پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: انیمیشن به عنوان «هنر هشتم» شناخته می‌شود؛ هنری ترکیبی که هم‌زمان از نقاشی، سینما، ادبیات، موسیقی و حتی فناوری بهره می‌گیرد. این در دهه‌های اخیر به صنعتی چند میلیارد دلاری تبدیل شده و تولیدات انیمیشنی در سینما دیگر صرفا ابزاری برای سرگرمی کودکانه نبوده و به یکی از جدی‌ترین رسانه‌های هنری و فرهنگی تبدیل شده است.

در ایران نیز انیمیشن طی سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است، تولیدات شاخصی مانند «شکرستان»، «دیرین دیرین» و آثار جشنواره‌ای، نشان می‌دهد که استعدادهای زیادی در کشور وجود دارند. مهم‌ترین چالش هنرمندان ایرانی در حوزه انیمیشن، نبود زیرساخت‌های آموزشی گسترده، کمبود حمایت مالی و دولتی، و ضعف بازار داخلی است.

با وجود همه این چالش‌ها، هنرمندان جوان ایرانی با خلاقیت، انگیزه و تلاش فردی در حال باز کردن جایگاه خود در این عرصه‌اند. اگر نهادهای فرهنگی و اقتصادی توجه بیشتری به این هنر ترکیبی نشان دهند، انیمیشن می‌تواند یکی از شاخه‌های مهم اقتصاد فرهنگی ایران در دهه آینده باشد.

 می‌توان با یک موبایل و ایده، جهانی شد

چندی پیش بود که انیمیشن کوتاه «درون یک چارچوب» به نویسندگی و کارگردانی جعفر صیادی IN A FRAMEWORK به نمایندگی از استان زنجان موفق به حضور در رقابت اصلی شانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه بنیاد فرهنگ آمریکا شد و در وب‌سایت رسمی شانزدهمین  جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه بنیاد فرهنگ آمریکا Farhang Foundation Short Film Festival (دوره ۲۰۲۵)، فهرست فیلم هایی که به عنوان فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه (Official Selection) یا همان Top 2025 Films است، معرفی شدند. به همین منظور گفت‌و‌گویی با جعفر صیادی نویسنده و کارگردان این اثر داریم و وی از ظرفیت‌های هنز هشتم می‌گوید.

جعفر صیادی، هنرمند فعال زنجانی در حوزه پویانمایی در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با بیان اینکه در مقطع کاردانی و کارشناسی رشته انیمیشن تحصیل کرده‌ام، اظهار کرد: فعالیت هنری من از سال ۱۳۹۰ آغاز شد و هم‌اکنون در هنرستان‌ها و دانشگاه به عنوان مدرس فعالیت می‌کنم.

وی با بیان اینکه همچنین مؤسسه‌ای مستقل با عنوان «پوپانمایی جادوگران» را در زنجان تأسیس کرده‌ایم، عنوان کرد: این موسسه در زمینه تولید آثار انیمیشن، آموزش و برگزاری جشنواره‌های تخصصی انیمیشن فعالیت دارد.

صیادی درباره آخرین اثر خود گفت: انیمیشن «درون یک چهارچوب» از تولیدات من است که مراحل ساخت آن از سال ۱۳۹۷ آغاز شد و با دو سال پیش‌تولید و ساخت، موفق به دریافت جوایز منطقه‌ای و ملی شد.

هنرمند فعال زنجانی در حوزه پویانمایی ادامه داد: این اثر اخیراً در شانزدهمین جشنواره بنیاد ملی آمریکا پذیرفته شد و در لس‌آنجلس به نمایش درآمد. همچنین در دومین جشنواره مهر مادر در شهر دبی، انتخاب و نمایش داده شده است که از ۴ تا ۱۲ مهرماه امسال در حال برگزاری است.

انیمیشن ایران در مسیر جهانی‌شدن

صیادی با اشاره به رشد کیفی انیمیشن ایران طی دهه‌های گذشته تصریح کرد: انیمیشن در ایران قدمتی بیش از ۵۰ سال دارد و روندی رو به رشد را طی کرده است.

این هنرمند زنجانی با بیان اینکه یکی از نمونه‌های افتخارآمیز این حوزه، کسب جایزه اسکار توسط آقای حسین ملایمی و شیرین سوهانی برای یک انیمیشن کوتاه در سال گذشته بود، ادامه داد: جشنواره بین‌المللی انیمیشن تهران نیز طی سال‌های اخیر به عنوان یکی از جشنواره‌های معتبر جهانی شناخته شده و آثار برگزیده آن به آکادمی اسکار معرفی می‌شوند.

استعداد در زنجان هست؛ دانشگاه نیست

وی در ادامه به وضعیت استان زنجان در این حوزه اشاره کرد و گفت: در زنجان استعدادهای بسیار خوبی در زمینه پویانمایی داریم. بارها آثاری از هنرجویان زنجانی به جشنواره‌های کشوری و بین‌المللی راه یافته‌اند اما مشکل اساسی اینجاست که در حوزه آموزش عالی، امکانات لازم برای تربیت نیروهای متخصص وجود ندارد.

صیادی با بیان اینکه پیش‌تر جهاد دانشگاهی زنجان دوره‌هایی در این حوزه برگزار می‌کرد که متأسفانه متوقف شد، اضافه کرد: دانشگاه آزاد نیز به دلیل نرسیدن به حد نصاب، موفق به راه‌اندازی رشته انیمیشن نشد.

صیادی افزود: بسیاری از هنرجویان پس از اخذ دیپلم یا مجبور به مهاجرت به تهران می‌شوند یا مسیر هنری‌شان نیمه‌کاره می‌ماند، این موضوع سبب هدررفت بخشی از ظرفیت‌های استان در حوزه فرهنگ و هنر شده است.

 انیمیشن، گران نیست؛ خلاقیت مهم‌تر است

این هنرمند زنجانی در پاسخ به سؤالی درباره هزینه‌های تولید انیمیشن گفت: برخلاف تصور رایج، شروع فعالیت در انیمیشن نیاز به تجهیزات گران‌قیمت ندارد. خیلی‌ها تصور می‌کنند انیمیشن فقط با کامپیوترهای گران و نرم‌افزارهای پیچیده ساخته می‌شود؛ در حالی که با یک موبایل ساده و ایده‌ای خلاقانه می‌توان آثار باکیفیتی تولید کرد، ما نمونه‌هایی داریم که با کم‌ترین امکانات به جشنواره‌های مهم راه یافته‌اند.

وی ادامه داد: آنچه مهم است ایده و شناخت هنری است. کسی که بدون شناخت وارد این حوزه شود و از افراد غیرمتخصص مشاوره بگیرد، ممکن است مسیرش را گم کند. در حالی که انیمیشن، با در بر گرفتن تمامی هنرها، فرصتی منحصر به‌فرد برای خلاقیت و بیان هنری فراهم می‌کند.

از «دیرین دیرین» تا بازارهای جهانی

صیادی بازار کار انیمیشن را مثبت ارزیابی کرد و گفت: برخلاف تصور، انیمیشن فقط تولید فیلم بلند یا تله‌فیلم نیست، بسیاری از فعالان این حوزه یبا تولیداتی مثل «دیرین دیرین» یا «شکرستان» با تیم‌های کوچک شکل گرفتند و به جایگاه تجاری بزرگی رسیدند. حتی تعدادی از دوستان ما از زنجان در حال حاضر با ترکیه همکاری دارند و پروژه‌های مشترک انیمیشن انجام می‌دهند.

به گفته وی، هنرمندان می‌توانند در کنار انیمیشن، به حوزه‌های تبلیغاتی، تدوین، میکس و تولید محتوای تصویری نیز ورود کنند و درآمدزایی داشته باشند.