پایگاه خبری صدای زنجان- نزدیک به یک هفته از شهادت دو محیط‌بان زنجانی در جریان تعقیب و گریز دو فردی که تاکنون از آن‌ها به‌عنوان شکارچی غیر مجاز یاد می‌شود، گذشته است و سوالات بی‌پاسخ و زوایای پنهان این موضوع هم‌چنان ادامه دارد.

حوالی ساعت 20:30 دوشنبه 16 فروردین‌ماه نیروهای محیط زیست مستقر در منطقه حفاظت شده «فیله‌خاصه» زنجان متوجه حضور دو نفر می‌شوند که گفته می‌شود شکارچی غیر مجاز بودند. محیط‌بانان جهت برخورد قانونی با متخلفین وارد عمل شدند اما ان دو نفر با یک نیسان وانت اقدام به فرار کرده و وارد جاده آسفالته می‌شوند.

محیط‌بانان با خودروی سازمانی به تعقیب شکارچیان پرداخته و از مرکز استان تقاضای نیروی کمکی و انسداد جاده را می‌کنند. نیروهای کمکی به منطقه اعزام و جاده را مسدود می‌کنند اما شکارچیان چند کیلومتر جلوتر وارد یک محور فرعی خاکی می‌شوند.

شکارچیان پس از خروج از جاده، در محور فرعی و خلوت با اسلحه جنگی کلاشینکف خودروی محیط زیست را به گلوله بسته و هر دو را به شهادت می‌رسانند.

سایر نیروهای محیط زیست پس از مدتی انتظار در جاده با تلفن همراه دو محیط‌بانی که در تعقیب شکارچیان بوده‌اند تماس می‌گیرند اما کسی پاسخگو نبوده است.

تصور می‌کردیم شکارچیان، محیط‌بانان را به گروگان گرفته‌اند

حسین آبسالان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان به صدای زنجان می‌گوید: ما تصور کردیم شکارچیان محیط‌بانان را خلع سلاح کرده و گروگان گرفته‌اند.

آبسالان با اشاره به اینکه از دقایق ابتدایی 10 اکیپ اعم از نیروهای یگان حفاظت شهرستان‌های زنجان، خدابنده و ماهنشان و ایجرود در جستجوی محیط‌بانان بودند، عنوان می‌کند: شب حادثه طی تماسی با مسئولان مربوطه هماهنگ‌های لازم برای بکارگیری هلی‌کوپترها و پهپادهای ارگان‌های ذی‌ربط را انجام دادیم تا اگر قبل از صبح موفق به یافتن محیط‌بانان نشدیم به محض روشنایی اقدام به جستجوی منطقه با بالگرد و پهپاد کنیم.

شناسایی نخستین سرنخ

سحرگاه 17 فروردین‌ماه نیروهای محیط زیست موفق می‌شوندند از طریق جی.پی.اس موبایل یکی از محیط‌بانان شهید، خودروی محیط زیست را در جاده فرعی مشاهده کنند.

زعفر افشاری، از محیط‌بانان حاضر در محل به صدای زنجان می‌گوید: هنگامی‌که به خودرو نزدیک شدیم متوجه پیکر بی‌جان دو محیط‌بان و حضور یک فرد مشکوک در محل حادثه شده و بلافاصله وی را که از شکارچیان منطقه است دستگیر و به پلیس آگاهی تحویل دادیم.

فرد مظنون در بازجویی‌ها ادعا می‌کند که در قتل محیط‌بانان نقشی نداشته اما از طرف قاتلان برای پاک‌کردن آثار جرم به محل حادثه فرستاده شده است. این شخص که از شکارچیان دارای مجوز منطقه است به هنگام دستگیری، تمامی مدارک قاتلان و محیط بانان شهید را در دست داشته و لباس‌ها و کفش‌‌هایش آغشته به خون بوده است.

پلیس زنجان پس از شناسایی محل متهمان که از سوی این شخص معرفی شده بودند، آن‌ها را دستگیر می‌کند که چند ساعت پس از انتقال به محل پلیس آگاهی، ان دو به درگیری مسلحانه و قتل محیط‌بانان اعتراف می‌کنند.

پدر شهید هاشمی از همکاران بازنشسته‌مان بودند که در اکیپ اعزامی به منطقه حضور داشتند

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان در واکنش به منتقدان نسبت به عملکرد ضعیف نیروهای امدادی و حفاظتی از جمله اداره کل حفاظت محیط زیست در شناسایی محل درگیری، محیط‌بانان و شکارچیان متخلف که معتقدند اقدامات آن‌چنان ضعیف بود که پدر یکی از محیط‌بانان نخستین کسی بود که با جی.پی.اس موبایل فرزندش توانسته بود جسد هر دو محیط بان را پیدا کند، عنوان می‌کند: شهید هاشمی طبق عادت معمولی که داشت هر روز ساعت 6 عصر برای پرسیدن احوال مادرش که مریض‌احوال بود به صورت تلفنی با او حرف می‌زد اما آن روز به علت تعقیب و گریز شکارچیان نتوانسته بود با مادرش صحبت کند. از این رو پدر یکی از محیط‌بانان (شهید هاشمی) نیز که نگران فرزندش بود برای حضور در عملیات جستجو به نیروهای حفاظت محیط زیست استان ملحق شده بود. ایشان یکی از نیروهای بازنشسته یگان حفاظت محیط زیست استان هستند که پس از نگرانی به عدم پاسخگویی پسرش به تماس‌های مکرر خانواده از ما خواست که در عملیات حضور یابد.

مدیرکل اجازه خرید ابتدایی‌ترین تجهیزات برای یگان حفاظت را نداد!

یک منبع آگاه در اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان نیز در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به بی‌توجهی مسئولان (کشوری) در مجهزکردن خودروهای محیط‌بانان به دوربین جهت ثبت و ضبط تمامی ماموریت‌ها، دوربین دید در شب، جلیقه ضد گلوله و سلاح‌های به‌روز و خودروهای مناسب عنوان می‌کند: محیط‌بانان به هنگام گشت‌زنی شبانه نیاز به دوربین دید در شب دارند، خودروها باید مجهز به جی.پی.اس باشند اما در برنامه خرید اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان خرید جی.پی.اس که نیاز به یک الی 2 میلیون تومان پول برای هر خودرو داشت، گنجانده نشد.

گفته می‌شود طی سال اخیر در قراردادها خرید سیستم ردیاب جهت نصب بر خودروهای یگان حفاظت محیط زیست استان که دیگر نیازی به تماس محیط‌بانان در مواقع مشاهده موارد مشکوک و دستگیری متخلفان نباشد، ذکر شده بود اما از قرار معلوم مسئولان مخالفت کرده‌اند.

اما سعید حقیقی، معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان با رد این اظهارات تاکید می‌کند: اصلا چنین قراردادی وجود نداشته و ندارد.

اگر خودروها مجهز به جی.پی.اس بودند شاید الان محیط‌بان‌ها زنده بودند

یکی از کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان هم که نخواست نامی از او منتشر شود معتقد است: اگر جی.پی.اس که حداقل‌ترین تجهیزات برای یگان حفاظت به شمار می‌رود خریداری می‌شد، نیروهای یگان با ردیابی 2 محیط‌بان در سریع‌ترین زمان به یاری همکاران‌شان می‌شتافتند و شکارچیان متخلف هم فرصتی پیدا نمی‌کردند خودرو را به رگبار ببندند. اگر جان نیروها و کار آن‌ها برای مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و اداره کل مهم بود یگان حفاظت را تجهیز می‌کردند.

جی.پی.اس نمی‌تواند از سانحه جلوگیری کند، کاش در آن لحظه به جای 2 نفر 4 نفر سر پست بودند

یکی از محیط‌بانان که نام وی نزد رسانه صدای زنجان محفوظ است برخلاف کسانی که معتقدند اگر خودروهای یگان به جی.پی.اس مجهز می‌بود جستجوی محل هدف در سریع‌ترین زمان ممکن اتفاق می‌افتاد و فرصتی برای جنایت دو شکارچی متخلف فراهم نبود، می‌گوید: مجهز بودن نیروها به جی.پی.اس قطعا نمی‌تواند از سانحه جلوگیری کند اگر به جای 2 نیرو، 4 نیرو در محل حضور داشتند شکارچیان جرات نمی‌کردند دست به این جنایت بزنند. به نظرم کمبود نیرو مهم‌ترین مشکل یگان حفاظت محیط زیست استان زنجان است و سپس نبود جی.پی.اس. 99درصد شکارچیان بومی منطقه‌اند و تمامی‌شان از کمبود نیرو در این بخش اطلاع دارند.

وی اضافه می‌کند: اگر قانون باشد محیط‌بانان باید 10 شبانه‌روز در سر کار خود حاضر باشند نه 15 شبانه‌روز! تعداد نیروهای یگان حفاظت در دو منطقه حفاظت شده «سرخ‌آباد» و «فیله‌خاصه» 13 نفر بود که با شهادت دو نفر از محیط‌بانان به 11 نفر رسیده است. در حالی که تعداد نیروها در هر یک از این مناطق باید 25 نفر باشد.

کمبود شدید در یگان حفاظت محیط زیست زنجان

به گفته مسئولان اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان، 12 نیرو برای منطقه «سرخ‌آباد» با وسعت 122 هزار و «فیله‌خاصه» با وسعت 115 هزار هکتار بکارگیری شده بودند که با شهادت دو تن از محیط‌بانان این تعداد به 10 نفر رسید.

زعفر افشاری، کارشناس یگان حفاظت محیط زیست استان زنجان در این رابطه می‌گوید: طبق استانداردهای جهانی باید برای هر 5 هزار هکتار یک نیروی حفاظتی بکارگیری شود در حالی که در مناطق تحت حفاظت محیط زیست استان زنجان به ازای هر 20هزار هکتار یک نیرو بکار گرفته می‌شود.

کمبود نیرو

محیط‌بانان زنجانی از مسئولان استانی و کشوری درخواست دارند تا با توجه به حساسیت کاری نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی نسبت به جذب و استخدام نیرو و نوسازی تجهیزات خودرویی و خرید تجهیزاتی نظیر GPS در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام کنند.

به گفته سعید حقیقی، معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان در حال حاضر 44 محیط‌بان در کل استان زنجان در قالب نیروی یگان حفاظت محیط زیست مشغول به کار هستند.

حقیقی تعداد محیط‌بانان فعال استان زنجان را 44 نفر اعلام کرده و می‌گوید: طبق مجوز داده شده، 10 نفر در یگان حفاظت محیط زیست استان زنجان جذب خواهند شد.

چرا دیر مجوز دادید؟

در شرایطی که مسئولان مربوطه از صدور مجوز برای جذب 10 محیط‌بان در زنجان خبر می‌دهند برخی از منتقدان می‌گویند موضوع کمبود نیرو در یگان حفاظت محیط زیست بارها از سوی مسئولان استان زنجان اعلام شده اما چرا مسئولان کشوری پس از تقدیم 2 شهید تازه یادشان افتاد که مجوز جذب نیرو را به این مجموعه بدهند؟

ناوگان فرسوده

یکی از محیط‌بانان نیز خودروهای فعلی یگان حفاظت محیط زیست استان زنجان یعنی همان «پیکاپ» را مناسب گشت‌زنی دانسته و می‌گوید: این خودرو مناسب گشت‌زنی در دشت است، اما این خودروها 5 تا 20 سال است که مورد استفاده قرار گرفته‌اند و دیگر مستهلک شده‌اند.

بر اساس لایحه حمایت از محیط‌بانان سازمان حفاظت محیط زیست موظف شده است که نسبت به بیمه محیط‌بانان و خانواده آنان اقدام کند. در این راستا حتی، پرونده‌های محیط‌بانان در بخش‌های مستقلی در دادسراهای عمومی و نظامی بررسی شود همچنین همیاران محیط زیست که در جریان عملیات و ماموریت‌ها دچار حادثه می‌شوند، مورد حمایت مالی و بیمه‌ای قرار می‌گیرند.

اما زعفر افشاری، کارشناس یگان حفاظت محیط زیست استان زنجان می‌گوید: ما سال‌هاست شاهد فداکاری‌ها و ایثارگری‌های  محیط‌بانان به عنوان حافظان گمنام انفال هستیم، این قشر کم‌ترین حقوق دریافتی ماهیانه و کم‌ترین امکانات گشت و شبانه‌روزی دارند. عاجزانه از مسئولان کشوری درخواست داریم تا با  کمی توجه و اندکی حمایت از محیط‌بانان که در کل کشور تنها ۳۵۰۰ نفر می‌باشند و کل طبیعت ایران را تحت پوشش قرار داده‌اند با اقداماتی بسیار فوری مانند استخدام کردن نیروهای جدید و به حد استاندارد رساندن حفاظت از این مناطق، افزایش حقوق و پرداخت سختی کار و نیز بازنشستگی تحت عنوان سختی کار این عزیزان مطابق با قوانین، قرار دادن امکانات مانند خودرو، موتورسیکلت و سایر امکانات آن هم برای خدمت و تلاش بیشتر و حمایت کامل قضایی از عزیزان انجام دهند.

قانون به‌کارگیری سلاح محیط‌بانان باید اصلاح شود                   

سال گذشته قانونی مبنی بر به کارگیری سلاح محیط بانان همچون ماموران پلیس تصویب و بعد از تایید شورای نگهبان به سراسر کشور ابلاغ شد که محیط‌بانان در این قانون، حمایت بیمه‌ای و قضایی شدند.

در این قانون، محیط‌بانان تنها زمانی که جان‌شان یا جان همکارشان در خطر باشد اجازه استفاده از سلاح را داشتند، اما خلاء این قانون این است که وقتی محیط بان در منطقه حفاظت شده افرادی را سوار بر خودرو یا موتور با سلاح گرم ببیند، شکار زده باشند یا نزده باشند تا زمانی که به سمت محیط بانان هدف گیری و شلیک نکنند محیط بان اجازه شلیک ندارد و شکارچی غیرمجاز حتی اگر شکار هم کرده باشد می‌تواند به راحتی با سلاح گرم در منطقه تردد کند.

یک منبع آگاه در اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان نیز بر لزوم بازنگری و اصلاح قوانین مربوط به استفاده از تجهیزات نظیر سلاح توسط محیط‌بانان تاکید کرده و می‌گوید: قوانین موجود در رابطه با نحوه استفاده از سلاح برای محیط‌بان هیچ تناسبی با شرایط کاری‌شان ندارد. برخی‌ها مواجهه محیط‌بان با شکارچیان همانند مواجهه نیروهای نظامی با اراذل و اوباش داخل شهر تلقی می‌کنند در حالی که محیط‌بان در گشت‌زنی در مناطق تحت حفاظت حفاظت محیط زیست در حالت جنگی قرار دارد. آنهایی که در رابطه با استفاده از سلاح توسط محیط بان قانون را وضع کرده‌اند اصلا در شرایط محیط بان ها قرار نگرفته‌اند، حالا ممکن است بگویند از نزدیک با این گروه و نحوه فعالیت آنها آشنا شده و سپس به وضع قوانین مربوطه اقدام کرده‌اند.

به گفته جمشید محبت‌خانی، فرمانده یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست، طبق این قانون، حالت پدافندی برای محیط بانان تصویب شده، اما ما باید به این فکر باشیم که محیط بانان تنها منتظر عمل طرف مقابل نباشند که عکس العمل نشان دهند، چون امکان دارد شکارچی در همان ابتدا سر محیط بان را نشانه بگیرد و محیط بان کشته شود و در این جا دیگر عکس العملی برای محیط بان وجود ندارد، چون جان خود را از دست داده است. پس در این رابطه باید یک ماده قانونی به این موضوع اضافه شود مانند زمانی که فردی مسلح در حال فرار باشد پلیس دستور ایست می‌دهد و اگر فرد مسلح متوفق نشد، پلیس اجازه شلیک از کمر به پایین فرد مسلح را دارد و می‌تواند تیر هوایی بزند.

محبت خانی تصریح کرد: در رابطه با قانون بکارگیری سلاح محیط بانان ما باید به گونه‌ای قانون را اصلاح کنیم که اگر فردی با اسلحه به صورت غیرمجاز داخل منطقه حفاظت شده است محیط بان بتواند دستور ایست دهد و اگر فرد متوقف نشد شلیک هوایی و مانند پلیس رفتار کند.

در رابطه با اصلاحیه قانون، مجلس هم اعلام آمادگی کرده و ما به دنبال اصلاح قانون بکارگیری سلاح محیط بانان هستیم تا این نیرو‌های خدوم و زحمتکش با ایمنی بتوانند حافظ طبیعت کشور باشند.

شکارچی از ما نمی‌ترسد ما از شکارچی می‌ترسیم!

محیط‌بانان زنجانی می‌گویند: درست است که قانون به کارگیری سلاح، محیط‌بان را از استفاده از سلاح منع نمی‌کند اما می‌گوید بعد از استفاده از سلاح (زخمی یا کشته شدن شکارچی یا شکارچیان) باید نسبت به اثبات اینکه آیا فرد مقابل (شکارچی) می‌خواسته دست به سلاح ببرد که منجر به عکس‌العمل محیط بان شده اقدام کند! محیط بان در مقابل این قانون بلاتکلیف است اگر دست به سلاح ببرد باید اثبات کند! ما نمی‌دانیم پس از استفاده از سلاح دنبال مباحث حقوقی در مراجع ذی صلاح باشیم یا به کارمان یعنی محیط‌بانی مشغول باشیم. در حال حاضر با این قانونی که هست (قانون بکارگیری سلاح) شکارچی از ما نمی‌ترسد ما از شکارچی می‌ترسیم که گلوله‌مان به او اثبات نکند زیرا نمی‌خواهیم خود و خانواده‌مان را درگیر کنیم!

محیط‌بان‌های زنجانی با اشاره به سابقه همکاران شهیدشان معتقدند که آنچه مانع استفاده از سلاح توسط این دو محیط‌بان مقابل شکارچیان شده است فقط عواقب در نظر گرفته شده پس از قانون مذکور بوده است!

خواهان حمایت واقعی از محیط‌بانان هستیم

حسین آبسالان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان نیز با بیان اینکه دولت‌ها با کمی توجه به این عزیزان باعث نجات طبیعت که اقتصاد، امنیت و آرامش را به دنبال دارد‏ می‌شوند، ابراز امیدواری می‌کند تا با تصویب چندین لایحه و طرح و نیز چندین آیین نامه،  آنهم برای افزایش انگیزه خدمت در این عزیزان و دلگرمی دادن به این جان برکفان به  منظور حفظ طبیعت اقدامات لازم انجام گیرد که در این صورت آیندگان نیز قضاوت خوبی در این باره خواهند داشت.

**موضوع بازنشستگی محیط‌بانان با 25 سال سابقه را در کنار سایر قوانین حمایتی پیگیری خواهیم کرد

حجت‌الاسلام مهدی باقری، نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس نیز با اشاره به وضعیت استخدامی محیط‌بانان می‌گوید: وضعیت استخدامی برخی محیط‌بانان به هیچ عنوان مناسب نبوده و تحت عنوان نیروهای طرحی مشغول به کارند. تعداد این نیروها در کل کشور 500 نفر است که تصور می‌کنم در استان زنجان 20 محیط‌بان تحت عنوان نیروی طرحی مشغول به کار باشند. تمامی تلاشمان را برای استخدام رسمی این نیروها انجام خواهیم داد.

باقری در خصوص مطالبات محیط‌بانان در خصوص مباحث بازنشستگی و قرار گرفتن در ردیف مشاغل سخت تصریح می‌کند: مباحث بازنشستگی محیط‌بانان و لحاظ کردن سختی کار برای این نیروها را با جدیت پیگیری می‌کنیم، معتقدیم حداقل زمان بازنشستگی برای محیط‌بانان باید 25 سال در نظر گرفته شود، در کنار این موضوع سایر قوانین حمایتی را نیز در دستور کار قرار داده‌ایم که قطعا با قرار گرفتن سازمان متبوع و یگان حفاظت محیط زیست در کنار ما این مهم به نتیجه خواهد رسید.

به گزارش صدای زنجان، محیط‌بان شهید میکائیل هاشمی، با 20 سال سابقه، متولد 1358 دارای یک فرزند هفت‌ساله بوده و همسرش نیز باردار است. محیط‌بان شهید مهدی مجلل نیز متولد 1366، دارای 7 سال سابقه و مجرد بوده است./ 941

انتهای پیام/