گذر بودن زنجان برای مسافران و پایین بودن میزان ماندگاری مسافران در این استان یکی از انتقادات مستمر به حوزه گردشگری زنجان است.

توسعه صنعت گردشگری رویا و خواسته هر کشور و استانی است چرا که در کنار معرفی ظرفیت‌های گردشگری و فرهنگی منطقه موجب ایجاد اشتغال، ارزآوری و رونق صنابع در آن می‌شود، همین موضوع موجب شده است، تلاش‌ها برای جذب گردشگر و توسعه فعالیت در این حوزه افزایش پیدا کند، چرا که درآمدزایی در این حوزه در کنار فراهم کردن زمینه اشتغال، آلودگی‌های زیست محیطی کمتری داشته و برای آغاز فعالیت نیز نیازمند سرمایه‌گذار کمتری دارد. در این بین متخصصان حوزه صنعت گردشگری معتقد هستند هر میزان که جاذبه‌های گردشگری افزایش پیدا کند و مسافران مدت بیشتری را در مقصد بمانند در کنار استفاده از ظرفیت گردشگری و فرهنگی موجب رونق در منطقه می‌شوند.

یکی از ایراداتی که در استان زنجان سالیانه سال است به حوزه گردشگری گرفته می‌شود، پایین بودن میزان ماندگاری مسافران در زنجان و به اصلاح دیگر گذر بودن این استان برای گردشگران است، که این میزان به لحاظ اقتصادی برای زنجان به صرفه نیست.

تقریبا همه استانداران استان زنجان در زمان مسئولیت خود به ویژه در ایام نوروز به موضوع افزایش ماندگاری گردشگران تاکید داشتند ولی تاکنون تغییر محسوسی که توسط متولیان امر اطلاع‌رسانی شود مشاهده نشده است، در این بین استاندار زنجان در آخرین اظهار نظر خود در این زمینه راه استانداران پیشین را طی کرده و تاکید داشته است، همه دستگاه‌ها باید تلاش کنند که میزان ماندگاری مسافرین در زنجان بیشتر شود

 بنا بر اخبار منتشر شده در خبرگزاری‌ها محسن افشارچی، استاندار زنجان پنجم فروردین 1403 اظهار کرد: «علیرغم اینکه در ماه رمضان قرار داریم؛ خوشبختانه شاهد حجم عظیمی از ورود مسافران به استان هستند که با افتتاح این مجموعه در ورودی زنجان می‌توانیم مدت توقف گردشگران را در این شهر افزایش دهیم. وی در ادامه سخنان خود  اعلام کرده بود ناحیه صنعتی کارگاهی ظریفان زنجان تا یک ماه آینده از طریق مزایده برای استقرار واحدهای تولیدی صنایع دستی به فعالان این حوزه واگذار خواهد شد.»

ماندگاری مسافران نیازمند برنامه مدون است

در این بین برخی از فعالان حوزه گردشگری معتقد هستند باید یک برنامه مدون و چند وجهی برای گردشگران لازم است تا استان به هدف خود در این حوزه دست پیدا کند.

یک فعال حوزه گردشگری در استان زنجان که نامش نزد صدای زنجان محفوظ است، می‌گوید: همیشه وقتی از سفر و هزینه کردن در این حوزه مطرح می‌شود بیشتر ذهن‌ها به سفر به کشورهای همسایه خطور می‌کند و کمتر پیش می‌آید که وقتی حرف از هزینه کردن برای مسافرت باشد افراد به دنبال یافتن مقاصد گردشگری جذاب در داخل باشند.

وی با اشاره به اینکه بخشی از موضوع به عدم معرفی درست در سال‌های اخیر توسط متولیان امر باز می‌گردد، چرا که همه جاذبه‌های منطقه در کشور وجود دارد ولی نادیده گرفته می‌شود، اضافه می‌کند: تکمیل زنجیره گردشگری نیز دیگر ایرادی است که موجب می‌شود گردشگران از سفر به نقاط مختلف خودداری کنند.

لزوم برنامه‌ریزی برای حضور در تورهای گردشگری با مدیریت واحد برای معرفی شهرها و جذابیت‌های آن

این فعال گردشگری با بیان اینکه بهتر است نگاه منطقه‌ای و کشوری به موضوع داشت و دفاتر گردشگری با همکاری سازمان میراث فرهنگی برای گردشگران برنامه‌ریزی کنند، بیان می‌کند: تورهای گردشگری با مدیریت واحد برای معرفی شهرها و جذابیت‌های آن، اقدامی است که موجب توسعه گردشگری می‌شود.

وی با بیان اینکه برای نمونه برای دیدن و تجربه جاذبه‌های استان زنجان حداقل سه تا 5 روز فرصت نیاز است، تا یک مسافر از شهرستان‌های مختلف از ماهنشان گرفته تا طارم و ابهر و سلطانیه بازدید کرده و تجربه جامع و کاملی از استان داشته باشد، بیان می‌کند: این در حالی است که مسافران با خودروهای شخصی بازدید محدودی از بخش‌های مختلف برخی از شهرها داشته و کل تصورشان از استان همان است.

این فعال صنعت گردشگری با بیان اینکه باید هر استانی بسته کاملی از ظرفیت‌های خود همراه با محل اقامت و صنایع دستی در اختیار استان‌های دیگر قرار دهد تا گردشگران از یک بسته کامل و جامع برای سفر بهره‌مند شوند، می‌گوید: با این اقدام هر گردشگری با خیالی آسوده تعدادی گزینه برای انتخاب دارد که با توجه به توان مالی و علاقه خود می‌تواند آن را انتخاب کند.

وی با اشاره به اینکه وقتی حرف از تور گردشگری داخلی می‌شود مسافران یا یاد تورهای کویرگردی می‌افتند یا شمال، عنوان می‌کند: این موضوع به ضعف تبلیغاتی ما بازمی‌گردد.

مسافر باید در شهر حضور پیدا کند تا تاثیر خود را بر صنعت گردشگری بگذارد

علی یکی از فعالان صنایع دستی فعال در زنجان نیز به صدای زنجان می‌گوید: اگر بخواهیم از ظرفیت گردشگران برای فعال کردن صنعت گردشگری استفاده کنیم باید جذابیتی برای آنها داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه برای نمونه در ایام برگزاری جشن‌ها و جشنواره‌های ریز و درشت توسط شهرداری، بازار شرایط پر جنب و جوش‌تری پیدا می‌کند، ادامه می‌دهد: مردمی که برای حضور در جشن‌هایی که توسط دستگاه‌ها برگزار می‌شود حضور پیدا می‌کردند، از مغازه‌ها نیز خرید می‌کردند و از مواد غذایی گرفته تا لباس فروشی‌ها و حتی صنایع دستی در ایام بیشتر به فروش می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه در ایام نوروز و یا تعطیلات تابستانی به ویژه در مناسبت‌هایی که حجم گردشگران افزایش پیدا می‌کند، این قبیل اقدامات می‌تواند در حضور مسافران در شهر موثر باشد، اضافه می‌کند: باید شهرداری با هماهنگی میراث فرهنگی مسافران را به داخل شهر هدایت کند نه اینکه مسافران صنایع دستی را از عوارضی یا مغازه‌های کنار جاده خریداری کرده و از کنارگذرها شهر زنجان را ترک کنند.

علی با اشاره به اینکه صنعت صنایع دستی ظرفیت عظیمی در حوزه اشتغال دارد و در کنار اشتغال زمینه حفظ تاریخچه و فرهنگ منطقه را فراهم می‌کند، بیان می‌کند: با نگاهی به چرخه تولید، توزیع و فروش محصولات صنایع دستی می‌توان متوجه حجم اشتغالزایی این صنعت شد که نادیده گرفته شدن آن به معنی افزایش تعداد بیکار و فشار به جامعه است.

وی با اشاره به اینکه از سوی دیگر در حوزه صنایع دستی تنها فروش و مستائل مالی مطرح نیست، بیان می‌کند: این موضوع به حفظ تاریخ و فرهنگ منطقه کمک می‎‌کند.

وی با اشاره به نبود برنامه‌ریزی برای نگهداری چند روزه مسافران در ایام و مناسبت‌های مختلف سال در شهر زنجان؛ می‌گوید: با این شرایط به نظر می‌رسد که حتی مسئولان مربوطه نیز از خیر گردشگری و منفعت‌های اقتصادی آن گذشته‌اند!

گذر بودن زنجان یک ظرفیت برای معرفی بهتر است

در حالی که فعالان حوزه گردشگری تاکید دارند معرفی و ایجاد جذابیت برای گردشگران و مسافران در افزایش ماندگاری موثر است، مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان تاکید دارد؛ تبدیل زنجان از «گذر گردشگری» به «مقصد گرشگران» حاصل نگاه جمعی همه دستگاه‌ها است.

سید سعید صفوی مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: مسافر با هر میزان ماندگاری برای استان زنجان یک ظرفیت است. باید این مفهوم را به صورت اقناعی از ذهن خود پاک کنیم که مسافری که به مقصد تبریز در حال گذر از زنجان است حتما باید یک شب را در زنجان بماند.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان با بیان اینکه در مسیر بودن یک فرصت برای استان زنجان است، اضافه می‌کند: طبق پایش‌ها 22 درصد مسافران به دلیل در مسیر بودن به زنجان سفر کردند یعنی در ترددهای خود به این علاقه رسیدند که در مسافرت‌های بعدی خود به زنجان هم سفر کنند.

وی با بیان اینکه این مشرایط مننطقه‌ای و قرار گرفتن در کریدور ظرفیت بوده چرا که برخی از شهرها در انتهای کشور قرار دارد، اضافه می‌کند: به همین دلیل معرفی و دسترسی آنها بسیار سخت‌تر از زنجان است.

صفوی با بیان اینکه 50 درصد جمعیت ایران با استان زنجان یک تا 4 ساعت فاصله دارد، عنوان می‌کند: باید تلاش کنیم با معرفی جاذبه‌های گردشگری خود را بیش از پیش معرفی کنیم.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان با اشاره به اینکه آمارها نشان دهنده آن است که معرفی در حال انجام بوده و اتفاق افتاده است، تصریح کرد: در سال‌های اخیر توانستیم حجم قابل توجهی از گردشگران را جذب کنیم.

وی با اشاره به اینکه زنجان ظرفیت خوبی برای جایگزین شدن با شهرهای شمالی کشور به عنوان مقصذ مسافران را دارد، بیان می‌کند: این استان آب و هوای خوبی دارد، دسترسی به آن مطلوب است و جذابیت‌های دیگر می‌تواند در جذب مسافر موثر باشد.

صفوی عنوان می‌کند: طبق پایش‌ها بیشترین گردشگران استان زنجان در سال‌های اخیر از پایتخت به استان سفر کردند.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان با بیان اینکه تبدیل زنجان از گذر گردشگری به مقصد گرشگران حاصل نگاه جمعی همه دستگاه‌ها است و در این مسیر گام‌های بلندی برداشته شده است، اضافه می‌کند: اولین گام معرفی زنجان است چرا که بدون شناخت امکان بهره‌گیری از ظرفیت و قدرت انتخاب وجود ندارد.