زهره میرعیسی‌خانی- دکه‌های روزنامه‌فروشی همواره به عنوان نهادهای فرهنگی در سطح شهر عمل کرده‌اند. این دکه‌ها  در دل شهر اخبار روز را  مخابره می‌کنند  و رهگذران علی‌رغم اینکه حتی بخواهند روزنامه‌ای بخرند، با خواندن تیتر صفحات اصلی روزنامه‌ها به برخی از وقایع روز در سطح کشور و شهر آگاهی پیدا می‌کردند. در کنار این، دکه‌های روزنامه‌فروشی نقش مهمی در جذب مخاطب برای رسانه‌ها دارند و  نشریات همواره به این موضوع  واقف بوده‌اند.

امروزه اما با گسترش فضای مجازی و کم رونق شدن نشریات کاغذی، با وجود اینکه هنوز خیل کثیری از مردم معتقدند که  هیچ زمانی رسانه‌های دیجیتال نمی‌توانند جایگزین رسانه‌ها و مطبوعات کاغذی شوند‌، شاهد این هستیم که رفته رفته  این دکه‌ها از سطح شهر کم می‌شوند.

سبزه‌میدان  با داشتن دو دکه روزنامه‌فروشی  از گذشته‌های دور همواره مرکزی برای توسعه ‌فرهنگی  زنجان محسوب می‌شده است. ولی اخیرا شهرداری در اقدامی دست به تغییر مکان این دکه‌های روزنامه‌فروشی زد که با تغییر مکان این دکه‌ها، دیگر رونق چندانی ندارند و هر دو از شرایط موجود ناراضی هستند. این درحالی است که همچنان جای خالی دکه‌های روزنامه‌فروشی در سبزه‌میدان  و در مسیر پیاده‌راه خالی است.  

در این خصوص مرتضی پیرجانی، صاحب یکی از دکه‌های موجود در سبزه‌میدان با اشاره به اینکه  دکه روزنامه‌فروشی او در حال حاضر به اول خیابان زینبیه شرقی، انتقال پیدا کرده است، گفت: با تغییر مکان این دکه به این بخش از شهر ،عملا مخاطبین خود را از دست داده‌ام.

وی ادامه داد: طی نامه‌نگاری‌هایی که با شهرداری در این زمینه داشته‌ایم، بنا شده است تا این دکه بار دیگر به  سبزه‌میدان بازگردد و در این زمینه از مسئولین قول مساعد گرفته‌ام.

پیرجانی افزود: متاسفانه وضعیت مطبوعات استان، وضعیت چندان خوبی  نیست،  از طرفی جابه جایی  دکه روزنامه فروشی  هم موجب شده است تا فروش این دکه هم چندان مناسب نباشد.

 این دکه‌دار خاطرنشان کرد: از ابتدای امر ساخت پیاده‌راه با رویکرد فرهنگی بوده است و دکه‌های روزنامه‌فروشی به جهت اینکه همواره یکی از مراکز فرهنگی شهر محسوب می‌شوند در این نقطه باید جای داشته باشند.

وی ادامه داد: این دکه‌ها همواره برای مردم حس نوستالژیکی را دارند. ضمن اینکه دکه‌هایی که در سبزه‌میدان مستقر بودند تنها مجلات و مطبوعات را در غرفه خود داشتند، این در حالی است که در حال حاضر دکه‌های روزنامه‌فروشی در سطح شهر تبدیل به سوپر مارکت‌هایی شده‌اند که از تنقلات تا سیگار و غیره را در خود دارند.

پیرجانی خاطرنشان کرد: امید است تا با حمایت مسئولین بار دیگر این دکه‌ها به سبزه‌میدان بازگردند؛ چرا که از گذشته‌های دور این دو دکه در سبزه‌میدان محلی برای جذب مخاطبین فرهنگی و رسانه‌ای بوده است.

در ادامه معاون امور فرهنگی و قرآنی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان، با اشاره به اینکه فرهنگ یک سری شاخص‌هایی دارد که یکی از شاخصه‌های توسعه فرهنگی در جهان خواندن روزنامه، مجله و کتاب  است، گفت:  اگر ما بخواهیم کشور توسعه یافته‌ای داشته باشیم به خصوص در حوزه فرهنگ که توسعه فرهنگی خود جایگاه با ارزشی در بین جوامع دارد، باید به دنبال این باشیم که شاخصه‌های منتج به این توسعه‌یافتگی را گسترش دهیم.

ابراهیم قاسمی ادامه داد: هر میزان دسترسی به این شاخصه‌ها در جوامع بیشتر باشد استفاده از آن موارد هم بیشتر می‌شود و با توجه به اینکه دو کیوسک مطبوعات در سبزه‌میدان برداشته شده است به لحاظ اینکه دسترسی به روزنامه را کمتر می‌کند، مطمئنا تاثیر منفی در این زمینه خواهد داشت.

این مسئول با اشاره به اینکه همواره تکنولوژی موجب شده است برخی از چیزها حذف و برخی از چیزها جایگزین آن شوند، اظهار کرد: امروزه شبکه‌های اجتماعی و مجازی یک فرصتی را برای مخاطبین ایجاد کرده است تا به منابع خبر به راحتی دسترسی داشته باشند ولی هیچ رسانه‌ای نمی‌تواند آن طور که باید و شاید جایگزین نشریات مکتوب بشود و ما باید این موضوع هم فکر کنیم و سهمی که به نوبه خود درحل این مسئله داریم تا این اتفاقات نیفتد را اجرایی کنیم و کمک نماییم که تعداد این دکه‌های روزنامه‌فروشی کم نشود و در سطح شهر هم وجود داشته باشد.

در ادامه رئیس خانه مطبوعات، با اشاره به اینکه قدیمی‌ترین دکه روزنامه‌فروشی در زنجان دکه «حاج صمد سعادتی» است که از قدیم‌الایام به عنوان یکی از مراکز اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی محسوب می‌شده است، گفت: این دکه در مسیری قرار داشت که هر کسی هم  قصد خرید نداشت، تورقی در روزنامه‌ها و مجلات می‌زد و از وقایع روز مطلع می‌شد و اتفاقات کشور و استان به دستش می‌آمد و در حین حال، این دکه‌های روز‌نامه‌فروشی  یکی از نماد‌های فرهنگی و رسانه‌ای این شهر است.

وی با اشاره به اینکه این دکه‌ها در روزگاری به عنوان یک نهاد فرهنگی عمل می‌کردند، افزود: این دکه‌های روزنامه‌فروشی بالاخص دکه روز‌نامه‌فروشی حاج صمد به عنوان یک نهاد فرهنگی در قلب شهر قرار داشت و در دوره عسرت مطبوعات که رجوع به مطبوعات کاغذی کاهش قابل ملاحظه‌ای داشت، نباید این فرصت از دست می‌رفت و دریچه امیدبخشی برای مطبوعات بود که مردم بروند و به هر حال هرازگاهی یکی از این نشریات کاغذی را می‌گرفتند و مرور می‌کردند.

نجاری با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد پیاده‌راه بستری فرهنگی ایجاد کرده است، گفت: معتقدم که به جای یک کیوسک روزنامه‌فروشی می‌توان دو تا سه دکه روزنامه‌فروشی با شکل و شمایل شیک‌تر و مدرن‌تر ایجاد کرد؛ چرا که پیش از این  در این خیابان ماشین‌ها تردد می‌کردند و فرصت و مکثی وجود نداشت که رهگذران بخواهند  متاملانه به  این روزنامه‌ها نگاه کنند اما در حال حاضر شرایط برای ایجاد این دکه‌های روزنامه فروشی فراهم است و مردم که گذرشان به پیاده راه می افتد غالبا برای گشت و گذار آماده‌اند و زمان و فرصت این را دارند که روزنامه‌ای را  ورق بزنند.

وی با اشاره به اینکه بنده نیز به عنوان یک شهروند و  رئیس خانه مطبوعات از شهرداری خواهش دارم که دکه‌های جمع و جور و شیکی را در سبزه‌میدان در نظر بگیرند تا بتواند بخشی از هویت فرهنگی شهر را تامین کنند، افزود: به هر حال سبزه‌میدان مرکز شهر است و توریست و گردشگری که می‌آید گاها به دنبال این است که حداقل نگاهی به مطبوعات این شهر بیندازد تا در جریان اتفاقات آن شهر باشد.

وی افزود: از شهرداری این انتظار می‌رود که به عنوان یکی از گزینه‌های فرهنگی، این پیاده‌راه کیوسک‌های روزنامه‌فروشی را در نظر بگیرد و باید کارکرد این دکه‌ها را احیا کرد. ضمن اینکه این دکه‌ها تاثیر نامحسوسی در اقتصاد روزنامه دارد و نقش مهمی در زمینه جذب مخاطبین  هر روزنامه دارد و روزنامه‌نگاران ما همواره تلاش دارند که مسیر رسیدن روزنامه به مخاطبین خود را تسهیل بکنند و به نظر می‌رسد این پیاده‌راه نقش  مهمی را در این زمینه داشته باشند و سبزه‌میدان بهترین نقطه شهر برای این امر است.