجان، میانگین بارشها از اول مهر تاکنون 207 میلی لیتر بوده که نسبت به سال گذشته 6.5 درصد و نسبت به بلند مدت 31 درصد افزایش یافته است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان نیز اشاره ای به میزان بارشها در استان می کند و می‌گوید: از ابتدای مهرماه امسال تا 13 اسفندماه حدود 220 میلیمتر بارندگی در استان توسط ایستگاههای شرکت آب منطقه ای به ثبت رسیده است در حالیکه در مدت مشابه سال قبل 229 میلی‌متر بارندگی در استان اتفاق افتاده و 4 درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشتیم.

یوسف رضاپور اظهار می کند: با بارشهایی که امسال به وقوع پیوست نسبت به متوسط دوره اماری حدود 35 درصد افزایش بارندگی در استان داشتیم و پیش بینی می‌شود در روزهای آینده نیز میزان بارندگیها نسبت به سال گذشته افزایش یابد.

وضعیت سدهای استان

وی به وضعیت سدهای استان اشاره می کند و می افزاید: امسال حجم سد تهم 40 درصد، تالوار 48 درصد، گلابر 21 درصد افزایش و کینه ورس 12 درصد کاهش یافته است.

لازم به ذکر است ورودی آب سد تهم در سال جاری 1.54 میلیون متر مکعب و خروجی آن 9.91 میلیون مترمکعب بوده و برای همین تنها 57 درصد این سد پر آب است.

طبق آمارهای شرکت آب منطقه ای استان، امسال درصد پرآب بودن گلابر 61، کینه ورس 86 و تالوار 27 درصد است که در مدت مشابه سال قبل به ترتیب 50، 98 و 18 درصد بوده است.

باز هم کمبود آب داریم

با این حال مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان معتقد است: حتی اگر آب استان از این بارندگیها افزایش یافته و تامین شود باز هم کمبود آب در استان بسیار بالاست و نیازمند صرفه جویی جدی در تمام بخشهای مصرف آب هستیم.

یوسف رضاپور در ادامه اظهار می کند: در کشور نیز به دلیل وجود خشکسالی‌های مداوم کماکان بحران آب وجود دارد و مدیریت مصرف آب ضروری به نظر می رسد.

در سالهای اخیر از 7 دشت استان 5 دشت به دلیل افزایش بی رویه و کاهش بارندگیها در وضعیت بحرانی قرار داشتند که این مسئول با اشاره به وضعیت کنونی دشتهای استان زنجان ابراز می کند: در بارندگیهای سال آبی 97-98 حدود 60 میلیون متر مکعب آب از کسری مخازن آب زیر زمینی استان که بیش از 2  میلیارد متر مکعب است جبران شده و نیاز به بارندگیهای مداوم طی سالهای آینده دارد تا خشکسالی‌های مستمر گذشته ترمیم شود.

بیشترین آب را بخش کشاورزی می خورد

وی در ادامه با اشاره به اینکه بخش کشاورزی استان بیشترین آب را مصرف می کند: خاطر نشان می‌کند: متوسط مصرف آب کشور در بخش کشاورزی 90 درصد است که در استان زنجان با اقدامات شرکت آب منطقه ای و جهادکشاورزی استان این رقم به 87 درصد رسیده ولی بیشترین آب در این بخش به مصرف می رسد.

رضاپور اذعان می کند: مصرف آب در بخش شرب و بهداشت 9 درصد و در بخش صنعت استان 4 درصد است که مصرف در این بخشها به طور میانگین در کشور به ترتیب  8 و 2 درصد است و این نشان می دهد که در این بخشها نیز مصرف آب بیشتر از میانگین کشوری است.

اقدامات آب منطقه ای

وی با اشاره به اقدامات شرکت آب منطقه ای در راستای جلوگیری از مصرف بی رویه آب عنوان می کند: امسال حدود 9 میلیون متر مکعب آب زیرزمینی از طریق پر کردن و اصلاح منصوبات و نصب 264 کنتور هوشمند بر روی پاههای مجاز کشاورزی و صنعتی استان جلوگیری شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان در ادامه خاطر نشان می کند: حدود 7 میلیون متر مکعب نیز بدلیل اصلاح و تعدیل پروانه های بهره برداری صرفه جویی شده است.

تا 13 فروردین بارشها بالاتر از میانگین

حسین سلطانی کارشناس اداره کل هواشناسی استان با اشاره به پیش بینی بارشها در استان اظهار می کند: طبق پیش بینی فصلی کشور؛ از 11 اسفند امسال تا 13 فروردین سال آینده میزان بارشها در استان کمی بیشتر از میانگین و بعد از آن تا 11 اردیبهشت 99 میزان بارشها کمتر از میانگین خواهد بود.