پایگاه خبری صدای زنجان- «بهمن لطیفیان» متولد ششم بهمن‌ماه ۱۳۶۵ است. از دوره دبیرستان نوشتن غزل را شروع کرده است و اولین کار سپید او همین اواخر با عنوان «ماه دست‌هایش درد می‌کند» توسط نشر «ایهام» به چاپ رسید. او در رابطه با این کتاب به صدای زنجان می‌گوید: کتاب «ماه دست‌هایش درد می‌کند» حاصل نوشتن‌های بنده طی سال‌های گذشته هست. سعی کرده‌ام تمام کلماتی که در این کتاب استفاده کرده‌ام را لمس کرده باشم و از زیست شخصی خود و اطرافیانم باشند.

وی ادامه می‌دهد: اشعار این کتاب بیشتر مضامین اجتماعی را با خود به یدک می‌کشند یا حداقل بنده این‌گونه تصور می‌کنم، هرچند عاشقانه‌هایی هم در مجموعه به چشم می‌خورد. این کتاب حاوی 27 شعر در 54 صفحه است که توسط نشر ایهام به چاپ رسیده است و باقی توضیحات در مورد این کتاب را به دست مخاطب می‌سپارم.

این شاعر در پاسخ به این سؤال که «چطور شد به سمت شعر کشیده شدید؟» اظهار کرد: پاسخ به این سؤال دو وجه دارد. اول اینکه «چه شد به سمت ادبیات علاقه‌مند شدم؟» و دوم اینکه «چرا شعر سپید؟». در پاسخ به این سؤالات بایستی اذعان کنم از دوران کودکی هر وقت شعری در خانه یا در مدرسه خوانده می‌شد علاقه شدیدی به تصویرسازی این اشعار داشتم و در دنیای کودکانه خودم با مصرع‌ها همراه می‌شدم، سفر می‌کردم و لذت می‌بردم. همین امر کم‌کم علاقه بنده را بیشتر و بیشتر کرد تا اینکه شروع به نوشتن کردم. اما اینکه چرا شعر سپید را انتخاب کردم باید اذعان کنم که این موضوع یک بحث طولانی خواهد بود که در این مجال امکانش نیست و فقط به این موضوع اشاره می‌کنم بنده نوشتن غزل را در سال‌های دور شروع کردم اما باگذشت زمان به این مهم دست پیدا کردم که نوشتن غزل شبیه به استفاده کردن زبان آرکائیسم در شعر سپید خواهد بود. زیباست؛ اما زمان آن گذشته است همان‌طور که زمان زبان شعر شاملو! باید قبول کنیم در ادبیات ما تحولی شکل‌گرفته و هر چه سریع‌تر به یاری این تحول بیاییم و به این جنگ برادرکش خاتمه دهیم.

اسم کتاب یادآور یک اتفاق تاریخی معاصر است

لطیفیان در مورد دلایل انتخاب اسم «ماه دست‌هایش درد می‌کند» برای مجموعه شعر خود اذعان می‌کند: اسم کتاب یادآور یک اتفاق تاریخی معاصر است که در شکل‌گیری و چگونگی زندگی امروزمان بسیار تأثیرگذار بوده است. از این بابت این اسم را برای این مجموعه انتخاب کردم.

وی در پاسخ به این سؤال که «آیا اساساً شاعر رسالتی را در سرودن شعر به دوش می‌کشد»، اظهار می‌کند: اول پرسش رو به این‌گونه مطرح کنیم «آیا هنر رسالت دارد؟» یا حتی کلی‌تر «انسان رسالتی بر دوش دارد؟» جواب بنده به این پرسش‌ها مثبت است اما متأسفانه ما انسان‌ها فراموش کرده‌ایم رسالتمان چیست! مگر می‌شود هنر و شاعر یا هر هنرمندی در هر زمینه‌ای رسالتی نداشته باشد! وقتی هنرمندی اثری خلق می‌کند آن را در معرض دیدگاه عموم قرار می‌دهد پس حتماً یک ایدئولوژی پشت‌کارش داشته. هرچند به‌هیچ‌عنوان وارد بحث درست یا غلط بودن این ایدئولوژی نمی‌شوم یک اثر هنری در زمان و جغرافیای خودش باید بتواند پیامی داشته باشد برای بهتر شدن برای قدم برداشتن به سمت انسان یا برای تفهیم یک موضوع پیچیده یا مطرح کردن پرسشی در ذهن اثری که بدون پیام خلق شود، بیشتر شبیه شهربازی خواهد بود تا اثر هنری!

زبان بهترین ابزار یک شاعر است

این شاعر در مورد زبان در شعر ادامه می‌دهد: زبان بهترین ابزار یک شاعر است تمام هستی‌اش و اعتبارش در شعر منوط به این ابزار است. اگر از شاعر زبان شعرش را بگیریم مترسکی خواهد شد در مزرعه‌ای بدون محصول! امروزه شاهد اتفاقات عجیبی در شعر سپید هستیم از شاعران ‌مختلف و با افکار مختلف! اما آنچه بنده به آن پایبندم و مسیر درست‌تر به من نشان می‌دهد نظریه‌های رضا براهنی خواهد بود. شعر چندصدایی و دیالکتیک یا عینیت‌گرایی! به نظر بنده براهنی مسیر درست بعد نیما خواهد بود برای ادبیات فارسی. زبان ساده البته نه محاوره یا زبانی که جناب شمس لنگرودی در موردش بحث می‌کنند بلکه زبان ساده فارسی با قواعد و دستور زبان فارسی تأکید می‌کنم قواعد زبان فارسی؛ چراکه اگر طبق قواعد نباشند دیگر ساختارشکنی معنایی نخواهد داشت همان‌طور شعر زبان و همان‌طور تخطی زبان در شعر!

وی ادامه می‌دهد: منظورم از ساختارشکنی در حوزه زبان بود نه ساختارشکنی در هنر و باید در نظر داشته باشیم در حوزه زبان صحبت می‌کنیم نه دیگر موارد و این‌که زبان در شعر باید به سمت چندصدایی شدن حرکت کند زبان خود، خودش را به عمق خواهد برد و مسیرش را پیدا خواهد کرد پس نیازی به ترکیب‌سازی‌هایی که گاها از شاعران مختلف می‌بینیم نیست! برای قدرتمند شدن زبان به هیچ‌چیز اضافی نیاز نداریم باید اجازه بدهیم زبان مسیر خودش را برود و منظور از استفاده زبان فارسی با قواعدش این است که اگر نتوانیم زبان درست فارسی را بشناسیم نمی‌توانیم آن قواعدش را برهم بزنیم یا پس‌وپیشش کنیم و به اشکال مختلفی از آن استفاده کنیم.

بایستی خود ادبیات را برای انتخاب درست مسیر ادبیات شناخت

لطفیان در مورد تأثیر ادبیات کلاسیک در ادبیات امروز اذعان می‌کند: هر زمان که به ته اقیانوس سفر کنید و وارد یک کشتی غرق‌شده شوید حتماً یک‌چیز باارزش پیدا خواهید کرد. شعر کلاسیک هم به همین شکل خواهد بود. یک موضوع دیگر این‌که برای ایجاد تحول در ادبیات باید پیشینه این ادبیات را به‌طور کامل دانست با تمام ابعادش البته نه به‌صورت آموزش آکادمیک دانشگاهی رشته ادبیات که صرفاً تاریخ ادبیات را آموزش می‌دهند بلکه بایستی خود ادبیات را برای انتخاب درست مسیر ادبیات شناخت! پیشینه ادبیات جزو واجبات خواهد بود و نحوه تغییرات زبان در قرن‌های مختلف و مضامین به‌طورکلی باید موردبررسی قرار گیرد تا در آینده بتوانیم مسیر بهتری برای ادبیات انتظار داشته باشیم.

این شاعر با اشاره به اینکه شعر سپید در استان به‌مراتب از برخی دیگر از شهرهای دیگر وضعیت بهتری دارد، اذعان می‌کند: در نشست‌های مختلفی در شهرهای مختلف حضورداشته‌ام و شعرهای دوستان را گوش دادم و بررسی کردم! شعر سپید زنجان در مقایسه با این چند شهری که رفته‌ام وضعیت قابل‌قبول‌تری دارد. نام شاعر بزرگی همچون حسین منزوی را یدک می‌کشیم، پس این قابل‌قبول بودن قطعاً برای ما کافی نخواهد بود.

نداشتن یک انجمن مستقل؛ از مشکلات شاعران شعر سپید

لطیفیان با اشاره به مشکلات شعر سپید در استان افزود: از مشکلات اساسی شعر سپید می‌توانیم به نداشتن یک انجمن مستقل اشاره‌کنم چرا وقتی تعداد زیادی از شاعران این شهر در این حوزه فعالیت می‌کنند انجمنی نباید داشته باشند؟ همین موضوع باعث می‌شود شاعران شعر سپید به‌صورت پراکنده فعالیت کنند و تبادل اطلاعات و نقد و بررسی ضعیف شود و تمام این موارد باعث ضعف شعر سپید در استان خواهد شد.

این شاعر بابیان برخی از مشکلات چاپ و نشر کتاب، گفت: نشر و چاپ کتاب در ایران معنای واقعی خودش را ازدست‌داده به صورتی که به بنگاه چاپ تبدیل‌شده ‌است. بدون کارشناس، بدون بررسی و بدون هیچ نوع نگاه هنری! گاها شاهد چاپ کتاب‌های زردی هستیم که فقط به خاطر اسم شخصی که آن را به چاپ رسانده است، مطرح است و گیشه داشتن در سینما و سایر هنرها باعث شده است که کتابی که او به چاپ رسانده به چاپ‌ دوم و سوم هم برسد و این نشان از بنگاه شدن نشرهای ایران خواهد بود.

وی در پایان با اشاره به برنامه‌هایی که برای آینده خود دارد اذعان می‌کند که اگر برنامه‌ای برای آینده بچینیم هر چهار سال قطعاً باید کل برنامه را عوض کنم و به فکر برنامه‌ای دیگر باشم البته این موضوع  بسیار خوش‌بینانه است بااین‌وجود کتاب بعدی خود را از چند ماه پیش آغاز کردم و شاید در کتاب جدیدم بیشتر به فکر زبان باشم.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میر عیسی خانی