زهره میرعیسی‌خانی- طی اواخر سال گذشته بنا شد تا نسبت به احداث سرویس بهداشتی در مدارس روستایی استان زنجان اقدامی قاطع صورت گیرد و طی اولیتیماتومی که از سوی استانداری استان به اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس استان داده شد، قرار بر این گشت که تا ابتدای سال تحصیلی امسال تمامی مدارس روستایی از سرویس‌های بهداشتی مناسب برخوردار شوند. این در حالی است که متاسفانه طی سال‌های گذشته تعداد زیادی از مدارس روستایی استان سرویس بهداشتی نداشتند و همین مسئله موجب  ایجاد مشکلات زیادی برای دانش‌آموزان این مدارس می‌شد.

وقتی یک جامعه در شهر‌های مختلف،‌ از سرویس بهداشتی گسترده، تمیز و مدرن برخوردار باشد، شهروندان از استرس‌های روانی و جسمی مربوط به عدم وجود سرویس بهداشتی در امان هستند و میزان آسیب‌پذیری‌های اجتماعی کاهش پیدا می‌کند. از طرفی، نبود سرویس‌های بهداشتی متعدد و عدم توزیع مناسب آن‌ها در مناطق روستایی و به خصوص شهری که تجمع جمعیتی در آن بسیار زیاد است، میزان آلایندگی خاک و محیط زیست را افزایش می‌دهد. این کمبودها سبب می‌شود افرادی که نیاز به سرویس بهداشتی دارند، از محیط عمومی و بعضا فضای سبز برای رفع حاجت استفاده کنند.

از همین رو و با توجه به اینکه اهمیت وجود سرویس‌های بهداشتی به گونه‌ای است که اگر امروز چند سرویس بهداشتی راه‌اندازی نشود در آینده نزدیک باید تخت بیمارستانی را برای دانش‌آموزان و معلمان ایجاد کنیم، صدای زنجان بر آن شد تا نسبت به روند ساخت این سرویس‌های بهداشتی اقدام کند و از مسئولین امر در این زمینه سوال کند.

در این خصوص مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس استان زنجان در پاسخ به این سوال که «آیا در حال حاضر تمام مدارس روستایی استان از سرویس بهداشتی برخوردار هستند؟» اظهار کرد: در وهله اول باید اذعان داشت که ساخت سرویس‌های بهداشتی در تمامی مدارس محقق شده است ضمن اینکه باید توجه داشت که آمار و ارقام آموزش و پرورش یک مقدار متفاوت است و نمی‌توان منکر این قضیه بود که ممکن است یک یا چند مدرسه از زیر دست این ارگان خارج شده باشد، چرا که با توجه به آمار بالای روستاها و تغییر مدیران مدارس طبیعی است که یک تعداد از مدارس از زیر دست ما خارج شود، اما بر اساس آنچه که به دست آمده است تمام مدارس روستایی استان از سرویس بهداشتی برخوردارند.

«جهانگیر صفری» ادامه داد: با این وجود از سوی این سازمان به تمامی مدارس روستایی ابلاغ شده است که اگر موردی در این خصوص وجود دارد که نسبت به احداث سرویس بهداشتی در آن مدرسه اقدام نشده است، اعلام کنند تا از اعتبارات امسال در جهت فراهم کردن سرویس بهداشتی برای این مدارس اقدام شود ضمن اینکه این وظیفه به خود آموزش و پرورش محول شده است.

این مسئول در پاسخ به این سوال که «به لحاظ بهداشتی و ضرورت رعایت بهداشت در مدارس آیا سرویس‌های بهداشتی از آب‌خوری مدارس جدا هستند یا خیر؟» افزود: یک سری از مدارس قدیمی هستند و متاسفانه در زمان ساخت این مدارس به جداسازی سرویس‌های بهداشتی از آبخوری‌ها توجه نشده است اما سرویس بهداشتی‌های تازه تاسیس که توسط اداره نوسازی و تجهیز مدارس استان ساخته شده‌اند همگی سرویس بهداشتی‌ها از آب‌خوری‌ها جدا هستند و سعی شده است که حتما این موضوع مورد توجه قرار بگیرد.

مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس استان زنجان ادامه داد: متاسفانه در برخی از مدارس که سرویس بهداشتی و آب‌خوری در یک مکان قرار دارد جداسازی آنها در شرایط فعلی امکانپذیر نیست چرا که راه‌ اندازی یک آب‌خوری جدید هزینه‌بر است و اعتبار بالایی را می‌خواهد.

وی با اشاره به اینکه تمام مدارس 14 گانه استان، سرویس بهداشتی دارند و هیچ مدرسه‌ای نیست که سرویس بهداشتی نداشته باشد، گفت: شاید سرویس‌های موجود مدارس نیاز به تعمیر و یا بازسازی داشته باشند ولی اینکه سرویس بهداشتی در مدرسه‌ای موجود نباشد، امکان پذیر نیست .

این مسئول خاطرنشان کرد: برخی از مدارس سرویس بهداشتی دارند اما متاسفانه‌ به دلیل اینکه روستا آب شرب ندارد، این سرویس‌های بهداشتی عملا بدون استفاده باقی می‌مانند و این خود مشکلی است که باید به آن توجه شود. ضمن اینکه بسیاری از سرویس بهداشتی این مدارس لوله‌کشی آب شده است ولی خود روستا آب ندارد که بتوان از آن استفاده کنند.

صفری افزود: این مدارس باید برای تامین آب سرویس‌های بهداشتی خود نسبت به تعبیه یک منبع آب اقدام کنند که متاسفانه این کار صورت نمی‌گیرد ضمن اینکه باید توجه داشت بین این دو مقوله که مدارس سرویس بهداشتی نداشته باشند و یا اینکه سرویس بهداشتی وجود داشته باشد ولی شرایط استفاده آن مهیا نباشد، متفاوت است و در این زمینه باید آموزش و پرورش و مدیر مدارس اقدام کنند.

در ادامه جانشین قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه انصار المهدی(عج) با اشاره به اینکه قرارگاه پیشرفت و آبادانی در 5 محور متمرکز کار می‌کند، اظهار کرد: این قرارگاه در 89 روستا فعالیت دارد که برخی از این روستاها جمعیتی زیر 15 نفر هستند و در واقع پنج تا شش خانوار در این روستا اقامت دارند.

سرهنگ دوم فرشاد پیری در پاسخ به این سوال که «آیا تمامی مدارس موجود در این روستا از سرویس بهداشتی برخوردارند؟» اظهار کرد: در کل این روستاها 85 مدرسه فعالیت دارند که دانش‌آموزان در این مدارس تحصیل می‌کنند و تمامی 85 روستا بلااستثنا سرویس بهداشتی دارند.

این مسئول خاطرنشان کرد: از ابتدای سال 96 در زمینه بهبود فضاهای مدارس که سرویس‌های بهداشتی هم جزو این فضاها محسوب می‌شوند، اقدام شد که در میان این 85 روستا، 15 سرویس بهداشتی، نیاز به بازسازی و یا اصلاح داشتند که با همکاری آموزش و پرورش و خیرین در این زمینه اقدام شد و مشکلات 4 مورد از این سرویس‌های بهداشتی رفع شده است و دو سه مورد هم مجوزهای لازم از آموزش و پرورش گرفته شده است تا با مناسب شدن هوا و شرایط نسبت به بازسازی آن اقدام کنیم و 3 مورد از این سرویس بهداشتی هم به دلیل مشکلاتی که در زمینه آب شرب وجود دارد بلااستفاده مانده‌اند.

وی با اشاره به اینکه روستاهایی که ما در آنها خدمات‌رسانی می‌کنیم ضریب 7 دارند یعنی در استان این روستاها جزو محروم‌ترین روستاها محسوب می‌شوند، ادامه داد: تنها 7 مورد از این سرویس‌ها که وضعیت چندان وخیمی هم ندارند، نیاز به بازسازی دارند که امید است با همکاری آموزش و پرورش و خیرینی که در این زمینه ورود پیدا می‌کنند، مشکل این سرویس‌های بهداشتی نیز برطرف شود.

پیری خاطرنشان کرد: اگر این موضوع را بررسی کنیم شاهد این خواهیم بود که از تعداد 85 روستا، تنها 7 مورد در خصوص سرویس بهداشتی مدارس دچار مشکل هستند که این آمار خوبی را نشان می‌دهد ضمن اینکه تمام تلاش خود را مبنی بر اینکه این تعداد هم مشکلاتش حل شود، می‌کنیم تا به امید خدا هیچ مدرسه‌ای در این مناطق مشکل خاصی در این زمینه نداشته باشد.

وی با اشاره به اینکه آب‌خوری و سرویس‌های بهداشتی در این مدارس به صورت تفکیک شده است، گفت: در این مناطق خوشبختانه مدرسه‌ای مشاهده نمی‌شود که سرویس بهداشتی و آب‌خوری جدا‌سازی نشده باشد، ضمن اینکه کلیه سرویس‌های بهداشتی ساخته شده به صورت جداسازی شده ساخته شده‌اند.

این مسئول در پاسخ به این سوال که «آیا یخ زدن آب سرویس‌های بهداشتی در فصول سرد سال مانع از این می‌شود که دانش آموزان به سرویس بهداشتی دسترسی نداشته باشند»، گفت: روستاها همواره با مشکلات یخ‌زدگی لوله‌های آب در‌گیر هستند اما مدیریت این وضعیت است که باید رعایت شود که امید است مدیران مدارس به این موضوعات توجه داشته باشند ضمن اینکه تلاش می‌کنیم اگر ضعفی در این زمینه مشاهده می‌شود خودمان وارد کار شویم و یا به افرادی که می‌توانند در این زمینه کمک کنند تذکر بدهیم.

 در پایان و با وجود تمام اظهارات، یک معلم مدرسه روستایی در توابع ماه‌نشان با بیان اینکه وضعیت سرویس‌های بهداشتی برخی از مدارس با مشکلاتی رو به رو است که عملا وجود سرویس‌های بهداشتی را زیر سوال می‌برد، گفت: با توجه به اینکه سرویس‌های بهداشتی مدارس روستایی غالبا در خارج از فضای آموزشی و در حیاط مدارس ساخته می‌شود، گاها و به ویژه در فصول سرد سال یخ‌زدگی لوله‌ها و عدم توجه برخی از مدیران مشکلاتی را برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: نبود آب در برخی از‌ روستاها نیز موجب می‌شود تا سرویس‌های بهداشتی ساخته شده در این مدارس بلااستفاده بمانند که در این زمینه نمی‌توان مسئولین آموزش و پرورش را مقصر دانست ضمن اینکه ضرورت توجه مدیران مدرسه به تعبیه منبع آب می‌تواند این مشکلات را فیصله دهد.

این معلم خاطرنشان کرد: لزوم رعایت بهداشت  ایجاب می‌کند که دانش‌آموزان از سرویس‌های بهداشتی مناسب برخوردار باشند چرا که دغدغه یک دانش‌آموز در محیط مدرسه باید تنها آموزش و یاد‌گیری باشد نه مسائل حاشیه‌ای که می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

وی اظهار کرد: منکر بهبود وضعیت سرویس‌های بهداشتی در مدارس نیستیم اما باید توجه داشت که مدیران مدارس نیز باید به فراهم آوردن شرایط مناسب این سرویس‌ها و برطرف کردن مشکلات آن اقدام کنند.

#نوسازی مدارس زنجان، سرویس بهداشتی مدارس