هاجر کشاورزی- چند سال بیشتر نیست که اخبار مربوط به بیماری تب کریمه کنگو مانند بسیاری از خبرهای دلهره‌آور در رسانه‌ها می‌چرخد و در این بین نیز شایعات بوجود آمده که بیشتر در فضای مجازی شکل می‌گیرد و بار روانی زیادی را به افراد تحمیل می‌کند هر چند اطلاع‌رسانی و لزوم ارائه راهکارها برای پیشگیری از هر نوع بیماری ضروری به نظر می‌رسد اما گاها ارائه آمار غلط نه تنها بر نگرانی افراد جامعه می‌افزاید بلکه تصورات غیر‌واقعی از بیماری نیز در ذهن‌ها ایجاد می‌کند انتشار فیلم‌هایی از چگونگی دفن و علائم افراد بیمار، بیشتر انسان را یاد سال‌ها پیش و بیماری‌های مانند وبا و طاعون می‌اندازد.
چند هفته پیش بود که انتشار متنی از زبان وزیر بهداشت در فضای مجازی با مضمون فوت ده نفر بر اثر ابتلا به بیماری تب کریمه کنگو این نگرانی را در ذهن ایجاد کرد که آیا در میان این فوتی‌ها شهروند زنجانی داشته‌ایم یا نه؟ و آیا شیوع این بیماری را در استان داشته‌ایم؟
هر چند آمار فوت 10 نفر توسط رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رسانه‌ها تکذیب شد و بنا به گفته محمدمهدی گویا تعداد افراد کشته شده بر اثر ابتلا به این بیماری تنها 2 نفر اعلام شده است اما نگرانی‌های بوجود آمده در خصوص ابتلا شهروندان سبب شده است تا اقدامات مراقبتی، اطلاع‌رسانی و آموزش در راس برنامه‌های پیشگیری قرار داده شود.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در روزهای  گذشته از ابتلای 24 نفر به این بیماری از ابتدای سال جاری خبر داده بود و  بنا به اظهارات این مقام مسئول، بیماری تب‌کریمه‌کنگو درمان دارویی دارد، اما اثرگذاری این درمان دارویی به مرحله تشخیص بیماری بستگی دارد و درمان دارویی هم درمان قطعی و ۱۰۰ درصد نیست.
گویا با بیان اینکه برای کادر درمانی پروتکل‌های خاصی برای مراقبت از بیماران مبتلا به تب‌کریمه‌کنگو تدوین شده است که طبق آنها عمل می‌کنند، تاکید کرده است: همچنین همه این افراد آموزش دیده‌اند که چطور از خودشان و بیمارشان در برابر این بیماری مراقبت کنند و به اطرافیان بیمار چه توصیه‌هایی کنند که آنها که در تماس مستقیم با بیمار هستند، به این بیماری مبتلا نشوند.
به اذعان مسئولان دانشگاه علوم پزشکی زنجان خوشبختانه تاکنون موردی از ابتلا شهروندان زنجانی به این بیماری مشاهده نشده است و محمد رضا صائینی رئیس مرکز بهداشت استان  در گفت‌و‌گو با صدای زنجان نیز با ابراز اینکه از ابتدای سال تاکنون بیمار مبتلا به تب کریمه کنگو در استان نداشته‌ایم، اظهار کرد: این بیماری از جمله بیماری‌های منتقله از طریق حیوان به انسان است و یک بیماری ویروسی است که این ویروس می‌‌تواند بسیاری از حیوانات اهلی و وحشی را مبتلا کند.
این مسئول در دانشگاه علوم‌پزشکی استان با بیان اینکه انسان نیز در صورت تماس با خون‌آبه و سایر ترشحات، دام مبتلا  و یا از طریق گزش کنه آلوده مبتلا به بیماری تب کریمه کنگو می‌شود، تصریح کرد: در صورت ابتلا یک فرد به این بیماری از طریق انسان به انسان نیز بیماری قابل انتقال است.
صائینی یکی دیگر از راه‌های انتقال ویروس بیماری را مصرف گوشت آلوده دانست و گفت: برای جلوگیری از ابتلا به بیماری باید گوشت تازه نیز 24 ساعت دوره سرما را سپری کند که توصیه می‌شود گوشت تازه کشتار شده حداقل 24 ساعت در دمای زیر 8 درجه نگهداری شود زیرا سرما می‌تواند موجب کشته شدن ویروس‌های احتمالی بشود.
وی عنوان کرد: مصرف گوشت‌‌هایی که دوره سرما را سپری کردند مشکلی از لحاظ ایجاد بیماری ندارند و به شهروندان توصیه می‌شود که از خرید گوشت از مراکز غیرمعتبر خودداری کرده و حتما هنگام تماس با دام رعایت موارد ایمنی و بهداشتی را داشته باشند.
رئیس مرکز بهداشت استان یکی از راه‌های شایع در انتقال بیماری را انتقال از طریق کنه دانست و گفت: کنه هایلوما که روی بدن حیوان بوده و از خون حیوان تغذیه می‌کند می‌تواند به عنوان انتقال دهنده ویروس بیماری عمل کند و به شهروندان توصیه می‌شود در صورت گزش کنه از له کردن آن بروی پوست خودداری کنند و کنه را با استفاده از پنس از روی پوست جدا کنند.
 علائم تب کریمه کنگو در انسان چیست؟
رئیس مرکز بهداشت استان با اشاره به علائم بیماری در انسان عنوان کرد: علائم اولیه این بیماری در ابتدا مانند بیماری آنفولانزا بوده و شامل سردرد، تب است که در ادامه همراه با درد در تمامی اندام‌های بدن خونریزی ظاهر می‌شود که خونریزی زیرجلدی، خون دماغ، خلط خونی یا استفراغ خونی و مشاهده خون در مدفوع و ادرار در دوره پیشرفت این بیماری نیز قابل مشاهده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان تاکید کرد: همچنین توصیه می‌شود که دامداران حتی‌المقدور از تماس مستقیم با دام اجتناب کرده از وسایل حفاظتی و حتما از دستکش، ماسک و عینک روپوش و پیش‌بند استفاده کنند و از کشتن کنه روی بدن دام نیز جدا خودداری کنند.
اما اینکه چرا تا چند سال پیش خبری از بیماری تب کریمه کنگو در کشور نبود، جای سوال است سوالی که پاسخ آن به اذعان برخی کارشناسان سوغات دام‌هایی است که از کشورهای همسایه‌ به ایران منتقل شدند.
در این‌باره در گفت‌وگوی صدای زنجان با محمد باقر حاج کاظمی، مدیرکل دامپزشکی استان مسئله انتقال دام و بیماری‌های منتقل شده مورد توجه قرار گرفت که این مقام مسئول با اذعان به اینکه انتقال دام‌ در بین مناطق مختلف در روند ابتلا و شیوع یک بیماری بی‌تاثیر نیست، اظهار کرد: عامل بیماری تب کریمه کنگو در دام زنده هیچ‌گونه علامت و نشان خاصی ندارد در حالی‌که امکان ابتلای دام به این بیماری دور از ذهن نیست و واردات دام از استان‌های دیگر افزایش مخاطره بروز تب کنگو را افزایش می‌دهد.
حاج کاظمی شناسایی بیماری تب کریمه کنگو در دام را بسیار سخت دانست و اضافه کرد: با توجه به اینکه این بیماری هیچ علامتی در دام نداشته و تنها تب زود‌گذری را داریم که گاها خود دامدار و دامپزشک نیز متوجه این تب نمی‌شود و هیچ مشکل و مرگی از ناحیه این بیماری متوجه حیوان نمی‌شود که همین مسئله مشکل‌ساز است چرا که در مدت یک هفته ابتلا به این بیماری ممکن است این دام بیمار کشتار شود و در خون و ترشحات و شیر این دام ویروس بیماری وجود داشته باشد .
مدیرکل دامپزشکی استان با بیان اینکه نمی‌توان به طور قطع گفت بیماری مذکور یک بیماری وارداتی است، عنوان کرد: تب کریمه کنگو بیماری خونریزی‌دهنده در انسان است که این بیماری مشترک بین انسان و دام بوده و از طریق حیوان قابل انتقال به انسان است و برای نخستین‌بار این بیماری در کشورهای کنگو و اوکراین شناسایی شده است و بیماری می‌تواند از طریق دام‌هایی که به کشور وارد می‌شود و  در داخل کشور ذبح می‌شوند، شیوع پیدا کرده باشد.
این مقام مسئول در پاسخ به سوال صدای زنجان در خصوص شایعه آلوده بودن گوشت‌های وارداتی با رد این موضوع عنوان کرد: تمامی گوشت‌های وارداتی تحت نظارت دامپزشکی بوده و هیچگونه آلودگی در این گوشت‌ها وجود ندارد و نظارت‌های بهداشتی بر روی این گوشت‌ها انجام می‌شود.
حاج کاظمی انتقال بیماری تب کریمه کنگو در صورت پخت گوشت و پاستوریزه بودن شیر را منتفی دانست و گفت: انتقال بیماری در این شکل صورت نمی‌گیرد.
مدیرکل دامپزشکی استان با بیان اینکه از مردم درخواست می‌کنیم کشتارهای بهداشتی را در خرید لاشه مورد توجه قرار دهند، افزود: مردم به تهیه و خرید لاشه‌ها از کشتارگاه‌هایی که توسط ناظرین دامپزشکی نظارت می‌شود و دارای لیبل است اقدام کنند و خود اقدام به ذبح دام نکنند و در صورت ذبح حتما استفاده از وسایل ایمنی و بهداشتی را داشته باشند چرا که بیماری حتی از طریق خراش‌های پوستی قابل انتقال است.
 شهروندان گوشتی که علامت و مهر دامپزشکی ندارد خریداری نکنند
حاج کاظمی با توصیه به شهروندان در خصوص گوشت‌های ذبح شده توسط خود آنها، مصرف گوشت را 24 ساعت پس از ذبح اعلام کرد و افزود: شهروندان گوشتی که علامت و مهر دامپزشکی ندارد را خریداری نکنند چرا که گوشتی که در کشتارگاه ذبح شده 24 ساعت در دمای زیر 4 درجه نگهداری شده است و مشکلی از بابت بروز بیماری وجود ندارد.
وی با ابراز اینکه در کشتارگاه‌ها آموزش ‌های لازم در خصوص رعایت ایمنی داده می‌شود، خاطرنشان کرد: نظارت بر کار ذبح دام‌ها به طور مستمر انجام می‌شود و اصطبل‌های انتظار نیز به طور روزانه از لحاظ رعایت موارد بهداشتی مورد کنترل قرار داده می‌شود.
مدیرکل دامپزشکی استان با ابراز اینکه ما هم اکنون با بروز بیماری تب برفکی در بین دام‌ها مواجه هستیم، عنوان کرد: مهمترین علت این بیماری را می‌توانیم انتقال دام زنده از سایر استان‌ها بدانیم اما تاکنون گزارشی از بیماری کریمه کنگو نداشته‌ایم اما برای مقابله با شیوع بیماری تب کریمه اقدامات پیشگیرانه شروع‌شده است.
همچنین حاج کاظمی در رابطه با اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با این بیماری، توسط دامداران و کشتارگاه‌ها ابراز کرد: طبق سال‌های گذشته از ابتدای ماه دوم فصل بهار، فعالیت کنه‌ها آغاز می‌شود که اگر دام آلوده توسط کنه‌ها گزیده شود، کنه نیز آلوده و مخزن ویروس شده و شهروندان نباید کنه‌ها را له کنند. بنا به اظهارات حاج کاظمی برای پیشگیری از این بیماری، سمپاسی ماهانه دامداری‌ها ضروری است و به دامداران توصیه می‌شود که حداقل ماهانه یکبار سمپاشی علیه کنه‌‌ها را داشته باشند و با این اقدام از ابتلای به بیماری‌هایی که منشا آن کنه است جلوگیری می‌شود.
این مقام مسئول ‌تصریح کرد: در این ایام سال که حضور شهروندان در مراتع بیشتر است، کنه‌های صحرایی که عامل انتقال ویروس بیماری هستند در طبیعت دیده می‌شوند و به شهروندان توصیه می‌شود که از له کردن کنه بر روی پوست جلوگیری کنند.
هر چند بنا به اظهارات مسئولان موردی از ابتلا به بیماری تب کریمه کنگو در استان مشاهده نشده است اما رعایت اصول بهداشتی و ایمنی جدی است.