زهرا احمدی- شاید کمبود و افزایش قیمت نجومی برخی از داروهای خارجی برای بسیاری از افرادی که درگیر با بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج نیستند، به چشم نیاید اما دل نگرانی تهیه دارو؛ در قامت یک کابوس که در کنار تحمل بیماری، کمبود و گران شدن دارو، جایش را در زندگی بیماران خاص باز کرده  و کم نیستند بیمارانی که با سختی نسخه‌شان را به‌دست می‌آورند. بیماران کلیوی، ‌ام. اس، ‌ای.‌بی، دیابت، سرطان و... جز بیماری‌هایی هستند که در دسته بیماری‌های خاص یا صعب‌العلاج قرار می‌گیرند.

در نامه وزیر بهداشت به دبیرکل سازمان جهانی بهداشت در دهم دی‌ماه امسال چنین عنوان شده بود که محدودیت‌های شدید اعمال شده توسط آمریکا، تهیه و واردات دارو و وسایل پزشکی را برای کشور ما غیر ممکن کرده در حالی که دولت آمریکا مدعی است که تحریم‌های اقتصادی آنان علیه ایران شامل دارو، مواد غذایی و وسایل پزشکی نمی‌شود، اما واشنگتن تقریبا تمام معاملات مالی ایران از طریق سیستم بانکی بین المللی را مسدود کرده و این موضوع مانع ورود دارو و کالای پزشکی به کشور شده است.

برای همین برای پیگیری بیشتر در زمینه مشکلات تهیه داروی بیماران خاص به سراغ چند انجمن حامی این بیماران رفتیم تا بدانیم در یک سال گذشته و در شرایط تحریم تا چه اندازه در مسیر تهیه دارو دچار مشکل شده‌اند.

داروها هست اما گران

مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران کلیوی استان با بیان اینکه هم اکنون هزار و 850 بیمار کلیوی در استان تحت حمایت این انجمن است، اظهار می­کند: هم اکنون بیماران کلیوی کمبود زیادی در تامین داروهای مورد نیازشان ندارند ولی هزینه داروهای بیماران افزایش چشم گیری داشته است.

محمدرضا طهماسبی با عنوان اینکه انجمن، حمایت 50 تا 100 درصدی از بیماران تحت حمایت دارد، ابراز می­کند: خوشبختانه این انجمن حمایت‌های لازم در بخش‌های بستری، بیمارستانی، فوریت دارویی و آزمایشات طبق قرار دادها و نظر مددکاران را از 50 تا 100 درصد را دارد.

وی با اشاره به هزینه­های پیوند کلیه در استان اذعان می­کند: تاکنون برای 730 دیالیزی در استان پیوند کلیه انجام شده که هزینه هر پیوند بالغ بر 34 میلیون تومان است که در این زمینه نیز خیرین حامی این بیماران می‌شوند تا در تامین هزینه آن با مشکل مواجه نشوند.

داروی بیماران دیابتی در داروخانه‌ها عرضه نمی‌شود

لیلا غفاری، مدیر انجمن حمایت از بیماران دیابتی در استان با تاکید بر اینکه داروهای بیماران دیابتی در داروخان ه­های استان عرضه نمی­شود، خاطرنشان می­کند: بیماران شکایت از این دارند که داروها به ویژه قلم­های نوورپید و لانتوس که به جای انسولین استفاده می­شود در داروخانه­ها و حتی داروخانه دکتر بهشتی که با انجمن قرار دارد، یافت نمی‌شود.

این مسئول توضیح می­دهد: هم اکنون 70 درصد بیمارن دیابتی استان از اقلامی که خارجی هستند استفاده می‌کنند زیرا تاثیرگذاری زیاد و حمل راحت دارند و با سوزن کوچکتری که نسبت به انسولین داخلی دارد تزریق راحت و بدون درد برای بیمار داشته و همچنین سبب افت قند خون نمی‌شود و برای نگهداری نیاز به یخچال ندارد، بیماران تمایل بیشتری به استفاده از این نوع دارو دارند.

داروها گران شدند، تعهدات کم

وی ادامه داد: قیمت این قلم­ها افزایش زیادی داشته و بیمه­ها محدودیتی زیادی در قبال تعهدات خود برای هزینه داروی این بیماران لحاظ کردند به طوری‌که بیمه تعهد پرداخت بخشی از هزینه تنها پنج قلم بیماران دیابتی در ماه دارد و می‌بایست بیمار مابقی را به صورت آزاد تهیه کند.

غفاری به قیمت این قلم­ها اشاره می­کند و می­گوید: در حال حاضر قیمت این قلم‌ها به طور میانگین 40 هزار تومان بوده و با توجه به دوز دستور پزشک میزان استفاده بیماران از این قلم­ها متفاوت است.

مدیر انجمن حمایت از بیماران دیابتی تصریح می­کند: با توجه به وضعیت اقتصادی بیمار، تخفیفاتی در راستای حمایت از بیماران در تامین دارو و آزمایشات از سوی انجمن استان انجام می‌شود.

کمبود داروهای خارجی

حسین عمارلو، پزشک فوق تخصص خون استان که همکاری زیادی با انجمن حمایت از بیماران سرطانی استان دارد، می­گوید: کمبود داروی بیماران سرطانی در استان نسبی بوده و با توجه به اینکه مشکلی در تامین داروهای داخلی نداریم ولی به دلیل مشکلات ارز و تحریم و همچنین منابع مالی در تامین داروهای خارجی به صورت موردی با کمبودهایی مواجه هستیم.

وی با بیان اینکه داروهای بیماران صعب العلاج با ارز دولتی 4200 وارد می‌شود افزایش قیمت زیادی نداشته است، گفت: داروهای تک نسخه­ای که شامل بیمه نمی‌شوند، قیمت‌های سرسام آوری داشته ولی بیمارن سرطانی که تحت پوشش انجمن مهرانه هستند داروهای ایرانی را به طور کاملا رایگان دریافت می­کنند و برای داروهای خارجی نیز کمک هزینه­هایی از سوی انجمن می‌شود.

بیماران ام.اس بیشتر از داروهای داخلی استفاده می­کنند

جمال وثوق معتقد است: بیشتر داروهای بیماری ام.اس در داخل کشور تولید می‌شود و همچنین پزشکان داروهای داخلی را برای بیماران تجویز می­کنند که داروهای داخلی برای افراد تحت حمایت به صورت رایگان و برای کمک هزینه تامین داروهای خارجی نیز حمایتهایی از سوی خیرین انجام می‌شود.

مدیر عامل انجمن حمایت از بیماران ام.اس استان می­گوید: هم اکنون 900 بیمار ام.اس تحت حمایت این انجمن هستند که خدمات زیادی از سوی انجمن از قبیل خدمات دارویی، گردشگری، زیارتی و سیاحتی در راستای تامین آرامش این بیماران ارائه می­شود.

شرایط داروی بیماران خاص خوب است

اما معاون غذا و داروی رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان در پاسخ به همه اظهارات این انجمن­ها اظهار می­کند: مشکل در تامین و کمبود برخی از داروها کشوری بوده و هر دارویی که در کشور موجود باشد سهمیه استان نیز ارائه می‌شود ولی با این شرایط وضعیت تامین دارو برای بیماران خاص بهتر است و تنها کمبودهایی در برندهای خارجی دارو وجود دارد.

جواد تاجکی، نقدینگی پایین را یکی از مهمترین موانع و مشکلات در تامین دارو می­داند و می­گوید: پول‌های‌مان در بیمه است و تنها مبالغی از بدهی سال قبل را پرداخت کرده­اند و با این بدهی­هایی که به شرکتهای تامین دارو داشتیم نمی‌توانستیم دارو تهیه کنیم.

وی در ادامه خاطر نشان می­کند: سازمان‌های بیمه­گر به تعهدات خود عمل نکرده­اند به طوری‌که در زمان تحویل دارو می­بایست 60 درصد هزینه دارو در زمان تحویل نسخه و 40 درصد مابقی بعد از دوماه به دلیل بررسی توسط بیمه­ها به داروخانه­ها پرداخت شود ولی بیمه­ها بدهی‌های 7 تا 8 ماه قبل را پرداخت نکرده­اند و به ویژه مدت بدهی‌های بیمه به داروخانه­های رجائی و دکتر بهشتی بیش از یک و نیم سال بوده که پرداخت نشده است و این سبب شده داروخانه­ها و شرکتهای تامین دارو با کمبود منابع مالی مواجه شوند.

این مسئول ابراز می­کند: در سطح دانشگاهی نیز هنوز نتوانستیم بدهی شرکتهای دارویی را از سال 97 پرداخت کنیم و این یک مشکل کشوری بوده و بیشتر استانها با آن مواجه هستند.

تاجکی در ادامه می­افزاید: بیمه تامین اجتماعی مبالغی از بدهی‌های سال گذشته خود را در دی‌ماه امسال پرداخت کرده که توانستیم مبالغی از بدهی‌های خود را به شرکتهای تامین دارو پرداخت کنیم.

داروهای دیابتی ارزانتر از کشورهای همسایه

وی بر این باور است: داروهای دیابتی به ویژه قلم­ها به دلیل اینکه به صورت یارانه­ای و با ارز دولتی وارد کشور میشود ارزانتر از قلمهای کشورهای همسایه است و برای جلوگیری از قاچاق و همچنین برای پیشگیری از هدررفت و دپوی قلم توسط بیماران که نگران این باشند که مبادا کمبودی در عرضه این دارو وجود داشته باشد ، با کنترل بیشتری به داروخانه­ها عرضه می­کنیم.

وی با تاکید بر اینکه این دارو در داروخانه­های شبانه­روزی رجایی و دکتر بهشتی و همچنین براساس ضرایب داروخانه­ها عرضه میشود، اذعان می­کند: از بهمن ماه امسال سختگیریهایی برای داروخانه­های استان در زمینه توزیع این دارو انجام شده که بر طبق آن فرمهایی به داروخانه­ها ابلاغ میشود اطلاعات بیمار از قبیل کد بیمه ، نام پزشک  تجویز کننده و دوز دستور در نسخه را در این فرمها ثبت نماید.

کاهش تعهد بیمه در پرداخت هزینه قلم

معاون غذا و داروی استان معتقد است: با قیمت ارز آزاد قیمت این قلم­ها تا 5 برابر گرانتر از قلمهای موجود در داروخانه­ها بودند. وی ادامه داد بیمه­ها در راستای جلوگیری از هدر رفت دارو سقف­هایی در تعهدات خود قرار داده­اند که اگر تعداد دارو بیش از تعهدات بیمه باشد بیمه هزینه­ای در آن پرداخت نمی­کند

به گفته این مسئول داروهای بیماران خاص در زنجان در داروخانه­های 5 شهریور، هلال احمر و رجایی و در شهرستان ابهر در داروخانه امدادی و در شهرستان خرمدره نیز در داروخانه دکتر محرمی عرضه میشود.

قیمت داروها در سایت سازمان غذا و دارو

تاجکی در ادامه با بیان اینکه قیمت همه داروها به غیر از داروهای مکمل به صورت یارانه­ای تعیین می­شود، می­افزاید: اخیرا افزایش قیمتی در داروها نداشتیم و تغییراتی که بعضا در برخی از داروها مشاهده میشود به دلیل ثبت قیمت دارو روی جعبه است که بعد از اصلاح قیمتها نمیتوان قیمت روی جعبه را تغییر داد که میتوان در برخی از آنها از جت پرینتر استفاده کرد.

وی ادامه می­دهد: بنا به گفته سخنگوی وزارت بهداشت قیمتهای روی جعبه دارو ملاک نبوده و قیمتهای داروها که در سایت سازمان غذا و دارو است مورد تایید بوده و شرکتهای تولیدکننده میبایست قیمتها را براساس این سایت روی جعبه­ها بگذارند.

تا 4 ماه آینده کمبود دارویی در استان نداریم

این مسئول در پایان با بیان اینکه تا 4 ماه آینده کمبودی در دارو وجود ندارد، گفت: با دپو داروهای خریداری شده در استان تا 4 ماه آینده کمبودی در تامین دارو نخواهیم داشت.