پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: هفتمین دوره جشنواره تئاتر استان در حالی در حال برگزاری است که روزها در نقطه‌ای قرار گرفته که به‌گفته فعالان و متولیان فرهنگی، بیش از هر زمان دیگری در آستانه یک تغییر نسلی و ساختاری است و فعالان فرهنگی بر یک موضوع مشترک تأکید دارند: «تئاتر زنجان در حال پوست‌اندازی است.» روند رو به‌افزایش تولیدات نمایشی، استقبال قابل‌توجه گروه‌های جوان، ارتقای کیفیت آثار و نزدیک‌تر شدن نگاه هنری هنرمندان به جریان حرفه‌ای کشور، مجموعه عواملی هستند که به گفته  این فعالان چشم‌انداز تازه‌ای برای تئاتر این استان ترسیم کرده‌اند.

با این حال، هر دو چهره فرهنگی بر چالش‌های مزمن این حوزه نیز انگشت می‌گذارند؛ از کمبود سالن‌های استاندارد و ضعف زیرساخت‌های سخت‌افزاری گرفته تا نبود حمایت‌های پایدار و نابرابری میان شهرستان‌ها. مجموعه این وضعیت، تصویری دوگانه از تئاتر زنجان ارائه می‌دهد: هنرمندانی توانمند، پرانرژی و مستعد که می‌توانند در سطح ملی بدرخشند، در برابر امکاناتی محدود و زیرساخت‌هایی فرسوده که توان همراهی با این رشد را ندارند. همین تقابل، امروز تئاتر زنجان را به نقطه‌ای حساس و سرنوشت‌ساز رسانده است.

جعفر محمدی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان در این زمینه در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با بیان اینکه ۱۵ اثر به دبیرخانه سی و هفتمین جشنواره تئاتر استان ارسال شد، اظهار کرد: بازبینی آثار متقاضی حضور در سی و هفتمین جشنواره تئاتر استان زنجان از ۱۷ آبان ماه جاری آغاز شده است و تا ۱۹ آبان ادامه داشت.

وی ادامه داد: این دوره از جشنواره با رویکردی نوین بر نمایش‌هایی تمرکز دارد که با الهام از موضوعات و مسائل منطقه و استان زنجان با نگاهی جهانی و بهره‌مند از شیوه‌ها و جریانات روز به نمایش درآیند.

گفت: طبق اعلام دبیرخانه جشنواره، آثار نویسندگان بومی در اولویت انتخاب و داوری قرار دارد.

محمدی اظهار کرد: براساس فراخوان منتشر شده، آثاری که در حد فاصل انتهای سی و ششمین تا شروع سی و هفتمین جشنواره تئاتر استان زنجان تولید شده باشد، از اولویت برخوردار است.

 مهم‌ترین مشکل تئاتر؛ ضعف زیرساخت‌های سخت‌افزاری است

 حسین نجفی دبیر اجرایی جشنواره تئاتر استان زنجان و رئیس انجمن نمایش استان زنجان نیز، در توضیح ابعاد مختلف هفتمین دوره جشنواره تئاتر استان گفت: این جشنواره یکی از مهم‌ترین رویدادهای نمایشی زنجان است و جایگاه ویژه‌ای در تقویم فرهنگی استان دارد. از آنجا که برگزیدگان این جشنواره به جشنواره معتبر تئاتر فجر معرفی می‌شوند، هنرمندان و گروه‌های نمایشی آن را بسیار جدی می‌گیرند و تلاش می‌کنند بهترین تولیدات خود را ارائه دهند.

وی با اشاره به روند دریافت آثار افزود: خوشبختانه امسال ۱۵ اثر نمایشی از سوی گروه‌ها و هنرمندان استان به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است. این تعداد نسبت به سال گذشته رشد محسوسی دارد و اکنون در مرحله بازبینی قرار دارند. نکته قابل توجه این است که علاوه بر افزایش کمّی، کیفیت آثار نیز نسبت به سال قبل ارتقا یافته و نشان می‌دهد که گروه‌ها مطالعه، تمرین و پژوهش بیشتری را برای خلق آثار انجام داده‌اند.

نجفی با تأکید بر اهمیت استمرار فعالیت‌های جشنواره‌ای در استان گفت: برگزاری چنین جشنواره‌هایی نه تنها فضای رقابتی سالم ایجاد می‌کند بلکه موجب تحریک جریان تولید اثر، انگیزه‌سازی برای هنرمندان جوان و ایجاد ارتباط میان نسل‌های مختلف تئاتری می‌شود. این روند در نهایت به رشد کیفی و هویتی تئاتر استان کمک می‌کند.

وی در ادامه به چالش‌های جدی حوزه نمایش در زنجان پرداخت و اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما، ضعف زیرساخت‌های سخت‌افزاری است. نبود سالن‌های استاندارد اجرا در مرکز استان یک مشکل ریشه‌دار و طولانی‌مدت است که سال‌هاست هنرمندان را با محدودیت مواجه کرده. این موضوع تا حدی تکرار شده که تبدیل به یک ‘درد بی‌درد’ برای شهر شده؛ یعنی همه از آن مطلع‌اند اما اقدامی اساسی برای رفع آن صورت نگرفته است.

نجفی با اشاره به وضعیت نیروی انسانی و هنرمندان فعال حوزه تئاتر استان نیز گفت: خوشبختانه ما در زنجان هنرمندان توانمند و خلاقی داریم که در سطح ملی و حتی فراتر از آن مطرح‌اند. در حوزه نمایش و فیلم، چندین هنرمند از استان در تهران و سایر استان‌ها مشغول فعالیت حرفه‌ای‌اند. این استعدادهای ارزشمند نشان می‌دهد زنجان ظرفیت بالفعل و بالقوه بالایی دارد و تنها نیازمند حمایت و فراهم‌سازی شرایط مناسب برای بروز تمام توانایی‌هایشان است.

نجفی کیفیت آثار امسال را نشانه حرکت رو به جلو هنرمندان دانست و ادامه داد: افزایش سطح کیفی آثار نشان می‌دهد که هنرمندان زنجانی تلاش دارند از جریان تئاتر کشور عقب نمانند. مطالعه، پژوهش، تمرین و به‌روز بودن از نشانه‌های این رشد است و امیدواریم این روند در سال‌های آینده نیز ادامه داشته باشد.

دبیر اجرایی جشنواره تئاتر استان زنجان درباره مشارکت شهرستان‌ها در این دوره از جشنواره نیز توضیح داد: امسال سه اثر از شهرستان خرم‌دره، یک اثر از ابهر و یک اثر از خدابنده به جشنواره ارسال شده که اتفاق مثبتی است. با این وجود باید بپذیریم که برخی شهرستان‌ها هنوز هیچ فعالیت تئاتری ندارند.

وی خاطر نشان کرد: از میان هفت شهرستان استان، تنها سه شهرستان فعالیت فعال دارند و چهار شهرستان عملاً در حوزه تئاتر غیرفعال‌اند. امیدواریم با ایجاد انگیزه، برگزاری دوره‌های آموزشی و حمایت از گروه‌های نوپا، شهرستان‌های غیرفعال نیز به چرخه تولید و اجرا وارد شوند.

رئیس انجمن نمایش استان زنجان: امیدواریم با همکاری همه نهادهای مرتبط و افزایش توجه به زیرساخت‌ها، شاهد رشد چشمگیرتر تئاتر استان باشیم و جشنواره‌های آینده با قدرت و وسعت بیشتری برگزار شوند.

نسل تئاتر زنجان در حال پوست‌اندازی است

رضا یاوری، هنرمند زنجانی و یکی از داوران سی‌وهفتمین جشنواره تئاتر استان زنجان نیز در گفت‌و‌گو با صدای زنجان درباره روند برگزاری جشنواره گفت: امسال نسبت به سال گذشته و حتی سال‌های پیشین، استقبال علاقه‌مندان برای شرکت در جشنواره بسیار خوب بوده است.

داور سی‌وهفتمین جشنواره تئاتر استان زنجان با بیان اینکه تعداد قابل قبولی گروه‌ در این جشنواره ثبت‌نام کردند و آثارشان مورد بازبینی قرار گرفته است، بیان کرد: کارهای زنجان در تاریخ ۱۷ و ۱۸ آبان بازبینی شدند و آثار شهرستان‌ها نیز در مراحل بعدی بازبینی شد.

وی با بیان اینکه تئاتر زنجان در حال پوست‌اندازی است و نسل جدیدی از هنرمندان وارد بدنه تئاتر شده‌اند که نگاه خواستار و ویژه‌تری نسبت به گذشته دارند، بیان کرد: نسل امروز به‌دلیل استفاده از شبکه‌های اجتماعی و منابع آموزشی در دسترس، به‌روزتر و آگاه‌تر است و همین امر باعث شده تا تئاتر زنجان از نظر سطح فنی و نگاه هنری به تئاتر پایتخت و استان‌های پیشرو نزدیک‌تر شود.

یاوری با اشاره به تلاش هنرمندان جوان افزود: در مجموع امسال شاهد کارهایی نسبتاً قوی‌تر هستیم. البته آثار با هم مقایسه می‌شوند تا جمع‌بندی نهایی صورت گیرد، اما از تلاش همه هنرمندان قدردانیم چون با انرژی، پشتوانه پژوهشی و تحقیق دقیق وارد میدان شدند و تولیداتشان حاصل تلاش جدی است. امیدوارم نتیجه نهایی هم موفقیت‌های بیشتری برای تئاتر زنجان به همراه داشته باشد.

وی در ادامه درباره جایگاه تئاتر زنجان در کشور گفت: برخی از دوستان قدیمی‌تر گاهی می‌گویند تئاتر زنجان عقب‌مانده است، در حالی‌که واقعیت این نیست. ما کم‌کار هستیم، نه ضعیف. این تفاوت بزرگی است. خوشبختانه در هفت، هشت سال اخیر، حتی در دوران کرونا که فعالیت تئاتر در کشور فروکش کرده بود، تئاتر زنجان جایگاه خود را حفظ کرد. نسبت به استان‌های کلان، شاید کمتر تولید داریم، اما از نظر کیفیت چیزی کم نداریم.

یاوری با اشاره به توانمندی هنرمندان زنجانی افزود: وقتی پروژه‌هایی از تهران در زنجان تولید می‌شوند، مثل سریال «آتش در زمستان» به کارگردانی پرویز شیخ، خود کارگردان در جمع اعلام کرد که ای‌کاش تمام عوامل و بازیگران را از زنجان انتخاب می‌کرد. این نشان می‌دهد که هنرمندان زنجانی پتانسیل و لیاقت حضور در سطوح بالای تئاتر و سینما را دارند.

وی یکی از چالش‌های اصلی تئاتر استان را کمبود زیرساخت و حمایت مالی دانست و گفت: نبود امکانات سخت‌افزاری مناسب و حمایت‌های درست از سوی نهادها، باعث شده که سرعت رشد تئاتر استان پایین بیاید. سالن تالار هنر داریم، انجمن نمایش داریم، اما کمبود فضاهای استاندارد و پشتیبانی مالی باعث می‌شود بخشی از خلاقیت هنرمندان سرکوب شود. این مسأله در همه استان‌ها وجود دارد، ولی در زنجان بیشتر احساس می‌شود. اگر ارگان‌ها و نهادهای مرتبط حمایت مؤثرتری داشته باشند، قطعاً تئاتر زنجان می‌تواند جایگاه بسیار بالاتری در کشور به‌دست آورد.

یاوری با اشاره به افتخارات هنرمندان زنجانی گفت: وقتی می‌گوییم تئاتر زنجان جایگاه مناسبی دارد، بی‌دلیل نیست. مثلاً خانم آرزو بهرامی به‌عنوان نمایشنامه‌نویس زنجانی در سال‌های اخیر با آثارش در اکثر جشنواره‌های کشور حضور داشته و جوایز متعددی کسب کرده است. دوستانی مانند علیرضا مرادی و استاد قجر هم از نام‌های شناخته‌شده تئاتر ایران هستند. این‌ها نشانه ظرفیت بالای هنرمندان زنجانی است. اگر مشکلات زیرساختی و حمایتی حل شود، مطمئناً تئاتر زنجان در مسیر رشد چشمگیرتری قرار می‌گیرد.