پایگاه خبری صدای زنجان- در شرایطی که انتظار می‌رفت با به روی کار آمدن دولت جدید، وضعیت بازار اقلام مصرفی به‌ویژه کالاهایی که سهم زیادی در سبد خانوار دارند، روی آرامش ببینند، بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که پس از افزایش قیمت مرغ و رسیدن آن به حدود 30 هزار تومان و حتی بالاتر، این بار نوبت رب گوجه‌فرنگی است که گوی سبقت گرانی‌ها را برباید!

قیمت رب گوجه‌‌فرنگی تولیدی تنها کارخانه استان زنجان نسبت به محصولات سایر کارخانه‌های کشور اختلاف 10 تا 15 درصدی را نشان می‌دهد همین امر سبب شده تا اکثر مراکز فروش به‌ویژه فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای تامین نیاز مشتریان خود، رب‌گوجه‌فرنگی تولید شده در خارج از استان را عرضه کنند.

جهش قیمت رب گوجه‌فرنگی در نیمه دوم سال 97 اتفاق افتاد و قیمت این کالا در بازار به طرز چشم‌گیری افزایش یافت، به‌طوری که قیمت هر قوطی 900 گرمی رب در مقاطعی تا 24 هزار تومان هم افزایش یافت.

در پی این جهش قیمت، مصرف رب گوجه‌فرنگی در بین عموم مردم کاهش یافت و حتی مردم به طبخ غذاهایی روی آوردند که نیاز به رب نداشت. اما با گذشت مدتی دوباره قیمت رب گوجه‌فرنگی سیر نزولی به خود گرفت و بهای آن در بازار تعدیل شد و تقریبا به روال منطقی برگشت.

قیمت‌های متفاوت رب گوجه‌فرنگی در بازار

ظاهرا قصه گرانی رب گوجه‌فرنگی در سال‌جاری نیز در حال تکرار است و بررسی‌های میدانی بازار از روند افزایشی بی سر و صدای قیمت این کالا حکایت دارد هر چند مسئولان صنفی این موضوع را قبول نکرده و می‌گویند رب گوجه‌فرنگی تولیدی کارخانجات خارج از استان حتی با تخفیف‌های 3 تا 4 هزار تومانی به دست مشتریان می‌رسد.

طبق اعلام اتحادیه بنکداران موادغذایی در آبان‌ماه سال جاری، قیمت رب گوجه فرنگی از ابتدای سال‌جاری تاکنون حدود 60 درصد افزایش یافته است.

اگرچه برخی اظهارات حاکی از آن است که افزایش قیمت گوجه‌‌فرنگی در بازار موجب شده تا قیمت رب  نیز با افزایش روبه‌رو شود، اما در واقع عوامل دیگری از قبیل افزایش قیمت مواد مصرفی مانند ورق‌های گالوانیزه، شیشه و کارتن، افزایش قیمت بذر، افزایش دستمزد کارگر، صادرات گوجه‌فرنگی و همچنین کاهش تولید گوجه‌فرنگی به علت کم‌آبی و گرما نیز بر رشد قیمت رب تاثیرگذار بوده و باعث افزایش هزینه تولید شده است.

هم‌اکنون در بازار قیمت هر قوطی 900 گرمی رب گوجه‌فرنگی تبرک، مکنزی، طبیعت و غیره برای مصرف‌کننده حدود 35 هزار تومان است که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و اختصاص تخفیف به قیمت 27 هزار و 500 تا 30 هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد. این در حالی است که در بازار زنجان رب گوجه‌فرنگی تنها کارخانه استان زنجان در واحدهای خرده‌فروشی به حدود 40 هزار تومان و حتی بالاتر از آن رسیده است!

امیر از کارکنان یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهر زنجان می‌گوید: با توجه به قیمت بالای رب این کارخانه و عدم توان مالی آنچنانی بخش قابل توجهی از مشتریان، محصول تنها کارخانه رب گوجه‌فرنگی استان زنجان در بیشتر فروشگاه‌های زنجیره‌ای زنجان عرضه نمی‌شود.

اختلاف قیمتی تولیدات تنها کارخانه رب گوجه‌فرنگی استان با سایر کارخانجات کشور      

جلیل علیمحمدی، رئیس اتحادیه خواروبار زنجان ضمن تائید اختلاف قیمتی قابل توجه بین رب گوجه‌فرنگی تولیدی کارخانه بومی استان نسبت به سایر کارخانجات عنوان می‌کند: قیمت رب گوجه‌فرنگی تولیدی کارخانه زنجانی 10 تا 15 درصد بالاتر از سایر کارخانجات سراسر کشور آن هم با احتساب هزینه حمل است.

وی با بیان اینکه کارخانه مدنظر از دهه 60 راه‌اندازی و افتتاح شده و ذائقه زنجانی‌ها نیز به محصولات این مجموعه عادت کرده است، تصریح می‌کند: هم‌اکنون محصولات این کارخانه در تهران با برند «مزمز» شناخته می‌شود که طرفداران خود را دارد اما همانطور که عرض کردم رب گوجه‌فرنگی این کارخانه در مقایسه با سایر برندها حداقل 10 درصد بالاست!

دستگاه‌های نظارتی وارد شوند!

گفته می‌شود گوجه‌فرنگی‌های خریداری شده توسط این کارخانه در سال بعد طی فرآیند فرآوری تبدیل به رب گوجه‌فرنگی شده و با قیمت چند برابر به بازار عرضه می‌شود! ظاهرا در این بین تنها کسی که از بی‌برنامه‌گی‌ها و نبود نظارت‌های کافی ضرر می‌کند فقط کشاورز است و بس!

البته جلیل علیمحمدی، رئیس اتحادیه خواروبار زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید نباید در این خصوص قضاوت کنیم، بالاخره کارشناسان و بازرسان از این واحد نظارت دوره‌ای انجام می‌دهند!

او اضافه می‌کند: اتحادیه مسئولیت رصد بازار و تامین نیاز مشتری و عرضه محصول در چارچوب ضوابط را بر عهده دارد. در خصوص کم و کیف محصول باید ارگان‌های نظارتی مراتب را پیگیری کنند.

مسئولان بالادستی از کف بازار اطلاعی ندارند!

اما رضا استجلو، رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان استان زنجان که از وضعیت قیمت اقلام اساسی و مصرفی مردم گلایه‌مند است با اشاره به عدم دعوت انجمن حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان به عنوان تشکل مردمی در تصمیم‌گیری نهایی تعیین قیمت اقلام اساسی می‌گوید: ما چندین سال است به مدیران می‌گوییم باید هرگونه تصمیم‌گیری در رابطه با تعیین قیمت‌ها باید در جلسات تنظیم‌بازار مطرح و نهایی شود، چند وقت پیش وقتی قیمت مرغ افزایش یافته و به 29 هزار تومان رسید، اصلا انجمن در جلسه دعوت نشده بود! البته چند وقت پیش آقای مخبر (معاون اول رئیس جمهور) تاکید کردند که هر گونه افزایش قیمت اقلام ضروری و مصرفی مردم باید در جلسات تنطیم بازار بررسی شود.

استجلو ضمن انتقاد از کمبود نظارت‌ها بر بازار عنوان می‌کند: متاسفانه مسئولان بالادستی از کف بازار اصلا اطلاعی ندارند، الان نوشابه و آب معدنی از بنزین هم گران‌تر شده و قیمت رب گوجه‌فرنگی سر به فلک گذاشته است! این در حالی است که همه ساله گوجه‌فرنگی کشت شده به علت افزایش هزینه کارگری و کاهش شدید قیمتی آن در بازار در مزارع رها می‌شود! با این وجود مسئولان سازمان صمت اصلا به این شرایط توجهی نمی‌کنند!

وی با اشاره به استقرار یکی از کارخانجات بزرگ تولید رب گوجه‌فرنگی کشور در زنجان می‌گوید: جالب است این شرکت گوجه فرنگی که ماده اصلی و خام رب محسوب می‌شود را به قیمت ارزان از تولیدکننده خریداری کرده و محصول نهایی را با چندین برابر قیمت روانه بازار می‌کند! آیا واقعا بازرسان فاکتورهای خرید این کارخانه را بررسی می‌کنند؟

آب از چشمه گل‌آلوده است؟

استجلو که مشکل اصلی بازار گوجه‌فرنگی را سازمان جهاد کشاورزی استان می‌داند، می‌گوید: اگر الگوی کشت در استان تعیین و در نهایت عرضه و تقاضا در بازار متعادل می‌شد بازار گوجه‌فرنگی به ضرر تولیدکننده اصلی یعنی کشاورز تمام نمی‌شد و در این شرایط کارخانجات نمی‌توانستند این همه سود به جیب بزنند! وقتی برنامه‌ریزی نبوده و کسی هم پاسخگو نباشد مشخص است کارخانه‌های فرآوری این محصول تولید نهایی را گران به دست مصرف‌کننده می‌رسانند!

در این میان رضا، یکی از گوجه‌فرنگی‌کاران زنجانی درباره عوامل اثرگذار بر کاهش تولید گوجه‌فرنگی می‌گوید: در حدود2 سال اخیر، قیمت رب برای تولیدکنندگان توجیه اقتصادی نداشته و همین امر منجر به کاهش چشمگیر سطح زیرکشت و کمبود گوجه‌فرنگی شده است.

به گفته او امسال کاهش سطح زیر کشت و به تبع آن افت تولید در واحد سطح، قابل توجه بوده که همین امر منجر به نامتوازنی عرضه و تقاضا و در نهایت افزایش قیمت شده است.

این در حالی است که چند وقت پیش جواد تاراسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان گفته بود که مساحت کشت محصول گوجه‌فرنگی در استان زنجان طبق برنامه هر ساله باید 5 هزار هکتار باشد و این روال در سال‌های 99 و 1400 رعایت شده است. فقط در سال 98 سطح کشت از برنامه اعلامی 2 هزار هکتار تجاوز کرده و به 7 هزار هکتار رسیده بود که با پیگیری‌ها، نسبت به خرید کنترل‌شده محصول اقدام شد.

اما گوجه‌فرنگی‌کاران در واکنش به این اظهارات به صدای زنجان می‌گویند: در سنوات گذشته، قیمت گوجه فرنگی جوابگوی هزینه‌های تولید نبوده است. به طوری که کارخانه‌ها هر کیلوگرم گوجه فرنگی را با نرخ 2 هزار و 900 تومان از کشاورز خریداری می‌کنند و با توجه به آنکه قیمت تمام شده بالاتر از این رقم است، عرضه محصول با نرخ فعلی برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد و از این رو رغبتی برای تولید ندارد.

جهاد کشاورزی کار شاخصی در حوزه فرآوری نکرده است!

چند وقت پیش هم علی خانمحمدی، مدیرعامل مجمع ملی خبرگان کشاورزی گفته بود که امسال اکثر گوجه‌فرنگی‌کاران استان دست از کشت برداشتند اما ببینید سال بعد چه قیامتی می‌شود! مردم به این فکر نمی‌کنند که آب و خاک از بین می‌رودیا مشکلی در این باره داریم، برای آن‌ها وضعیت اقتصادی مهم‌تر است که البته حق هم دارند!

به گفته او، همین الان بهره‌برداران هر هکتار زمین را به قیمت ۵۰ میلیون تومان اجاره کرده‌اند تا برای سال بعد محصول هندوانه و گوجه‌فرنگی بکارند! مردم چاره‌ای ندارند! مسئولان جهاد کشاورزی بگویند شما برای کشاورزی زنجان چه کردید؟ آیا برای فرآوری محصولات کشاورزی استان صنایع تبدیلی ایجاد کردید؟

انحصار در عرضه رب گوجه‌فرنگی با قیمت بالا نقش اساسی دارد!

در کنار «نبود برنامه کافی در قبال تولید محصولات کشاورزی از جمله گوجه‌فرنگی» و «کمرنگ بودن نظارت از بازار»، موضوع «انحصارطلبی» دیگر دلیل نابسامان این محصول در پروسه فرآوری می‌تواند باشد.

رضا استجلو، رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان استان زنجان «انحصار» را دیگر آفت گرانی محصول نهایی تنها کارخانه رب گوجه‌فرنگی استان دانسته و معتقد است: متاسفانه وقتی انحصار در بازار مطرح باشد، تولیدکننده محصول نهایی را به قیمت دلخواه و غیرمنطقی روانه بازار می‌کند! در بخش خودرو که بازار انحصاری است شاهد این نابسامانی هستیم! دولتی اگر نخواهد صدای مردم را بشنود وضعیت بازار روز به روز بدتر می‌شود ما نماینده مردم هستیم و امیدواریم صحبت‌های ما را دولت آقای رئیسی بشنود.

عدم پاسخگویی 3 مسئول در رابطه با ابهامات بازار رب گوجه‌فرنگی

هوشنگ اسعدی، مدیرعامل شرکت کشت و صنعت پایا کنسرو در رابطه با ابهامات و ادعاهای مطروحه ترجیح داد پاسخی ندهد.

صدای زنجان به منظور اقدام سازمان صنعت، معدن و تجارت در قبال بررسی فاکتورهای خریدوفروش تنها کارخانه رب گوجه‌فرنگی استان و علت نظارت‌های کمرنگ از طریق اسماعیل مسلمی، معاون بازرسی و نظارت سازمان صمت و چرایی تکرار تراژدی مزارع رها شده محصول گوجه‌فرنگی در اعتراض به قیمت بسیار ناچیز محصول که البته برخی از کشاورزان به ناچار با قیمت‌های پائین در مقایسه با هزینه‌های تولید آن را به کارخانجات فرآوری تحویل می‌دهند را از طریق جواد تاراسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان پیگیری کرد اما امکان مصاحبه میسر نشد.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی