الهام احمدی: نیمه‌‌های شب قدر کوچه‌های محروم زنجان شاهد قدم‌های عاشقانی است که به رسم ارادت و از سوی مهر و مهرورزی و خدمت به همنوع، جا پای علی(ع) می‌گذارند و به شرط گمنامی و محو شدن شرمساری از فقر در سیاهی شب، دل یتیمان و محرومان را به نور امید روشن می‌کنند.
کوچه‌گردانان عاشق نامی است که این عاشقان علی بر خود گذاشتند تا هر چند اندک بر شیوه عملی زندگی بزرگان دین و احیای اندیشه آنان در جامعه در زمینه ضرورتِ مطلقِ خدمت به همنوع بپردازند. این کوچه‌گردانان عاشق سخن مولایشان علی را که فرمودند «خدا را ! خدا را ! درباره یتیمان؛ مبادا گاه سیر و گاه گرسنه بمانند و حقوقشان ضایع گردد» بر وجودشان حک کرده‌اند.
آیین «کوچه گردان عاشق» برای پدید آوردنِ تلاشی فراگیر و عزمی ملّی برای ریشه‌کنی گرسنگی و فقر از کشور و جهانمان برگزار می‌شود و برای تأمین نیازهای غذاییِ حیاتی خانواده‌های محروم در ماه مبارک رمضان، شکل اجرایی به خود می‌گیرد.
عرفان معجونی، نماینده جمعیت امداد دانشجویی امام علی(ع) در زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان به توضیح این طرح پرداخته و با اشاره به این‌که طرح کوچه‌گردانان عاشق از سال 78 برای 19 دوره در سراسر کشور به اجرا درآمده و در زنجان نیز پنجمین دوره است که به همت دانشجویان و خیران اجرایی می‌شود، ابراز کرد:  کوچه‌گردان عاشق، نخستین و قدیمی‌ترین طرح جمعیت مستقل امداد دانشجوی – مردمی امام علی(ع) است و سعی دارد عبادتی اجتماعی را در کنار عبادات فردی در شب‌های قدر و به ویژه ایام شهادت مولا علی(ع) ترویج کند.
وی با بیان این‌که در این طرح، کیسه‌های مایحتاج مورد نیاز یک ماهه هزاران خانواده محروم در شب‌های قدر توسط دانشجویان و مردم‌، تهیه و به درِ خانه‌های این افراد برده می‌شود، افزود: این حرکت در واقع به تأسی از کوچه‌گردی‌های عاشقانه مولا علی(ع) و سیره عملی زندگی ایشان در یتیم‌نوازی و مهر به همنوع، انجام می‌شود.
نماینده جمعیت امداد دانشجویی امام علی(ع) در زنجان با تأکید بر این‌که پروسه شناسایی خانواده‌های مورد هدف طرح یک ماه قبل از آغاز ماه مبارک رمضان انجام می‌شود، تصریح کرد: در این طرح بیشتر مناطق در معرض آسیب شهری و نیز برخی از روستاها توسط کمیته شناسایی مورد شناسایی قرار می‌گیرند و شاخص مهم در این بخش توجه به فقر غذایی است.
وی با بیان این‌که این طرح دارای کمیته‌های شناسایی، کمیته تهیه مایحتاج و کمیته اجرای مراسم است، افزود: این کمیته در طول سال با بهره‌گیری از نیروهای آموزش دیده، به شناسایی محله‌ها و خانواده‌های فقیر و بررسی نیاز و درجه‌بندی میزان فقر آن‌ها می‌پردازد. خانواده‌هایی که در لیست خانواده‌های درجه یک قرار بگیرند، خانواده‌هایی هستند که بنا به دلایل مختلف حتی از تأمین خوراک خود نیز عاجزند و اغلب کودکان آن‌ها دچار سوء تغذیه هستند از همین رو این خانواده‌ها در اولویت نخست خانواده‌های تحت پوشش طرح کوچه‌گردان قرار می‌گیرند.
معجونی به فعالیت 50 نفر در امر شناسایی خانواده‌های نیازمند در زنجان اشاره کرده و خاطرنشان ساخت: شناسایی به صورت روزانه انجام شده و با توجه به معیارهای فرم شناسایی، ارزیابی شده و اولویت‌بندی می‌شوند و امکان دارد خانواده‌ای به لحاظ تأمین مواد غذایی مشکل نداشته باشد ولی سرپرست خانوار دچار معضل اعتیاد و غیره باشد که این افراد هر چند در طرح کوچه‌گردانان عاشق قرار نمی‌گیرند ولی با تمامی خانوارهای شناسایی شده بعد از طرح نیز ارتباط برقرار می‌کنیم.
توزیع کیسه‌های اقلام مواد غذایی 23 ماه رمضان در محلات زنجان
وی به توزیع کیسه‌های شامل اقلام غذایی ضروری در شب 23 ماه رمضان همزمان با شب قدر در محلات شهری و حومه اشاره کرد و گفت: در مناطق روستایی نیز شب 24 توزیع کیسه‌ها انجام می‌شود.
نماینده جمعیت امداد دانشجویی امام علی(ع) در زنجان با اشاره به این‌که از سه سال گذشته، مناطق روستایی نیز در قالب طرح کوچه‌گردان عاشق مورد شناسایی قرار می‌گیرند که از جمله آن‌ها می‌توان به دو روستای کلکش و ابراهیم‌آباد اشاره کرد، بیان نمود: امسال فعلاً روستاهای مورد هدف به صورت قطعی شناسایی نشده‌اند ولی بخش قابل توجهی از بحث شناسایی توسط کمیته مربوطه در مناطق شهری انجام شده است.
وی با اشاره به این‌که کمیته تهیه مایحتاج از دیگر کمیته‌‌های فعال در طرح کوچه‌گردانان عاشق است که با صلاحدید متخصصان تغذیه، اقلام مفید و ضروری سبد تغذیه خانوارها را با تأمین بودجه لازم از طریق کمک‌های مردمی و خیران به تهیه مایحتاج مورد نیاز و مواد غذایی از محل‌های مناسب با حداقل هزینه اقدام می‌کنند، تصریح کرد: هم زمان با این موضوع تبلیغات برای جلب مشارکت‌های مردمی نیز انجام می‌شود که در همین راستا، میز تبلیغاتی در کارخانه کبریت زنجان از یک الی 4 خرداد ماه مستقر شده و برای آگاهی مردم توضیحات رو در رو از جزئیات طرح ارائه شده و چند کیسه به صورت نمادین اهدا می‌شود و علاوه بر آن چند تیم در حوزه تبلیغات مجازی و میدانی نیز فعال هستند.
معجونی در پاسخ به سوالی در زمینه امکان حضور افراد علاقه‌مند در توزیع کیسه‌ها در شب قدر نیز این‌گونه عنوان کرد: افرادی که به لحاظ مالی امکان کمک در این طرح را ندارند در صورت تمایل می‌توانند بر حسب توانایی و علاقه‌مندی خود در یکی از تیم‌های تبلیغات، تدارکات به عنوان نیروی فعال کمک حال باشد به شرطی که در جلساتی که یک ماه قبل برگزار می‌شود شرکت کرده و کمیته مورد نظر خود را انتخاب کند، افرادی هم که می‌خواهند در حوزه توزیع کیسه‌ها مشارکت داشته باشند در همایشی که شب توزیع با حضور خیران و مشارکت‌کنندگان در طرح برگزار می‌شود شرکت کرده و به مسئول بخش توزیع مورد نظر معرفی شود.
شفاف‌سازی مالی می‌کنیم
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در همایشی که قبل از توزیع کیسه‌ها در ماه رمضان برگزار می‌شود شفاف‌سازی مالی برای افرادی که کمک‌ مالی به طرح کوچه‌گردانان عاشق کرده‌اند انجام می‌شود و بعد از افطار و مراسم دعا، حضور در محلات برای توزیع آغاز می‌شود.
نماینده جمعیت امداد دانشجویی امام علی(ع) در زنجان با بیان این‌که کمیته اجرای مراسم، فعالیت‌هایی از قبیل انبار، بسته‌بندی و پخش کیسه‌های مواد غذایی، ساماندهی آدرس خانواده‌های محروم، ساماندهی افراد مدعو در شب مراسم، ساماندهی ماشین‌های شخصی و وانت، تهیه افطاری و سحری برای مهمانان و … از جمله فعالیت‌های این کمیته است، ابراز کرد: اقلام اصلی موجود در کیسه‌ها شامل برنج، روغن، گوشت، مرغ، عدس، لوبیا قرمز، نخود، قند، شکر، رب گوجه فرنگی، خرما، پنیر، ماکارونی، چای، تن ماهی، مایع ظرف‌شویی، پودر لباس‌شویی، شامپو، صابون و خمیر دندان است.
وی با تأکید بر میزان کمک‌های مالی ارائه شده و تعداد کیسه‌های ارائه شده به جامعه هدف تصریح کرد: در سال نخست، اجرای این طرح در زنجان با توزیع 60 کیسه آغاز شد و در دومین سال این تعداد به 250 کیسه رسیده و در سومین سال این میزان به 450 کیسه افزایش یافت، سال گذشته نیز این میزان به 300 کیسه رسید و امسال نیز به میزانی که کمک‌های مردمی برای این طرح تأمین شود، تعداد کیسه‌های آذوقه بیشتری در محلات توزیع شده و خانواده آسیب‌دیده و نیازمند تحت پوشش این طرح قرار می‌گیرند البته تعداد کیسه‌های آذوقه توزیعی، بستگی به میزان کمک‌های مردمی در تأمین هزینه آن‌ها دارد.
معجونی ارزش ریالی هر کدام از کیسه‌ها را در حدود 230 هزار تومان عنوان کرد و گفت: ارزش ریالی این کیسه‌ها نسبت به سال گذشته افزایش محسوسی داشته است چرا که در سال 96 ارزش هر کیسه حدود 180 هزار تومان برآورد شده بود و شامل اقلام غذایی و مایحتاج یک ماه خانواده‌ای است که از فقر غذایی رنج ‌برده و فرزندانشان دچار سوء‌تغذیه هستند.
وی از استقبال مردم برای شرکت در این طرح خبر داد و گفت: با این‌که جمعیت امام علی (ع) طرح کوچه‌گردانان عاشق را از 4 سال گذشته در زنجان آغاز کرده است ولی با استقبال مردمی مواجه شده و از جمله مزایای این طرح نسبت به طرح‌های دیگر از قبیل آئین طفلان مسلم، آن است که نیاز به توجیه بیشتری ندارد و طرح به خودی خود شفاف و روشن است.
معضل اصلی، رقابتی شدن فعالیت در بین ان.جی.اوهاست
نماینده جمعیت امداد دانشجویی امام علی(ع) در زنجان در پاسخ به سوالی در زمینه مشکلات در مسیر فعالیت‌های این موسسه، به رقابتی شدن فعالیت‌های خیریه‌ای در بین ان.جی.اوهای فعال در استان اشاره کرد و یادآور شد: جمعیت امام علی(ع) فعالیت رسمی خود را از سال 78 به مدت 19 سال به صورت مستمر در حوزه کودکان کار و محروم از تحصیل و آسیب‌دیده و زنان سرپرست خانوار آغاز کرده و فعالیت‌های بین‌المللی را نیز در کارنامه خود به ثبت رسانده است نکته قابل تأمل این‌که همه اعضای این جمعیت داوطلب بوده و ریالی بابت فعالیشان در موسسه دریافت نمی‌کنند.
وی با اشاره به این‌که جمعیت امام علی(ع) در حدود 9 هزار عضو فعال در کشور داشته و در زنجان نیز مجموعاً 500 نفر فعالیت می‌کنند و بیش از 90 درصد این اعضا را دانشجویان در حال تحصیل یا فارغ‌التحصیلان تشکیل می‌دهند، بیان کرد: موسسه جمعیت امام علی(ع) بر خلاف بقیه موسسات، ریالی کمک دولتی دریافت نمی‌کند در حالی دیگر موسسات غالباً مجوز خود را از بهزیستی دریافت کرده و تحت نظر این سازمان فعالیت می‌کنند ولی متأسفانه آن گونه که باید خروجی تأثیرگذاری در حوزه کودکان کار و غیره از آنان مشاهده نمی‌شود.
ضرورت هم‌افزایی و جلوگیری از موازی‌کاری‌ در بین سمن‌ها
معجونی با تأکید بر ضرورت هم‌افزایی و جلوگیری از موازی‌کاری‌های موجود در بین این موسسات، به شناسایی و برآورد پتانسیل هر سمن فعال در حوزه‌های مختلف به ویژه کودکان و زنان سرپرست خانوار اشاره کرد و گفت: همه این سمن‌ها باید با هدف حل شدن معضل کودک در معرض خطر فعالیت کنند نه این‌که با ایجاد فضای رقابتی، مشکل کودک به فراموشی سپرده شود.
وی با بیان این‌که متأسفانه در زنجان در بین سمن‌ها این هم‌افزایی مورد نظر نیست و همه به دنبال انجام کار بیشتر و جلب توجه هستند تا مردم را به سمت خود هدایت کنند، خاطرنشان کرد: جمعیت امام علی(ع) به دنبال رقابت و (اسم دَر کردن) نیست و هدف اصلی برای ما، حل شدن مشکل جامعه هدفمان یعنی کودکان و زنان سرپرست خانوار است.
نماینده جمعیت امداد دانشجویی امام علی(ع) در زنجان در ادامه گفت‌وگوی خود با صدای زنجان در پاسخ به سوالی در زمینه تعداد خیران این موسسه گفت: خیران جمعیت امام علی(ع) در زنجان متغییر بوده و به نسبت طرح‌های اجرایی شده، حضور می‌یابند ما به دنبال دریافت مبالغ کلان از مردم نیستیم چرا که هر شهروند زنجانی با کمترین مبلغ می‌تواند در طرح‌های این جمعیت کمک حال ما باشد.
وی خاطرنشان کرد: در سال گذشته میزان مبالغ جمع‌آوری شده برای کوچه‌گردانان عاشق در زنجان 60 تا 70 میلیون تومان بود که این میزان در حدود 20 روز توسط مردم تأمین شد.
استقرار مراکز خانه‌های ایرانی در مناطق آسیب‌پذیر شهر
معجونی استقرار مراکز خانه‌های ایرانی در مناطق حاشیه شهر را از جمله فعالیت‌های مهم این جمعیت عنوان کرد و گفت: این مراکز در حوزه‌های آموزشی، اشتغال، هنر و درمان فعالیت کرده و در طول 4 سال گذشته شناسایی‌ مناطق انجام شده و در حال حاضر شناخت کاملی نسبت به محلات مورد هدف داریم. وی با بیان این‌که در مرحله نخست، محله حسینیه برای استقرار مرکز خانه‌ ایرانی در نظر گرفته شده است، بیان کرد: جلسات مختلفی برای انتخاب محله مورد نظر عنوان و در نهایت با توجه به شاخص‌های پیش‌بینی شده، محله حسینیه در اولویت قرار گرفت. در چشم‌انداز این طرح یک ساختار مناسب برای تأمین نیازهای اولیه خانواده‌های نیازمند ایجاد می‌شود تا هر یک از خیرین بتواند کمک‌های خود را با نظارت تیم مددکاری جمعیت به هر شخصی که تمایل دارند ارائه کنند. به این صورت می‌توان به یک مدیریت هوشمندانه در امر غذارسانی دست یافت. مدیریتی که از یک سو از اتلاف و اسراف منابع غذایی در مقاصد اشتباه و از سوی دیگر، از رنج گرسنگی و مرگ و میرهای ناشی از آن، در اقصی نقاط کشور جلوگیری می‌کند. در این سیستم است که مردم نیکوکار و خیرین می‌توانند به طور مستقیم کمک‌های خود را به دست خانواده‌های دردمند برسانند و از نتایج اعمال نوع‌ دوستانه خود مستمراً اطلاع کسب کنند، اشاره شده است.
از اهداف طرح کوچه گردانان عاشق نیز می‌توان به تأمین نیازهای اولیه خانواده‌های نیازمند، معرفی خانواده‌های نیازمند به خیرین و ایجاد یک پل ارتباطی بین خیرین و نیازمندان، گسترش فرهنگ نوع دوستی برای فراگیر شدن کردارهای دگرخواهانه و امور خیریه در سطح جامعه، ایجاد امید در خانواده‌های نیازمند برای ادامه زندگی، نزدیک شدن به خانواده‌ها برای شناسایی مشکلات فرهنگی و اجتماعی کودکانِ آن‏ها و ادامه فعالیت مددکاری با آنان در آینده و شناسایی مناطق و خانواده‌های محروم و نیازمند در سطح کشور اشاره کرد.