پایگاه خبری صدای زنجان- پس از ادعاهای مطروحه در خصوص احتمال رد انتقال 9.2 میلیون تن پسماند روی به روستای «سردهات»، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: ممکن است پسماند از محل شهرک روی جابجا نشوند چراکه شاید این امکان وجود داشته باشد که در شهرک نگهداری شوند. معتقدیم پسماند می‌تواند در شهرک مورداستفاده قرار گیرند چراکه جابجایی آن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کرده ازاین‌رو ترجیح ما این است که خدشه‌ای به محیط‌زیست وارد نشود. تلاش می‌کنیم بخشی از 9 میلیون تن، فرآوری شود و مابقی آن نیز که شبیه خاک است به شرکت بهین فر آور تحویل شود تا به منطقه «سردهات» منتقل شود.

12 شهریورماه سال 98 سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه وقت به استان زنجان سفر کرد و پس از شنیدن دغدغه‌های مردمی بلافاصله دستوراتی را مبنی بر تعیین تکلیف باطله‌های فیلتر کیک پسماند شهرک روی زنجان صادر کرد.

 بر همین اساس این موضوع در دستور کار مسئولان قضائی استان زنجان قرار گرفت و با پیگیری‌های که انجام شد مشکلات زیست‌محیطی رفع و مکان جدیدی برای دپوی باطله‌های روی اختصاص یافت.

بعد از کش‌وقوس‌های فراوان در خصوص استقرار کیک روی واحدهای تولیدی شهرک تخصصی روی در نزدیکی زنجان، روستای سردهات بعد از روستای مرصع به‌عنوان نقطه نهایی مشخص شد. هرچند اعتراضاتی نیز اهالی نسبت به استقرار آن داشتند، اما این منطقه برای دپوی پسماند روی نهایی و اسفندماه سال 1398 افتتاح شد.

آن‌طور که گفته‌شده، مساحت لندفیل صنعتی این اراضی برابر با 55 هکتار با ظرفیت نزدیک به 17 میلیون مترمکعب تا سال 1420 در نظر گرفته‌شده و مقرر است روزانه 5 هزار تن پسماند روی در این محل تخلیه و انباشت شود.

پسماند فعلی شهرک تخصصی روی به «سردهات» منتقل می‌شود!

باوجوداینکه مسئولان از پیگیری‌ها برای انتقال قانونی 9.2 میلیون تن پسماند روی دپو شده با در نظر گرفتن تمامی ضوابط فنی، مطالعاتی و زیست‌محیطی خبر می‌دهند، شائبه احتمال رد انتقال این پسماندها از سوی مسئولان ملی مطرح است، موضوعی که مسئولان استانی آن را زیاد قبول ندارند.

محمدرضا یافتیان، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با رد ادعاهای مربوط به منتفی شدن انتقال پسماندهای روی به روستای «سردهات» زنجان اظهار کرد: حداقل من در جریان منتفی شدن این موضوع نیستم، البته تصور من این است که برخی از افراد با گفتن این موضوع منظورشان مباحثی است که در رابطه با این پسماندها مطرح‌شده است، چون قرار شده تا زمانی که این دپو تعیین تکلیف نشده، اجازه انتقال داده نشود. البته کیک لیچ مربوط به تولیدات واحدهای روی به سردهات منتقل شود که این روند در حال انجام است.

 «سردهات» محل دفن پسماندهای صنعتی حاصل از صنایع روی که حاصلش کیک لیچ اسیدی است. وقتی خاکی وارد کارخانه روی می‌شود در مرحله نخست در اسید حل می‌شوند که خاک نهایی همان «کیک لیچ اسیدی» است که بعد از شست‌وشو و رعایت تمامی اصول باید به سردهات انتقال یابد.

هم‌اکنون پسماندهای کارخانه‌های روی شهرک تخصصی روی در ازای پرداخت هزینه به مجری، به «سردهات» منتقل می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان گفت: پسماندهای روی فعلی که در واحدها تولید می‌شود متعلق به صاحبان کارخانه مربوطه است که باید در ازای پرداخت هزینه به شرکت بهین‌فرآور، کیک اسیدی را به منطقه «سردهات» منتقل کنند.

9.2 میلیون تن پسماند انباشت شده در شهرک روی با پسماندهای تولیدی فعلی واحدها متفاوت است!

اما چرا کارخانه‌های روی حاضرند برای انتقال کیک‌های اسیدی خود به محل تعبیه‌شده، مبالغی را هم پرداخت کنند؟

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در پاسخ به این سؤال تأکید کرد: زیرا فنّاوری روز به این نتیجه رسیده است که در کیک موجود فعلی واحدها، کیک قابل استحصال و قابل‌استفاده وجود ندارد. از طرفی اگر صاحبان صنایع بخواهند این کیک‌ها را در محوطه واحد نگهداری کنند، اولاً محیط‌زیست این اجازه را به آن‌ها نمی‌دهد و دوم اینکه فضای محیطشان را اشغال می‌کند درنتیجه کیک مثل یک زباله محسوب شده و در ازای پرداخت هزینه به شرکت بهین‌فرآور، آن‌ها را از شرکت و محوطه واحد خود تخلیه می‌کنند.

اما 9.2 میلیون تن روی دپو شده که در اختیار دولت قرارگرفته است چه ارزش اقتصادی دارد؟

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در این رابطه به صدای زنجان گفت: حدود 30 سال قبل که واحد روی شروع به فعالیت کرده است فنّاوری آن‌قدر بالا نبوده که فلزات ارزشمند از کیک به‌طور کامل جداسازی شود. اما به‌هرحال ثروت محسوب شده و قطعاً می‌تواند مشکلات اقتصادی استان را حل کند و به قولی دردهای استان در حوزه عمرانی را دوا کند. البته تا زمانی که ضوابط واگذاری و نحوه انتقال به‌طور کامل مشخص نشود، این پسماندها اجازه انتقال ندارند.

به گفته یافتیان، کمیته‌ای با ریاست استاندار زنجان، باهدف بررسی ارزش اقتصادی پسماند مذکور تشکیل‌شده است تا پس از طی مراحل قانونی، از محل فروش دپو در مسیر آبادانی و عمران استان صرف شود.

طبق اظهارات مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان، در بحث پسماندها، کیک لیچ تولیدشده که با بررسی‌های برگرفته از فنّاوری روز فعلی که در اختیار است، فاقد هرگونه عناصر ارزشمند بوده از سوی مجموعه‌های تولید روی تحویل مجموعه بهین فر آور می‌شود تا به منطقه «سردهات» منتقل شود.

پسماندهای دپو شده در شهرک که حدود 9 میلیون تن برآورد می‌شود نیز تا زمانی که تعیین تکلیف نشده است، انتقال و جابجایی آن با توجه به حساسیت‌های زیست‌محیطی که وجود دارد، صلاح نیست!

در حال حاضر محل مربوط به انباشت 9 میلیون تن پسماند روی مالچ پاشی و تثبیت‌شده و دیوارکشی‌های لازم نیز صورت گرفته است تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.

تصور می‌کنم برخی از امور فنی که قرار بود تا شهریورماه تمام شود و به هر دلیلی دچار تأخیر شده باشد، قطعاً این روزها مرحله پایانی خود را سپری می‌کند. البته طبیعتاً بعد از مراحل فنی، اقدامات اداری و حقوقی برای واگذاری پسماند و نحوه قانونی و اصولی آن در دستور کار مسئولان مربوطه قرار می‌گیرد.

البته مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان این مطلب را هم گفت که ممکن است این پسماند از محل جابجا نشوند و شاید این امکان وجود داشته باشد که در شهرک نگهداری شود. معتقدیم پسماندها در شهرک مورداستفاده قرار گیرند چراکه جابجایی آن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کرده ازاین‌رو ترجیح ما این است که خدشه‌ای به محیط‌زیست وارد نشود. تلاش می‌کنیم بخشی از 9 میلیون تن، فرآوری شود و مابقی آن نیز که ماده نهایی شبیه به خاک می‌شود به شرکت بهین فر آور تحویل شود تا به منطقه «سردهات» منتقل شود.

درست است که ارزش اقتصادی 9.2 میلیون تن پسماند روی با قدمت 40 ساله برآورد نشده است اما گفته می‌شود که عیار آن‌ 7 تا 12 و حتی بالاتر باشد! موضوعی که سبب شده بود تا یکی از مجموعه‌های صنعتی ادعای مالکیت این پسماندها را کند که درنهایت با حکم قضایی، صاحب نهایی این پسماندها، «دولت» شد.

برخی معتقدند تصمیمات اتخاذشده برای انتقال این پسماند شاید در ظاهر با دغدغه زیست‌محیطی بوده است اما درواقع برخی در پشت پرده به دنبال دستیابی به سود حاصل از فروش عناصر ارزشمند با عیار بالا که می‌شود نام «ثروت واقعی» روی آن گذاشت، بوده‌اند! ازاین‌رو نگران به تاراج رفتن این سرمایه اجتماعی هستند.

شک نکنید تصمیم‌گیرندگان انتقال پسماندهای روی، دغدغه زیست‌محیطی داشته‌اند!

اما مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در این رابطه به صدای زنجان گفت: به اینکه تصمیم برای انتقال پسماندها با دغدغه زیست‌محیطی بوده است، اصلاً شک نکنید! بر اساس گزارش‌ها و بررسی‌هایی که شده است درنهایت منطقه «سردهات» به‌عنوان بهترین محل، برای انتقال پسماندهای روی (9.2 میلیون تن) اعلام‌شده است.

یافتیان در پاسخ به ابهاماتی در خصوص انتخاب یک شرکت خصوصی به‌عنوان مجری در پروسه انتقال پسماند روی که اتفاقاً این شرکت طرف دعوی با دولت که طبق قانون صاحب پسماندها بوده و موظف است مبالغ و سود حاصل از فروش پسماندها را به نفع مردم مورداستفاده قرار دهد، عنوان کرد: این مهم وقتی در قوه قضائیه مطرح و نهایتاً حکم به نفع دولت داده شد، مسئولیتی به استان داده‌شده که حجم پسماندها، قابلیت فروش آن‌ها و ارزش اقتصادی مورد برآورد قرار گیرد که در حال حاضر دولتی‌ها پیگیر هستند. مجموعه صنعتی فقط در حوزه آنالیز (تعیین عیار فلزات مختلف که می‌تواند در پسماندها موجود باشد) مربوطه مسئولیت دارد و تا جایی که من اطلاع دارم هیچ اتفاقی در حوزه واگذاری رخ نداده است.

این مسئول تأکید کرد: شرکت بهین فر آور با نظارت‌های زیست‌محیطی و ارزیابی‌های زیست‌محیطی که ارائه‌شده است، برای انتقال پسماندهای کیک لیچ فعلی (و نه 9.2 میلیون تن پسماند انباشت شده متعلق به 40 سال قبل) انتخاب‌شده است.

وی تصریح کرد: پسماندهایی که توسط این شرکت به سردهات منتقل می‌شوند ازنظر ما زباله محسوب می‌شوند اما اگر مثلاً 10 سال قبل فنّاوری باشد که مواد ارزشمندی را از این زباله استحصال کند متعلق به بخش خصوصی است و نه دولت! اما 9.2 میلیون تن که در اختیار دولت است، متعلق به دولت است.

یافتیان ادعای روی با عیار 12 درصد و بالاتر در بخشی از 9.2 میلیون تن پسماند دپو شده را رد کرد و افزود: در این حوزه مسئولان مرتبط اظهارنظر کنند بهتر است اما بر اساس اطلاعاتی که بنده دارم، پسماند لیچ حاوی روی آن‌هم با درصد عیار بالای موردادعا باید در فرآیند کنستانتره سازی در صنعت قرار می‌گرفت چطور ممکن است این میزان عیار در پسماندها وجود داشته باشد؟ به نظرم اطلاعات این افراد ناقص باشد. اما همان‌طور که گفتم موضوع تعیین تکلیف 9.2 میلیون تن پسماند روی فقط در مرحله آنالیز و برآورد ارزش اقتصادی که حق مردم است، مطرح است.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان هرگونه واگذاری مطالعات زیست‌محیطی به دانشگاه زنجان را رد کرد و گفت: این مطالعه، مطالعه‌ای نبود که امکان واگذاری به دانشگاه زنجان را داشته باشد چراکه نیازمند تجهیزات و امکانات خاص بوده است. در حال حاضر مجموعه‌ای که این امکانات را داشته باوجود توانمندی و داشتن مجوز، بدون انعقاد قرارداد حاضر به همکاری شده است.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان بابیان اینکه ارزش پسماندهای دپو شده بر اساس عناصر موجود در آن ازجمله سرب، روی، نیکل، کادمیم و غیره سنجیده می‌شود ازاین‌رو نیاز بود تا برآوردهای اولیه انجام گیرد، ابراز کرد: این حساسیت در رابطه با برآوردهای اولیه و غیره به‌منظور جلوگیری از تضییع حقوق مردم بوده است.

به گزارش صدای زنجان، دپوی پسماند روی در محل شهرک تخصصی روی تبدیل به یک چالش مهم شده بود. مسئولان استانی در سال‌های گذشته طرحی را ارائه کردند که مطابق آن محل جدیدی برای دپوی کیک روی مشخص و این پسماندها به آن منطقه منتقل شود، چراکه محل موجود در شهرک صنعتی روی دیگر نه ظرفیت لازم را داشت و نه هم به دلیلی نزدیکی به شهر زنجان و باد غالب به سمت شهر، اثر مخرب زیست‌محیطی داشت.

ابتدا قرار شد محل دپو روستای مرصع باشد، اعتراض اهالی این روستا و برخی مسائل که زیاد شفاف نیست موجب تغییر در محل پسماند روی شد و روستای سردهات به‌عنوان محل جدید معرفی شد.

بعد از معرفی این روستا برای دپوی پسماند روی برخی مشکلات اجتماعی ایجاد شد اما درنهایت اسفندماه سال 98 صداوسیمای مرکز زنجان بدون اشاره به نام محل جدید، در گزارشی گفت که محل جدید دپوی پسماند روی مشخص و افتتاح شد. 

هم‌اکنون برخی از فعالان محیط‌زیست استان زنجان و شهروندان زنجانی در گفت‌وگو با صدای زنجان، دغدغه محیط‌زیست استان برای انتقال 9.2 میلیون تن پسماند روی طبق ضوابط و اصولی زیست‌محیطی را ستایش می‌کنند اما می‌گویند مسئولان قبل از اینکه شهرک روی را راه‌اندازی کنند هم گفتند در حوزه اشتغال‌زایی موجب آبادانی اقتصاد استان می‌شود اما باید بپذیریم که موجب نگرانی مردم شد! درنتیجه از مسئولان و مدیران ذی‌ربط استانی درخواست می‌شود بر اساس قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات (مصوب شده در سال 1388 )، هرگونه تصمیم‌گیری در رابطه با نحوه انتقال 9.2 میلیون تن پسماند شهرک روی به سردهات و انتخاب مجریان را برای اطلاع عموم مردم استان زنجان اطلاع‌رسانی کنند.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی