صدای
زنجان- بررسی وضعیت مطالعه در کشور و به تبع آن در زنجان، موضوعی بود که دیروز در آیین
بزرگداشت "کتاب، کتابخوانی و کتابدار" در زنجان مورد بررسی قرار گرفت و
مسیح‌اله سلطانی، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری زنجان وضعیت کشور را در
این حوزه مطلوب ندانست.
به
گزارش صدای زنجان، وی با اشاره به اینکه این موضوعات باید مطرح شود تا راهکاری
برای آن پیدا شود، افزود: در مقایسه وضعیت مطالعه امروز با گذشته می‌توان متوجه شد
که بسیاری از افراد جامعه به هر دلیلی از
خرید کتاب و مطالعه گریزان هستند.
این
مقام مسئول دلایل مختلفی برای این موضوع عنوان کرد که از جمله آنها بیسوادی جامعه،
نارسائی‌های نظام آموزشی، بی‌توجهی دولت و رسانه‌های گروهی کشور به موضوع مطالعه،
ناکافی بودن تعداد کتابخانه‌های مجهز و کمبود کتابداران متخصص، گرانی و مشکلات
اقتصادی، تعدد مشاغل و محدودیت ساعات فراغت مردم، بی‌توجهی ناشران و مولفان به
نیازهای واقعی مخاطبان و محدود بودن کتابخانه‌های محلی نقش پررنگی دارند.
سلطانی
راهکارهایی را برای ترویج فرهنگ مطالعه نیز اعلام کرد و ادامه داد: جذاب‌تر کردن
محیط کتابخانه‌ها، به‌روزرسانی منابع کتابخانه علی‌رغم محدودیت‌های منابع،
نیازسنجی مخاطبان، در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، سیاسی، قومی و فرهنگی، تکریم و
احترام به مخاطب و نقش‌آفرینی خانواده در ترویج فرهنگ مطالعه می‌تواند به گسترش
فرهنگ کتابخوانی در جامعه کمک کند.
با
این وجود وی زنجان را بعد از استان تهران، دومین استان از نظر بالا بودن میزان
مطالعه در کشور عنوان کرد و گفت: از نظر تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی نیز، زنجان
دو برابر نرم کشوری عضو دارد.
وی
میزان هزینه در نظر گرفته شده برای اقلام فرهنگی از جمله کتاب را در سبد هزینه
خانوار ناچیز عنوان کرده و گفت: بنا به دلایلی نمی‌توانیم برای مخاطبان، جذابیت
برای خرید اقلام فرهنگی ایجاد کنیم، نقش مدارس و نظام آموزشی در این حوزه بسیار
مهم است، ضمن آنکه رسانه‌های گروهی نیز می‌توانند احساس نیاز به مطالعه را به
جامعه القا کنند و نقش دولت نیز در این حوزه مهم است چرا که اینک 22 دستگاه دولتی
در حوزه فرهنگی فعالیت می‌کند و تلاش دولت نیز علی‌رغم محدودیت منابع، افزایش
تعداد کتابخانه‌ها در سطح استان است.
مدیرکل
امور اجتماعی و فرهنگی استانداری زنجان یکی دیگر از دلایل عدم جذاب بودن خرید کتاب
را فضای حاکم بر ممیزی کتاب دانست و افزود: گاهی اوقات برخی از کتاب‌ها با سطحی
بسیار نازل مجوز می‌گیرند ولی کتاب‌هایی که حرفی برای گفتن دارند، به هر دلیلی
اجازه نشر نمی‌گیرند، چرا باید اینقدر سخت‌گیری در حوزه نشر کتاب به خرج بدهیم؟
دنیای امروز چنین میزان سخت‌گیری را برنمی‌تابد و اگر این مسیر بسته شود، مطالب از
کانال دیگری که خطرناک است منتشر می‌شود.
وی
فضای مجازی را نیز در این حوزه موثر اعلام کرده و گفت: فضای مجازی هم نقطه قوت
بوده و هم نقطه ضعف محسوب می‌شود، اگر نتوانیم این فضا را کنترل کنیم تهدید خواهد
شد، یکی دیگر از آسیب‌های این حوزه، سطحی‌کردن ذائقه مخاطب در حد مطالب چندخطی است
و مطالعه عمیقی که با کتاب اتفاق می‌افتد در فضای مجازی رخ نمی‌دهد.
وی
نهاد کتابخانه‌های استان زنجان را در سال گذشته، دومین نهاد در حوزه صیانت از حقوق
شهروندی عنوان کرده و ادامه داد: موضوع آسیب‌های اجتماعی همه خانواده‌ها را تهدید
می‌کند و هدایت فضای مجازی یکی از راه‌های کاهش آسیب‌های اجتماعی است. در حالی که
کشورهای توسعه‌یافته، محدودیت‌هایی برای فرزندان زیر 16 سال خود در استفاده از
فضای مجازی اعمال می‌کند، ما یا از این طرف سقوط می‌کنیم و دسترسی به همه چیز را
برای کودک 4 ساله را نیز آزاد می‌کنیم یا از آن طرف که فضای مجازی را برای همه
محدود می‌کنیم.
امیرعلی
نیک‌بخش، مدیرکل نهاد کتابخانه‌های استان زنجان نیز با اشاره به اینکه مسیر توسعه
از مطالعه می‌گذرد، گفت: مطالعه اجازه بروز آسیب‌های اجتماعی را نمی‌دهد و کسانی
که دچار آسیب می‌شوند، عموما دارای مطالعه کم هستند.
وی
تعداد کتابخانه‌های استان در سال جاری را 95 واحد عنوان کرد و گفت: در حوزه ساخت کتابخانه‌های
خیرساز، استان زنجان جزو استان‌های پیشتاز کشور است و امسال 5/4 درصد بر تعداد اعضای
کتابخانه‌های استان افزوده شده و حدود 8 درصد جمعیت استان عضو کتابخانه‌ها هستند
در حالی که میانگین کشوری بسیار پایین‌تر از این میزان است.
به
گفته این مقام مسئول، در طول یک سال گذشته مردم استان بیش از صد هزار جلد کتاب به
کتابخانه‌های استان هدیه کردند و بیش از یک میلیون و 300 هزار نفر بار نیز از
کتابخانه‌ها بازدید کرده‌اند.
در
پایان این مراسم از کتاب‌خوانان نمونه، کتابداران، خادمین و فعالان حوزه کتاب
تجلیل شد.
#
امیرعلی نیک‌بخش، آیین بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار