پایگاه خبری صدای زنجان- پیاده‌راه سبزه‌میدان که با رویکرد انسان‌محور و با روی گشاده پذیرای زنجانی‌ها شد، این روزها به تسخیر خودروها درآمده تا از پیاده‌راه فقط اسمش را به یدک بکشد.

با صنعتی شدن جوامع بشری، زندگی انسان رنگ و بوی ماشینی به خود گرفت و دستاوردهای زیادی را برای انسان امروزی به دنبال داشت که شاید به جرأت بتوان گفت انجام کارهای روزمره با شتاب بیشتر و راحتی فزون‌تر، یکی از مهم‌ترین رهاورد سوق به سمت زندگی ماشینی است، اما نباید فراموش کنیم که ورود به هر عرصه‌ای، گرچه با نوآوری‌های زیادی همراه است ولی می‌تواند مشکلاتی را نیز با خود به دنبال داشته باشد که شاید ناگزیر شویم دوباره به بازگشت به روزهای گذشته بیاندیشیم.

شلوغی خیابان‌ها و بوق زدن‌های پی در پی، دود خودروهایی که بیش از اندازه از آن‌ها کار کشیده‌ایم، معطلی پشت چراغ‌قرمز، پیدا نکردن جای پارک، جریمه شدن به خاطر پارک ممنوع، ترافیک به دلیل پارک دوبله و حرکت نکردن در بین خطوط و ... همه این‌ها تبعات زندگی ماشینی است و این یعنی امروز زمان آن فرا رسیده تا مروری به روزهایی که انسان از ابتدایی‌ترین لوازم برای جابه‌جایی استفاده می‌کرد، داشته باشیم و مهم‌ترین عنصر جابه‌جایی در ادوار گذشته، چیزی جز پیاده‌روی نبود.

پیاده‌روی؛ ضرورتی کمرنگ شده در عصر امروز

بی‌تردید اگر بخواهیم به ضروری‌ترین شکل جابه‌جایی انسان در پیرامون خود اشاره کنیم، پیاده‌روی طبیعی‌ترین و قدیمی‌ترین شکل آن است که متاسفانه در عصر حاضر به دلیل پررنگ شدن زندگی ماشینی، کمتر شاهد روی دادن چنین شکلی از جابه‌جایی انسان‌ها هستیم و اگر هم گاهی اوقات شاهد این نوع رفتار و عملکرد هستیم، این موضوع برای برنامه‌هایی چون ورزش صبحگاهی و یا تهیه ملزومات زندگی در کوتاه‌ترین مسیر است که این نیز نمی‌تواند این ضرورت کمرنگ شده را پررنگ کند.

متاسفانه شکل و مدل شهرسازی در عصر حاضر به گونه‌ای پیش می‌رود که گویا جایی برای زنده ماندن قدیمی‌ترین شکل جابه‌جایی انسان باقی نگذاشته است و این بدان معنی است که متولیان امور شهری بیشتر به دنبال روان‌تر کردن جابه‌جایی‌ها به واسطه خودرو هستند تا پیاده‌روی و این یعنی طولانی شدن عمر از دست رفته جابه‌جایی‌هایی که با پیاده‌راه محقق می‌شد، به گونه‌ای که امروز باید موضوعی مثل پیاده‌راه را به عنوان یک عنصر قدیمی و بلااستفاده، در موزه‌ها جست‌وجو کرد.

کارشناسان حوزه معماری بر این عقیده استوارند که اگر ارزش‌های فرهنگی، بصری، اجتماعی و ... را از فضاهای شهری بگیریم، خروجی این کم‌کاری‌ها، کاهش کیفیت محیط شهری را به دنبال خواهد داشت، بنابراین شرایطی که امروز با آن و در این زمینه مواجه هستیم، ایجاب می‌کند که کمی هم به نیازهای فضای پیاده‌روی در حوزه شهری توجه کرده و همه امور را به نیازهای حرکت سواره اختصاص ندهیم و فراموش نکنیم که این نوع تفکر می‌تواند حال ناخوش حوزه حمل و نقل را نیز دگرگون کند.

۴ آذرماه ۹۷؛ تولد پیاده‌راه سبزه‌میدان

موضوع پیاده‌راه و پیاده‌روی، یکی از مباحثی بود که شهردار سابق زنجان و مجموعه شهرداری بر آن تاکید داشته و تلاش کردند تحقق این مهم را به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی این مجموعه قرار دهند، تا جایی که برای افتتاح این پروژه، روزشمار تعیین و این طرح طبق برنامه زمان‌بندی شده، در روز ۴ آذرماه ۹۷ به بهره‌برداری رسید تا مردم شهر زنجان مجهز به مکانی شوند که در آن فقط می‌توان از عنصر پیاده‌روی برای تردد ما بین سبزه‌میدان تا میدان انقلاب استفاده کرد.

با وجود اینکه در طول اجرای این پروژه، اما و اگرهای زیادی خلق شد و در پاره‌ای از اوقات نیز برخی از کسبه و بازاریان نسبت به اجرای آن اعتراض‌هایی مبنی بر کسادی کسب و کارشان داشتند اما پروژه پیاده‌راه سبزه‌میدان به مسیر حرکت خود ادامه داد تا اینکه به بهره‌برداری رسید و از همان روزهای نخستین، شاهد رضایت شهروندان زنجانی از این طرح به هنگام تردد از آن بودیم و کسبه نیز کم‌کم به این باور رسیدند که پیاده‌راه نمی‌تواند کسب و کار آن‌ها را مختل کند.

تجربه نشان داده است که کارکرد طرح‌های مختلف به‌ویژه در حوزه شهری، ابتدا به ساکن با قوت ادامه داشته اما بعد از مدتی و به دلایل مختلف، کارکرد آن کمرنگ‌تر می‌شود و این‌بار نوبت پیاده‌راه سبزه‌میدان بود که کارکرد اصلی خود را که به قول شهردار سابق زنجان برای افزایش تعاملات اجتماعی و با رویکرد انسان‌محوری به اجرا گذاشته شد، از دست داده و محلی برای جولان ماشین‌ها، موتورسیکلت‌ها و دوچرخه‌سواران باشد و این یعنی تصرف دوباره پیاده‌راه توسط خودروها و از دست رفتن کارکرد انسان‌محوری این طرح.

تردد خودرو در پیاده‌راه فقط برای تخلیه بار

این روزها پیاده‌روی در پیاده‌راه سبزه‌میدان نیاز به هوش و حواس زیادی دارد تا خودروهایی که با سرعت از این معبر عبور می‌کنند، قصد جانت را نداشته باشند. وقتی غرق در احوالات خود هستی و به آرامی از دل این محور عبور می‌کنی، ناگهان صدای بوق موتورسیکلت، تو را از احوالاتت بیرون آورده و برای حفظ جانت مجبور می‌شوی پا به فرار بگذاری و در این هنگام این سئوال در ذهنت متبادر می‌شود که مگر قرار نبود پیاده‌راه سبزه‌میدان برای عابران باشد، نه محلی برای جولان دوباره وسایط نقلیه.

شاید اگر به سراغ هر مسئولی در این زمینه برویم، پاسخ مشابه به آنچه که فرماندار شهرستان زنجان داده است، مواجه شویم. رضا عسگری که این روزها بیشترین دغدغه و دل‌مشغولی‌اش بالا رفتن آمار مبتلایان به بیماری کرونا در این شهرستان است، در برهه‌ای و در پاسخ به یکی از رسانه‌های استان در این خصوص اظهار کرده بود که «تنها مجوزی که برای پیاده‌راه سبزه‌میدان صادر شده، برای تخلیه و بارگیری است» اما شواهد حاکی از آن است که بسیار از خودروهایی که امروز در این مکان تردد می‌کنند، سبک‌بار هستند.

بروز خطر برای عابران به واسطه تردد خودروها و لزوم مدیریت شهرداری زنجان در این خصوص، یکی دیگر از نکاتی بود که فرماندار شهرستان زنجان در پاسخ به سئوال یکی از رسانه داده و با تاکید بر این موضوع که به هیچ عنوان اجازه تردد به وسایط نقلیه – به جز برای بارگیری – در این محل داده نشده است، یادآور می‌شود: «برای وسایط نقلیه، محدودیت زمانی جهت تردد از این معبر در نظر گرفته شده است، به همین خاطر عابران پیاده نیز باید از زمان عبور و مرور وسایط نقلیه مطلع باشند».

پارک در پیاده‌راه ممنوع؛ تردد فقط با کارت

برای اینکه هر پروژه و طرحی بتواند کارکرد خود را داشته و به این کارکردها تداوم ببخشد، باید ضمانت اجرایی در مواقعی که از این کارکردها عدول می‌شود اتخاذ شود و این موضوعی است که به گفته شهردار زنجان برای پیاده‌راه سبزه‌میدان وجود نداشته و حبیب‌الله ملایی‌یگانه برای اینکه پاسخ قانع‌کننده‌ای برای این مهم داشته باشد، به یکی از رسانه گفته بود که «با وجود اینکه این معبر با عنوان پیاده‌راه زیر بار رفته است اما ابزاری برای ممانعت از تردد وسایط نقلیه‌ای چون موتورسیکلت و دوچرخه در این مکان نداریم».

شهردار زنجان در همین رابطه با تاکید بر اینکه «بی‌تردید اگر قرار باشد برخوردی در این زمینه صورت گیرد، این برخوردها باید بر اساس ضوابطی باشد»، در تکمیل صحبت‌های خود می‌افزاید: «ممانعت از تردد وسایط نقلیه در پیاده‌راه سبزه‌میدان را می‌توان با اختصاص راه‌بند برای اتومبیل‌ها اعمال کرد، این در حالی است که موضوع راه‌بند برای جلوگیری از ورود موتورسیکلت و دوچرخه به پیاده‌راه سبزه‌میدان کافی نیست»، به نظر می‌رسد این صحبت شهردار زنجان به این معنی است که نمی‌توان در این خصوص کاری کرد.

وقتی به این بخش از صحبت‌های شهردار زنجان مبنی بر اینکه «کارت تردد برای خودروهایی که ضرورت کمتری برای تردد در پیاده‌راه سبزه‌میدان دارند، صادر نشده و این کارت نه برای پارک کردن، بلکه فقط برای تردد است»، فکر می‌کنم، با آنچه که امروز در پیاده‌راه سبزه‌میدان شاهدش هستیم کاملا منافات دارد؛ چرا که این روزها پیاده‌راه سبزه‌میدان تبدیل به مکانی برای پارک خودروهایی شده است که به نظر می‌رسد هیچ ضرورتی برای تردد خودروها در این مکان وجود ندارد.

اضطرار؛ درد این روزهای کارکرد پیاده‌راه سبزه‌میدان

وقتی این همه شلوغی و تردد خودرو گریبان پیاده‌راهی را که در ابتدا محلی برای رسیدن به آرامش روزهای گذشته بود، می‌بینیم، همه این‌ها ایجاب می‌کند که کسی را برای پیدا کردن پاسخ سئوال‌های‌مان بیابیم و در این بین کسی را بهتر از رئیس شورای اسلامی شهر زنجان پیدا نکردیم؛ چرا که وی نیز با اعتقاد بر اینکه کارکرد پیاده‌راه سبزه‌میدان سر جای خود باقی است، به ایسنا می‌گوید: آنچه که امروز باعث طرح این سئوالات شده، این است که ماهیت پیاده‌راه سبزه‌میدان دچار اضطرار شده است.

عباس راشاد با بیان اینکه وقتی پیاده‌راه سبزه‌میدان برای تردد خودروها بسته شده است، قطعا باید تصمیمی اتخاذ کنیم که قادر باشیم ترافیک شهر را در این منطقه کنترل کنیم، تصریح می‌کند: بی‌تردید پیاده‌راه سبزه‌میدان بعد از دو سال بهره‌برداری، کارکرد خود را از دست نداده اما امروز به دلیل شرایطی که یکی از آن‌ها اجرای طرح سبزه‌میدان است، این کارکرد دچار اضطرار شده است، به همین خاطر در مقاطع خاصی اجازه تردد خودرو در این محور داده می‌شود تا اجرای پروژه سبزه‌میدان نیز مختل نشود.

وی با تاکید بر اینکه مهم‌ترین نکته این است که اگر قرار باشد در مقاطعی شاهد تردد خودرو در پیاده‌راه سبزه‌میدان باشیم، این موضوع باید به اطلاع عموم مردم برسد تا شهروندان در جریان امور قرار گرفته و برای تردد در این مکان برنامه‌ریزی کنند، خاطرنشان می‌کند: همه تلاش مسئولان حوزه شهری، ارائه خدمات برای ایجاد آرامش در بین شهروندان است، به همین خاطر در شرایط کنونی و برای اینکه شهروندان از این خدمات بیشتر بهره ببرند، باید مجموعه شهرداری را همراهی کنند.

پیاده‌راه سبزه‌میدان؛ بهانه‌ای برای پیاده راه رفتن

همه ما به این موضوع واقفیم که در زندگی امروزی که بیشتر بوی صنعت و ماشین می‌دهد، باید مکانی برای بازگشت به روزهایی که زندگی انسان سیر طبیعی‌تری داشت، وجود داشته باشد و پیاده‌راه یکی از زیرساخت‌هایی است که می‌تواند چنین شرایطی را برای شهروندان فراهم کند. این روزها که حال همه ما دودی است، نیاز به راه رفتن در فضایی بدون حضور خودرو هستیم تا کمی با خود خلوت کرده و روابط اجتماعی‌مان را تقویت کنیم، روابطی که رفته‌رفته به سردی گراییده است.

این روزها مسئولان حوزه شهری زنجان – به گفته خودشان – در تلاش هستند تا پروژه سبزه‌میدان را که یکی از دیرینه‌ترین انتظارات مردم زنجان است به انتها برسانند و شاید بخواهند برای تحقق این امر، در مقطعی برخی از زیرساخت‌ها را از جمله پیاده‌راه سبزه‌میدان قربانی کنند اما مسئولان حوزه شهری استان نیز نباید این نکته مهم را از یاد ببرند که پروژه‌های طراحی شده به‌ویژه در حوزه شهری نباید قائم به فرد بوده و با کنار رفتن مدیری – به هر دلیلی – کارکرد آن نیز دستخوش تغییر شود.

به نظر می‌رسد این روزها که اعتبارات به صورت قطره‌چکانی وارد عرصه اجرا می‌شود، مسئولان باید پروژه‌ها را بر اساس یک معیار که آن‌هم بهره‌مندی مردم از آن برای مدت زمان طولانی است، عملیاتی کرده و کارکرد پروژه‌ها را با تغییر مدیریت‌ها، تغییر ندهند. حالا که کارکرد پیاده‌راه سبزه‌میدان به خاطر بزرگ‌ترین پروژه این منطقه دچار اضطرار شده است، مردم زنجان منتظرند تا با اتمام این پروژه، دوباره شاهد بازگشت آرامش به پیاده‌راه سبزه‌میدان باشند، پیاده‌راهی که این روزها برای پیاده، راه نیست.

ایسنا

انتهای پیام