پایگاه خبری صدای زنجان- لیلا محمدی/ باگذشت نزدیک به 5 ماه از اجرای آزمایشی طرح یارانه نان (فاز یک و 2) در استان زنجان، بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که شرایط تولید و عرضه نان نسبت به قبل از اجرای این طرح تغییری نکرده است! گران‌فروشی و کم‌فروشی همچنان ادامه دارد و کم‌کاری‌ها افزایش‌یافته است.

از اواخر سال 1400 زمزمه‌های طرح تحول اقتصادی هر بار به بهانه‌‌ای به گوش می‌رسید تا اینکه در بهار سال جاری و بانام جراحی اقتصادی و اصلاح سیستم هدفمندی یارانه‌ها به‌صورت رسمی اعلام شد! طرح یارانه نان ازجمله طرح‌هایی بود که در این راستا اجرایی و استان زنجان به‌عنوان استان پایلوت کشوری، پیشتاز شد!

عرضه نان یارانه‌ای با کارت‌خوان باوجود نبود زیرساخت‌های الکترونیک و اینترنتی کافی در استان ازجمله دغدغه‌های مهم آن‌هم در شرایط دشوار اقتصادی بود که از سوی شهروندان زنجانی مطرح می‌شد که البته این نگرانی تا امروز ادامه دارد.

چهارم تیرماه 1401 بود که محسن افشارچی، استاندار زنجان در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، رسانه نزدیک به دولت ادعا کرد که «اجرای هوشمند سازی یارانه نان موفقیت‌آمیز بوده و مردم و نانواها از طرح استقبال کرده‌اند. خوشبختانه طرح تغییر ارائه یارانه آرد به‌خوبی در استان اجراشده و مشکل خاصی ندارد!»

در شرایطی که مسئولان دولتی روند برگزاری طرح‌ هوشمند سازی یارانه نان را «موفق» دانسته و از «رضایت مردمی» ابراز خرسندی می‌کنند، شهروندان می‌گویند پس از اجرای این طرح (مرحله اول و دوم)، وضعیت نانوایی‌ها به‌هیچ‌وجه مطلوب نشده است!

گزارش نتایج به‌دست‌آمده در فازهای یک و 2 طرح نان در زنجان را ارائه کنید!

شهروندان از مسئولان به‌ویژه محسن افشارچی، استاندار زنجان می‌خواهند تا در مورد ساماندهی نانوایی‌ها و قاچاق آرد توضیح داده و بگوید که در مدت آغاز طرح تا چه میزان از پدیده قاچاق آرد جلوگیری شده است؟ کیفیت و کمیت نان چه تغییری کرده است؟ و چه تحولی با ایجاد این تغییرات در سیستم نانوایی‌ها ایجادشده است؟

پیگیری‌های صدای زنجان و اظهارات مسئولان صنفی نشان می‌دهد که وضعیت نانوایی‌ها و در کل چرخه تولید نان هیچ تفاوتی نسبت به قبل از اجرای طرح نان نکرده است! البته تعدادی از مسئولان دولتی با اذعان به فرق نکردن شرایط حوزه نان در زنجان این را هم می‌گویند که طرح نان اصلاً وارد فاز اجرانشده است و هر آنچه از این طرح بابت مرحله اول و دوم می‌شنویم در حد «پایش» و «رصد» است!

احمد یکی از نانوایی‌های مرکز شهر زنجان با اشاره به نصب کارت‌خوان هوشمند در واحد نانوایی‌اش، عنوان می‌کند: من نگرانم زیرا سود اصلی این کار به جیب صاحب مجوز نانوایی می‌رود چراکه مجوز صنفی من اجاره‌ای است! گفته بودند گیر و گور طرح نان را در مدت کوتاهی شناسایی و رفع می‌کنند اما ظاهراً این نانوایان هستند که باید هزینه طرح‌های آزمایشی آقایان را بدهند! چندین بار گفته‌ایم هزینه‌های نانوایی‌ها بالا رفته است از نرخ اجاره و هزینه انرژی بگیرید تا دستمزد کارگران! اما کسی تا به امروز گوش نداده است!

«طرح نان» آن چیزی نبود که گفته بودند!

مهدی بیات، رئیس اتحادیه نانوایی زنجان به صدای زنجان می‌گوید: طرح نان آن چیزی نبود که گفته بودند. قرار بود در طرح جدید، دولت در زنجیره آرد و نان، یارانه‌ای که اختصاص می‌دهد را به‌جای گندم به نان بدهد، یعنی نانوا آرد را به قیمت آزاد خریداری کرده و نان را به قیمت اعلامی عرض کند و مابه‌التفاوت آن را دولت به‌حساب نانوا واریز کند.

دولت افزایش قیمت نان را به‌عنوان خط قرمز خود تعیین کرده است چون نان قوت غالب مردم است و ازاین‌جهت نمی‌خواهد مشکلی برای اقشار مختلف جامعه به وجود بیاید.

با توجه به بالا رفتن هزینه‌های نانوایی‌ها ازجمله حقوق و دستمزد کارگران، اجاره نانوایی و هزینه‌های حمل‌ونقل، دولت 15 درصد تشویقی برای نانوایان برای پخت نان نوع یک و جبران هزینه‌های فعلی در نظر گرفته است.

ظاهراً در این طرح تشویقی به هر نانوایی در پایان هرروز کاری و به تعداد قرص‌های نان فروخته‌شده، 15 درصد تشویقی داده می‌‌شود، درحالی‌که درگذشته چنین تشویقی وجود نداشت.

رئیس اتحادیه نانوایی زنجان بابیان اینکه خبری از تشویق نیست، عنوان می‌کند: دولت در گام نخست برای استفاده مردم از کارت‌خوان‌ها، این دستگاه‌ها را در کل واحدها نصب کرد. در مرحله دوم نیز با اجرای طرح «15 درصد طرح تشویقی در نظر گرفته‌شده» را اجرا کرد متأسفانه تا امروز پنجشنبه (12 آبان ماه) خبری از تشویق نیست و این امر موجب نارضایتی نانوایان شده است.

رئیس اتحادیه نانوایان زنجان بابیان اینکه «عدم نرخ‌گذاری» یکی از اشکالات این طرح است، ادامه می‌دهد: دولت به دلیل اینکه قیمت نان نداده بود، طرح 15 درصد تشویقی را داد. باقیمت فعلی و ادامه کار با این شرایط برای نانوایان بسیار دشوار است.

بیات بابیان اینکه تا امروز باوجود مشکلات نامبرده درخواست نانوایی برای تعطیلی دائمی را نداشته‌ایم، در رابطه با امکان صدور مجوز برای  ایجاد نانوایی به صدای زنجان می‌گوید: مجوز ایجاد نانوایی یارانه‌ای فعلاً نداریم! صدور مجوز جدید نیز ملزم به تائید کارگروه مربوطه است.

قرار بود با اجرای طرح نان سیستم ناقص را برچیده شود!

در حال حاضر قیمت لواش نوع یک و 2 به ترتیب، 350 و 400 تومان است، قیمت بربری نوع یک و 2 نیز قیمت 1100 و 1500 تومان و نان سنگک نیز 1500 و 2 هزار تومان به دست مردم می‌رسد.

یکی از شهروندان می‌گوید: کیفیت نان مثل سابق هست، وزن نان مثل همیشه کم است! نانوا با این سیستم ناقص فعلی هم می‌تواند آرد بفروشد! بربری کنجدی 1600 تومانی 2 هزار تومان فروخته می‌شود!

ولی‌الله زمانی، مدیرکل غله استان زنجان که برخی اقدامات خودسرانه را بر اساس گزارش‌های بازرسان رد نمی‌کند، معتقد است: این دست از اقدامات به طرح نان ارتباطی ندارد و تعدادی از نانوایی‌ها برخی اقدامات خودسرانه را داشته و دارند، البته برخی از مشتریان گاها اندازه نان را سلیقه‌ای انتخاب و از نانوا می‌خواهند تا نان موردنظر را پخت کند که باقیمت توافقی این خدمات ارائه می‌شود. تا وقتی طرح اجرا نشود این مشکلات پابرجا خواهند بود.

رئیس اتحادیه نانوایان زنجان هرگونه گران‌فروشی در واحدهای خبازی را رد کرده و می‌گوید: کسانی که شغل کاذب هستند، نان لواش را از نانوایی‌ها خریداری و پس از بسته‌بندی به قیمت بالا به سوپرمارکت‌ها می‌فروشد! وگرنه نانوا به نرخ مصوب نان را پخت و به دست مصرف‌کننده می‌رساند.

بیات، تعطیلی خودسرانه نانوایی‌ها به دلیل اعتراض به هزینه‌های بالای پخت نان را هم رد کرده و معتقد است: تعطیلی خودسرانه بدون دلیل نداریم! گاهی اوقات نانوا به دلیل مشکل ناگهانی خانوادگی و شخصی که ممکن است برای هر یک از ما پیش بیاید به‌ناچار دست به تعطیلی می‌زند و به علت مشکلی که برایش پیش‌آمده حتی فرصت آن را ندارد که ارگان‌های مربوطه را در جریان تعطیلی بگذارد.

گرانی‌ها؛ زنجانی‌ها را «نان‌خور» کرد!

رئیس اتحادیه نانوایان زنجان «دلیل شلوغی نانوایی» را «آزاد شدن قیمت آرد مورداستفاده برای پخت نان‌های فانتزی و ویژه پز» و «افزایش قیمت کالاهای مکمل نظیر برنج، ماکارونی، سیب‌زمینی و غیره» که عاملی برای روی آوردن مشتریان این گروه کالایی به سمت نان که دارای قیمت ثابتی است، اعلام می‌کند.

مصطفی دین‌محمدی، عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد دانشگاه زنجان نیز «افزایش شدید قیمتی در اقلام مصرفی در مقایسه با نان» را ازجمله عوامل تأثیرگذار در افزایش و طولانی شدن صف‌های نانوایی‌ها دانسته و می‌گوید: در حال حاضر قیمت نان نسبت به سایر اقلام رقیب ازجمله برنج، ماکارونی و غیره، پائین بوده و سهمیه‌های لحاظ شده استاندارد، مشابه 3 سال پیش است. خب طبیعی است که وقتی قیمت نان ثابت بوده و ارزان است با تشدید شرایط اقتصادی و عدم افزایش درآمدها، خانوارها از سر ناچاری به مصرف این کالا گرایش یافته‌اند.

این اقتصاددان اضافه می‌کند: خانوارها مجبورند که غذاهایی که برای صرف شدن نیاز به نان دارند را تهیه کنند یا وعده غذایی خود را کاهش داده و به همراه نان، غذای خود را تهیه کنند، مثلاً برنج کم پخته و آن را به همراه نان مصرف کنند که در افزایش استفاده از نان تأثیرگذار است.

دولت تاکنون به وعده‌های خود در خصوص «طرح نان» عمل‌نکرده است!

مهدی بیات، رئیس اتحادیه نانوایان زنجان ‌هم با تکرار اظهارات خود در خصوص وضعیت نامطلوب نانوایان زنجان که بخشی از مردم شهر و استان محسوب شده و در وضعیت اقتصادی کنونی شرایط نامطلوبی دارند به صدای زنجان می‌گوید: شرایط فعلی موجب نارضایتی شدید نانوایان زنجان شده است چراکه دولت به هیچ‌یک از قول‌های خود که در راستای طرح نان اعلام کرده بود تا به امروز عمل‌نکرده است! قرار بود در بازه زمانی 3 ماهه طرح نان به‌صورت کامل اجرا و نهایی شود اما باوجود گذشت 6 ماه این اتفاق نیفتاد!

ولی‌الله زمانی، مدیرکل غله استان زنجان بابیان اینکه زمان قطعی برای اجرای طرح نان مشخص نیست و تابع دستوریم، تأکید می‌کند که در حال حاضر در زنجان مشکلی بابت اجرای طرح نداشته و تمامی بسترها برای اجرا در استان فراهم است.

به گفته زمانی، دولت برای دستیابی به این هدف نانوایی‌ها را به کارت‌خوان‌های هوشمند مخصوص این طرح مجهز کرده تا از طریق این تراکنش‌ها حجم مصرف آرد و حجم تولید نان را به‌صورت لحظه‌ای رصد کند. یکی از اهداف مهم دولت با اجرای این طرح، بالا بردن کیفیت نان است تا فضای رقابت‌پذیری میان نانوایی‌ها ایجاد شود و هرکدام برای جذب بیشتر مشتری، کیفیت نان را افزایش دهند.

مدیرکل غله استان زنجان بابیان اینکه سهمیه آرد نانوایی‌ها همانند سابق است و کم‌وزیاد هم نشده است، عنوان می‌کند: دولت هوشمند سازی یارانه آرد و نان را به‌صورت آزمایشی در نانوایی‌های استان زنجان کلید زد و هدف از اجرای این طرح را جلوگیری از قاچاق آرد و توزیع عادلانه یارانه‌ها عنوان کرد.

احتمال قاچاق آرد وجود دارد، کم‌کاری نسبت به قبل، افزایش‌یافته است!

مردم می‌گویند قرار بود طرح نان که اجرا می‌شود جلوی هرگونه تخلف را بگیرند! وقتی میزان سهمیه آردها تغییری نکرده است، کیفیت نان به همچنان موردپذیرش عموم نیست، وزن نان نیز نسبت به قبل کم شده است و در برخی خبازی‌ها نان به قیمت بالاتر از نرخ مصوب به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد، بازهم قرار است مسئولان بگویند که ما از این طرح راضی هستیم؟

مدیرکل غله استان زنجان در این خصوص می‌گوید: طرح نان فعلاً اجرانشده است! اجرا از بابت «رصد و پایش» است! فعلاً هیچ اعمالی در بحث کنترل بابت کم‌فروشی، گران‌فروشی و کم‌کاری و جلوگیری از قاچاق اقدام خاصی نشده است. شرایط مثل 5 ماه گذشته است! احتمال قاچاق آرد وجود دارد، کم‌کاری نسبت به قبل از اجرا، زیاد هم شده است! بحث گران‌فروشی و کم‌فروشی و چانه‌های نان و نابسامانی‌های موجود تا زمان اجرای طرح نان وجود داشته و خواهد داشت.

اجرای «طرح نان» مانع از قاچاق آرد نمی‌شود!

در شرایطی که دولتی‌ها اجرای هوشمند سازی یارانه نان را موفقیت‌آمیز دانسته و نسبت به نتیجه‌بخش بودن نتایج با نهایی شدن طرح مذکور امیدوار هستند، برخی از اقتصاددانان و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها ضمن رد این موضوع از ابتدا گفته‌اند که تصور غلطی است که بگوییم با کارتی شدن سیستم توزیع نان، میزان تقاضا واقعی می‌شود.

مصطفی دین‌محمدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه زنجان با این دیدگاه که اجرای طرح نان مانع از قاچاق آرد و خروج غیرقانونی از شبکه می‌شود، مخالف است. البته به عقیده این اقتصاددان، اجرای طرح مذکور در بخشی از انتقال آرد مصرفی حوزه صنعت را می‌تواند کنترل کند وگرنه در مصرف کل هیچ تأثیری نخواهد داشت!

او در پاسخ به این سؤال که آیا باید خانوارها منتظر روزهای سخت‌تری باشند به صدای زنجان می‌گوید: نان به لحاظ اقتصادی و تاریخی در سبد غذایی خانوارها جایگاه ویژه‌ای داشته و دارد. به نظرم تصور غلطی است که بگوییم با کارتی شدن سیستم توزیع نان، میزان تقاضا واقعی می‌شود!

این اقتصاددان که معتقد است افزایش میزان تقاضا هیچ ارتباطی به قاچاق آرد ندارد بلکه ورود یک تا 3 میلیون مهاجر افغانستانی (به علت تحولات افغانستان) به داخل کشور و به‌تبع آن افزایش جمعیت ادامه می‌دهد: مشخص است که عرضه افزایش نیافته اما قطعاً میزان تقاضا افزایش‌یافته است.

صدای زنجان جهت انعکاس اقدامات نظارتی صورت گرفته و نتایج حاصله در راستای اجرای فاز 1 و 2 طرح نان در زنجان را از طریق روح‌الله حسنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان پیگیری کرد اما امکان گفت‌وگو با وی میسر نشد.

انتهای پیام/