پایگاه خبری صدای زنجان- سلامت روح و روان به عنوان یکی از شاخص‌های پویایی و شکوفایی کشورها، نزدیک به دو سال است که با شیوع کرونا دستخوش تغییر شده تا آنجا که به گفته کارشناسان، ضرورت دستیابی به درمان آسیب‌های روحی و روانی در دوران کرونا و پساکرونا را دوچندان کرده است.

بنا بر تعریف سازمان جهانی بهداشت، سلامت روان به حالتی از کیفیت زندگی گفته می‌شود که فرد بتواند توانایی‌های خود را شناسایی کند و با استرس‌های روزمره به راحتی کنار بیاید؛ درواقع یک فرد سالم از لحاظ روانی باید بتواند به راحتی کار کند و با جامعه در مشارکت باشد.همچنین این نهاد بین المللی با توجه به اهمیت سلامت روان در عصر حاضر اعلام کرده است: اگر اقدام عاجلی صورت نگیرد، بیماری روانی تا ۲۰۳۰ میلادی شایع‌ترین بیماری در جهان خواهد شد.

متاسفانه ویروس کرونا زمینه بروز این بیماری را دوچندان کرده و نه تنها زندگی و سلامت میلیون ها انسان را مورد تهدید قرار داده و مرگ و میر و آسیب‌های جسمی به همراه داشته بلکه باعث ایجاد فاجعه روانی در کل جهان شده است تا آنجا که بهزاد وحیدنیا مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور در تحلیل تأثیرات روانی و اجتماعی پاندمی کرونا در جامعه، اعلام کرد: بررسی‌های سامانه خودارزیابی روانشناختی نشان می‌دهد که در طول ۶ ماه اول شیوع کرونا ۹ تا ۱۱ درصد استرس، اضطراب و افسردگی شدید و متوسط گزارش شده است و اکنون این رقم به ۱۶ درصد افزایش یافته است.

موضوعی که احمد حاجبی مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم در نشست خبری به مناسبت هفته سلامت روان، درباره آن گفت: براساس بررسی‌های انجام شده ۲۹.۷ درصد افراد در گروه سنی بالای ١۵ سال به بالا یک مشکل روانشناختی دارند و میزان شیوع اختلالات در مبتلایان کرونا ٣٩.٧ است.

حاجبی افزود: بر اساس این بررسی ها، ١۴ درصد افراد مبتلا به کرونا، یک عضو خانواده خود را در دوران کرونا از دست دادند و میزان مشکلات روانشناختی در این افراد ۴۰.۸ درصد بوده و باید توجه داشت در همه جای دنیا کرونا موجب اختلالات روانی شده است.

 در این زمینه اما، محمدرضا صائینی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به چالش‌های سلامت روان در بحران کرونا، اظهار کرد: بدون شک یکی از مهمترین تبعات همه‌گیری کرونا علاوه بر آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و مرگ و میر، عوارض روانشناختی است که در گروه‌های مختلف جامعه باعث افزایش استرس، اضطراب و ترس شده است.

فرسودگی و درماندگی رهاورد کرونا برای مردم در این دوران بود

 وی ادامه داد: فرسودگی و درماندگی رهاورد کرونا برای مردم در این دوران بود. به طوری که احساس افسردگی و دوری از بستگان باعث می‌شود، تا افراد احساس درماندگی و فرسودگی کنند. همه‌گیری و شیوع ویروس کرونا شرایط مبهم و غیرقابل پیش‌بینی را ایجاد کرده که منجر به بروز طیفی از افکار ناامید کننده توام با اضطراب و استرس شده و نتیجه آن می‌تواند احساس فرسودگی و درماندگی باشد.

به گفته صائینی اولین تغییر و باور باید به این سمت باشد که بپذیریم زندگی همیشه بر وفق مراد نیست! باید پذیرفت که اکنون در بحران هستیم و کرونا آسیب‌هایی را از جهات مختلف ایجاد کرده پس باید با همکاری و همدلی از این شرایط عبور کرد. نکته بعدی برای کنار آمدن با شرایط جدید آن است که سعی کنیم با کنترل احساسات و افکار، رفتارهای خود را در جهت معقول سوق دهیم و اولین قدم آن است که باورهای خود را نسبت به بیماری تغییر دهیم و اینکه ویروس کرونا قرار نیست کنترل زندگی را از دست مان بگیرد.

وی مدعی است برای داشتن تاب‌آوری باید قدرت پذیرش بالایی داشت و بپذیریم که زندگی مجموعه‌ای از فراز و نشیب‌ها است و گاهی هم ممکن است با شرایط ناگوار مواجه شویم که باعث می‌شود صبوری را نسبت به خود و دیگران تمرین کنیم و به جای تمرکز بر جنبه‌های هیجانی بر روی عقلانیت متمرکز شویم. در ارتباط با کودکان و نوجوانان نیز اغراق در پرداختن به اخبار و خطرات بیماری کرونا، اضطراب آنها را بالا می‌برد که می‌تواند پیامدهای منفی و حتی اختلال‌هایی را در آینده ایجاد کند که باید در این خصوص با احتیاط برخورد کرد.

وی با اشاره به ضرورت توجه جدی به سالمندان با توجه به شکننده‌تر بودن آنان در برابر استرس افزود: باید مراقب سلامت جسمی و روانی افراد سالخورده بود، پس حمایت از آنان برای فراهم کردن شرایط مطلوب روانی توام با برآوردن نیازهای جسمی ضروری است

نوجوانان در دوران کرونا به فضای مجازی پناه می‌برند

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان خاطرنشان کرد: توجه داشته باشیم برآیند دوره نوجوانی، یافتن دوستان همسن و سال و صمیمی‌شدن با آنهاست. ایجاد روابط اجتماعی به نوجوان کمک می‌کند خود را برای ورود به دنیای بزرگسالی آماده کند اما کرونا باعث شده جامعه نسبتا امن آموزشی که تحت‌ مراقبت اولیای مدرسه قرار دارد به‌صورت مجازی فعالیت داشته باشد. نداشتن حضور فیزیکی در فضای آموزشی به‌ویژه برای دانش‌آموزان برون‌گرا که علاقه زیادی به برقراری روابط و وقت‌گذراندن با دوستان‌شان دارند، باعث بروز زمینه‌های افسردگی در آنها شده است.

صائینی به پناه‌بردن بیشتر نوجوانان به فضای مجازی هم اشاره کرد و گفت: استفاده از فضای مجازی دوران کرونا تبدیل به یک اعتیادشده و شدت این اعتیاد موضوعی جدی است. آسیب‌های این اعتیاد بسیار گسترده و در بعضی مواقع غیر قابل‌جبران است؛ چرا که مانع از رشد روابط بین‌ فردی و شکل‌گیری شخصیت نوجوان می‌شود.

به‌ گفته او شاید آموزش مجازی برای دانش‌آموزان درون‌گرایی که تمایلی به حضور در اجتماع یا کلاس درس ندارند، خوشایند به‌ نظر برسد چون آنها اغلب ترس از جواب‌دادن درس یا برقراری ارتباطات اجتماعی دارند اما تداوم این وضعیت باعث تضعیف بیشتر مهارت‌های ارتباطی آنها می‌شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان افزود: تنها راه درمان مشکلات نوجوانان را بازگشت روابط عادی به‌ویژه فضاهای آموزشی مثل مدرسه می‌داند تا کودکان و نوجوانان بتوانند در کنار آموزش کتاب‌های درسی، در ارتباط با همسالانشان، عواطف و احساسات‌شان را رشد دهند و سلامت روان خود را در برخورد با همشاگردی‌ها، معلمان، حیاط مدرسه و داشتن فعالیت‌های مختلف جسمی و ذهنی به‌ دست آورند.

به‌ گفته او هم‌اکنون خانواده‌ها باید از مشکلات، خواسته‌ها و نیازهای فرزندان خود آگاه باشند و بدانند در دوران کرونا نوجوانان با مشکلات زیادی ازجمله اختلالات ناشی از استرس و اضطراب مواجه هستند که تأثیرات زیادی بر جسم و روان آنها خواهد گذاشت.

وی اظهار کرد: سازگاری با شرایط جدید می‌تواند شامل رعایت پروتکل‌های بهداشتی، فاصله‌گذاری اجتماعی و از همه مهمتر عدم مسافرت در زمان بیماری است.

کرونا بعد اجتماعی رفتارهای انسانی را هدف قرار داده است

این مسئول به تاثیر کرونا بر زندگی اجتماعی بشر اشاره و تاکید کرد: انسان بعد فردی- اجتماعی دارد و بخش عمده‌ای از رفتارهای انسانی ناظر به بعد اجتماعی است و کرونا در واقع این بخش از هویت زندگی اجتماعی را هدف قرار داده است که ناشی از این بیماری، امکان اجتماع اگر نگوییم غیر ممکن، بسیار ضعیف شده است.با وجود همه فاصله‌هایی که کرونا بین افراد جامعه انداخته است، باید کاری کرد که خانه مامن امن و صمیمی برای عشق ورزی و روابط دوستانه برای اعضا باشد.علاوه بر آن باید در جهت سبک زندگی مسئولانه و سازگارانه قدم برداشت و نیاز است خود مراقبتی و دیگر مراقبتی به عنوان یک مسئولیت فردی و اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. در سبک مطلوب زندگی جدید، ضرورت دارد که به نیازهای زیستی مانند خواب، تغذیه و فعالیت‌های بدنی توجه لازم شود و در شرایط شیوع کرونا، متناسب با بیماری باید به همدیگر فضا و اجازه داد تا هر فرد به کارهای خود بپردازد، از این رو لازم است که مرزها در درون خانواده مجددا تعریف شود، چراکه فاصله دادن به هم در درون خانواده کمک بزرگی به حفظ سلامت روانی افراد می‌کند.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی