پایگاه خبری صدای زنجان- محمدرضا فرجیان متولد سال 1343 است. او فرزند مرحوم «حسین فرجیان» از چاقوسازان شاخص و به‌نام استان زنجان است که این هنر–صنعت را نزد پدرش آموخته و حدود 30 سال در این زمینه سابقه فعالیت دارد.

فرجیان در نمایشگاه‌های متعدد کشوری حضور داشته که در اکثر این نمایشگاه‌ها به عنوان بهترین غرفه‌دار و صنعت‌گر نمونه از ایشان تجلیل به عمل آمده است. او با همراهی پدر، زمینه ساخت انواع چاقو و در ساخت انواع شمشیر، قمه، خنجر و قداره، آثار ارزشمندی را از خود به جای گذاشته است.

به گفته این هنرمند، برای ساختِ تیغه اکثر چاقوها و شمشیرها از فولاد، و فقط در موارد تزئینی گاهی از برنز استفاده شده است و همچنین برای دسته چاقوها از شاخ «گوزن» و «گاومیش»، و در چاقوهای ظریفتر و قلمتراشها، «صدف» دریایی و مصنوعی را بکار رفته است. از آثار پدر ایشان، در موزة کشورهای آلمان، فرانسه، و موزه‌های شخصی کلکسیون دارانِ کشورهای حاشیه خلیج فارس، نگه داری می شود.

فردی به نام آقای مشتاق، کارشناس و محقق هنرهای فلزی که ساکن کشور آلمان است تعدادی از آثار او و پدرش را خریداری کرده و در کتابی به نام Arms And Armer from Iran، تصاویری از مرحوم حسین فرجیان و آثار او را به چاپ رسانده، و از وی به عنوان هنرمند برجسته صنعت فلزکاری و چاقوسازی نام برده است.

فرجیان در گفت‌گو با صدای زنجان می‌گوید: از سال 1359 در این زمینه فعالیت دارم،منتهی از سال 1364 پس از خدمت سربازی فعالیت حرفه‌ای خود را شروع کردم. من این کار را به صورت استادی - شاگردی در نزد پدرم آموختم ولی متاسفانه اکنون مشابه استقبالی که در گذشته از این حرفه  می‌شد، اتفاق نمی‌افتد و اگر قبلا این هنر از پدر به فرزند انتقال می‌یافت، اکنون مثل  این اتفاق نمی‌افتد و در میان کل صنعتگران این رشته کمتر کسی است که فرزندش حرفه او را ادامه داده باشد.

وی در این زمینه ادامه می‌دهد: در سالهای 80 تا 90 شاهد این بودیم که این حرفه تا میزانی در استان افت داشت اما اکنون شرایط نسبت به قبل بهتر شده است و شاهد ورود اساتید  مشهور و نامی جوان در این حوزه هستیم که می‌توانند چهره واقعی این هنر را به عنوان یکی از فاخرترین هنرهای شهر زنجان به نمایش بگذراند.

کرونا خسارت جبران ناپذیری به صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی وارد کرد

او با اشاره به برخی از مشکلاتی که به عنوان یک صنعتگر در دوران کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن شاهد بوده است، اظهار می‌کند: نه تنها فعالان عرصه چاقو بلکه همه صنعتگران و هنرمندان عرصه صنایع دستی، از بابت کرونا بسیار متضرر شدند. به طوری که به دلیل محدودیت‌های کرونایی و تعطیلی‌های موجود صنعتگران و هنرمندان این رشته در طی این یک سال و خرده‌ای که گذشت اگر کارهم فعالیت داشتند، متاسفانه نمی‌توانستند صنایع دستی تولیدی خود را چنان که باید و شاید بفروشند و بازارفروش آنها بسیار کساد بود.

این استادکار صنعت چاقو سازی، اظهار می‌کند: از طرف دیگر گرانی مواد اولیه تولیدی نیز موجب شد تا صنعتگران این رشته با مشکل دیگری در این زمینه رو به رو شوند چرا که با افزایش قیمت دلار قیمت مواد اولیه تولید نیز بالا می‌رفت، ضمن اینکه همه مواد اولیه مورد نیاز در داخل کشور  قابل تولید است و وابسته به قیمت دلار نیست.

فرجیان با گلایه از عدم حمایت‌ها اظهار می‌کند: در زنجان، حمایت چندانی از صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی صورت نمی‌گیرد. انتظار ما به عنوان یک صنعتگر و هنرمند این است که اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی حداقل در زمینه تبلیغ صنایع تولیدی هنرمندان این استاد و معرفی آن به سایر استانها اقدام کند، چرا که اگر این موضوع اتفاق بیفتد می‌تواند در فروش و ارتقای جایگاه صنایع دستی بسیار موثر باشد.

مشکلی به نام ارسال محصول

این استادکار با اشاره به اینکه اگر صنایع دستی صنعتگران از سوی ادارات و ارگان‌های مرتبط مورد حمایت قرار گیرد، هم درآمد هنرمندان بهتر خواهد بود و هم جایگاه صنایع دستی استان ارتقا می‌یابد، اظهار می‌کند: اکنون به دلیل محدودیت‌های موجود در زمینه ارسال چاقو؛ صنعتگران این حرفه با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند. این مشکل را هر چه قدر هم بازگو کنیم، متاسفانه راه حلی برای حلش جلوی پای صنعتگر قرار نمی‌دهند. ضمن اینکه  پیش از این از طریق پست می‌توانستیم صنایع تولید شده را به نقاط دیگر ارسال کنیم اما اکنون، مشکل ارسال صنایع تولید شده به یک مشکل حل نشدنی تبدیل شده است.

وی با اشاره به اینکه برای حل این مشکل کاری که می‌کنیم این است که از طریق اتوبوس‌های بین شهری صنایع دستی( چاقو) تولید شده را به سایر استان‌ها ارسال می‌کنیم، اظهار می‌کند: این موضوع نیز مشکلات خاص خود را دارد و در برخی موارد حتی محصول تولید شده گم می شود و یا چاقو به دست مشتری نمی‌رسد.

به گفته فرجیان حمایت اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی از صنعتگران بسیار ضعیف است، اگر چه در این زمینه حمایت و مشاوره‌هایی به صنعتگران داده می‌شود اما این حمایت‌ها و مشاوره‌ها به درد یک استاد کار و هنرمند نمی‌خورد. به طوری که یک استاد کار پس از فعالیت یک هفته‌ای و تولید یک محصول؛ هنوز در زمینه فروش تولیدات خود با مشکل رو به رو است.

وی با اشاره به اینکه خواسته ما از اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تنها یک موضوع است، اظهار می‌کند: اگر این اداره بتواند با اداره پست و یا تی- باکس وارد مذاکره شود تا مشکلات مربوط به حمل و نقل تولیدات و صنایع دستی صنعتگران حرفه چاقو سازی، حل شود؛ بخش عمده مشکلات ما در این زمینه برطرف خواهد شد.

بی‌اعتمادی به فروش مجازی محصولات مشکلی پیش روی صنعتگران

فرجیان با شاره به اینکه در دوران کرونا، فروش محصولات بیشتر در فضای مجازی صورت می‌گیرد، اظهار می‌کند: حُسنی که فروش محصولات در فضای مجازی دارد، این است که  می‌توانیم بخشی از تولیدات خود را در فضای مجازی ارائه بدهیم. ضمن اینکه اداره اماکن گاهی اوقات به من هنرمند تذکر می‌دهد و از ما در زمینه‌ای ارائه برخی از تولیدات تعهد می‌گیرد.

وی در این زمینه ادامه می‌دهد: متاسفانه مشکل دیگری که در این زمینه وجود دارد؛ این است که برخی از همکاران نیز در این زمینه دچار اشتباهات جبران ناپذیری شدند که موجب بی‌اعتمادی افراد به خرید مجازی شده است  چرا که این افراد سفارش از مشتری پذیرفته اند و متاسفانه  محصول را ارسال نکرده‌اند و این موجب بی اعتمادی افراد به خرید اینترنتی شده است. این موضوع باعث شده است که من استاد کار نیز در این زمینه دچار مشکل شوم چرا که مشتری دیگر اعتماد چندانی به فروش‌های اینترنتی ندارد و از من می‌خواهد که محصول را ارسال کنم و تا پس از رویت آن اقدام به پرداخت هزینه کند.

این استاد کار با اشاره به اینکه یکی از موضوعاتی که در این زمینه باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که موزه‌ای باید در راستای حفظ برخی از این آثار هنری فراهم شود، اظهارمی‌کند: به نظر میرسد که فرصت دیگری در زمینه  ساخت و تولید برخی از این آثار هنری توسط هنرمندان این عرصه وجود نداشته باشد، از همین جهت بایستی شرایطی فراهم شود، تا آثار برخی از این هنرمندان  که سالهای آتی شاید در میان ما نباشند برای نسل‌های آینده حفظ و نگهداری شود.

بیمه و صندوق حمایت از هنرمندان صنایع دستی مورد توجه مسئولین قرار گیرد

فرجیان با اشاره به اینکه مشکل دیگری که صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی با آن مواجه هستند، ضعیف بودن بیمه است که آنها را تحت پوشش قرار می‌گیرد، است، اظهار می‌کند: این بیمه بسیاری از خدمات درمانی را تحت پوشش قرار نمی‌دهد. ضمن اینکه اکثر صنعتگران این حرفه به دلیل سختی کار و آلودگی‌هایی که مختص این حرفه است، دچار سرطان شده‌اند و متاسفانه نتوانسته‌اند از خدمات درمانی این بیمه استفاده کنند. همچنین اگر بتوان صندوقی در راستای حمایت از هنرمندان ایجاد و افتتاح کرد، بسیار مفید واقع خواهد بود چرا که می‌توان بسیاری از هنرمندانی که سال‌ها در این حرفه فعالیت داشته‌اند اما اکنون پیر و سالخورده شده اند و نمی‌توانند در این زمینه فعالیت کنند، به واسطه این صندوق حمایت کرد.

این صنعتگر اظهار می‌کند:همچنین اگر دستگاه و یا ارگانی باشد که بتواند مواد اولیه ساخت چاقو را که اکثرا در داخل ایران تولید می‌شود را با قیمت اصلی در اختیار صنعتگران قرار بدهد، بسیار به  صنعتگران این حرفه کمک خواهد کرد چرا که دیگر قیمت‌ها به واسطه وجود دلالان و سودجویان این حوزه بالا و پایین نخواهد شد. ضمن اینکه شرایطی فراهم می‌شود که صنعتگران این حرفه با انگیزه بیشتری در این زمینه فعالیت داشته باشند.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی