پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: ویژه برنامه کوچه اردیبهشت به مناسبت دهه ادبیات زنجان که از 16 اردیبهشت‌ماه به مناسبت سالروز درگذشت حسین منزوی تا 26 اردیبهشت‌ماه همزمان با سالروز درگذشت عباس بابایی است، روز 17 اردیبهشت ماه 1404 در فرهنگسرای امام خمینی (ره) به همت انجمن ادبی اشراق با همکاری موسسه فرهنگی نورالانوار برگزار شد.

در این مراسم ضمن برگزاری آیین یادبود استاد حسین منزوی و عباس بابایی از اساتید شعر و هنر عبداله فرجی، عبداله مرادی، محمود میرزایی، پرویز سودی، یوسف تاور و علی فدایی تجلیل شد.

گفتنی است، حسین منزوی شاعر پرآوازه زنجانی در سال ۱۳۲۵ در زنجان در خانواده‌ای فرهنگی به دنیا آمد. وی از سنین جوانی سرودن شعر را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۶ به عنوان شاعر خود را مطرح کرد و غزل‌های او مورد توجه غزل‌سرایان قرار گرفت. در سال ۱۳۴۶ وارد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران  شد. اما این رشته را رها کرد و به جامعه‌شناسی رو آورد اما این رشته را نیز ناتمام رها کرد و در سال ۱۳۵۰ مجموعه شعر حنجره زخمی تغزل ‌‏را منتشر کرد.

این کتاب در بخش شعر جهان‌‏ جایزه فروغ فرخزاد که در آن دوران جزء معتبرترین جوایز ادبی ایران بود، را به دست آورد. پس از انتشار این کتاب در صداوسیما مشغول به کار شد و در این دوران برنامه یک شعر یک شاعر را تهیه وکارگردانی کرد.

در همین دوران منزوی بسیاری از ترانه‌ها و تصنیف‌هایش را ساخت و تعدادی از آنها مورد توجه قرار خوانندگان مطرح آن روز قرار گرفت. وی مدتی مسئول صفحه شعر مجله ادبی رودکی بود و در سال نخست انتشار مجله سروش نیز با این مجله همکاری داشت. در سال‌های پایانی عمر به زادگاه خود بازگشت و تا زمان مرگ در این شهر باقی ماند.

حسین منزوی هرگز کار دولتی نداشت و تنها با انتشار شعرهایش گذران عمر کرد. وی در شعر سپید نیز دستی داشت، موسیقی را خوب می شناخت و صدا و خط خوبی نیز داشت. حسین منزوی در سال ۱۳۸۳ پس از مدتها رنج از بیماری قلبی در بیمارستان شهید رجایی تهران درگذشت و در زادگاهش به خاک سپرده شد.

برخی از آثار حسین منزوی شامل با عشق در حوالی فاجعه- مجموعه غزلی سروده شده از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۲، این ترک پارسی‌گوی (بررسی شعر شهریار)، از شوکران و شکر؛ مجموعه غزلی سروده‌شده از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۶۷، با سیاوش از آتش، از ترمه و تغزل؛ گزیده اشعار، ۱۳۷۶، از کهربا و کافور، با عشق تاب می‌آورم؛ شامل اشعار سپید و آزاد سروده شده از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۷۲، به همین سادگی (مجموعه شعرهای سپید)، این کاغذین جامه؛ مجموعه برگزیده اشعار کلاسیک، از خاموشی‌ها و فراموشی‌ها، حنجره زخمی تغزل؛ دفتری از شعرهای آزاد و غزل‌های سروده شده از ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۹، مجموعه اشعار حسین منزوی، انتشارات آفرینتش و نگاه، ۱۳۸۸ است. یکی از شعرهای معروف وی بدین شرح است...

خیال خام پلنگ من به سوی ماه جهیدن بود
… و ماه را ز بلندایش به روی خاک کشیدن بود

پلنگ من – دل مغرورم – پرید و پنجه به خالی زد
که عشق – ماه بلند من – ورای دست رسیدن بود

گل شکفته! خداحافظ اگر چه لحظهٔ دیدارت
شروع وسوسه‌ ای در من به نام دیدن و چیدن بود

من و تو آن دو خطیم آری موازیان به ناچاری
که هر دو باورمان زآغاز به یکدگر نرسیدن بود

اگر چه هیچ گل مرده دوباره زنده نشد اما
بهار در گل شیپوری مدام گرم دمیدن بود

شراب خواستم و عمرم شرنگ ریخت به کام من
فریبکار دغل‌ پیشه بهانه‌ اش نشنیدن بود

چه سرنوشت غم‌ انگیزی که کرم کوچک ابریشم
تمام عمر قفس می‌بافت ولی به فکر پریدن بود

عباس بابایی از یاران دیرین حسین منزوی بود

استاد عباس بابایی «سویلر» از شعرای پیشکسوت زنجانی متولد  ۱۳۲۳ در زنجان از شاعران پیشکسوت زنجان، صاحب آثاری به زبان مادری ترکی و فارسی از یاران قدیمی عمران صلاحی و حسین منزوی در سن ۷۱ سالگی درگذشت.

وی ضمن مطالعه کلاسیک ترکی و فارسی، ارادت عجیبی به حضرات مولوی فضولی و نسیمی شیروانی داشت. در روزهای اخیر منظومه‌هایی نو الهام گرفته از مولوی می‌ساخت و نی نامه مولوی را با زبانی شیوا به تركی ترجمه كرده بود.

اولین اثر وی در سال ۱۳۷۷ با نام «گلیرم»منتشر شد. همزمان مجموعه شعر فارسی اش با نام رد خون بر سنگ منتشر شد. سال‌ها بعد سومین کتابش با عنوان «آییق گئجه لر» نشر یافت.

یکی از شعرهای وی بدین شرح است،

خلقتین دامنی پام – پاك دولودور
جور به جور گوللر ایله
یام – یاشیل اوتلار ایله
یاخشی چمنلیك لریله:
لاله ‌نین اوچ پری وار
یاز گولونون یئددی پری
سوسنین یوز پری وار
سارماشیغین بیرجه پری
یاسمن سالخیمی‌نین
سایقیما گلمزدی پری.
بئله گوللر، بو تفاوت‌لر ایله –
- نه گؤزل قونشودولار!
بیر بولاقدان سو ایچركن
بیر گونشدن پای آلاركن
بیر چمنده بوی آتیرلار
یاناشیق بیر – بیرینه
خوش یاشاییرلار.
او تنوع پرندگان را نیز بسیار زیبا به تصویر می‌كشد:
ماوی گؤیلر دولودور
جور به جور قوشلار ایله
تلگراف سیملری‌نین اوستونده
سئرچه‌لر چؤرتا گئدیب،
قیرقی قیقاجه گلیب،
باشلاری نین اوستونده
قارقالار های باساراق سالمادادی
قار قار ایله.
بیر قاتار دورنا اوزاقلاشمادادی
ماوی گؤیلرده اوچان
منتظم صفلی قارانقوشلار ایله
چایلاغین دؤیره‌ورینده
حاجی لئیلك دولانیر
اوپ – اوزون قیشلار ایله
قیچی آلچاق سونا حیرتله باخیر
بلكه آلقیشلار ایله.
همانگونه تنوع درختان و گل‌ها نیز می‌ستاید:
جور به جور سایقیا گلمز شئی‌دن
خلقتین دامنی پام – پاك دولودی
نئچه مین جوردور آغاجلار؟
اوتلار؟
نئچه رنگده توخویور
باهارین قیزلاری
گؤی قورشاغینی؟
نئچه مین شكله دؤنور گؤیده
بولودلار سوروسو:
بیریسی یئپ – یئكه فیلجه
بیریسی فنجان جا!
شاعر این تنوع را یادآوری كرده و لذا به تفاوت انسان‌ها نیز با احترام می‌نگرد و هرگونه تبعیض و نژادپرستی را نفی می‌كند و پیام خداوند را در این تنوع می‌بیند:
بو تفاوتلار
الوانلیقلار
یاشاییش قایناغی‌دی
تانری‌نین سئومه‌لی
آیت‌لری، پئیغاملاری‌دی
نه گؤزه‌ل!
بلكه گؤزللیك‌لرین اصلا جانی‌دی
هامی بیر رنگده، بیر شكلده اولسایدی
اوره‌ك پارتلاردی!!
دای گؤزه‌للیك قیراغین قاتلاردی!!

جعفر محمدی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان در حاشیه این برنامه در گفت‌و‌گو با صدای زنجان در زمینه برگزاری دهه ادبیات زنجان اظهار کرد: از سال‌ها قبل طرحی مطرح از سوی شاعران زنجانی برای گرامیداشت یاد و خاطره شاعران زنجانی مطرح بود، اظهار کرد: با توجه به اینکه 16 اردیبهشت‌ماه سالروز وفات حسین منزوی و 26 اردیبهشت سالروز درگذشت عباس بابایی است، فرصت مناسبی برای نامگذاری آن به عنوان دهه ادبیات زنجان بود.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان با اشاره به اینکه این طرح همواره روی کاغذ مانده بود اما این فرصت در سال‌جاری فراهم شد تا این ایام گرامی داشته شود، عنوان کرد: تاکید هنرمندان بر اجرای برنامه‌های متنوع در این ایام است.

وی با بیان اینکه کوچه اردیبهشت نخستین برنامه این دهه خواهد بود، عنوان کرد: خوشبختانه استقبال شهروندان و هنرمندان از این برنامه مطلوب بود و امیدواریم این قبیل برنامه‌ها و حمایت از هنرمندان به ویژه هنرمندان بومی افزایش پیدا کند.