کد خبر: 533
1397/02/23 - 19:46
ماهاتیر باز میگردد و هاشمی نیست تا ببیندحیرت یا حسرت؟
نخستوزیر پیشین و معمار توسعۀ مالزی، گروههای اپوزیسیون را در انتخابات پارلمانی این کشور به پیروزی رساند.
به گزارش عصر ایران دکتر «ماهاتیر محمد» نخستوزیر سالهای دور مالزی در حالی به قدرت بازمیگردد که اکنون 92 ساله شده و در این سن توانسته با کسب اکثریت آرا بر «نجیب رزاق» نخستوزیر کنونی پیروز شود.
رقیب او که 40 سال از ماهاتیر محمد کوچکتر است و از سال ۲۰۰۹ نخستگوزیر این کشور آسیای جنوبشرقی است در آستانۀ انتخابات به سوءاستفاده از قدرت و فساد مالی متهم شد هر چند که همواره این اتهامات را رد میکند.
ماهاتیر که بیش از ۲۰ سال (تا سال ۲۰۰۳) هدایت دولت مالزی را بر عهده داشت در این انتخابات با راهبری جریان اپوزیسیون بهنام «اتحاد امید» توانست بر جریان حاکم پیروز شود و در 92 سالگی به صحنه بازگردد.
این جریان که ۱۱۹ کرسی از مجموع ۲۲۲ کرسی پارلمان را به دست آورده حال با این تعداد، میتواند کابینه آینده را تشکیل دهد.
حزب حاکم در حالی تنها ۷۹ کرسی را به دست آورده که در انتخابات دوره پیشین (۲۰۱۳) ۱۳۳ کرسی را از آن خود کرده بود.
بازگشت ماهاتیر محمد به قدرت برای ایرانیان میتواند یادآور کاندیداتوری اکبر هاشمی رفسنجانی در سالهای 1384 و 1392 خورشیدی باشد. هاشمی هم خود را معمار توسعه ایران پس از جنگ هشتساله میدانست و از این رو از او با عنوان سردار سازندگی یاد میشد. البته مادام که برادرش ریاست سازمان صدا و سیما را برعهده داشت. او در سال 84 و در مرحله اول انتخابات ریاستجمهوری نفر نخست شد اما در مرحلۀ دوم محمود احمدینژاد گوی سبقت را ربود.
در سال 92 اما داستان متفاوتی رقم خورد زیرا شورای نگهبان صلاحیت یکی از نزدیکترین چهرهها به بنیانگذار جمهوری اسلامی از آغاز انقلاب تا واپسین دم حیات امام خمینی را احراز نکرد و مجال شرکت در انتخابات را از رئیسجمهوری اسبق ایران که در همان زمان ریاست عالیترین نهاد مشورتی را هم بر عهده داشت ستاند. با این حال با حمایت از حسن روحانی او را به قدرت رساند اما آن حمایت بود و ماهاتیر با هدایت و حضور علنی و رسمی بازمیگردد و خود سکان را در دست میگیرد.
در مالزی انتخابات سازوکار دیگری دارد و بر پایه کرسیهای پارلمانی ماهاتیر محمد میتواند بار دیگر به قدرت اجرایی هم بازگردد در حالی که در سالهای گذشته به خاطرهنویسی روی آورده بود و مدتهاست روزنامۀ اطلاعات در ایران نیز کتاب خاطرات او را به صورت پاورقی منتشر میکند. ستونی که هنوز هم ادامه دارد و همین شمارۀ امروز اطلاعات را هم بخوانید با این ستون روبهرو می شوید. معمولاً وقتی سیاستمداری رو به خاطرهنویسی میآورد که بازنشسته شده باشد یا فاصلۀ زمانی را حفظ میکند مانند کاری که مرحوم هاشمی انجام میداد و خاطرات او با فاصلۀ زمانی منتشر شد و پس از درگذشت نیز ادامه دارد. از نوع خاطرهنویسی ماهاتیر اما برنمیآمد که سودای بازگشت داشته باشد.
باری، هاشمی رفسنجانی دیگر در این دنیا نیست تا ببیند ماهاتیر محمدی که 8 سال هم از او بزرگتر بود به صحنه بازگشته است.
نیست تا ببیند در برابر ماهاتیر محمد سد نگذاشتند تا نتواند مسیر بازگشت به قدرت را طی کند و بار دیگر خود بر سریر بنشیند.
نیست تا ببیند مالزی حزب و سازوکارپارلمانی دارد و هر که اکثریت کرسیها را بهدست آورد به صورت طبیعی دولت تشکیل میدهد حال آن که در ایران اگر اکثریت پارلمان را هم به دست آوری تنها ریاست مجلس به اکثریت میرسد نه دولت.
همچنین نیست تا به شماتتکنندگان بازگشتهای مکرر خود بگوید ماهاتیر محمد را چه میگویید؟ شخصیتهایی چون هاشمی در ایران یا ماهاتیر در مالزی که به تقدم توسعۀ اقتصادی بر توسعۀ سیاسی باور داشتند و دارند بر این باور بودند و هستند که پیشبُرد روند توسعه در ابتدا باید شخصمحور باشد.
بازگشت ماهاتیر محمد از این واقعیت هم حکایت میکند که در بسیاری از جوامع همچنان این دیدگاه هوادار دارد که سیاستمداران محوری و اجرایی باید در صحنه بمانند حتی در حکومتهایی که بر خلاف مالزی عنوان «جمهوری» هم دارند.
چندی پیش نیکولا سارکوزی رئیسجمهوری پیشین فرانسه گفته بود پوتین که 20 سال است کرملین را در اختیار دارد در مواجهه با رهبران اروپایی که تغییر میکنند ذهنیت آشناتری دارد و رجب طیب اردوغان را هم از آسیا مثال زده بود.
در سال 1375 و چند ماه قبل از اتمام دورۀ دوم ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی برخی از حامیان و نزدیکان و نه خود رئیسجمهوری فقید، خواستار تمدید دوره با اصلاح قانون اساسی شدند تا پروژههای سازندگی ادامه یابد.
عطاءالله مهاجرانی، عبدالله نوری و آیتالله سیدجلالالدین طاهری امام جمعۀ فقید اصفهان در این شمار بودند ولی خود آیتالله که در آن زمان به سردار سازندگی شهرت داشت مخالفت کرد و البته دید نه جناح چپ که از میرحسین موسوی و بعدتر سید محمد خاتمی دعوت کرده بود و نه جناح راست که پیروزی و ریاست جمهوری علی اکبر ناطق نوری را قطعی میدانست از این ایده حمایت نکردهاند.
هاشمی رفسنجانی اگر همچنان در قید حیات میبود به احتمال زیاد بهعنوان میهمان ویژه به مراسم تحویل قدرت به ماهاتیر محمد یا جریان منتسب به او دعوت میشد هر چند که میتوان حدس زد عطاءالله مهاجرانی که از جانب ماهاتیر محمد به همکاری در یک نهاد بینالمللی دعوت شده بود حضور یابد.
بازگشت ماهاتیر محمد به قدرت در مالزی و استمرار سیاستهای دنگ شائو پینگ در چین اما در حالی اتفاق افتاده که توسعۀ مد نظر هاشمی رفسنجانی در ایران در سال 1374 و با توقف سیاستهای تعدیل در پی بحرانهای اجتماعی ادامه نیافت و دو سال بعد رئیسجمهور بعدی هم توسعه سیاسی را مقدم دانست.
وقتی پروژۀ توسعه سیاسی در دولت اصلاحات هم با مانع و مشکل روبهرو شد رو به اصلاحات اقتصادی آورد ولی او هم سیاستهای تعدیل را ادامه نداد و وقتی احمدینژاد بر سر کار آمد مسیر را به کل تغییر داد و آن قدر فاصله افتاد که در سال 92 هم روحانی وارث سیاست های دیگری بود و سیاست خارجی برای او اولویت داشت.
کوتاه این که بازگشت ماهاتیر به عرصۀ تصمیمگذاری کلان در مالزی در 92 سالگی چه در قالب خودش و چه به لحاظ فکری و هماندیشان او اگر برای دیگران مایۀ «حیرت» باشد، برای هاشمی اما اگر بود شاید اسباب «حسرت» میشد...
اقدام کننده: روزنامه صدای زنجان
sedayezanjannews.ir/nx533