پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ زهره میرعیسی خانی: در حالی که  برخی از صنعتگران و شهروندان زنجان عنوان می‌کنند که زنجان با وجود شهر جهانی ملیله بودن، نتوانسته است نمودی از  این موضوع را در سطح زنجان پیاده کند، مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری اذعان میکند که در توسعه  زنجان به عنوان شهر ملیله اقداماتی در زمینه آموزش و ارائه تسهیلات به هنرمندان این عرصه صورت گرفته است. همچنین رییس شورای شهر زنجان در این زمینه عنوان میکند که شهرداری تنها وظیفه پشتیانی از اداره کل میراث فرهنگی را دارد و چون این مسئله یک مسئله تخصصی است، در ابتدا میراث فرهنگی باید در این زمینه طرحی ارائه دهد تا شهرداری در جهت پشتیبانی از این طرح برآید.

زنجان به عنوان خاستگاه اولیه هنر ملیله‌کاری با قدمت و پیشینه تاریخی چند هزار ساله، هنوز نام خود را در میان بهترین‌های این صنعت دستی حفظ کرده و برای احیای جایگاه اصلی خود تلاش می‌کند. 

ثبت شهر زنجان به عنوان «شهر ملی ملیله » از جمله اتقاقات شیرین در سال ۹۷ بود که بار دیگر زنجان را به عنوان مهد این هنر بر سر زبان‌ها انداخت و پس از آن نیز موضوع زنجان به عنوان شهر جهانی ملیله مطرح شد.

در سال ۹۷ نشان جغرافیایی برای رشته‌های ملیله و چاقوی زنجان نیز ثبت شد. نشان جغرافیایی در صنایع دستی به منظور حفظ و حمایت از اصالت محصولات است که با آن مبدا یک کالا به قلمرو، منطقه یا ناحیه‌ای از کشور منتسب می‌شود.

در سال 98 خانه ملیله در استان افتتاح شد اما پس از این اتفاق به نظر نمی‌رسد که در جهت توسعه این خاستگاه در استان اتفاقی افتاده باشد. در حقیقت ملیله کاری در زنجان وام‌دار هنرمندانی است که با ابزار بسیار ابتدایی به خلق آثاری ارزشمند مبادرت ورزیده و گاه سوی چشمان خود را در این راه از دست داده‌اند. هم اکنون بیش از ۵۰ کارگاه و حدود ۲۳۰ هنرمند در رشته ملیله کاری در زنجان فعالیت دارند. با این وجود فضای شهری خالی از هر گونه المان و نمادی است که یادآور این موضوع باشد.

**کاری در زمینه شناساندن زنجان به عنوان شهرملیله نکرده‌ایم

در این زمینه یکی از صنعتگران فعال در حوزه ملیله‌کاری در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه  شهر رنگ و بویی از هنر ملیله ندارد.کمتر کسی خانه ملیله را میشناسد و شاید بتوان گفت که در روزهای  تعطیلات که توریست هم در شهر رفت و امد دارد این خانه تعطیل است .

وی ادامه داد: این شهر فقط نام شهر ملیله را یدک میکشد، چه حمایتی از هنرمندان ملیله کار صورت گرفته است؟ کدام بازار تخصصی برای هنرمندان این رشته ساخته شده است؟ چه تسهیلاتی به هنرمندان این رشته داده شده است! اگر هنرمندان این رشته در استان فعالیت نداشتند، قاعدتا پرداختن به این موضوع که زنجان شهر ملیله است چندان اهمیت نداشت!

این هنرمند افزود: کدام بودجه کشوری برای توسعه این شهر گرفته شده است؟ کدام مسئول نگاه ویژه ای به شهر ملیله داشته است؟ کدام اتفاق و رویداد فرهنگی در این شهر به سبب هنر ملیله اتفاق افتاده است؟ این شهر نیازمند رویدادهای فرهنگی است که بتواند هنرمندان ملیله را گرد هم آورد چنانچه رویدادی برای هنر چاقو سازی زنجان در نظر گرفته شده است.

**ملیله زنجان به عنوان هدایا و جوایز جشنواره های ملی و بین‌المللی

 در این زمینه «سید سعید صفوی»، مدیر کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان با اشاره به اینکه اقداماتی که در زمینه نامگذاری زنجان به شهر ملیله صورت گرفته است. تنها مربوط به سطح شهر نیست، اظهار کرد: تلاش ما این است که اساتید این حوزه را ساماندهی کنیم.

وی ادامه داد: زنجان در حوزه المان‌های صنایع دستی، یکی از استان‌های برتر کشور است.هم در بلوار اشراق و هم در بلوارهای دیگر ما شاهد نصب المان‌های صنایع دستی هستیم. نمونه‌های آن شامل چاروق، قندشکن، چاقو و مس! شهرداری نیز در تلاش است المانی از ملیله زنجان تهیه کند که در حال آماده کردن آن است و بنا است در یکی از میدانهای استان نصب شود.

به گفته صفوی، در حوزه آموزش، یکی از اماکن تاریخی و بزرگ تحت عنوان «خانه ملیله» را ایجاد کردیم که با یکی از اساتید نامی این هنر اداره می‌شود که آموزش این هنر به طور رایگان(از سطح مبتدی تا پیشرفته) داده می‌شود و این موضوع موجب توسعه هنر صنعت ملیله کاری می‌ گردد.

مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان با اشاره به اینکه در قالب ارائه تسهیلات حمایت‌هایی از هنرمندان صنایع دستی می‌شود، اظهار کرد: در تلاش هستیم در قالب ارائه تسهیلات به هنرمندان پیشکسوت این رشته، یک کار فاخر و بزرگ را تولید کنیم که بتواند نمود جهانی و منطقه‌ای داشته باشد.

صفوی افزود: تلاش شده است که هدایا و جوایز و تندیس‌هایی که در رویدادهای مختلف در نظر گرفته می‌شود، از صنایع دستی زنجان به ویژه ملیله باشد.

وی خاطرنشان کرد: طبق سیاست‌های آموزش و پرورش استان که درصد قابل توجهی از دانش‌آموزان را به سمت رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش هدایت می‌کنند، ما نیز درصدد ایجاد فرصت برای رشته‌های صنایع دستی هستیم که در سر فصل‌های آموزشی خود قرار دادند. همچنین با دانشگاه علمی و کاربردی رایزنی میکنیم تا  رشته‌های گردشگری و چاقوسازی را در آیتم‌های این دانشگاه قرار بدهیم.

**باید تلاش کنیم که این مناسبت را برای شهر زنجان نگه داریم

وی با بیان اینکه در سطح کشور 13 شهر صنایع دستی داریم که یکی از آنها زنجان است، گفت: شهرداران این شهرها به عنوان دبیران شهرهای جهانی هستند که از این باب است که المان ملیله  توسط شهرداری زنجان در حال ساخت است.  

صفوی افزود: می‌توان از ظرفیت فرهنگسراهای استان برای ترویج و آموزش ملیله کاری استفاده کرد. همچنین یک توافق‌هایی هم با اداره کل کتابخانه‌های عمومی صورت گرفت که آموزش چاروق و ملیله کاری و قلم‌زنی در کتابخانه مناطق محروم صورت بگیرد.

به گفته این مسئول، ما در یک سال 2 هزار پروانه صنایع دستی صادر کردیم که عدد کمی نیست و هر سال هم در حال افزایش این آمار هستیم.

وی در زمینه توسعه شهر ملیله افزود: لازمه این موضوع اطلاع‌رسانی است که یک بخشی از این موضوع به عهده رسانه‌ها است و یک بخشی هم رسالت این سازمان است که باید تبلیغاتی در این زمینه انجام بدهیم که وقتی می‌گوییم شهر جهانی ملیله بدون شک همه به یاد زنجان بیفتند.

این مسئول افزود: یک مرجع بین المللی و جهانی زنجان را در همین حدی که بضاعتش بوده است به عنوان شهر ملیله پذیرفته است اما ما باید تلاش کنیم که این موضوع را برای شهر زنجان نگه داریم و در مراحل بعدی  دوره آموزش‌های استاد شاگردی و کارگاهی این‌ها را توسعه و ترویج بدهیم.

**شهرداری تنها نقش لجستیکی و پشتیبانی را در این زمینه دارد

در ادامه مجید ناصحی مقدم، رییس شورای شهر زنجان با اشاره به اینکه توسعه شهر جهانی ملیله و یا ارتقای آن به نوعی در ارتباط با میراث فرهنگی و گردشگری است از همین رو قطعا در این زمینه این اداره کل در کنار شهرداری در توسعه این شهر و ارتقای آن موثر هستند.

وی ادامه داد: شهرداری در این زمینه تنها نقش پشتیبان دارد، اگر چه شهرداری زنجان دبیر شهر جهانی ملیله است، اما وقتی مسئله کار تخصصی است، ترسیم مسیر را میراث فرهنگی باید انجام بدهد و شهرداری تنها وظیفه دارد بحث‌های لجستیکی مسئله را پوشش‌دهی کند. به نظر من وقتی بنا باشد کاری انجام شود باید از طرف میراث فرهنگی پیگیری‌ها صورت بگیرد.

ناصحی مقدم با بیان اینکه در این زمینه المانی نیز در شهرداری در حال ساخت است که به زودی در یکی از میادین شهر نصب خواهد شد، گفت: این المان قطعا نمادی از هنر دست ملیله کاران ما خواهد بود هر چند نمی‌توان در این المان از نقره استفاده کرد ولی شبیه‌سازی خواهد شد تا این هنر نیز به عنوان نمادی از صنایع دستی این شهر برای گردشگران معرفی شود.

وی در پاسخ به سوالی در زمینه اینکه شهروندان انتظار دارند که در شهرجهانی ملیله نمودی از هنر ملیله باشد، گفت:  گاهی وقت‌ها مردم  انتظاراتی دارند ولی در ذهن خود مسئله هنوز خام است. در حقیقت شاید بیان این خالی از لطف نباشد که مردم انتظار دارند که شهرداری در این زمینه ورود کند، اما نمی‌دانند به چه شکل؟

رییس شورای شهر زنجان با بیان اینکه بخش خصوصی و اداره کل میراث فرهنگی باید در این زمینه ورود کنند، گفت:  اگر میراث فرهنگی بیاید و صحبت از ایجاد یک مجموعه تجاری مختص ملیله کند، شاید شهرداری بتواند بخشی از مسائل را در حیطه اخذ مجوزها و ارائه تسهیلات و تخفیف‌ها به این اداره کل کمک کند.

وی افزود: تعریف مسائل این چنینی در حیطه اختیارات شهرداری نیست و در حقیقت به دلیل اینکه این کارها تخصصی است، در وهله اول باید اداره کل میراث فرهنگی ورود کند و سپس  شهرداری با توجه به ظرفیتهای قانونی که دارد به این موضوع ورود داشته باشد و در ارائه تسهیلات و یا مجوزها به اداره کل کمک کند