پایگاه خبری صدای زنجان-
امروزه در بین افرادی که کتاب میخوانند، دغدغههای متفاوتی در زمینه کتابخوانی
وجود دارد. از افزایش قیمت کتاب بگیر تا انتخاب بین نسخههای چاپی و دیجیتالی و
صوتی. برخی از ناشران نیز در گوشه و کنار اقدام به ارائه کتاب به صورت نسخه الکترونیکی
در کنار نسخه چاپی و در برخی موارد حتی نسخه صوتی کردهاند. استفاده از بازیگران
نامی در ضبط و اجرای این کتابها که غالبا دسته رمانها و نمایشنامههای پرمخاطب
را در بر میگیرد، این سوال را در ذهن مخاطب ایجاد میکند که به راستی کدام یک
انتخاب بهتری است؟
«سلمان کریمی»، نویسنده و فعال
ادبی اینگونه پاسخ میدهد که میتوان اذعان کرد هیچ پدیدهای صرفا خوب یا بد نمیتواند
باشد و عنوان این مساله که کدام یک از انواع کتابها (چاپی یا صوتی و یا دیجیتالی)
مفیدتر است از پایه دچار مشکل است، چرا که هر نوع از کتابها مخاطبین خاص خود را
دارد و شرایط خاصی را برای خواندن و گوش
دادن آن میطلبد. پس اساسا مقایسه این نوع کتابها با هم اشتباه میتواند باشد.
وی با بیان اینکه هر یک از
انواع کتابهای مزیتهای خاص خود را دارند، گفت: میتوان گفت که کتابهای کاغذی شاید
قدیمیترین اشکال موجود کتاب هستند. خواندن این کتابها برای خیلی از علاقهمندان
به کتابخوانی راحتتر است و دردسرهای کمتری دارد. حسی که از افراد گرفتن کتاب در
دست و لمس صفحههای کاغذی آن میتوان به دست آورد، هیچگاه از بهدست گرفتن سایر
کتابها بهدست نمیآید.
کریمی خاطرنشان کرد: اگر چه، این
احتمال میرفت که با آمدن کتابهای دیجیتالی و صوتی، این کتابها جایگزین کتابهای
کاغذی شوند اما شواهد حکایتکننده این است که حتی در کشورهای مدرن که به مراتب
دسترسی به کتابهای صوتی و دیجیتالی شاید بالاتر باشد، کتاب کاغذی همچنان مخاطبین
خود را دارد و هیچ یک از انواع کتاب نتوانسته است جایگزین این نوع از کتابها شود.
این نویسنده و فعال ادبی با
اشاره به اینکه اگر چه ورود انواع جدیدی از کتاب میتواند فوایدی داشته باشد، اما
مسلما این نوع از کتابها معایبی هم دارند و میتواند در مطالعه افراد تاثیرگذار
باشد، خاطرنشان کرد: اگر چه مزیت گوشدادن به کتابهای صوتی در هر مکان و شرایطی
را نمیتوان کتمان کرد، اما اثرگذاری این نوع مطالعه را نیز باید در نظر گرفت.
مسلما گوشدادن به فایل صوتی کتابها در هنگام رانندگی و یا تمیزکردن خانه علاوه
بر اینکه میتواند یک مزیت باشد، عدم تمرکز دقیق بر روی متن و حواسپرتی ناشی از
انجام سایر کارها را در هنگام گوشدادن فایلهای صوتی را نمیتوان کتمان کرد.
کتابهای صوتی باید با دقت شنیده
شوند
وی در این رابطه ادامه داد:
ممکن است کتابهای صوتی بتواند مخاطبین خاص خود را داشته باشد و بخشی از نیاز
جامعه را به مطالعه (منحصرا برای افراد نابینا، که کتابهای بریل کمتر در دسترس
آنها است و یا افرادی که همواره مشغول به کاری هستند و فرصت مطالعه پیدا نمیکنند)
برطرف کند. اما توجه داشته باشیم که این نوع از مطالعه نیاز به تمرکز دارد و انجام
چند کار و در حین آن گوشدادن به فایل صوتی مسلما از تاثیرگذاری کتاب میکاهد.
این فعال ادبی اظهار کرد: کتابهای
دیجیتالی نیز دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که از مزایا آن میتوان به تغییر
فونت و بزرگ و کوچک کردن فونت کتابها و یا مساله در دسترس بودن کتابهای نایاب و
تاثیری که میتواند در کاهش قطع درختان و محیط زیست بگذارد و قیمت پایینتر
این کتاب و امکان بهروزرسانی این کتاب و جا گرفتن هزاران کتاب در یک دستگاه موبایل
و یا تبلت اشاره کرد. همچنین از معایب این کتابها نیز میتوان به کاهش میزان یادگیری
بر اساس تحقیقات و حفظنشدن حقوق پدیدآورندگان با اجرایی نشدن قانون کپی و رایت و
عدم امکان مطالعه با اتمام شارژ گوشی همراه و ابزار مورد استفاده افراد اشاره کرد.
کتابهای الکترونیکی بهراحتی
کپی میشوند
کریمی تصریح کرد: معمولا حقوق
پدیدآورندگان در کتابهای چاپی حفظ میشود و سود مالی حاصل از انتشار آنها به جز
موارد معدود، به نویسنده و ناشر برمیگردد در حالی که با فقدان قوانین کپیرایت یا
اجرای ناقص آنها، کتابهای الکترونیکی بهراحتی کپی میشوند، بدون آنکه نویسنده یا
ناشر اطلاعی داشته باشد. البته استفاده از اپلیکیشنهای کتابخوان در کشور ما رایج
شدهاند و خرید کتاب الکترونیک از طریق آنها میتواند تا حدود زیادی باعث حفظ
حقوق پدیدآورندگان شود.
این فعال ادبی خاطرنشان کرد:
از دیگر معایب این کتابها این است که همه عناوین کتابها به صورت الکترونیکی در
دسترس نیستند و بسیاری از کتابها با توجه به قدمت طولانی کتابهای چاپی حتی فرصت
دیجیتالی شدن پیدا نکردهاند.
کتاب چاپی یا دیجیتالی؟ یا صوتی؟
مساله واقعا این نیست!
وی اذعان کرد: کتاب چاپی یا دیجیتالی؟
یا صوتی؟ مساله واقعا این نیست! مساله کتابنخوان بودن ما ایرانیها است که میانه
خوب و خوشی به اندازهای که با پیتزا پپرونی و محصولات مد و لباس داریم، با کتاب
خواندن نداریم. سرانه مطالعه در ایران بهزور به ۱۵ دقیقه در روز میرسد و فرقی هم
بین کمسواد و استاد دانشگاه ندارد. کلا کم کتاب میخوانیم و در سبد اقتصادی
خانوار ایرانی، کتاب هیچ جایگاهی ندارد. چه کتاب 20 تا 30 هزار تومانی و چه کتاب
گرانتر. تماشای میلیونها نفری که پیش از دوران کرونا دست خالی از نمایشگاههای
کتاب بین المللی تهران و ۳۰ استان کشور بیرون میروند، واقعیتی تلخ از فرهنگ عامه
و جامعهشناسی خودمانی است.
کریمی با بیان اینکه کتاب، فرصت
آفرین است، اظهار کرد: هزار و یک دلیل برای این ادعا وجود دارد. کتاب، ذهن را خلاق
کرده و افراد خلاق، فرصت آفرین هستند. خواندن کتاب افقهای جدیدی فرا روی انسان
قرار میدهد و فرقی هم بین کتاب رمان و کتاب علمی نیست. کتابهای دیجیتالی را راحتتر
میشود خواند. اما هنوز خیلیها لذت فراموش نشدنی کتابخوانی را با کتاب چاپی دوست
دارند. تولید کتابهای دیجیتالی و صوتی سودآور است. تجارتی خوب برای کارآُفرینیان دیجیتال
و عاشقان استارت آپ. این را در گود ریدز و آمازون میتوان فهمید.
وی اظهار کرد: با این تعاریف
تنها میتوان به افراد توصیه کرد که کتاب بخوانند، حال کتاب چاپی یا دیجیتالی و چه
صوتی!
انتهای پیام
خبرنگار : زهره میرعیسیخانی