هاجر کشاورزی- دو روز پیش بود که پلمب خانه حکیمیان زنجان از سوی شهرداری منطقه سه توسط روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان رسانه‌ای شد و این اقدام مورد اعتراض میراث فرهنگی و گردشگری استان قرار گرفت. جدالی که ناشی از یک عدم هماهنگی بین دو دستگاه اجرایی بود و سبب خوابیدن پروژه و شروع بحث‌‌ها شد. موضوعی که می‌توانست قبل از رسانه‌ای شدن و صرف زمان برای سوژه گزارش رسانه‌ها، با یک دیدار و انجام هماهنگی مرتفع شود.

اقدام شهرداری منطقه سه در پلمب خانه حکیمیان بنا به اذعان مهرداد عسگریان، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برای اولین بار نبوده است و بلکه در طی امسال، این دومین بار بوده که اتفاق افتاده است و یازدهم اردیبهشت ماه نیز به مدت پنج روز، نداشتن مجوز تعمیرات سبب تعطیل شدن و جمع‌آوری ابزار آلات کارگاهی توسط ماموران شهرداری منطقه سه شده بود.

هرچند معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی زنجان مدعی شد که میراث برای مرمت و احیا نیازی به اخذ مجوز از شهرداری ندارد و عنوان کرد: این بنا از سال ۹۵ بر اساس تفاهمنامه‌ای با اداره راه و شهرسازی بصورت ۱۰ ساله در اختیار اداره کل میراث فرهنگی زنجان قرار گرفته و میراث فرهنگی نیز اقدامات در خصوص احیای این خانه تاریخی را آغاز کرده است که در این مدت مراجعه و اخطاری از سوی شهرداری مبنی بر نبود مجوز صورت نگرفته ولی طی یک ماه گذشته، شهرداری این رویه را پیش گرفته است.

بنا به اظهارات عسگریان این توقف، منجر به اخلال در انجام عمیلات مرمت و احیا شده است و چه بسا با توجه به مشکلات جذب اعتبارات، اگر این مشکل حل نشود، سازمان میراث فرهنگی کشور کل پروژه تبدیل بنای تارخی خانه حکیمیان به موزه فرهنگ عامه را در استان زنجان منتفی اعلام کند.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان تاکید کرد: اداره کل میراث فرهنگی زنجان دستگاه مرجع و صدور احکام مرمت بناهاست و نیازی به مجوز شهرداری ندارد.

در پی اظهارات معاون میراث فرهنگی و گردشگری، مسئول روابط عمومی شهرداری منطقه 3 زنجان نیز در  گفت و گوی خود با خبرگزاری فارس علت پلمب کارگاه مرمت این بنای تاریخی را  عدم اخذ مجوزهای قانونی دانست و  ابراز کرد: شهرداری به هیچ عنوان مانع از امر احیا در این خانه تاریخی نشده است.

غلامرضا داداشی با بیان اینکه هرگونه ساخت و ساز و تعمیرات املاک در محدوده شهر نیاز به مجوز از شهرداری دارد، عنوان کرد: مجوز اولیه برای بازسازی از شهرداری باید اخذ شود که با وجود فرصت‌های داده شده به میراث فرهنگی این اتفاق رخ نداده است.

مسئول شهرداری منطقه 3 زنجان انجام پلمب را مانع از انجام یک کار غیرقانونی دانسته و عنوان کرد : "مشکل دیگر موضوع شکایت و اعتراض همسایگان است، چرا که کوچه مورد نظر در طرح تفصیلی دارای تعریض است که نمونه آن املاک اطراف بنا هستند و در زمان ساخت و ساز رعایت تعریض قانونی را کرده‌اند."

با توجه به مالکیت اداره کل راه و شهرسازی استان بر این بنای تاریخی، در گفت‌وگو با کلیم‌ الله وثوق، مدير كل راه و شهر سازي استان، بحث دریافت مجوز‌ها و ادعای شهرداری مبنی بر دریافت مجوز مطرح شد که این مقام مسئول در پاسخ به سوال صدای زنجان با ابراز اینکه مالکیت این پروژه با راه و شهرسازی است، اظهار کرد: این پروژه طبق تفاهم‌نامه بین اداره‌کل راه و شهرسازی و میراث فرهنگی استان به مدت 10 سال برای انجام فعالیت‌های فرهنگی در اختیار اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفته ‌است که طبق این تفاهم‌نامه میراث فرهنگی با احیای این خانه تاریخی می‌تواند از این بنا به عنوان یک اثر تاریخی با کاربری موزه استفاده کند.

وی در خصوص صلاحیت شهرداری برای صدور مجوز برای انجام تعمیرات نیز با بیان اینکه باید مباحث قانونی بررسی شود، ابراز کرد: در این زمینه ما با خلاء قانونی مواجه نیستیم و باید موضوع از طریق مراجعه به موارد قانونی موجود بررسی شود و در صورت حل نشدن موضوع، اداره کل راه و شهرسازی نیز ورود پیدا می‌کند.

مدير كل راه و شهر سازي استان معتقد است این مشکل ناشی از عدم اطلاع مسئولین شهرداری است و هماهنگی لازم از طریق مسئولان در رده تصمیم‌گیری و مدیریتی انجام نشده است و گروه‌های اجرایی تنها کار خود را انجام می‌دهند .

وثوق با ابراز اینکه بایستی یکسری هماهنگی بین مسئولان اتفاق می‌افتاد تا این موضوع بروز نمی‌کرد، اضافه کرد: اگر قانون الزام به دریافت مجوز کند، بایستی مراحل قانونی طی شود اما اگر در قوانین دریافت مجوز از شهرداری برای بناهای تاریخی مستثنی شده باشد دیگر الزامی در این زمینه وجود ندارد و باید رفع پلمب شود.

این مقام مسئول در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه همه افراد همه قوانین را حفظ نیستند، خاطرنشان کرد: و شاید موارد قانونی بوده است که این دو دستگاه شناخت از این قوانین ندارند و کارسخت و بحرانی نبوده و نیاز به طرح موضوع و مسائل در رسانه‌ها نیست و موضوع مرتفع می‌شود.

جدالی که ناشی از یک عدم هماهنگی بین دو دستگاه اجرایی بود و سبب خوابیدن پروژه و شروع بحث‌‌ها شد موضوعی که می‌توانست قبل از رسانه‌ای شدن و صرف زمان برای سوژه گزارش رسانه‌ها با یک دیدار و انجام هماهنگی مرتفع شود، جنجالی که دیروز پایان یافت و یحیی رحمتی مدیر کل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در گفت‌وگو با صدای زنجان خبر فک پلمب خانه حکیمیان زنجان را داد.

رحمتی با ابراز اینکه تفاهم‌نامه بازسازی این بنا در طی سال‌های گذشته منعقد شده است، اظهار کرد: بازسازی این خانه تاریخی که بخشی از میراث فرهنگی و معماری شهر زنجان است، طبق تفاهم‌نامه بین اداره‌کل راه و شهرسازی و میراث فرهنگی استان آغاز شده و هم‌اکنون نیز با تخصیص اعتبار 200 میلیون تومانی در حال انجام است.

وی با ابراز اینکه با تامین اعتبار 200 میلیون تومانی، بازسازی آن تا پایان تابستان امسال به پایان می‌رسد، خاطرنشان کرد: با توجه به کارشناسی انجام شده، بازسازی این خانه همراه با مقاوم‌سازی و پی‌سازی دیوارها بوده و بخش‌های آسیب‌دیده سقف، دیوارها، کف‌سازی، اصلاح و بازسازی سیستم لوله‌کشی آب و روشنایی نیز مطابق با اصول مرمت با نظارت کارشناسان در حال اجرا است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با بیان اینکه طبق تفاهم‌نامه این خانه در قبال مرمت و احیاء به مدت 10 سال به میراث فرهنگی استان برای کاربری گردشگری و فرهنگی واگذار می‌شود، تصریح کرد: با پایان یافتن مراحل مرمت، این خانه تاریخی تجهیز و به عنوان موزه فرهنگ عامه استان، آماده بازدید شهروندان و گردشگران می‌شود.

مدیرکل سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان با ابراز اینکه بحث دریافت مجوز از شهرداری به طور کل منتفی است، اظهار کرد: در بناهای تاریخی، شهرداری موظف به دریافت استعلام و مجوز از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است و ما در این زمینه نیازی به اخذ مجوز از شهرداری نداریم و تنها نیاز به انجام هماهنگی در این زمینه هستیم که بایستی این هماهنگی‌ها صورت می‌گرفت.

رحمتی تاکید کرد: طبق قانون موجود در این زمینه، ما در بناهای تاریخی ساخت وساز و اضافه کردن بنای جدیدی نداریم که نیاز به اخذ مجوز از شهرداری باشد و طبق ماده واحده مصوب مجلس، حتی پرداخت عوارض برای مرمت بناها مورد معاف است.

شناسایی آثار تاریخی و احیای دوباره آنها و مرمت آثار اقدامی است که در سال‌های اخیر در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور رونق گرفته است و مطابق تبصره بند 6-1-2 مصوبه مورخ 14/12/1391 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تحت عنوان شاخص‌های لازم برای نیل به شهرسازی و معماری اسلامی ایرانی در صورت تخریب بناهای ساخته شده پیش از سال 1340 خورشیدی بازسازی عین به عین آن بنا برای سازمان‌هایی همچون شهرداری الزامی شده است.

همچنین در راستای تشویق مالکان بناهای تاریخی نیز دولت تسهیلات ویژه‌ای را در نظر گرفته است که از آن جمله می‌توان به استفاده از تسهیلات فنی و اعتباری کم‌بهره اشاره کرد، موضوعی که با هدف تشویق مالکان خانه‌های قدیمی برای احیای این خانه‌ها آمده است.

در کنار تلاش برای احیای این بناهای تاریخی گاها شاهد ناهماهنگی‌ها و اعمال سلیقه افراد در روند اجرا هستیم که انجام هماهنگی و تعامل دستگاه‌ها با یکدیگر می‌تواند مانع از بروز بسیاری از مشکلات این چنینی شود.

#خانه حکیمیان زنجان، میراث فرهنگی زنجان