مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان: خشک‌سالی آمده! حجم ذخیره مخزن سد بلوک تقریباً صفر است!/ رئیس شورای روستای «کهاب»: آب هست اما برای گوجه‌فرنگی کاران غیربومی!
پایگاه خبری صدای زنجان-
تعدادی از ساکنان روستای «کهاب» واقع در دهستان زنجان رود در تماس با صدای
زنجان با اشاره به مشکلات کم‌آبی باوجود سد بلوک در منطقه از مسئولان استانی
خواستند تا پس از نزدیک به 2 دهه پیگیری بومیان منطقه و عدم پاسخگویی شفاف ارگان‌های
ذی‌ربط به‌صورت شفاف اعلام کنند که روستائیان کهاب چرا نباید از سدی که قرار بود
سبب سرسبزی اراضی کشاورزی‌شان شود، سهمی داشته باشند؟
روستای کهاب، واقع در دهستان زنجان
رود، دارای 50 خانوار بوده و جمعیت آن نیز 250 نفر تخمین زده می‌شود. گفته می‌شود،
بر اساس برنامه‌ریزی‌ها قرار بوده حجم آب قابل استحصال از این سد با احتمال 75
درصد حدود 58 میلیون مترمکعب باشد که اجرای این سد حدود 216 هکتار از اراضی پایاب
را به‌صورت تحت‌فشار زیرپوشش قرار داده و آب موردنیاز روستاهای بلوک، کهاب و سیف‌آباد
را تأمین کند.
آغاز عملیات احداث سد به سال
85 برمی‌گردد. این سد از نوع خاکی با هسته رسی بوده که در روستای بلوک، 65 کیلومتری
زنجان به میانه باهدف تأمین آب موردنیاز روستاهای «بلوک»، «کهاب» و «سیف‌آباد» احداث‌شده
است.
آب منطقه‌ای اجازه
استفاده از آب سد بلوک را نمی‌دهد!
اهالی کهاب به صدای زنجان
می‌گویند پس از گذشت حدود 15 سال دستشان از آب سد بلوک کوتاه است درحالی‌که به
درخواست آن‌ها، مسئولان نسبت به احداث اقدام کردهاند اما چند سالی است فقط نظاره‌گر
مشقت خود و طبیعت منطقه بابت کم‌آبی هستند!
بنا به گفته روستائیان و تائید
مسئولان محلی باوجود حدود 200 هکتار زمین در حوالی سد بلوک ترجیح می‌دهند اراضی
کنار زنجان رود را اجاره کنند زیرا زمینی که در آن آب نباشد به درد کشاورزی نمی‌خورد.
علی مولائی، رئیس شورای روستای
«کهاب» زنجان هم با تائید این اظهارات در گفت‌وگو با صدای زنجان بابیان اینکه
مسئولان با وعده تأمین آب موردنیاز بخش کشاورزی کهاب سد بلوک را احداث کردند اما باگذشت
بیش از 10 سال یک قطره از آب به این منطقه سرازیر نشده است، می‌گوید: به علت احداث
سد، قناتی که در نزدیکی آن قرار داشت را از دست دادیم بااین‌وجود مسئولان شرکت آب
منطقه‌ای می‌گویند که کهابی‌ها از آب سد بلوک حق ندارند!
حجم ذخیره مخزن
سد بلوک تقریباً صفر است!
بااین‌حال اسماعیل افشاری، مدیرعامل
شرکت آب منطقه‌ای زنجان هم بابیان اینکه تأمین آب موردنیاز در شبکه پایاب سد بلوک
که با اهداف تغذیه مصنوعی و تأمین حق آبه اراضی است، منحصراً در اراضی شبکه پائین‌دست
مذکور بوده و با توجه به اینکه حجم ذخیره مخزن سد مذکور تقریباً صفر است، امکان تأمین
آب در حال حاضر نیست، «خشک‌سالی» را از دلایل عدم اختصاص استفاده از حق آبه برای پایین‌دست سد می‌داند.
این در حالی است که مسئولان
محلی و مردم معتقدند: شرکت آب منطقه‌ای با احداث سد بلوک مسبب از بین رفتن تدریجی
کشت و زرع در روستای کهاب شده است و قرار نیست هر مشکل آب را به خشک‌سالی گره بزنیم
درحالی‌که می‌دانیم «نبود مدیریت همه‌جانبه» دلیل سرگردانی چندساله ساکنان کهاب می‌تواند
باشد!
آب هست اما برای
گوجه‌فرنگی کاران غیربومی!
اما علی مولائی، رئیس شورای
روستای «کهاب» زنجان با اشاره به پیگیری‌ها و نامه‌نگاری‌های بی‌ثمر در رابطه با
مطالبات اهالی عنوان می‌کند: تنها محل درآمد اهالی کشاورزی و کشت گندم است. گندم کاران
به‌ناچار زمین خود را به علت نبود آب ترک کرده و اراضی حاشیه زنجان رود را برای
کشت گندم اجاره کردهاند این در حالی است که در بالادست کهاب، افراد غیربومی اراضی
اجاره‌ای روستای بلوک را به کشت گوجه‌فرنگی اختصاص داده و با مجوز شرکت آب منطقه‌ای
از آب سد بلوک برای آبیاری محصولات خود استفاده می‌کنند!
مولایی «بیکاری» و «از بین
رفتن تدریجی کشاورزی» که حرفه اصلی روستاییان کهاب است را از تبعات احداث سد بلوک
دانسته و می‌گوید: درخواست احداث سد را اهالی کهاب دادند اما در آخر خیرش را ندیدند
و در این مدت بیش از ۱۲ سال ما به‌جز خشک شدن قنات‌هایمان چیزی ندیدیم.
طی سال‌های اخیر خشک‌سالی و بی‌آبی
و به دنبال آن از بین رفتن زمینه اشتغال و تولید در روستاها، منجر به شتاب گرفتن سیر
مهاجرت به شهرها شده که کارشناسان این مهم را از علل خالی شدن روستاها از سکنه
اعلام کرده و همواره به دولت تأکید می‌کند تا با اجرای طرح‌های حمایتی اقتصادمحور
علاوه بر اینکه سبب ماندگاری بومیان در روستا شوند بلکه زمینه را برای مهاجرت
معکوس فراهم کنند.
اما علی یکی از روستائیان
«کهاب» به صدای زنجان می‌گوید: اتفاقاً تنها چیزی که برای دولت‌ها اهمیت
نداشته است همین مورد بوده است! حداقل کهاب در این 15 سال اصلاً در لیست حمایتی
آقایان قرار نداشته است و مسئولان اقدام مؤثری در حوزه تأمین آب موردنیازمان نکرده‌اند!
خوشحال بودیم سد در جوار روستا احداث می‌شود، چه می‌دانستیم از آب سد سهم نداریم و
باید منتظر روزهای سخت باشیم!
علی مولایی، رئیس شورای روستای
کهاب می‌گوید که، در حال حاضر روستاییان از محل چاه واقع در حوالی زنجان رود آب
موردنیاز مصرفی خود را تأمین می‌کنند، آب موردنیاز احشام نیز از محل رودخانه تأمین
می‌شود اما اهالی همه‌ساله با آغاز فصل گرم به‌ویژه تابستان در یافتن آب با مضیقه
مواجه می‌شویم. تصور کنید ما ۱۲ تا ۱۵ سال است این مشکل را داریم و عملاً سد بلوک
که با وعده تأمین آب موردنیاز اهالی کهاب احداث‌شده به درد سرسبزی و آبادی کهابی‌ها
نخورد و ما حق استفاده را نداریم! اما گوجه‌فرنگی کاران کرمانی، اهوازی و همدانی مستأجر
روستای بلوک چرا!
آب موردنیاز
کشاورزان دارای زمین در محدوده شبکه پایاب را تأمین کرده‌ایم
در شرایطی که اهالی و برخی
اعضای شورای روستای کهاب مدعی کشت گوجه‌فرنگی توسط غیربومی‌ها و آبیاری اراضی از
طریق سد بلوک در روستای بلوک هستند، اسماعیل افشاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان
آن را رد کرده و در پاسخ به برخی تناقضات در رابطه با مواجهه شرکت آب منطقه‌ای با
کشت محصولات آب‌بر و استراتژیک عنوان می‌کند: انعقاد تفاهم‌نامه تأمین آب در سال‌های
گذشته منحصراً با افراد بومی که اراضی آن‌ها در محدوده شبکه پایاب بوده و نسبت به
احداث و تأسیس باوجود مجوز اداره منابع طبیعی شهرستان زنجان مبنی بر عدم وقوع در
محدوده اراضی ملی بود، انجام می‌گرفت.
او در ادامه می‌دهد که سدسازی‌های
گذشته، تأمین آب موردنیاز کشاورزان محلی در محدوده شبکه پایاب در قالب حداکثر حجم
قابل تأمین مخزن انجام‌شده است.
به گفته افشاری، موضوع عدم
امکان تأمین آب اراضی روستای کهاب با توجه به عدم قرارگیری اراضی مذکور در داخل
شبکه پایاب مکرراً ابلاغ‌شده است.
او همچنین با اشاره به تفاهم‌نامه
تنظیمی مدعی است که رعایت الگوی کشت ابلاغی از سوی مسئولان جهاد کشاورزی انجام می‌شود
و کنترل الگوی کشت ابلاغی و مطابقت آن با کشت منطقه در هرسال در دستور کار سازمان
مذکور است!
اصلاح الگوی کشت برنامه‌ای برای
تعیین الگوی کشت مناسب هر منطقه است تا اهداف کشور در تولید محصولات کشاورزی محقق
شود که البته نبود قانون درزمینهٔ الگوی کشت به یک ضعف در اجرای این برنامه مهم و
راهبردی تبدیل‌شده است.
امکان مصاحبه با روح‌الله حسنی،
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان جهت برنامه مسئولان برای اجرای طرح الگوی
کشت مناسب میسر نشد اما با توجه به اظهارات رئیس شورای روستای کهاب مبنی بر کشت
محصول گوجه‌فرنگی در روستای بلوک و استفاده از آب سد بلوک برای آبیاری محصولات و
نبود آب کافی برای تولید گندم در کهاب حاکی از آن است که مسئولان نه‌تنها در
محدوده شبکه پایاب مذکور بلکه تقریباً در سایر نقاط نتوانسته‌اند الگوی کشت را
اجرایی کنند.
با توجه به کاهش نزولات آسمانی
و بروز خشک‌سالی و کم‌آبی در استان و ایران به یک واقعیت اقلیمی تبدیل‌شده است و با
توجه به روند روزافزون نیاز بخش‌های مختلف ازجمله بخش کشاورزی به آب می‌طلبد که
استفاده صحیح و درست از آب تا بهره‌وری موردتوجه باشد هرچند برخلاف تدوین برنامه
اصلاح الگوی کشت متأسفانه سازوکاری برای اجرایی شدن آن تدوین‌نشده تا کشاورزان را
ملزم به اجرای آن کند.
انتهای پیام/
خبرنگار: لیلا محمدی