پایگاه خبری صدای زنجان- مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد است که در بیست وسه تیرماه سال 96 در سن 40 سالگی در بیمارستانی در کالیفرنیا در گذشت. او اولین ایرانی و تنها زن برنده مدال فیلدز است که در سال ۲۰۱۴ به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» برنده مدال فیلدز شد، که بالاترین جایزه در ریاضیات است. به گزارش صدای زنجان از او به‌عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شده است. کمتر کسی است که از حضور پرفسور «مریم میرزاخانی» در دانشگاه زنجان اطلاع داشته باشد. او در سال 1374 همراه گروهی از دانش‌آموزان نخبه ریاضی همراه با پرفسور«عبادالله محمودیان» که استاد مریم میرزاخانی و از مشاهیر زنجان هستند به این دانشگاه آمدند تا برای اردوی المپیاد جهانی ریاضی که در کانادا برگزار می‌شد، آماده شوند. در این دوره و اردوی ‌آمادگی برای المپیاد کانادا آقای «رضا صادقی» که در سال بعد در دانشگاه صنعتی شریف همکلاسی پرفسور مریم میرزاخانی شد، نیز حضور داشتند هر دو آنها توانستند در این المپیاد مدال طلا بگیرند. مریم میرزاخانی در این المپیاد توانست نمره 42 از 42 را بگیرد.

پیش از این دکتر سید عبادالله محمودیان از مشاهیراستان در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص میزان ارتباط علمی مریم میرزاخانی با دانشگاه صنعتی شریف، اظهار کرده بود: ایشان بعد از خروج از ایران ارتباط علمی خود را با دانشگاه قطع نکردند، مرتب به ایران می‌آمدند و در دانشگاه صنعتی شریف سخنرانی می‌کردند، بطوریکه در سال 2010 آخرین سخنرانی خود را در دانشگاه انجام دادند.

وی در ادامه تصریح کرد: دیداری که در سال 2014 یعنی دو ماه قبل از دریافت «جایزه فیلدز» با مریم میرزاخانی داشتم، به ایشان پیشنهاد کردم که با ایران ارتباط بیشتری داشته باشند تا میرزاخانی‌های بیشتری توسط او تربیت شوند که البته ایشان استقبال بیشتری کردند و گفتند که من بسیار خوشحال می‌شوم که شما از دانشگاه شریف دانشجویانی را به منظور تحقیق به مدت چند ماه نزد من بفرستید. بطوری‌که دو ماه پیش نیز که به آمریکا سفر کردم شنیدم که او دانشجوی دوره دکتری ایرانی را برای فعالیت‌های پژوهشی پذیرفتند.

این استاد دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه بیماری «مریم میرزاخانی» امکان انجام فعالیت‌های علمی بیشتر را به او نمی‌داد، خاطرنشان کرد: حدود یک سال پیش از مریم میرزاخانی دعوت کردیم در همایش هندسه بین‌المللی دانشگاه صنعتی امیرکبیر سخنرانی داشته باشند که متاسفانه به دلیل مساعد نبودن شرایط جسمانی امکان حضور در این همایش برای ایشان فراهم نشد.

به گفته وی، مریم میرزاخانی در سال 2014 به دلیل پژوهش در موضوع «‌دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» برنده مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات است. وی نخستین زن در جهان است که برنده مدال فیلدز شد.

استاد ریاضی «مریم میرزاخانی» در خصوص سابقه آشنایی خود با مریم میرزاخانی، خاطرنشان کرد: هر کدام از همکاران ما در آن دوره‌ها یکی دو جلسه سخنرانی و در ادامه مساله‌هایی را مطرح می‌کردند. من آنجا مساله‌ای را مطرح کرده بودم که «مریم میرزاخانی» با دوستش «‌رؤیا بهشتی» هر روز عصر به دانشگاه می‌آمدند و در ادامه حل آن مساله با هم  همکاری می‌کردیم تا اینکه بعد از یک سال آن مساله را تا یک جایی حل کرده و نتیجه آن را در بیست و پنجمین کنفرانس ریاضی کشور ارائه و در مجموعه مقالات معتبر در خارج از کشور چاپ کردیم.

دکتر محمودیان گفت: وی طی دوبار شرکت در المپیاد جهانی ‌هر دو بار  مدال طلا گرفت. او بعد از دوبار گرفتن مدال طلا بدون کنکو وارد دانشگاه شد. زمانی که میرزاخانی در دبیرستان تحصیل می‌کرد، مقالاتی از وی به چاپ رسید. وی در یکی دو مقاله دیگر هم در دوره لیسانس کار کرده بود. ما هم سعی می‌کردیم به او کمک کنیم که در نهایت آنها هم چاپ شد.

این استاد دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه نظریه‌ای با عنوان «مریم میرزاخانی» در دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود، گفت: در حقیقت وی قبل از خروج از ایران سه مقاله منتشر کرد که البته رفرنس‌های خوبی هم گرفت. بطوری‌که یکی از این مقاله‌ها هم به کتاب‌درسی راه یافته است. این موضوع در یک کتاب درسی معروف «نظریه گراف» بیان شده و در اغلب دانشگاه‌های آمریکا و دیگر کشورهای جهان تدریس می‌شود که به نام «‌مریم میرزاخانی»‌ بیان شده است. در دانشگاه هم در همان دوره لیسانس چند واحد درسی از مقطع فوق لیسانس را گذراند و خود را به زمینه خاصی محدود نکرد.

دکتر محمودیان در خصوص پایان‌نامه «مریم میرزاخانی» نیز افزود: وی پایان‌نامه خود را با  «‌مک مولن» یکی از ریاضی‌دانان بزرگ و برندگان جایزه فیلدز، گذراند. در مورد پایان‌نامه ایشان می‌توانم به طور خیلی خلاصه بگویم که کار بدیعی در مورد هندسه بود که از آن در چند رشته دیگر ریاضی نیز استفاده شده است.

به گفته وی، ‌«مریم میرزاخانی» ‌جایگاه بسیار ارزنده‌ای در بین ریاضی‌دانان و انجمن‌های ریاضی دارد. بسیاری او  را در عالم ریاضی با بزرگ‌ترین ریاضی‌دانان دنیا مانند «‌امی نوتر» مقایسه می‌کنند و از این نظر در تاریخ علم ایران ماندگار شد.

استاد ریاضی دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: متاسفانه فعالیت‌ قابل توجهی برای تجلیل از مقام علمی او در کشور انجام نشده است و از مسئولان انتظار می‌رود برای کمک در این امر به انجمن ریاضی ایران و دانشگاه صنعتی شریف پیش‌قدم شوند و اقداماتی از قبیل نام‌گذاری یک بنا، یک مؤسسه پژوهشی یا ایجاد یک پژوهشکده و غیره برای نکوداشت فعالیت و مقام علمی وی داشته باشیم و شایسته است مسئولان در این زمینه همکاری لازم را داشته باشند

 در این خصوص فرض‌الله میرزاپور، رئیس دانشکده علوم دانشگاه زنجان، با اشاره به اینکه پرفسور مریم میرزاخانی در طی دوره‌ای مهمان دانشگاه زنجان بودند، گفت: آن زمان من مدیر گروه ریاضی وقت بودم که به سرپرستی دکتر محمودیان در تابستان 1374 به مدت سه ماه در این دانشگاه اردو زدیم تا برای المیپاد جهانی ریاضی آماده شویم که یکی از افراد حاضر در این دوره پرفسور مریم میرزاخانی بودند که از این دوره حضور داشتند.

وی با اشاره به اینکه هر چند این شخصیت برای دوره‌ی کوتاهی در دانشگاه زنجان حضور داشتند و خاطرات اندکی از این دوره در ذهن باقی مانده است اما می‌توان اذعان داشت که جای بسی خوشحالی است که دانشگاه زنجان توانسته است برای مدتی هر چند کوتاه میزبان این شخصیت برجسته جهانی باشد، ادامه داد: عکسی از این اردوی آموزشی در آرشیو نشریه «امید زنجان» موجود است که  از دانش‌آموزان شرکت‌کننده در این اردو و دوره آموزشی گرفته شده بود که مریم میرزاخانی هم در این عکس حضور دارند.

عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان، در خصوص کاربرد ریاضی در زندگی روزمره افراد، افزود: متاسفانه از همان ابتدا در مدارس و دانشگاه‌ها ریاضی را یک مقدار بد و سخت توصیف کرده‌اند و این مساله باعث شده است که دانش‌آموزان و دانشجویان تا بیایند و با مباحث و مسائل ریاضی آشنا شوند، از آن گریزان باشند ولی واقعیت این است که اگر کسی وارد حوزه ریاضی شود، متوجه می‌شود که ریاضی و حل مساله تا چه میزان شیرین است.

میرزاپور خاطرنشان کرد: به شخصه شاهد هستم که بسیاری از افراد که حتی درگیر مباحث آکادمیک ریاضی نیستند، مطالعه ریاضی دارند و از این علم لذت می‌برند. چنانچه بسیاری از دانشمندان ریاضی ما سخنان زیبایی در مورد ریاضی دارند که برخی از آنها ریاضی را هنر می‌دانند و یکی از این دانشمندان پای خود را در این زمینه فراتر می‌گذارد و می‌گوید که تمام هنرها ریاضی هستند. ضمن اینکه ریاضیات می‌تواند در هنرهایی مانند موسیقی، نقاشی، معماری، مجسمه‌سازی و پارچه‌بافی استفاده شود و اگر کسی به ریاضی ورود پیدا کند مثل این است که درگیر نت موسیقی شده است و تا این میزان علم ریاضی زیبا و جالب است.

رئیس دانشکده علوم دانشگاه زنجان خاطرنشان کرد: رامانوجان، دانشمند ریاضی‌دان در مورد ریاضی می‌گوید که من وقتی می‌خواهم رفع خستگی کنم به ریاضی پناه می‌برم و یا گاوس می‌گوید که من ریاضی می‌خوانم چون خیلی دوستش دارم و وقتی کسی وارد ریاضی شود به راستی به آن علاقه‌مند می‌شود.

این مسئول با اشاره به اینکه بخشی از سختی و دیر فهم بودن ریاضی به جهت این است که همواره توسط افراد در این زمینه تلقین می‌شود که ریاضی علمی سخت است، گفت: وقتی افراد با علاقه به این رشته ورود پیدا کنند و ریاضی جزو علایق آنها قرار بگیرند، مسلما ریاضی برای آنها دوست داشتنی خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه هر چه در زمان پیش می‌رویم و هر چه علم پیشرفت می‌کند خود را به علم ریاضی وابسته‌تر می‌دانیم، اظهار کرد: هیچ چیز بدون ریاضی معنایی ندارد، چنانچه وقتی یک تئوریسین فیزیک می‌خواهد تئوری را مطرح کند اگر پشتوانه ریاضی نداشته باشد اصلا اعتباری ندارد و یک فیزیکدان وقتی می‌خواهند کاری را انجام بدهد، بایستی مباحث مرتبط با ریاضی‌اش را یا خود و یا ریاضیدان‌ها انجام بدهند تا علمش را جایگزین کند تا بتواند آن تئوری را تثبیت کند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر فیزیک را مثال می‌زنم به این جهت است که فیزیک رابطه‌ای بین علم عملی و ریاضی است و به نوعی زبان عملی ریاضی، فیزیک است به طوریکه دانشجویان رشته‌های فنی حدود 20 تا 25 واحد فقط ریاضی می‌خوانند و درگیر اعداد و ارقام و ریاضی هستند.

وی افزود: دنیا بدون ریاضی ادامه‌دار نیست به طوری که در علوم انسانی نیز ما با ریاضی سر و کار داریم و در رشته‌های مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی ریاضی است که به کمک مباحث نظری می‌آید.

انتهای پیام