پایگاه  خبری صدای زنجان نیوز/ لیلا محمدی: عرضه ۷۰۰ هزار لاستیک و کاهش تعرفه واردات دو سیاست جدید برای کنترل بازار است. آمار تولید لاستیک در کشور که اخیرا برمبنای کارنامه هفت‌ماهه ابتدایی سال از کارخانه‌های داخلی منتشر شده، تا حدود زیادی از نبود هماهنگی میان عرضه و تقاضا در این بازار پرده‌برداری می‌کند و طبق بر اساس اظهارات مخاطبان صدای زنجان، کسی که به‌ناچار راهی بازار آزاد می‌شود، ممکن است دو تا سه برابر نرخ مصوب هزینه کند!

تولید لاستیک در کشور ظرف هفت ماه ابتدایی امسال درمقایسه با مدت مشابه پارسال کاهش داشته است. براساس جدولی که اخیرا تحت‌عنوان آمار تولید کارخانه‌های تایرسازی در رسانه‌ها منتشر شده در حدفاصل فروردین تا پایان مهرماه سال جاری ۱۴۶ هزار و ۳۶۳ تن تایر که معادل ۱۳ میلیون و ۴۷۸ هزار و ۹۳۱ حلقه لاستیک است، تولید شده، اما پارسال میزان تولیدات کارخانه‌های تایرسایزی در همین بازه زمانی کمی بیش از ۱۳ میلیون و ۷۵۷ هزار حلقه لاستیک بوده است.

مسئولان محترم ما برای خرید تایر ثبت نام کردیم اما بعد از گذشت 40 روز سفارش‌مان را دریافت نکرده‌ایم!

قیمت لاستیک در بازار آزاد نسبت به نرخ مصوب می‌تواند تا سه برابر بیشتر باشد. مثلا لاستیک سایز ۱۳ پراید از برند ایران‌تایر در سایت تولید ایرانی که یکی از سکو‌های مخصوص فروش لاستیک با نرخ مصوب به‌حساب می‌آید، ۸۳۰ هزار تومان است. کسی که می‌تواند یک جفت حلقه لاستیک پراید را با قیمت مصوب بخرد، چیزی حدود یک میلیون و ۶۶۰ هزار تومان هزینه می‌کند، اما همین جفت لاستیک را در بازار آزاد ممکن است چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بفروشند و با این اوصاف خرید هر چهار حلقه نزدیک هشت میلیون و ۴۰۰ هزار تومان آب می‌خورد.

لاستیک پژو ۲۰۶ در بازار آزاد به‌اسم رودستون به‌ازای هر حلقه دو میلیون و ۸۷۵ هزار تومان به‌فروش می‌رسد، اما در سایت تولید ایرانی امکان خرید لاستیک پژو ۲۰۶ با نرخ مصوب فراهم شده و لاستیک سایز ۱۴ ایران‌تایر را می‌شود با یک میلیون و ۲۰ هزار تومان سفارش داد.

یکی از متقاضیان تایر در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه ۴۵روز برای لاستیک خودرو ثبت نام کرده‌ام ولی هنوزهیچ خبری از تایرها نشده است، می‌گوید: یکی از همسایه‌ها که 2 ماه بعد از ثبت‌نام هنوز موفق به خرید تایرها نشده بود چند روز پیش این کالا را به نرخ آزاد خریداری کرد. مسئولانی که «آغاز ثبت‌نام تایر به نرخ دولتی» را تبلیغ می‌کنند، بگویند تایرها کجاست؟

 با کمبود تایر در بازار مواجهیم وگرنه در توزیع و اجرای طرح مشکلی نداریم

مجید گلشنی منفرد، مدیرکل صنعت ، معدن و تجارت استان زنجان در این خصوص در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: اواخر مهرماه؛ توزیع لاستیک از طرف تولیدکننده‌ها به نوعی کاهش و به تدریج قطع شد، این مهم مختص زنجان نبود و کل کشور با ان مواجه بود. علت اصلی نیز به قیمت تنظیم بازاری برمی‌گشت که از سوی کمیته تنظیم بازار کشور تصویب شده بود. به اعتقاد تولیدکنندگان نرخ اعلامی، کم بود و برایشان تولید تایر مقرون به صرفه نبود از این رو تبدیل به کشمکشی بین دولت و تولیدکننده شده بود.

گلشنی‌منفرد با اشاره به جلسات برگزار شده با معاون تجارت و خدمات وزیر صمت عنوان می‌کند: اداره کل صمت استان زنجان در این جلسه پیشنهادی را برای رفع این کشمکش و به تبع ان مشکلات مربوط به تامین تایر خودروها ارائه کرد. طبق صحبت‌هایی که با تولیدکنندگان تایر داشتیم گفتند که مثلا اگر نرخ 20 درصد افزایش یابد مشکلی در تولید تایرها نخواهند داشت. اما مشکلی بعد از اصلاح این موضوع پیش آمد و آن این بود که «چند ماهی است توزیع به درستی انجام نشده و حجم انبوهی از خریداران در صف انتظار بودند. یعنی اگر تولید روال عادی خود را نیز داشت رانندگان در تامین تایر با مشکلاتی مواجه بودند زیرا همانگونه که مستحضرید کشور با کمبود تولید تایر مواجه است. از طرفی با توجه به تفاوت بسیار زیاد قیمت تنظیم بازاری تایر (حتی 20 درصد افزایشی که بعدها صورت گرفت) با بازار آزاد که نقص اقتصادی محسوب می‌شود (مشکلات مربوط به دو نرخی بودن مربوط به ایران و کل دنیاست) توزیع شفافی صورت نگیرد.

این مسئول می‌گوید: انتهای مهرماه 1402 نزدیک به 500 حلقه لاستیک طی یک هفته توزیع شد اما مشخص نشد کجا رفت؟ متاسفانه برخی، لاستیک‌های خریداری شده به نرخ تنظیم بازاری را در بازار، به نرخ آزاد می‌فروختند. پیشنهادی از سوی استان به وزارتخانه صمت ارائه شد؛ مبنی بر «فروش تایرهای تولیدی به صورت کاملا شفاف در استان و توزیع آن»!

مدیرکل صمت استان زنجان ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه بخش شفافیتِ سامانه جامع تجارت هنوز ایجاد نشده بود به این معنی که میزان تایرهایی که قرار بود از کارخانه به دست عامل توزیع و به تبع ان خرده‌فروش مشخص بود اما اینکه خرده‌فروش تایرها را به کجا و به چه کسی عرصه کرده است، مشخص نبود. به همین دلیل اداره صمت استان زنجان پیشنهاد مذکور را ارائه کرد که بر اساس آن تایرها در پلتفرم‌ها و سکوهای عرضه نظیر «باسلام» و غیره به فروش برسند.

گلشنی‌منفرد می‌گوید: هدف اصلی برای ارائه این پیشنهاد از سوی اداره کل صمت استان زنجان به وزارتخانه متبوع را «شفافیت» در توزیع تایرها و مشخص بودن خریداران نهایی بود، از طرفی حفظ شان خریدار نیز برای ما مهم بود که با این پیشنهاد، همه موارد در بر گرفته می‌شد.

مدیرکل صمت استان زنجان یادآور می‌شود: اگر به سال‌های قبل برگردیم، میزان مصرف استان زنجان در حدود 5 هزار حلقه لاستیک بود. در حدود 40 روز اخیر، که طرح مذکور در استان زنجان و برای نخستین بار در کشور اجرایی می‌شود؛ نزدیک به 7 هزار حلقه لاستیک فروخته شد که با مشکلات بسیاری همراه بودیم چرا که مجاب کردن تولیدکننده و مسئولان وزارتخانه صمت و عاملان توزیع به همین آسانی نبود. در حال حاضر ثبت‌نام‌ها به راحتی صورت می‌گیرد و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

گلشنی در پاسخ به صدای زنجان مبنی بر گلایه متقاضیان خرید لاستیک خودرو و انتظار بیش از 45 روزه آن‌ها عنوان می‌کند: مشکلی در ثبت‌نام و رزرو کالا وجود ندارد. مشکل اصلی در «وجود کالا» است، ما سهمیه 300 تایی داشتیم که به 3 هزار و 500 و بعد به 5 هزار و نهایتا به 7 هزار رسید.

این مسئول از اتمام سهمیه متداول تایر به استان زنجان خبر داده و می‌گوید: عرضه و تقاضا قابل مقایسه نیست و عرضه کم و متقاضیان زیاد است. ممکن است برخی از عاملان توزیع تایر، در موجودی، تایر موردنیاز متقاضی که برای خرید تایر ثبت‌نام کرده است را نداشته باشد.

هیچ تخلفی در توزیع تایر در زنجان وجود ندارد

مدیرکل صمت استان زنجان در پاسخ به سؤال صدای زنجان مبنی بر اینکه «شاید عامل توزیع تایر، در موجودی‌ها، کالای مودرنیاز مشتری را که اتفاقا ثبت نام کرده است را داشته باشد اما ترجیح او فروش محصول به قیمت آزاد به مشتری بوده که در سایت اعلامی ثبت نام نکرده است»، می‌گوید: عامل به نوعی ناچار به اجرای ضوابط است چرا که تمامی موجودی انبارهای او در سامانه ثبت شده است و به هیچ عنوان تخلفی وجود ندارد اما چون تولید کم است به تمامی متقاضیان نمی‌رسد!

گلشنی‌منفرد با بیان اینکه کار را با 7 عامل توزیع آغاز کردیم و هم اکنون به بیش از 30 مورد رسیده که در سرتاسر شهرستان‌های استان زنجان فعالیت می‌کنند، این نکته را نیز یادآور می‌شود که مانعی برای خرید تایر از سوی متقاضیان از «شهرستان‌های همجوار نظیر بیجار استان کردستان، میانه استان آذربایجان شرقی، حتی نواحی گیلان به سمت طارم، نواحی از همدان و قزوین» به شرط «تعویض تایر» وجود ندارد و نمونه‌هایی هم داشتیم که افراد از این مناطق به زنجان مسافرت کرده و تایر موردنیاز را به نرخ مصوب خریداری کرده‌اند.

این مسئول در خصوص متخلفان احتمالی در چرخه توزیع لاستیک خودرو در زنجان می‌گوید: از انتهای مهرماه و ابتدای آبان‌ماه 1402 موضوع کاملا شفاف بوده و عاملان توزیع و غیره نمی‌توانستند که تخلفی داشته باشند. تا به الان گزارشی مبنی بر تخلف نیز وصول نشده است.

فشار ما به وزارتخانه این است که کالای موردنیاز (تایر) را بدهد تا طرح شکسته نشود. تا به امروز 7 استان کشور این طرح پیشنهادی اداره کل صمت استان زنجان را اجرایی کرده‌اند. امیدواریم از ماه بعد در سامانه جامع تجارت، شیوه اجرای توزیع تایر پیاده خواهد شد. اما آنچه واضح است؛ کمبود تولید تایر و تقاضای زیاد در استان زنجان و کشور است.

به اعتقاد «گلشنی‌منفرد» اکر به سمت تک‌نرخی در عرضه تایر برویم، تولیدکننده واقعی و مصرف‌کننده نهایی متضرر نخواهد شد.

 هنر اصلی؛ تولید و تنظیم قیمت تایر، آن هم بسته به جیب ملت است!

راننده زنجانی نیز با اشاره به فاصله نرخ مصوب لاستیک خودرو با نرخ آزاد عنوان می‌کند: قیمت تایرها در بازار آزاد غوغا می‌کند، مسئولی که نمی‌تواند تایر و لاستیک موردنیاز را تامین کند چرا باید همچنان روی کار باشد؟ من راننده اینترنتی (اسنپ) هستم و از این محل امرار معاش می‌کنم. شغل قبلی‌ام را به علت اعتراض به قراردادکاری که مفاد آن قانونی نبود را از دست دادم، خواستم راننده اسنپ باشم و از این محل کسب درآمد کنم اما تا به الان نتوانسته‌ام لاستیک خودرو که از 2 هفته قبل، ثبت‌نام کرده‌ام را خریداری کنم! واقعا آنچنان درآمدی ندارم که تایر به نرخ آزاد که 3 برابر نرخ دولتی است را خریداری کنم. البته برخی تصور نکنند که با گفتن «نرخ دولتی» به مردم خدمت می‌کنند چون همین نرخ مصوب نیز بالاست و ما مردم از سر ناچاری این مبلغ را هم می‌پردازیم!

این شهروند می‌گوید: به مسئولانی که می‌گویند در توزیع مشکلی نیست بلکه مشکل اصلی در تولید تایر است، عرض می‌کنم؛ هنر اصلی تولید و تنظیم قیمت؛ آن هم بسته به جیب ملت است! چرا باید نرخ مصوب دولتی لاستیک هم بالا باشد؟ آن هم در شرایط دشوار اقتصادی کنونی؟