پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ در زمان حاضر اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان و آثار ثبتی این استان به ۹۰۴ اثر رسیده که شامل ۷۸۵ اثر در فهرست میراث غیرمنقول، ۳۹ اثر در فهرست میراث منقول، ۶۱ اثر در فهرست میراث ناملموس، ۱۸ اثر در فهرست میراث طبیعی و یک اثر در فهرست میراث جهانی است. با ثبت آثار فرهنگی، تاریخی، طبیعی، صنایع‌دستی، میراث معنوی و ناملموس استان و معرفی هر چه بهتر آن، گام‌های ارزنده‌ای در راستای حفظ و احیای این مواریث ارزشمند برداشته شود. پنج علم و پنجه استان زنجان، مختص ماه محرم در فهرست آثار منقول به ثبت ملی رسیده است. 

رئیس گروه موزه‌ها واموال منقول اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان می گوید: پنجه فلزی اهدایی اهالی روستای کله سر، پنجه ابوالفضل یک نماد در مذهب شیعه است که بر پرچم‌ها و علم‌های تعزیه در عزاداری ایام محرم نصب می‌شده است. این سمبل بعدها در فرهنگ شیعیان به عنوان نماد جانبازی قلمداد شد. این پنجه فلزی از جنس برنج مربوط به سال ۱۲۴۶ ه ق دوره فتحعلی شاه قاجار است. شیوه ساخت ونوع کتیبه‌ها بسیار هنرمندانه واستادانه است. ولی بعدها در دوره قاجار این پنجه وقف شده وبر روی آن تاریخ زده شده است. این اثر ارزشمند از سالیان دراز در مسجد قدیمی روستای کله سر از توابع شهرستان زنجان نگهداری می‌شده واهالی روستا ارادت خاصی نسبت به این علم داشتند. در بهمن ماه سال  ۱۳۹۲اهالی روستا این علم را به جهت حفاظت بیشتر به اداره کل میراث استان اهدا نمودند. طول این اثر ۷۲ وعرض ۲۳ است و در دو طرف انگشتان پنجه کتیبه دیده می‌شود. این اثر در موزه باستان شناسی زنجان در عمارت ذوالفقاری در معرض دید است. این اثر ارزشمند به شماره ۱۰۲۵ مورخ ۱۳۹۶/۱۲/۸ در فهرست آثار منقول کشور به ثبت رسیده است.

پرستو قاسمی افزود: در متن کتیبه پنجه راست، در سر انگشتان نام الله محمد علی فاطمه حسن وحسین، دورتادور انگشتان صلوات کبیر، در کف دست آیه ۱۳ سوره صف نصر من الله وفتح قریب وبشر بالمومنین و در حاشیه: وقف سیدالشهداء نمود این پنجه را استاد مهدی بنا ابن عابدین کله ساری از طایفه … هر کس بدل کند بلعنت خدا گرفتار شود سنه ۱۲۴۶ نوشته شده است.

او می گوید: علم فلزی مسجد حسینیه اعظم زنجان، علم فلزی مشبک کتیبه دار حسینیه اعظم زنجان سنه ۱۲۲۱ ه_ق دوره قاجار به طول ۱۵۵ وعرض ۴۸ سانتی متر است. متن کتیبه شامل صلوات کبیر: صلوات الله علی المرتضی والحسن والحسین وصل علی زین العباد ومحمد باقر وجعفر الصادق وموسی الکاظم وعلی الرضا ومحمد تقی وعلی النقی الحسن العسگری وصل علی حجه القائم وصاحب الزمان صلوات الله علیهم اجمعین ۱۲۲۱، این اثر ارزشمند به شماره ۱۶۹۵ مورخ ۱۳۹۹/۶/۱۶ در فهرست آثار منقول کشور به ثبت رسیده است.

رئیس گروه موزه‌ها واموال منقول اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان پنجه های فلزی بقعه قیدار نبی (ع) افزود: اولین پنجه علم  از جنس نقره بقعه قیدار نبی که در هر دو طرف دارای کتیبه و منقوش به خط نسخ طول ۲۵ سانتی متر وعرض ۱۵ سانتی متر از اموال منقول بقعه قیدار نبی (ع) است. در طرف راست پنجه علم کتیبه نصر من الله وفتح قریب وبشر المومنین  ومتن دیگری در قاب ۸ ضلعی بجناب ابوالفضل العباس علیه السلام ودر طرف پنجه چپ متن کف پنجه نایب بجهته ولد خود محمد حسن آیرمی بتاریخ یوم چهارشنبه ۲۲ ذالحجه الحرام عمل کربلای گنجعلی التماس دعا دارم ومتن دیگری به خط نسخ محصور در قاب ۸ ضلعی گیاهی وقف نمود محمد حسین خان ۱۳۴۸،  این اثر ارزشمند به شماره ۱۶۹۶ مورخ ۱۶/۶/۱۳۹۹ در فهرست آثار منقول کشور به ثبت رسیده است.

قاسمی افزود: پنجه شماره ۲، پنجه علم از جنس نقره از اموال منقول بقعه قدار نبی(ع) در شهر خدابنده به طول ۱۹ وعرض ۱۴ سانتی متر که در وسط پنجه علم کتیبه به خط نسخ در ۵ سطر وداخل قاب هلالی دیده می‌شود. متن این کتیبه شامل: این پنجه نقره را میرزا اشرف مازندرانی بنی اعمام مرحمت پناه صدر اعظم بجهته قیدار نبی علیه السلام وقف نمود ۱۲۳۴، این اثر ارزشمند به شماره ۱۶۹۸ مورخ ۱۳۹۹/۶/۱۶ در فهرست آثار منقول کشور به ثبت رسیده است.

او می گوید: پنجه شماره ۳، پنجه علم از جنس برنج و دسته آن از ورق نازک آهن از اموال منقول بقعه قدار نبی(ع) در شهر خدابنده به طول ۲۹ وعرض ۵/۱۵ سانتی متر که در یک روی پنجه علم کتیبه به خط نستعلیق در یک سطر دیده می‌شود. متن کتیبه نصر من الله وفتح قریب فی ۱۲۵۲ است که این اثر ارزشمند به شماره ۱۶۹۷ مورخ ۱۳۹۹/۶/۱۶ در فهرست آثار منقول کشور به ثبت رسیده است.