پایگاه خبری صدای زنجان- برخی شنیده‌ها حاکی از آن است در پی بروز مشکلات در بازار تامین نهاده‌ها، مرغداری‌ها و دامداری‌ها با هدف کاهش هزینه‌ نسبت به تغییر الگوی جیره غذایی اقدام کرده و تخم‌پنبه که در صورت تجمع زیاد می‌تواند سبب مسمومیت شود را در سبد غذایی دام و طیور پرورشی‌شان گنجانده‌اند. 

چند وقت پیش علیرضا نظری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم در گفت‌وگو با رسانه‌ها با اشاره به مشکلات مربوط به نوسانات اقتصادی بر فعالیت‌های تولیدی دام و طیور گف: اخیرا رشد فزاینده قیمت دلار و کاهش ارزش پول ملی در کنار حضور برخی فرصت‌طلبان در بازار ارز، مزید بر علت شده و کار را به جایی رسانده که تولیدکنندگان کشور، حتی از تامین 70درصد نیاز نهاده خود از بازار آزاد نیز مستاصل شده‌اند.

یعنی سویایی که در گذشته به قیمت هر کیلو 2500 تا 2600 تومان عرضه می‌شد، امروز به حدود 13هزار تومان در هر کیلو رسیده است. از سوی دیگر هم دولت فشار می‌آورد که قیمت مرغ و تخم‌مرغ و غیره باید ثابت نگه داشته شوند.

مجموعه این مشکلات باعث شده بسیاری از تولیدکنندگان به این نتیجه برسند که با یک مدل تغذیه‌ای جدید و ارزان‌تر برنامه‌های خود را پیش ببرند. الگوی جدیدی که هرچند ممکن است ارزان‌تر تمام شود اما برای سلامت مرغ، تخم‌مرغ و مصرف‌کنندگان بسیار خطرناک است.

به گفته عضو کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم در این مدل جدید تغذیه‌‌ای افراد به جای کنجاله سویای کیلویی 13هزار تومان از بذر پنبه یا پنبه‌دانه استفاده می‌کنند. پنبه‌دانه را له می‌کنند و از آن کنجاله درست می‌کنند تا به‌عنوان غذای مرغ در مرغداری‌ها به کار گرفته شود.

اما کارشناسان امور دام و طیور معتقدند که این الگوی تغذیه‌ای باعث مسمومیت مرغ‌ها و همچنین آسیب جدی در تخم مرغ تولیدی می‌شود. به عبارت روشن‌تر در این معادله، هرچند هزینه تولید کاهش یافته اما به قیمت کاهش سلامتی مردم مخصوصا در حوزه محصول پرمصرفی مثل مرغ و تخم‌مرغ این صرفه‌جویی انجام شده است در نتیجه ضروری است تا نهادهای نظارتی ورود کنند.

بعید می‌دانم

محمدجعفر حصاری، مديرعامل اتحاديه مرغداران استان و بازرس اتحادیه مرغداران کشور هم در واکنش به این اظهارات با بیان اینکه تاکنون چیزی در این رابطه نشنیده است، از مسئولان می‌خواهد تا به جای این حرف‌ها اصلی تولیدکننده‌ها در رابطه با تامین نهاده‌ها را حل کنند.

حصاری با بیان اینکه در صنعت طیور نهاده اساسی تغذیه ذرت و سویا است که 98 درصد آن وارداتی است، تاکید می‌کند: به شخصه بعید می‌دانم روی‌آوردن برخی از واحدهای مرغداری به تخم پنبه جهت تغذیه طیور صحت داشته باشد، چرا که اگر تغذیه طیور با تخم پنبه امکان‌پذیر بود همه واحدها به سمت خرید تخم پنبه می‌رفتند و خود را از مشکلات ایجاد شده نجات می‌دادند.

مديرعامل اتحاديه مرغداران استان زنجان در رابطه با ارزش غذایی تخم پنبه و اظهارات برخی از افراد در رابطه با خطرات تغییرات در الگوی تغذیه‌ای دامداری‌ها و مرغداری‌ها تاکید می‌کند: در این رابطه باید کارشناسان سلامت و مسئولان فنی در حوزه تغذیه و جیره‌نویسی اظهار نظر کنند.

استفاده از تخم پنبه در مرغداری‌ها اصلا و در دامداری‌ها بسیار محدود است

زنجان سهم حدود ۱.۵درصد از تولید دام و طیور کشور را دارا بوده و از این لحاظ در ردیف استان‌های میانه قرار دارد. بر اساس آمار ارائه شده از سوی مسئولان جهاد کشاورزی استان، ۲۳۰ واحد مرغ گوشتی با جوجه‌ریزی ماهانه ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار قطعه، ۲۵ واحد مرغ تخم‌گذار، ۲۲ واحد مرغ مادر بعلاوه بوقلمون شمالغرب کشور در استان فعال هستند که به نهاده‌های طیور از جمله کنجاله سویا و ذرت وابسته‌اند. البته مشکلات مربوط به بازار تامین نهاده سبب شده تا میزان جوجه‌ریزی واحدها با کاهش 50 درصدی از ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار قطعه به یک میلیون و ۴۰۰ هزار قطعه برسد!

سیدمحمدعلی صادقی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در رابطه با استفاده برخی از تولیدکنندگان دام و طیور به‌ویژه طیور از تخم پنبه در پی کمبود نهاده‌ها تاکید می‌کند: تخم پنبه برای طیور که تک‌معده‌ای هستند و قابلیت هضم ندارند به هیچ عنوان قابل استفاده نیست، بیشتر در نشخوارکنندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استفاده از تخم‌پنبه در تغذیه دام مشکلی ندارد

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان می‌گوید: اگر تخم پنبه در سبد غذایی طیور استفاده هم شود ارزش غذایی آنچنانی ندارد. تخم پنبه در تغذیه دام مورد استفاده قرار می‌گیرد و به جهت اینکه فرآیند هضم کامل صورت می‌گیرد، مشکلی ایجاد نمی‌شود.

اول تحقیق کنید بعد حرف بزنید

کارشناسان معتقدند: کنجاله تخم پنبه (Cotton seed meal) نوعی مواد جامد است که پس از روغن گیری به صورت وسیع در جیره طیور مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

گفته می‌شود مهمترین محدودیت استفاده ی آن در تغذیه ی دام ها و تک معده‌ای‌ها وجود «گوسیپول» به عنوان یک ماده ضد تغذیه ای است. در برش طولی و عرضی دانه ی پنبه، ذرات تیره رنگی مشاهده می شود که رنگ آنها ممکن است از زرد تا قهوه ای متمایل به قرمز متغیر باشد. این ذرات رنگی حاوی رنگدانه‌های مختلفی است که یکی از آنها گوسیپول است. گوسیپول رنگدانه پلی فنولیک زرد رنگی است که خاصیت اسیدی قوی دارد و در صورت تجمع زیاد آن می‌تواند مسمومیت ایجاد کند.

داود ابرهیم‌خانی، کارشناس طیور در واکنش به این اظهارات با بیان اینکه ضروری است در این کشور هر کسی به اندازه اطلاعاتش سخن بگوید، عنوان می‌کند: وقتی ادعای افراد مورد پیگیری قرار نمی‌گیرد، شنیدن چنین اظهارات بی‌پایه و اساس و غیرعلمی نیز طبیعی است! همین‌ها که سواد ژنتیکی نداشتند یک روزی هم می‌گفتند تولیدکننده‌ها به مرغ هورمون تزریق می‌کنند، در حالی که پرورش و تولید این نژاد از مرغ حاصل تلاش و تحقیق کارشناسان بوده که با جیره غذایی خاص در عرض 45 روز به وزن 3 کیلو برسد.

مجلسی‌ها به جای این حرف‌ها، مشکلات چرخه توزیع نهاده را پیگیری و حل کنند

وی با بیان اینکه که استفاده از تخم پنبه به دلیل داشتن ماده ضد تغذیه‌ای به نام «گوسیپول» در جیره غذایی طیور استفاده نمی‌شود، می‌گوید: تخم پنبه می‌تواند در حد بسیار محدود به همراه سایر نهاده‌ها در جیره غذایی دام (گاو و گوسفند) گنجانده شود اما در شرایط کنونی که تهیه نهاده‌ها به سختی صورت می‌گیرد، استفاده از تخم پنبه در واحدهای تولیدی به هیچ عنوان صحت ندارد. اگر این محصول قابلیت استفاده در دامداری‌ها را داشت همه واحدها به سمت استفاده از ان می‌رفتند و مشکلی در روند تولید ایجاد نمی‌شود.

نرخ مصوب دولتی کنجاله ذرت یک هزار و ۵۰۰ تومان و سویا ۲ هزار و ۴۵۰ تومان است اما این نهاده در بازار آزاد به ترتیب به قیمت ۴ هزار تومان و ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود.

داود ابرهیم‌خانی یکی از مرغداران زنجان با اشاره به مشکلات تولیدکننده‌ها در تامین نهاده‌ها و اختلاف فاحش نرخ دولتی و آزاد نهاده سویا و ذرت می‌گوید: هم اکنون واردکننده که سویا را با ارز 4200 تومانی وارد کرده و موظف است آن را به قیمت 2 هزار و 500 تومانی بفروشد به قیمت 14 هزار تومان به مرغدار و تولیدکننده اصلی می‌فروشد! نماینده مجلس باید به این موضوع ورود کرده و از مسئولان دولتی سؤال کند. این نماینده حتی نمی‌داند تخم پنبه حاوی ماده ضد تغذیه‌ای است که اگر طیور از آن استفاده کند اصلا رشد نمی‌کند! مگر اینکه همراه با آنزیما و سایر مواد ان هم به صورت محدود در کنار سایر نهاده‌ها استفاده شود. من ندیده‌ام مرغداری گوشتی تخم پنبه را در تغذیه طیور بگنجاند یا جیره‌نویس برای واحدی تجویز کند، نمی‌دانم این آقایان از کجا دیده‌اند، شاید چشم بصیرت دارند!

لیلا محمدی

انتهای پیام