پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: مسلم عسگری هنرمند آشیقی زنجان روز جمعه هفتم آذرماه سال‌جاری دار فانی را وداع گفت و دار فانی را وداع گفت. این هنرمند برجسته موسیقی آشیقی متولد ۱۳۱۷ در زنجان است. مجموعه اشعار آشیق پیش‌کسوت زنجان استاد مسلم عسگری تحت عنوان «ائل آشیغی» اواخر سال ۱۳۹۹ در تهران و توسط انتشارات صد و چهارده در قطع وزیری به چاپ رسید که شامل انواع قالب‌های شعر ترکی شامل اوستادنامه، قوشما، گرایلی، غزل، جیغالی تجنیس و وجود نامه است.مراسم خاک‌سپاری آن مرحوم شنبه هشتم آذرماه در بهشت زهرا (س) زنجان برگزار شد.

آشیق مسلم عسگری هنر آشیقی را از پدرش، آشیق سهراب، فراگرفت و از سال ۱۳۴۷ (۱۹۶۷ میلادی) نزدیک به چهار دهه در شهرها و روستاهای مختلف از جمله طارم، زنجان، خلخال، تهران، قم و مناطق آذربایجان در مراسم عروسی به اجرای برنامه پرداخت. او بیش از ۳۰ داستان آشیقی را می‌داند و بسیاری از آن‌ها را در قالب نوارهای صوتی ضبط کرده است.

استاد مسلم عسگری، آشیق و شاعر آذربایجانی، در ۱۰ تیر ۱۳۱۷ (اول ژوئیه ۱۹۳۸ میلادی) در روستای بادامستان از توابع شهرستان زنجان متولد شد و اکنون نیز در زنجان زندگی می‌کند.

پدر او، «آشیق سهراب»، از آشیق‌های شناخته‌شده زنجان بود. وی مانند دیگر کودکان روستا دوران مکتب را پشت‌سر گذاشت و پس از پایان درس مکتبی، در سال ۱۳۳۴ به زنجان آمد و به مدت شش سال در مساجد «دبغ‌لر»، «اسحق‌میرزا» و «سید» علوم حوزوی را آموخت. از جمله استادان او در این دوره می‌توان به ملا اشرف، ملا میرزاعلی و حاج شیخ مهدی شجاعی اشاره کرد. او در کنار تحصیل علوم دینی، حرفه خیاطی و خشک‌شویی را نیز فرا گرفت.

پس از اتمام درس «اصول کافی»، به جمع مریدان امام خمینی (ره) پیوست و فعالیت‌های تبلیغی علیه حکومت پهلوی را آغاز کرد. این فعالیت‌ها موجب شد که در سال ۱۳۳۹ توسط سازمان امنیت (ساواک) دستگیر و به مدت شش ماه به «الوند کوه» لاهیجان تبعید شود.

پس از پایان دوره تبعید، یک سال نیز در «دبی» به‌صورت مخفیانه زندگی کرد و سپس به زنجان بازگشت. او در مدارس «توفیق» و «شریعتی» موفق به اخذ دیپلم ادبیات شد، اما به دلیل فعالیت‌های سیاسی، از استخدام در مشاغل دولتی محروم گردید و در نتیجه برای کسب معاش به کار پدری خود روی آورد. از سال ۱۳۴۷ رسماً به حرفه «آشیق‌لیق» پرداخت. آشیق مسلم از کودکی علاقه‌ای عمیق به موسیقی داشت و پایه‌های این هنر را نزد پدرش آموخت. او با تکیه بر تحصیلات حوزوی و کلاسیک و نیز تسلط بر فن بیان، توانست رنگ و جلوه‌ای تازه به موسیقی زنجان ببخشد.

از آثار صوتی آشیق مسلم عسگری می‌توان به داستان‌هایی همچون «خسته قاسم»، «کلبی»، «یتیم سیدی»، «قربانی»، «غریب»، «اصلی و کرم» و «شیرین بیرچک» اشاره کرد. او همچنین نویسنده کتاب «ائل آشیغی» است.

وی در سال ۱۳۸۳ (۲۰۰۵ میلادی) برای انجام مناسک حج به مکه سفر کرد و پس از بازگشت، هرچند به شعرسرایی ادامه داد، اما حضورش در مراسم و جشن‌ها کمتر شد. در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۱ میلادی) اشعار خود را در قالب کتاب منتشر کرد. داستان‌های او نیز با عنوان «داستان‌لار» به همت برادران مصطفی و محمد رزاقی در تهران چاپ و توزیع شده است.

«آشیق» عنوان هنرمندانی در فرهنگ آذربایجانی است که به اجرای اشعار، موسیقی و روایت داستان‌های فولکلور می‌پردازند.

براساس گزارشی از ماهنامه «بایرام»، بیش از ۱۳۰ کاست از داستان‌های آشیقی اجراشده توسط آشیق مسلم عسگری در استان زنجان موجود است که در حال گردآوری و تدوین نهایی هستند. از جمله آثار دهه پنجاه او می‌توان به «اصلی ایله کرم» (۱۴ کاست)، «خسته قاسیم» (۴ کاست)، «یئتیم سئیدی» (۶ کاست)، «شاه اسماییل» (۶ کاست)، «شیرین ایله بیرچک» (۳ کاست) و «کلبی» (۳ کاست) اشاره کرد. آثار دهه هفتاد وی نیز شامل «ورقه ایله گولشن» (۶ کاست)، «میر محمود ایله سارا» (۴ کاست) و دیگر آثار ماندگار اوست.

کتاب «داستانلار» شامل دو مقدمه و ۲۷ داستان شفاهی آشیقی از جمله «اصلی ایله کرم»، «شاه اسماعیل»، «قریب ایله شاه صنم»، «خسته قاسیم»، «شیرین ایله بیرچک»، «کلبی ایله انسان خانیم» و... است. گردآوری، تدوین و تألیف این کتاب پروژه‌ای شخصی و مستقل بوده که از سال ۱۳۸۱ آغاز شد و پس از ۲۲ سال تلاش، در اردیبهشت ۱۴۰۳ به پایان رسید.

مجموعه اشعار آشیق پیشکسوت زنجان، استاد مسلم عسگری، با عنوان «ائل آشیغی» در اواخر سال ۱۳۹۹ توسط انتشارات صد و چهارده (۱۱۴) در تهران و در قطع وزیری منتشر شد. این مجموعه شامل انواع قالب‌های شعر ترکی از جمله «اوستادنامه، قوشما، گرایلی، غزل، جیغالی تجنیس و وجودنامه» است.

 آشیق مسلم هنر آشیقی را نزد پدر آموخت

علی‌محمد بیانی، شاعر، نویسنده و کارشناس حوزه ادبیات فولکلور، در این زمینه در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با اشاره به زندگی آشیق مسلم عسگری، مشهور به «آشیق مسلم»، اظهار کرد: وی در ۱۰ تیر ۱۳۱۷ (اول ژوئیه ۱۹۳۸ میلادی) در روستای بادامستان شهرستان زنجان متولد شد.

این کارشناس ادبیات فولکلور با بیان اینکه پدر او، «آشیق سهراب»، از آشیق‌های مشهور زنجان بود، افزود: آشیق مسلم همچون سایر کودکان روستا برای فراگیری علم به مکتب رفت و در کنار تحصیل، حرفه‌های خیاطی و خشک‌شویی را نیز آموخت. او از سال ۱۳۴۷ به‌طور رسمی فعالیت در عرصه «آشیق‌لیق» را آغاز کرد. آشیق مسلم از کودکی علاقه‌ فراوانی به موسیقی داشت و آموزش‌های پایه این هنر را نزد پدر خود فراگرفت.

وی با اشاره به اینکه آثار صوتی آشیق مسلم عسگری شامل داستان‌هایی همچون «خسته قاسم»، «کلبی»، «یتیم سیدی»، «قربانی»، «غریب»، «اصلی کرم» و «شیرین بیرچک» است و او همچنین نویسنده کتاب «ائل آشیغی» به شمار می‌رود، عنوان کرد: آشیق مسلم هنر آشیقی را نزد پدر آموخت و از سال ۱۳۴۷ به مدت نزدیک به چهل سال در شهرها و روستاهای مختلف آذربایجان از جمله طارم، زنجان، خلخال، تهران و قم در مراسم‌ عروسی به اجرای برنامه پرداخت.

بیانی در ادامه با اشاره به اینکه پرونده پژوهشی و تصویری «دده موسلوم» با عنوان «استاد آشیق مسلم عسگری طارمی – گنجینه زنده بشری» در فهرست معرفی و پخش دهمین مجمع عمومی ICCN ۲۰۲۵ در کره جنوبی قرار گرفته است، اظهار کرد: مؤسسه فرهنگی و هنری «سمت گنجینه ققنوس» از سال ۲۰۱۶ به‌عنوان عضو رسمی ICCN و معرفی‌شده به کمیته بین‌الدول یونسکو، همکاری رسمی خود را با ICCN–UNESCO آغاز کرده است.

این شاعر و پژوهشگر با بیان اینکه ادامه این فعالیت‌ها در سال ۲۰۲۵ با ارائه پرونده‌ای دیگر با عنوان «استاد آشیق مسلم عسگری (گنجینه زنده بشری)» در دهمین مجمع عمومی ICCN دنبال خواهد شد، افزود: ICCN شبکه همکاری بین‌شهری برای حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس در جهان است و مجمع عمومی دوسالانه خود را با حضور اعضای مشترک ICCN و یونسکو در یکی از شهرهای میزبان برگزار می‌کند.

وی با اشاره به اینکه به دنبال دریافت این دعوت‌نامه، پرونده فرهنگی زنجان با عنوان «استاد آشیق مسلم عسگری (گنجینه زنده بشری)» که از مدت‌ها پیش به‌عنوان دغدغه‌ای جدی برای معرفی به مجامع بین‌المللی مطرح بود، در دستور تهیه و برنامه‌ریزی قرار گرفت، ادامه داد: پس از تلاش‌های فراوان، پرونده تصویری شامل بخش‌های پژوهشی و گزارشی تهیه و به دبیرخانه ICCN ارسال شد و در فهرست معرفی و پخش دهمین مجمع عمومی ICCN ۲۰۲۵ قرار گرفت.

بیانی با تأکید بر اینکه در نگارش و تدوین پرونده معرفی و همچنین در تولید پرونده تصویری استاد آشیق مسلم عسگری از هیچ‌گونه همکاری یا بودجه دولتی استفاده نشده است، تصریح کرد: تمامی هزینه‌های این پروژه توسط خانواده استاد عسگری (خانم‌ها مژگان، لیلا و المیرا عسگری) با همراهی حمید فغفوری و مؤسسه فرهنگی و هنری «سمت گنجینه ققنوس» تأمین شده است.

انتهای پیام/