لیلا محمدی- رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان با اشاره به اقدامات و برنامه‌های این مجموعه برای مقابله با کم‌آبی از اجرای طرح توسعه کشت گیاهان دارویی دیم در اراضی شیب دار در شهرستان ماهنشان خبر داد و گفت: این پروژه در بازه زمانی دو ساله به کل استان تعمیم داده می‌شود.

توسعه وگسترش بخش کشاورزی و استفاده از ظرفیت‌های بالقوه این بخش همواره در فهرست مهم‌ترین اهداف و برنامه‌های بلندمدت توسعه کشور قرار داشته است. زنجان به دلیل داشتن موقعیت جغرافیایی ممتاز، شرایط آب و هوایی متنوع و پتانسیل‌های بالا در بخش‌های مختلف به ویژه بخش کشاورزی از چشم‌انداز خوبی برای توسعه برخوردار است.

کشت حدود ۶۸ نوع محصول زراعی و۲۱ نوع محصول باغی در استان و حجم روان آب‌های تولیدی استان با رقم بالغ بر ۲.۲ میلیارد متر مکعب که بوسیله چندین سد بزرگ و کوچک احداث شده و یا در حال احداث در آینده نزدیک، بیش از 92 هزار هکتار از اراضی کشاورزی را تحت پوشش خود قرار می‌دهد که نوید بخش یک کشاورزی مطمئن است.عمده‌ترین محصولات زراعی استان را گندم، جو، نباتات علوفه‌ای، سیب زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز، زیتون، انگور و سیب درختی تشکیل می‌دهد.

پرویز مرادی در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به سطح بیش از 881 هزار هکتاری اراضی کشاورزی استان عنوان کرد: از این میزان بیش از 328 هزار هتکتار مربوط به اراضی دیم، 62 هزار هکتار مربوط به اراضی باغی (آبی) و بیش از 122 هزار هکتار مربوط به اراضی زراعی آبی و مابقی مربوط سطوح نیز آیش است.

رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان در معرفی بخش اصلاح بذر تصریح کرد: بخش تحقیقات زراعی و باغی استان با داشتن کادر تحقیقاتی با سابقه، متولی بررسی مشکلات به‏زراعی و به‏نژادی محصولات مختلف زراعی و باغی مورد کشت در استان است. این بخش با داشتن مزارع تحقیقاتی در ایستگاههای خیرآباد، طارم و خدابنده، ادوات کاشت و برداشت آزمایشات، آزمایشگاه و کارگاه می‏تواند خدمات مشاوره‏ای و تحقیقاتی برای متقاضیان را ارائه کند.

بررسی مشکلات و ارائه راهکار مناسب با اجرای طرح‌های تحقیقاتی برای محصولات عمده زراعی و باغی مورد کشت استان، فعالیت به‏نژادی غلات آبی و دیم، حبوبات آبی و دیم، دانه‏های روغنی، محصولات سبزی و صیفی، گیاهان علوفه‌ای، با همکاری موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور و موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، تحقیقات به‏ زراعی در مورد محصولات عمده مورد کشت استان، تولید هسته‌های اولیه بذری برای ارقام معرفی شده غلات و حبوبات دیم و آبی، توسعه و بهبود وضعيت تحقيقاتی و توليدی منطبق با نیازهای استان و بهبود و تسريع انتقال يافته‌های تحقيقاتی از مزارع و باغات تحقيقاتی به سطح مزارع و باغات كشاورزان از جمله وظایف تعریف شده برای محققان و تلاشگران این بخش است.

مرادی در مورد برنامه مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در زمینه تولید انواع بذور هیبریدی به صدای زنجان گفت: بذر هیبرید ذرت از سال‌ها قبل در کشور تولید می‌شود، عمده این مسئولیت توسط کشت و صنعت مغان در دستور کار قرار گرفته است و این مهم مربوط به حوزه کاری مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی زنجان نیست.

وی با اشاره به آغاز طرح توسعه ارقام هیبریته کلزا در بخشی از ارقام این محصولات از سال قبل، در مورد تولید رقم op کلزا در این مرکز گفت و اضافه کرد: اگر تولید این رقم از سوی وزارتخانه متبوع ابلاغ شود، پروژه مربوطه را اجرایی می‌کنیم چرا که ارزش اقتصادی آن بالاست و منجر به ارتقا وضعیت بخش کشاورزی استان می‌شود.

رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان با بیان اینکه هزینه تولید و افزایش عملکرد در واحد سطح ارقام هیبریدی در مقایسه با سایر ارقام بالا است، عنوان کرد: عمده محصولاتی که در زنجان تولید می‌شود مربوط به گیاهان خودگشن اعم از گندم، کلزا، گلرنگ و سیب‌زمینی است که نیازی به رقم هیبرید ندارند.

تولید زیتون فرابکر

رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان از تولید محصول زیتون فرابکر و ورود آن به بازار خبر داد و گفت: اگر فرایند استخراج و فرآوری محصول به شکل اصولی از سوی بهره‌برداران انجام شود مسلما این محصول در مناطق هدف استان توسعه می‌یابند.

مرادی آموزش، پژوهش و ترویج را از اصلی‌ترین وظایف مرکز آموزش و تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان اعلام کرد و افزود: این مرکز صرفا وظیفه ارائه خدمات آموزشی برای کشاورزان پیشرو را بر عهده دارد.

وی با اشاره به روز ملی مزرعه زیتون و برگزاری دوره آموزشی با حضور کشاورزان پیشرو 6 استان کشور به میزبانی استان زنجان (شهرستان طارم) با رویکرد انتقال دانش و فن آوری برای افزایش عملکرد و تولید پایدار در آذرماه سال جاری تصریح کرد: مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همه ساله برگزاری دوره‌های آموزشی را متناسب با برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در دستور کار قرار می‌دهد.

تولید ارقام مقاوم به کم‌آبی

رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان در بخش دیگری از اظهارات خود به اقدامات و برنامه‌های این مجموعه برای مقابله با کم‌آبی و اجرای طرح توسعه کشت گیاهان دارویی دیم در اراضی شیب دار در شهرستان ماهنشان اشاره کرد و گفت: این گیاهان سازگار با کم‌آبی است. گل محمدی و زعفران (به عنوان کاندیدای اصلی) و موسیر، اسطوخودوس، گل‌گاوزبان نیز از جمله گیاهان مدنظر برای کشت هستند. این طرح به تدریج در صورت کسب نتایج مثبت در ماهنشان، در بازه زمانی دو ساله به کل استان تعمیم داده می‌شود.

مرادی در مورد پیامدهای سوء این طرح و ایجاد فرسایش خاک در عرصه به صدای زنجان گفت: توسعه کشت گیاهان دارویی دیم نیازی به شخم و آبیاری ندارد و در نتیجه میزان فرسایش خاک بسیار پائین و ناچیز است. طبق پروتکل مرکز، آب موردنیاز گیاه کشت شده توسط سامانه‌های آبخیزداری مستقر در منطقه تامین می‌شود.

تکثیر نژاد اصلاح شده گوسفند افشاری در کل کشور

رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان در مورد اقدامات انجام گرفته در بخش امور دام عنوان کرد: مرکز تحقيقات منابع طبيعی و امور دام از سال 71 در قالب يكی از ايستگاه‌های تحت پوشش مركز تحقيقات منابع طبيعی و امور دام استان آذربايجان شرقی در استان، فعاليت های خود را آغاز کرد و بعد از يكسال، تحت عنوان مركز تحقيقات منابع طبيعی و امور دام استان فعالیت کرد. طرح‌های تحقیقاتی بخش علوم دامی در مجتمع ایستگاهی قره چریان قابل اجرا است. این مجتمع در کیلومتر ۳۵ مرکز دهستان قره پشتلو (جاده قدیم زنجان- اردبیل ) و با وسعتی بالغ بر ۴۵۰ هکتار قرار دارد که بستری برای اجرای مطالعات و طرح های تحقیقاتی مرتبط با حوزه فعالیت‌های مرکز تحقیقات کشاورزی و امور دام استان از جمله دام های سبک را فراهم ساخته است.

مرادی اضافه کرد: مجموعه مزارع بخش علوم دامی شامل مزرعه تحقیقاتی گوسفند افشاری، مزرعه تحقیقاتی طیور گوشتی، زنبورستان و استخر پرورش ماهی و آزمایشگاه است. در طول فعالیت مجتمع، بازدید علمی دانشجویان رشته کاردانی و کارشناسی مرکز آموزش کشاورزی و دانشگاه زنجان از گله موجود در ایستگاه، برگزاری روز مزرعه و انتقال یافته های تحقیقاتی، جذب نیروی تخصصی مشمول نظام وظیفه، انجام کارورزی دانشجویان مقطع کارشناسی و حسب مورد برگزاری جلسه شورای تحقیقات استان در عرصه ایستگاهی بخش علوم دامی صورت می‌گیرد.

رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان در مورد اقدامات انجام گرفته در زمینه اصلاح نژاد گوسفند افشاری و طرح توسعه آن در استان و کشور افزود: مرکز تحقیقاتی گوسفند افشاری بستری برای اجرای مطالعات و طرح های تحقیقاتی دام های سبک است. در این ایستگاه طرح‌های متعددی در زمینه مدیریت پرورش گوسفند افشاری انجام شده است و در حال حاضر با استقرار شرکت دانش بنیان به منظور اصلاح نژاد گوسفند افشاری با هدف تثبیت ژن چند قلوزایی حاصل از نژاد اصیل برولامرینو در حال فعالیت تحقیقاتی است.

وی برنامه آتی پژوهشی بخش تحقیقاتی گوسفند افشاری را تعریف و اجرای طرح‌های تحقیقاتی متناسب با گرایش‏های تحقیقاتی استان و مسائل مرتبط با تغذیه، مدیریت دام و اصلاح‌نژاد اعم از گوسفند و بز، گاو و طیور اعلام کرد و گفت: در این راستا یک فقره پروژه ملی با عنوان اصلاح نژاد گوسفند افشاری به تصویب رسیده و ابلاغ شد که لازمه اجرای آن بهره‌گیری از سرمایه گذاری بخش خصوصی در قالب شرکت تعاونی و غیره بود. برای تحقق این مهم از بدو تصويب و ابلاغ طرح و با تلاش مستمر اقداماتی در جهت جلب مشارکت بخش خصوصی صورت گرفت و با استقرار بخش خصوصی به صورت شرکت دانش بنیان در ایستگاه گوسفند افشاری مرکز آغاز شد.

رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ادامه داد: تلاش می‌کنیم با تعامل و در نظر گرفتن منافع متقابل بتوانیم با مد نظر قرار دادن تصدی‌گری بخش خصوصی، پروژه‌های اساسی و مرتبط با نیاز استان که در بطن آن زیر پروژه‌های متعددی نیز قابل تعریف است را با استفاده از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی از نظر تامین دام و خوراک و نیز تامین نیروی انسانی تخصصی از طرف مرکز به مرحله اجرا در آوردیم.

وی با اشاره به اجرای طرح اصلاح گروهی نژاد گوسفند افشاری در استان از دو سال قبل تصریح کرد: این طرح را در شهرستان ماهنشان آغاز کردیم که به تدریج در کل استان و سایر مناطق کشور توسعه می‌دهیم. البته با توجه به جمعیت بالای دام، زمان طولانی برای اتمام طرح نیاز است.

رئیس مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان با بیان اینکه به طور میانگین تعداد بره‌ها در هر زایش نژاد اصلاح شده گوسفند افشاری 1.7 است، به ارتقا وضعیت اقتصادی دامداران با پرورش این گوسفند اشاره کرد.