پایگاه خبری صدای زنجان– هرگونه هزینه در خصوص فضاهای فرهنگی بهترین راهکار برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی است. به همین دلیل توسعه فضاهای فرهنگی مهم‌ترین اولویت برای ارتقای سطح فرهنگی جامعه و در نتیجه ریشه‌کن کردن آفت‌ها و آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شود.

درواقع توسعه فضای فرهنگی شهر، یکی از ضرورت‌های امروز است. باید با ایجاد فضای فرهنگی مناسب برای جوانان، زمینه ارتقای سطح فرهنگی جامعه و کاهش مشکلات اجتماعی را فراهم آوریم. چرا که فرهنگ بستر رشد و توسعه جامعه است.

باید به این نکته توجه داشت که فضاهای فرهنگی کشور توسط نهاد‌های مختلفی از جمله سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، شهرداری‌ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما و سایر نهادهای متولی امور فرهنگی مدیریت شده و امکانات فرهنگی به مردم کشورمان ارائه می‌شود. لیکن این امور از نبود مدیریت واحد و تجمیع شده، بی‌بهره‌اند و به همین دلیل هر چقدر هم در این زمینه تلاشی صورت می‌گیرد، چندان به چشم نمی‌آید و همچنان شاهد این هستیم که فضایی که به یک مکان فرهنگی تبدیل شده، بعد از مدتی با هزینه‌ای مجدد به فضای فرهنگی دیگر یا سایر کاربری‌ها تبدیل می‌شوند و یا به دلیل نبود اعتبارات مستهلک شده، کارایی خود را از دست می‌دهند.

هرچند که استفاده از امکانات فرهنگی و یا ایجاد آن نیاز جامعه ماست اما برای ارتقای سطح فرهنگ، نیازمندی مدیریت فرهنگی جامع‌تری نیز هستیم. بسیاری از شهر‌ها و شهرستان‌ها در سراسر کشور، با کمبود امکانات فرهنگی مواجهند. این کمبود در شهرها و شهرستان‌ها، با توجه به شرایط هر استان‌، شدت و ضعف دارد.

سرانه فضای فرهنگی در سطح کشور حدود 20سانتی متر است

در این خصوص امین عارف‌نیا، مدیرعامل موسسه «کمک به توسعه فرهنگ و هنر»، از موسسات تابعه وزارت ارشاد که توسعه و بهبود کیفیت فضاهای فرهنگی و هنری را برعهده دارد، در نخستین نشست بررسی توسعه فضاهای فرهنگی در جهان معاصر در تاریخ 31 مرداد 99 از وضعیت نابسامان سرانه فضای فرهنگی کشور سخن به میان می‌آورد و در این رابطه می‌گوید: فضاهای فرهنگی هنری هر کشوری، یکی از بارزترین شاخص‌های دستیابی به توسعه پایدار تلقی می‌شود. متاسفانه ما در زمینه زیرساخت‌ها با یک فقر جدی مواجهیم. سرانه فضای سبز در ایران 11 متر مربع، سرانه فضای آموزشی 5 متر مربع، سرانه فضای ورزشی یک متر و سرانه فضای فرهنگی حدود 20سانتی متر است.

به گفته او درحدود هزار شهر کشور، ازجمله در 75 شهر با جمعیت بالای 50 هزار نفر، هیچ سالن سینمایی ندارند. همچنین در بیش از 100 شهر کشور کتابخانه عمومی نیز وجود ندارد.

این مدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اذعان می‌کند که فروش گیشه سینماهای جهان در سال گذشته میلادی معادل 42.5 میلیارد دلار، محصولات موسیقایی 22.5، مد و لباس 406، کنسرت موسیقی 13.2 وهنرهای نمایشی 192 میلیارد دلار بوده است. در حالی که فروش محصولات فرهنگی در کشور ما در حوزه سینما 500 میلیارد تومان، موسیقی 500، نشر کتاب 350، تجسمی 220، آثار نمایشی 90 و تبلیغات پنج هزار میلیارد تومان بوده است. همه این اعداد و ارقام گویای گستردگی سبد وظرفیت فرهنگی است که باید بررسی کنیم چگونه از این ظرفیت فرهنگی بهره ببریم.

به گفته این مسئول تعداد دانشجویان هنر در سال 97 در سطح کشور برابر 296 هزار نفر بوده که تعدادی قابل توجه و بیانگر علاقه به آموختن و کسب دانش در حوزه فرهنگ و هنر است. تعداد هنرجویان آزاد نیز 473 هزار نفر بوده است که همه این‌ها برای بروز خلاقیت‌ها و آموزه‌هایشان به فضاهای فرهنگی نیاز دارند.

میزان تولید و مصرف کالاهای فرهنگی یکی از شاخص‌های مهم توسعه جوامع است

در این خصوص فاطمه کرباسی، مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان در گفت‌وگو با پایگاه خبری صدای زنجان با بیان اینکه میزان تولید و مصرف کالاهای فرهنگی که هنر هم ذیل فرهنگ تعریف می‌شود یکی از شاخص‌های مهم توسعه جوامع است، می‌گوید: در مقایسه دو فرد، دو خانواده و سبک زندگی آنان، دو شهر و استان و مقایسه دو کشور یکی از مهمترین پارامترها، همواره تولید و مصرف کالاهای فرهنگی آن دو طرف مقایسه است. منظور از تولید نوشتن کتاب، رسم نقاشی و خوشنویسی، نمایشنامه‌نویسی و تولید فیلم و تولید آهنگ موسیقی و غیره است و منظور از مصرف، خواندن کتاب، دیدن فیلم در سینما و نمایش در تالار، رفتن به گالری‌های نقاشی و عکاسی و خوشنویسی و غیره است .

او اذعان می‌کند که طبیعی است که با اقبال مردم به تولید و مصرف کالاهای فرهنگی، فضاهای فرهنگی هم افزایش می‌یابد. یا به‌عبارتی دیگر سرمایه‌گذاری در بخش فرهنگ و هنر برای سرمایه‌گذار واجد توجیه شده و مورد رغبت قرار می‌گیرد. ضمن اینکه یکی از مهمترین وظایف حاکمیت در حوزه فرهنگ و هنر چه وزارتخانه و چه ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، بسترسازی و تسهیل این تولیدات و ایجاد رغبت برای مصرف کالاهای فرهنگی و هنری است که در قالب حمایت از نویسندگان با خرید کتاب، حمایت از برگزاری جشنواره‌های تئاتر و موسیقی و فیلم نمایشگاه‌های کتاب ملی و استانی با ارائه بن خرید کتاب، و نمایشگاه عکاسی و خوشنویسی و گرافیک وغیره صورت می‌گیرد.

سرانه فضاهای فرهنگی و هنری استان در سال98 برابر 0.02 متر مربع بود

کرباسی با بیان اینکه آمارها بیانگر این است که سرانه فضاهای فرهنگی و هنری استان که شامل مجتمع‌های فرهنگی و هنری، نگارخانه و غیره است در سال 98 برابر 0.02 متر مربع بوده است، گفت: این در حالی است که سرانه فضاهای فرهنگی و هنری در سطح کشور 0.2 مترمربع است. همچنین سرانه استانی فضاهای کتابخانه‌های عمومی 0.04 است در حالی که آمار دقیقی در خصوص آمار سرانه کشوری فضاهای کتابخانه های عمومی در دسترس نیست.

به گفته او به استناد سالنامه آماری فرهنگ و هنر سال 1397 سرانه شاخص‌های فرهنگی و هنری در مقایسه با سرانه کشوری که به ازای هر هزار نفر در نظر گرفته می‌شود در شاخص عناوین کتاب‌های منتشر شده عبارت از 0.27 درصد عنوان است در حالی که این شاخص در سطح کشور برابر 0.39 درصد عنوان را نشان می‌دهد. همچنین شمارگان کتاب‌های منتشر شده در سطح استان برابر 187 شمارگان است که در مقایسه با آمار 1714 شمارگان کشوری بسیار ناچیز است

سرانه عناوین نشریات منتشر شده در استان 0.09 است

وی اذعان می‌کند که سرانه عناوین نشریات منتشر شده در استان 0.09 است که همین آمار در سرانه کشوری 0.15 عنوان شده است. همچنین عناوین نمایش‌های تولید شده 0.07 عنوان است که این سرانه در سطح کشوری 0.08 درصد است و دفعات اجرای نمایش در استان 1.08 دفعه عنوان شده است که در  سطح کشوری این میزان 10.05 دفعه است .

به گفته این مسئول سرانه جشنواره‌های هنری در استان 0.008است که از سرانه کشوری (0.005) بالاتراست و سرانه استانی در اجرای صحنه‌ای موسیقی 0.08 است که همین امار در سطح کشوری برابر 0.1 عنوان شده است. همچنین سرانه استانی نمایشگاه هنرهای تجسمی 0.06 است که در مقایسه با سرانه کشور (0.05) بالاتر است و سرانه استانی آموزشگاه‌های آزاد هنری 0.05 آموزشگاه و سرانه کشوری آن 0.07 آمار کشوری است.

وی ادامه می‌دهد:سرانه موسسات قرآن و عترت 0.05 است در حالی که سرانه کشوری آن 0.01 موسسات قرآن و عترت است. همچنین سرانه نمایشگاه‌های قرآنی در استان 0.04 نمایشگاه است که در مقایسه با سرانه کشوری (0.007) بالاتر است.

سرانه تعداد سینماهای ما در استان 0.002 است

مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان در خصوص سرانه تعداد سینماها اظهار می‌کند: سرانه تعداد سینماهای ما در استان 0.002 است در حالی که همین سرانه در سطح کشور 0.004 است و ظرفیت سالنهای سینمایی ما در استان برابر با 0.5 است که این سرانه در سطح کشور 2 است و سرانه جشنواره سینمایی ما 0.002 این که درسطح کشوری نیز همین آمار است.

به گفته او سرانه کتابخانه‌ها در استان زنجان 0.1 است درحالی که همین آمار در سطح کشوری معادل 0.04 است و سرانه کانونهای فرهنگی و هنری مساجد0.4 کانون و این آمار در سطح کشوری برابر 0.3 است و موسسات فرهنگی و هنری چند منظوره 0.01 و در سطح کشور 0.04 است.

این مسئول خاطرنشان می‌کند: باید اذعان داشت که درخصوص فضاهای فرهنگی و هنری نظیر دیگر مستحدثات، برای دولت منع قانونی دارد و در صورت ارائه زمین از طرف خیرین و با شهرداری، دولت به احداث و تجهیز کمک می‌کند. همچنین با اقدام از طرف بخش خصوصی، نظیر حمایت از دو سالن سینمای خصوصی روشا در شهر زنجان کمک به تجهیز فضا از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت می‌گیرد.

کرباسی اظهار می کند :سازمان سینمایی وزارتخانه با همراهی سازمان شهرداری‌های وزارت کشور با حمایت ۱میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی اقدام به تاسیس سینمای فوری در یک طبقه می‌کند به شرط آنکه شهرداری زمین ۱۰۰۰ متر مربعی در پارک شهر معرفی کند. که د این خصوص ۷۰۰ میلیون تومان را سازمان سینمایی و ۵۰۰ میلیون را سازمان شهرداری در اختیار میگذارد و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نظارت براجرا  را بر عهده دارد.

به ازای هر ده هزار نفر یک کتابخانه باید در استان احداث شود

امیرعلی نیک‌بخش مدیرکل نهاد عمومی کتابخانه‌های زنجان نیز با اشاره به اینکه استانداردی که در زمینه احداث کتابخانه وجود دارد این است که به ازای هر 10هزار نفر یک کتابخانه باید در استان احداث شود، گفت: ما در حدود 98 کتابخانه در سطح استان داریم که تا افق 1404 باید به 105 کتابانه برسد. 

وی ادامه می‌دهد هر چند در زمینه کتابخانه در استان کمبود احساس می‌شود و چندان از اوضاع راضی نیستیم ولی استان زنجان در سطح کشور جزو استان‌های پیشرو است.

به گفته نیک‌بخش در ایام کرونایی در زمینه بازسازی و مرمت و تعمیر کتابخانه‌هایی که نیاز به تعمیرات دارند ورود کردیم و بخشی از این کتابخانه‌ها را اصلاح و بهبود بخشیدیم اما همچنان نزدیک 15درصد کتابخانه‌های ما نیاز به بازسازی دارند.

در سال 96 مراجعه افراد 15 ساله و بیشتر به سینما 18.9 بود

طبق گفته‌های ایرج امینی، معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان نتایج آخرین آمارگیری از فرهنگ رفتاری خانوار در سال 96نشان می‌دهد سرانه زمان مطالعه کتاب غیردرسی در ایران 7 ساعت و 41 دقیقه در ماه و متوسط زمان مطالعه درکتب قرآن و ادعیه 3 ساعت و 7 دقیقه در ماه است. این در حالی است که سرانه مطالعه روزنامه بر اساس همان آمار 1 ساعت و 26 دقیقه و سرانه حضور افراد درشبکه اجتماعی حدود 1 ساعت و 4 دقیقه در روز است.

امینی سرانه زمان گوش کردن به موسیقی را در سطح کشور 2 ساعت و 29 دقیقه در هفته اعلام کرد و مراجعه افراد 15 ساله و بیشتر به سینما در سال 96 را 18.9 درصد و مراجعه افراد 15 ساله و بیشتر برای تماشای تئاتر در سال 96 را 5.1 و مراجعه افراد 15 ساله و بیشتر به کنسرت در سال96 را 5.4 درصد عنوان کرد.

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اذعان می‌کند که سرانه زمان گوش کردن برنامه‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 18 دقیقه در روز و سرانه زمان تماشای برنامه سیمای جمهوری اسلامی 4ساعت و 52 دقیقه در روز است.

زهره میرعیسی‌خانی

انتهای پیام