همه ما نسبت به وظایف دستگاه‌ها و خدماتی که باید به ما ارائه دهند آگاه هستیم و همواره انتقادات و پیشنهاداتی در زمینه‌های مختلف برای این دستگاه‌ها داریم که بدون شک یک حق شهروندی است، یکی از مطالباتی که همواره توسط شهروندان مطرح می‌شود، موضوع تجهیز و نگهداری از پارک‌ها و فضاهای سبز و همچنین فضای بازی کودکان در مناطق مختلف شهر است.

شهری با داشتن فضای مناسب سبز برای ایام مختلف سال به ویژه در روزهای گرم، ورزش‌های صبحگاهی و بازی کودکانه بستری برای جامعه سالم و شاد را فراهم می‌کند در این زمینه شهرداری‌ها مکلف شدند این فضاها را در شهرها به ویژه شهرک‌های مسکونی افزایش دهند و زمینه و بستر تفریح سالم در کنار خانواده را برای شهروندان فراهم کند.

افزایش سرانه فضای سبز در زنجان

شهردار زنجان در آخرین اظهارنظر خود (در 15 اسفندماه 1402) در مورد وضعیت فضای سبز در شهر زنجان که با رسانه‌ها اظهار کرده بود: سرانه فضای سبز شهری در زنجان در دو سال گذشته ۲۷ هکتار افزایش یافته است.

فیروزفر با اشاره به اینکه سرانه فضای سبز زنجان از ۱۲.۷ به ۱۴.۷ متر افزایش یافته است، عنوان کرده: با کارهای انجام شده تعداد بوستان‌ها و فضاهای سبزی از ۲۴ به ۳۶ مورد افزایش یافته است.

وی بر غرس نهال‌های مثمر البته به غیر از رفوژهای (جدا‌کننده) وسط خیابان آن هم به دلیل خطرات احتمالی متوجه شهروندان تاکید کرده و گفته بود: تاکنون ۵ هزار اصله نهال در مناطق مختلف شهر غرس شده است.

وی در آن زمان وعده داد ۱۰۰ درصد آبیاری فضای سبز شهری تا آغاز فصل آبیاری مکانیزه کردن خواهد شد.

چرا یک  شهروند نباید حس کند وسایل عمومی مانند اموال شخصی خودش بوده و در نگهداری آن کوشا باشد؟

در حالی که شهردار زنجان از افزایش فضای سبز شهری در زنجان خبر می‌دهد اما هنوز برخی شهروندان نسبت به وضعیت فضای سبز گلایه‌مند بوده و معتقد هستند توازن در شهر در مورد وجود این فضاها رعایت نشده است، ضمن اینکه بسیاری از وسایل بازی در پارک‌ها نیاز به بازسازی، نوسازی و به‌روزرسانی دارند.

یک شهروند زنجانی در گفت‌و‌گو با صدای زنجان معتقد است فضای سبز نباید تنها یک محیط فیزیکی صرف باشد و عنوان می‌کند: می‌توان از این بستر در فرصت سه ماهه برای ترویج فرهنگ شهروندی و آموزش مردم استفاده شود.

وی با اشاره به اینکه باید مردم را نسبت به موضوعات شهری حساس کرد و از آنها یک شهروند مسئولیت‌پذیر ساخت، بیان می‌کند: این موضوع می‌تواند باعث شود هزینه نگهداری شهر توسط شهرداری کاهش چشم‌گیری پیدا کند.

محمدرضا با بیان اینکه بنده نیز بارها شاهد تخریب وسایل بازی توسط نوجوانان و یا جوانان در پارک‌ها بوده‌ام، تصریح می‌کند: به نظر بنده می‌توان با کمی آموزش شاهد کاهش تخریب اموال عمومی که با مالیات و عوارض پرداختی تک تک شهروندان تهیه شده است، باشیم.

وی با اشاره به اینکه چرا یک نوجوان و جوان نباید حس کند این وسایل مانند اموال شخصی خودش بوده و باید در نگهداری آن کوشا باشد؟، تاکید می‌کند: سوزاندن نهال‌های در حال رشد و یا تلاش برای تازه کاشته شده دلیلی جز بی‌سوادی فرهنگی ندارد.

اعظم نیز که در منطقه بیسیم ساکن است با اشاره به اینکه تقریبا فضای سبز در این منطقه که محله آسیب‌پذیر نیز هست، صفر است، به صدای زنجان می‌گوید: در بسیاری از مواقع جوانان و نوجوانان برای استفاده از فضای سبز باید مسیر طولانی را طی کنند.

وی با بیان اینکه در این حالت حضور و تردد در فضاهای سبز شهری از طریق دوستان و چند نوجوانان و جوان اتفاق می‌افتد و فضای نامناسب برای خانواده‌ها فراهم می‌کند، می‌گوید: در برخی مواقع ماحصل این رویکرد برخوردهای هیجانی که گاهی منجر به تخریب اموال نیز می‌شود، خواهد بود.

این شهروند با اشاره به اینکه توسعه متوازن فضای سبز موجب توازن در حضور شهروندان در فضاهای سبز خواهد شد، اضافه می‌کند: همچنین این موضوع موجب می‌شود نظارتی از سوی شهروندان به موضوع نگهداری از اموال شهری توسط بزرگ‌ترها وجود داشته باشد.

وی با گلایه از وضعیت آموزش‌های فرهنگی و اجتماعی از طریق شهرداری زنجان بیان می‌کند: در گذشته با نصب بنر و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی مختلف شاهد تلاش در این حوزه بودیم که این روزها این موضوع و مهم توسط دستگاه فرهنگی چون شهرداری به فراموشی سپرده شده است.

 ایجاد فضای تعاملی شهروندی نیازمند یک رابطه دو سویه بین شهروندان

 و مسئولان است

تهمینه ناجی که از سال ۱۳۷۴ تا به امروز در حوزه آسیب‌های اجتماعی فعالیت دارد در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اهمیت ترویج فرهنگ شهروندی اظهار می‌کند: در بین احادیث معصومان مهم‌ترین روایتی که به موضوع شهروندی پرداخته روایت «کلکمْ راعٍ، وَ کلکمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ.» ؛ (هر کدام از شما مسئول هستید و درباره افرادی که به سخن شما گوش می‌دهند بازخواست خواهید شد( است که تاکید دارد هر کسی مسئول اعمال و رفتار خود است.

وی با اشاره به اینکه هر کسی مسئول عملکرد خود است، یعنی همان مسئولیت اجتماعی تصریح می‌کند: این مسئولیت همان وجدان اخلاقی است که برعهده هر شهروندی بوده و باید آن را مراعات کنند.

ناجی با اشاره به اینکه در جوامع پیشرفته این قانون‌مندی بیشتر دیده می‌شود اما گاهی در برخی جوامع این مسئولیت کمتر دیده می‌شود، اضافه می‌کند: باید ما هم تمام تلاش خود را بکنیم تا بتوانیم این حس را افزایش دهیم چرا که انسان در مقابل دیگران و خود مسئول است.

این فعال اجتماعی با اشاره به اینکه باید از همان سنین پایین به کودکان خود بیاموزیم در حوزه شهروندی وظایف خود را به درستی انجام دهند، تصریح می‌کند: متاسفانه برخی افراد براساس ذهنیت خود همیشه یک سری حقوقی برای خود قائل هستند و اینکه این حقوق را از کجا کسب کردند، معلوم نیست.

وی با اشاره به اینکه این افراد دوست ندارند در صف از صف نانوایی تا چراغ قرمز بایستد ، تاکید می‌کند: این افراد به نوعی دچار خودزرنگ پنداری هستند، این افراد هیچ وقت درخواست نمی‌کنند بلکه دستور می‌دهند.

ناجی با اشاره به اینکه در شهرسازی شاهد هستیم که به تازگی هر شهرک که ساخته می‌شود دارای پلن شهری بوده و اولین کاری که در شهرک‌ها انجام می‌شود، ساخت فضای سبز است، بیان می‌کند: هم‌اکنون هر شهرک دارای پارک است و هر محله خدمات خود را دارد.

وی با اشاره به اینکه ولی خیلی وقت‌ها این خدمات را نمی‌بینیم و بیشتر شهروندان دارای لحن نیش‌دار هستند و زبان انتقاد دارند و همیشه دیگران را مقصر می‌دانند، ادامه می‌دهد: در حالی که هیچ وقت از خودمان در موضوع مسئولیت اجتماعی صحبتی نمی‌کنند و نسبت به وظایف خود در مقابل حفظ آن سخنی به میان نمی‌آورند.

این فعال اجتماعی با اشاره به اینکه در برخی از مواقع افراد هیچ مسئولیت اجتماعی در قبال قوانین شهری برای خود قائل نیستند، تصریح می‌کند: این در حالی است که همه ما باید از خود آغاز کنیم و مسئولیت اجتماعی خود را بپذیریم با توجه به اینکه جامعه مجموعی از افراد است، با این توصیفات منتج به نتیجه خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه باید به همان میزان که داخل ماشین بنده تمیز است باید بیرون ماشینم نیز پاک باشد، اضافه می‌کند: نوع رفتار افراد موثر است در زیبایی جامعه موثر است برای نمونه شهرهای تمیز و پاکیزه‌ای داریم که از دیدن آن لذت می‌بریم اما در برخی مناطق کشور مثل شمال سطح زباله به حدی است که چهره شهر به شدت کریه می‌شود.

ناجی اضافه می‌کند: ایجاد فضای تعاملی شهروندی نیازمند یک رابطه دو سویه بین شهروندان و مسئولان است که هم شهروندان به مسئولیت اجتماعی خود عمل کنند و هم دستگاه‌ها خدماتی که در حیطه وظیفه آنها است را به صورت درست به مردم ارائه دهند.

با وجود تلاش صدای زنجان برای گفت‌و‌گو با مدیران شهرداری زنجان در زمینه خسارت برآوردی در این حوزه و همچنین اقدامات انجام شده در این بخش تا زمان گزارش میسر نشد.