آرزو بهرامی: هنر بسیار فرد محور شده است، یعنی اگر من نویسنده همین امروز قلم را کنار بگذارم و دیگر ننویسم کسی سراغی از من نخواهد گرفت
پایگاه خبری صدای زنجان-
«آرزو بهرامی» یکی از نمایشنامهنویسان و بازیگران استان زنجان است که دورههای
داستاننویسی را با استاد رماننویس «حسین فتاحی» و حضور در جلسات و دورهمیهای
داستاننویسی حوزه هنری زنجان و انجمن ادبی اشراق شروع کرده است. سپس به سمت نمایشنامه
و فیلمنامهنویسی گرایش پیدا کرده است و دورههای متعددی را در این زمینه گذرانده
است. او به تازگی با نمایشنامه «ور» رتبه دوم جشنواره نمایشنامهنویسی «مجید واحدیزاده»
را از آن خود کرده است.
او در خصوص این جشنواره میگوید:
سه سال پس از درگذشت ناگهانی هنرمند فقید «مجید واحدیزاده» و برگزاری دو دوره
مسابقه نمایشنامهنویسی بهصورت استانی، سومین دوره مسابقه نمایشنامهنویسی زندهیاد
«مجید واحدی زاده» بهصورت منطقهای بین هنرمندان و نویسندگان استانهای شمال غرب
کشور شامل استانهای آذربایجانغربی، آذربایجانشرقی، زنجان، اردبیل و گیلان
برگزار شد. در این مسابقه در بخش آزاد ۶۰ اثر از ۴۳ نویسنده و در بخش نوقلمان ۶ اثر
حضور داشتند که نمایشنامه من توانست مقام دوم را در بخش نویسندگان بخش آزاد کسب
کند.
نمایشنامه «ور» با تم دروغ به
اثرات ماندگار دروغ در زندگی شخصیتها و تاوانی میپردازد
این نمایشنامهنویس در خصوص
نمایشنامه «ور» ادامه میدهد: نمایشنامه «ور» با تم دروغ به اثرات ماندگار دروغ در
زندگی شخصیتها و تاوانی میپردازد که هر کس با گفتن دروغ، مشارکت یا سکوت در
برابر آن، خواهد داشت. میلاد و میعاد دو برادر هستند که میلاد سرپرستی برادر کوچکش
میعاد را پس از مرگ پدر و مادر بر عهده گرفته است. قبل از رسیدن میعاد به 18 سالگی،
میلاد در جریان حادثهای کارمند شرکتش را به قتل میرساند و در حالی که شاهدی جز میعاد
در این ماجرا وجود ندارد از او میخواهد قتل را به گردن بگیرد. حالا پس از گذشت
سالها و خاتمه دادن ماجرا با کسب رضایت از خانواده مقتول، میعاد قصد ازدواج دارد
و شرط دختر مورد علاقه او برای پذیرش تقاضای ازدواج، افشای حقیقت پنهان شده در این
راز خانوادگی است. به همین منظور میعاد به همراه دختر به منزل برادرش میرود و در
این بین برخوردها و اتفاقاتی رخ میدهد که ابعاد جدیدی از ماجرا را برای تمام شخصیتها
به خصوص همسر میلاد یعنی مستوره که شخصیت محوری داستان است روشن میسازد...
«ور»؛ سوگند مقدس در هنگام
دادرسی
وی در این رابطه ادامه میدهد:
نام اثر بر گرفته از آیینی در ایران باستان به نام آیین «ور» که نوعی سوگند مقدس
بوده است و در هنگام دادرسی در صورت اثبات نشدن جرم به کار میرفته است. با رسومی
خاص و در حضور موبدان متهم را وادار میکردند در درون آتش یا آب برود یا این که یکی
از اندام خود را با وسیلهای آتشین و تفتیده مماس کند و بیگناهی خود را به اثبات
برساند. در حین اجرای این مراسم اگر آتش یا آب به متهم آسیبی نمیرساند، بیگناهی
او ثابت میشد. نمونه این آیین در ادبیات کهن همان داستان گذر سیاوش از آتش است.
در این نمایشنامه دختر مورد
علاقه میعاد که باستانشناس است از میعاد میخواهد طبق آیین ور درستی و راستگویی
خود را به اثبات برساند با این تفاوت که به جای گذر از آتش یا نوشیدن جام زهر، جرات
فاشکردن راز و گفتن حقیقت آزمونی است که میعاد باید از آن سربلند بیرون بیاید.
متون کهن و ادبیات کلاسیک ما
منبع بسیار غنی و الهام بخش برای نگارش آثار تازه و اقتباسی است
به گفته بهرامی، متون کهن و
ادبیات کلاسیک ما منبع بسیار غنی و الهامبخش برای نگارش آثار تازه و اقتباسی است
به شرطی که با نگاهی نو و رویکردی امروزه و جهانشمول به واکاوی این محتوای غنی
بپردازیم و بتوانیم گنج بزرگ ادب و فرهنگ و هنر و پیام نهفته در این آثار را از دل
آنها کشف و با بیانی نو به مخاطب امروز عرضه کنیم. هر چند که نمایشنامه
ور یک اثر کاملا تالیفی است و هیچ اقتباسی رد آن صورت نگرفته است.
به شخصه تاکنون شاهد حمایت و پیگیری
خاصی حتی در حد طلب آثار برای خوانش از سوی ارگانهای مرتبط نبودهام
وی در خصوص حمایتهای صورت
گرفته از هنرمندان این عرصه تصریح میکند:
اگر منظور از حمایت این باشد که اداره ارشاد یا انجمن یا ارگان خاصی در پی اجرای
متونی باشد که در جشنوارههای استانی، منطقهای یا ملی مقام آوردهاند، به شخصه
تاکنون شاهد پیگیری خاصی حتی در حد طلب آثار برای خوانش نبودهام. البته آقای نعمتی
در حوزه هنری پیگیر چاپ آثار و تشکیل جلسات آموزشی و دورهمی نمایشنامه و غیره
هستند و همواره از این قضیه حمایت کردهاند. اما در مورد اجرای آثار خودم دلیل
کمتر اجرا شدن آنها را در چند علت میتوانم بیان کنم. اول این که من فقط مشغول و پیگیر
نوشتن و ارتقای سطح آثارم هستم و نمیخواهم به مقوله کارگردانی بپردازم زیرا فعالیت
در چند عرصه باعث کاهش کیفیت نوشتههایم خواهد شد و بیشتر متونی که شانس اجرا پیدا
میکنند در این وانفسای مشکلات مالی فراوانی که گریبان هنرمندان و اجرای تاتر و
عدم حمایتها را گرفته است، توسط خود مولف به عنوان کارگردان روی صحنه رفتهاند.
مورد بعد این که اکثر اجراها
در قالب گروههای ثبتشده تئاتر و با متون نویسندههای همان گروهها روی صحنه میرود.
کارگردان گروهی که من عضو آن هستم به دلیل درگیری طولانی مدت با بیماری و متاسفانه
فوت همسر هنرمندشان فرصت اجرا و پرداخت به نمایشنامههایم را نداشتهاند.
با وجود مشکلات عدیده کمتر کسی
به اجرای عموم فکر میکند
وی در این رابطه ادامه میدهد:
البته باید اذعان داشت که چند نمایشنامه از من تا به حال در شهرهای مختلف استان روی
صحنه رفته است و چندین بار دوستان تاتری قصد اجرای نمایشنامههایم را داشتهاند که
یا نیمهتمام مانده، یا در مرحله بازبینی اجرا رد شدهاند. اخیرا و قبل از همهگیری
کرونا قرار بود یکی از متنهایم در اصفهان و دو نمایشنامه دیگرم در زنجان روی صحنه
برود که به دلیل شرایط پیش آمده معلق مانده است. اما این که کمتر شاهد اجرای نمایشنامههای
برگزیده در استان هستیم باز هم برمیگردد به مشکلاتی که در سطوح کلی تئاتر کشور و
بالتبع تئاتر استان با آن روبهرو هستیم.
مشکلات مالی و عدم حمایت کافی
از هنرمندان به طوری که کمک هزینههای پرداخت شده در بسیاری اوقات کفاف دکور نمایش
را هم نمیدهد و هنرمند نمیتواند با اجرای نمایش و فروش بلیط مخارج اولیه را هم
تامین کند چه برسد به تامین معیشت خودش و پرداخت پولی به بازیگرانی که روزهای
متمادی وقتشان را صرف تمرین نمایش کردهاند. در این شرایط کمتر کسی به اجرای عمومی
فکر میکند و اگر نمایشی روی صحنه میرود، بیشتر جهت شرکت در جشنوارههاست. مشکلات
دیگری از جمله تربیت حرفهای تماشاگر و غیره هم که نیاز به صحبت و تحلیل کارشناسان
دارد و نمی خواهم وارد این مقوله بشوم.
هنرمندان بسیار تنها هستند
این هنرمند میافزاید: در کل
هنر بسیار فرد محور شده است، یعنی اگر من نویسنده همین امروز قلم را کنار بگذارم و
دیگر ننویسم کسی سراغی از من نخواهد گرفت و دلیل آن را نخواهد پرسید کما این که
اگر بنویسم هم با انگیزه درونی و علاقه شخصی خواهد بود. بسیاری از بزرگان تئاتر
شهر و استان هستند که دیگر کار نمیکنند و کسی هم سراغ آنها را نمیگیرد و دلیل کمکاری
یا کنارهگیری از عرصه هنر را از آن ها نمیپرسد. متاسفانه هنرمندان بسیار تنها
هستند...
وی میگوید: باید توجه داشت که
نمایشنامه یک اثر بسیار والای ادبی است که میتوان گفت در مقایسه با دیگر سبکهای
نوشتاری پیچیدهتر، سختتر و مهندسی فکری شدهتر است. تنها ابزار نوشتن، گفتوگو
است و تم، طرح، ساختار اثر، شخصیتپردازیها و روند داستان همه و همه با دیالوگها
پیش میروند. پس نمایشنامه در ابتدا یک اثر ادبی است اما نمایش، ادبیات صرف نیست. نمایشنامه
نیز برای جلوهگری کامل در عرصه هنری خود نیازمند رفتن به روی صحنه و اجرا است. چه
بسا کارگردان با دریافت تفکر و جوهر نمایشنامه و پیادهکردن تحلیل خودش روی اثر بر
غنای آن میافزاید و بخش عمدهای از بار شخصیتپردازی و تکمیل آن بر عهده بازیگران
خواهد بود. در واقع نمایش دمیدن روح زندگی در کالبد نمایشنامه است اما این به معنای
آن نیست که نمایشنامه به خودی خود اثری فاقد روح است. نمایشنامه میتواند بهعنوان
اثری ادبی خوانده شود. به طور مثال نمایشنامههای ارزشمند زیادی هستند که هنوز توفیق
اجرا پیدا نکردهاند اما میتوان از خواندن آن ها لذت برد. با این حال تبلور اصلی
نمایشنامه در اجرا است به شرطی که کارگردانی قوی و بازیگرانی مسلط نمایشنامه خوبی
را به دست بگیرند و بر بار هنری آن بیفزایند.
فراهم شدن شرایط برای آموزش
نوقلمان و ارائهی تجارب به نسل جدید نویسندگان؛ بزرگترین دغدغه پیش رو
وی با اشاره به برخی از دغدغههای
خود، خاطرنشان میکند: یکی از بزرگترین دغدغههای من فراهم شدن شرایط برای آموزش
نوقلمان و ارائه تجارب به نسل جدید نویسندگان است. متاسفانه تمایل نسل جدید بیشتر
وارد شدن به عرصههایی چون کارگردانی و بازیگری است و از وارد شدن به مقولهی
نوشتن به دلیل کمتر دیده شدن و سختیهای فراوانش پرهیز میکنند. افراد معدود مستعد
و علاقهمندی هم که در این زمینه در شهر و استان ما وجود دارند مورد حمایت لازم
قرار نمیگیرند در حالی که در استانهای دیگر شاهد رشد نمایشنامهنویسان و ورود نوقلمان
به این عرصه هستیم در استان خودمان کمتر دورهها، کارگاهها و جلسات آموزشی پرباری
در این زمینه وجود دارد.روزی که ادبیات نمایشنامه نویسی در استان تقویت شود شاهد
اجراهای قویتر و حضور موثرتر هنرمندان تئاتر استان در سطوح ملی خواهیم بود. 942
انتهای پیام/