پایگاه خبری صدای زنجان- چند روزی است که برداشت گندم از مزارع استان زنجان آغاز شده اما نگرانی‌ها برای خروج گندم از شبکه خرید و رغبت کشاورزان به فروش محصول به دلال‌هایی که دست به نقدتر از دولت‌اند نیز افزایش یافته است.

امسال با توجه به مصوبه شورای عالی اقتصاد و با حمایت رییس‌جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه، قیمت خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم به 5 هزار تومان افزایش یافت.

ابتدای تیرماه جاری، پروسه برداشت گندم از مزارع شهرستان‌های زنجان، ابهر و ماهنشان آغاز شد که تا حدود 25 مرداد ماه در سراسر استان زنجان ادامه دارد. بر اساس آمارهای اداره کل غله و خدمات بازرگانی استان زنجان تاکنون (از ابتدا تا 7 تیرماه) 500 تن گندم به ارزش حدود 2 میلیارد و 800 میلیون تومان از کشاورزان استان خریداری شده است.

عدم پرداخت به موقع بهای گندم به گندم‌کاران یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها برای کشاورزان است. برخی از گندم‌کاران معتقدند علی‌رغم وعده‌های داده شده، پرداخت بهای گندم با تاخیر انجام می‌شود و کشاورزان از این وضعیت بسیار ناراضی هستند.

در شرایطی که مسئولان بر لزوم فروش گندم به دولت جهت ذخیره این محصول استراتژیک تاکید دارند، گزارش‌ها حاکی از رغبت گندمکاران برای فروش محصول خود به دلال‌ها و واسطه‌ها است چرا که از نظر آن‌ها برخلاف دولت، دلال‌ها موقع تحویل محموله پول را به حساب گندمکار واریز می‌کنند.

دلال‌ها دست به نقدتر از دولت‌اند!

یکی از گندمکاران شهرستان ابهر در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: مردد هستم که گندم‌ را به دولت بفروشم یا دلال‌! مسئولان گفته‌اند که با فروش این محصول به دلال‌ها برخورد می‌کنند اما من تولیدکننده‌ام و آنها نمی‌دانند برای اینکه  محصولم به مرحله برداشت برسد چه زحمتی کشیده‌ام! من برای تامین نهاده از نزدیکانم قرض گرفته‌ام و قرار شده به محض برداشت محصول قرضم را ادا کنم! من نمی‌توانم دل به وعده و وعید دولتی‌ها خوش کنم.

او با یادآوری مشکلات سال قبل گندمکاران ابراز می‌کند: قرار بود ظرف ۴۸ ساعت پس از تحویل گندم، بهای آن پرداخت شود اما نشد. موقع کشت و داشت نگران وضعیت جوی و کیفیت نهاده‌ها هستیم، موقع برداشت هم نگران اینکه آیا پول‌مان به موقع به حساب‌مان واریز می‌شود تا با آن قرض‌های‌مان را ادا کنیم یا نه؟ نمی‌شود که از کشت محصول تا برداشت مدام در استرس و ناراحتی باشیم.

میزان تولید امسال گندم دیمی 290 هکتار و آبی حدود 18 هزار هکتار اعلام شده است. جواد تاراسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان پیش‌بینی می‌کند که بیش از 150 هزار تن گندم از کشاورزان توسط دولت خریداری شود.

امسال بیش از 3 هزار تن بذر اصلاح شده گندم با همکاری 11 شرکت در استان تولید شد. طبق برآوردها، تولید گندم استان زنجان در سال جاری به 270 هزار تن می‌رسد، این میزان در سال گذشته بیش از 450 هزار تن بوده است.

بر اساس اظهارات او، تولید گندم در استان زنجان بیش از ۵۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته که علت اصلی آن به کاهش بارندگی‌ها برمی‌گردد.

امیدواری برای فروش گندم‌ها به دولت

در شرایطی که برخی از گندم‌کاران در اینکه تولیداتشان را به دولت بفروشند یا دلال بر سر دوراهی قرار گرفته و حتی برخی تصمیم خود را برای فروش گندم به دلال‌ها گرفته‌اند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان و معاون اداره کل غله استان زنجان امیدوار به فروش بخش قابل قبولی از گندم‌ها به دولت هستند.

ستار رحمنی، معاون بازرگانی اداره‌کل غله و خدمات بازرگانی استان زنجان تاکید می‌کند: ما به کشاورزان حق می‌دهیم اما باید به این مهم نیز توجه داشته باشیم که دولت یارانه‌های پنهان برای تولید محصول گندم اختصاص می‌دهد.

رحمنی با بیان اینکه بحث واریز وجه از اختیار استان خارج بوده و به صورت متمرکز از محل ستاد هدفمندی یارانه‌ها به حساب بانک عامل (بانک کشاورزی) واریز می‌شود، تصریح می‌کند: نزدیک 82 درصد مطالبات کشاورزان در کشور پرداخت شده است. در زنجان خرید محصول به میزان 500 تن به ارزش ریالی حدود 2 میلیارد و 800 میلیون تومان بوده که به تازگی شروع شده است. به نظرم پرداخت سریع می‌تواند عاملی برای تشویق کشاورزان برای تحویل گندم به دولت باشد. تصور می‌کنم روند پرداخت مطالبات کشاورزان حدود یک هفته‌ای باشد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با بیان اینکه کاهش تولید گندم، کشوری بوده و مختص زنجان نیست در رابطه با احتمال رقبت نداشتن گندمکاران برای فروش تولیدات به دولت و انبار آن برای مصارف خانگی و یا فروش به دلالان تاکید می‌کند: تصور نمی‌کنم امسال گندمکاران زنجانی گندم‌ها را به دولت نفروشند. در سال‌های گذشته نیز بیش از 85 درصد کشاورزان زنجان برخلاف کشاورزان کشور، تولیدات خود را به دولت تحویل دادند که نُرم گندم تحویلی از استاندارد کشور نیز بالا بود. کشاورزان زنجان حتی بذر استاندارد و گواهی‌شده را به دلالان و خریداران بذر نفروختند و آینده کشاورزی استان را به سمت بی‌ثباتی نکشاندند. امسال نیز گندمکاران زنجان تولیدات خود را به دولت عرضه می‌کنند چرا که نرخ اعلامی (5 هزار تومان) منطقی است و فکر نمی‌کنم مشکلی در این زمینه وجود داشته باشد.

تاراسی با بیان اینکه در استان زنجان اولویت گندم در وهله نخست تامین بذر و سپس سیلوهاست، عنوان می‌کند: سعی می‌کنیم کارخانجات آرد خریدهای خود را داشته باشند و علاوه بر بحث خرید تضمینی گندم، تشویقی‌هایی هم در نظر گرفته شود. امیدواریم گندم تولیدی استان به مصرف خود استان رسیده و بتوانیم نیاز داخل استان را تامین کنیم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با تاکید بر لزوم رصد مراحل خرید تضمینی محصول استراتژیک گندم با همکاری استانداری، فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها و مقامات قضایی و انتظامی می‌گوید: کامیون‌های حاوی گندم فاقد بارنامه، قاچاق محسوب شده و با متخلفان برخورد خواهد شد.

دولت نمی‌تواند حتی 30 درصد تولیدات گندم را خریداری کند

اما علی خانمحمدی، مدیرعامل زنجانی مجمع ملی خبرگان کشاورزی در واکنش به این اظهارات تاکید می‌کند: اول اینکه سطح تولیدات گندم استان آنچنانی هم نیست، در ثانی مسئولان باید به جای بگیر و ببندها به دنبال ارائه راهکاری باشند تا کشاورز محصول اندکی که در اختیار دارد را به دولت بفروشد. مسئولان می‌گویند میزان تولید گندم نسبت به سال قبل 50 درصد افت داشته است من می‌گویم امسال دولت نمی‌تواند حتی 30 درصد تولیدات را خریداری کند چرا که مبلغ گندم خریداری شده را نمی‌تواند به موقع به دست کشاورزی که به آن پول نیاز دارد، برساند!

خانمحمدی با اشاره به هزینه بالای حمل و نقل گندم و فشار مالی روی گندمکاران استان زنجان می‌گوید: در حال حاضر پس از برداشت محصول توسط کمباین، کشاورز باید برای تحویل به مرکز خرید، به هر نرخی که از سوی کامیون‌داران اعلام می‌شود رضایت دهند چرا که نمی‌شود به دلیل اختلاف بر سر کرایه، محصول سر مزرعه بماند. از این رو برخی از کشاورزان به علت نرخ بالای کرایه‌ها از فروش محصول امتناع می‌کنند که باید از سوی مسئولان مورد توجه قرار گیرد چرا که با خطر افت شدید کیفیت محصول گندم به علت شرایط نامساعد انبارهای خانگی کشاورزان مواجه هستیم.

مسئولان قطعا می‌توانند مانع فروش گندم‌ها به دلال شوند اما کشاورزان هم راهش را بلدند!

مدیرعامل زنجانی مجمع ملی خبرگان کشاورزی با بیان اینکه مسئولان نظارتی قطعا می‌توانند مانع فروش محصول گندم به دلال‌ها شوند اما باید این را هم بگویم که کشاورزان هم را فروش محصول به دلال‌ها را یاد گرفته‌اند، تاکید می‌کند: تعدادی از کشاورزان محصولات خود را انبار و پس از گذشت حدود یک ماه و بیشتر با نرخ 6 الی 7 هزار تومان تولیدات خود را به دلالان می‌فروشند البته در برخی نقاط گندم را به همین نرخ به دلالان فروخته‌اند.

خانمحمدی به مسئولان پیشنهاد کرد تا مقدار کمی از محصول گندم تولیدی کشاورزان استان زنجان را هم مدبرانه خریداری کرده و اجازه ندهند تولیدات به سمت بازار دلالی برود.

برخی از صاحب‌نظران از کمبود سم در مبارزه با سن گندم ابراز نگرانی کرده و با اشاره به، به صدا درآمدن زنگ خشکسالی نسبت به بادزدگی محصول ناشی از گرمی هوا و رطوبت کم، هشدار داده و می‌گویند این دو عامل قطعا در کیفیت محصول نهایی و خرید تضمینی گندم تاثیر منفی خواهد گذاشت!

نبی‌اله بختکی، معاون حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز که این موارد را رد نمی‌کند، معتقد است: امیدواریم سن‌زدگی در محصول با تلاش کشاورزان و کارشناسان آنچنانی نباشد، عدم تغذیه کافی قطعا در کیفیت گندم تاثیرگذار است، به علت گرما و رطوبت کم، محصول در تنش بوده و دچار استرس هم شده است که آن را رد نمی‌کنیم اما تا به الآن مشکلی گزارش نشده و کیفیت گندم‌های خریداری شده طی چند روز اخیر قابل قبول بوده است.

بختکی با تاکید بر اینکه هرگونه ارزیابی نهایی در رابطه با کیفیت گندم‌های تولیدی باید پس از تکمیل فرآیند خرید صورت گیرد، تصریح می‌کند: اگر کیفیت گندم‌ها همراه با افت باشد، طبیعی است چرا که وضعیت رشد این محصول با توجه به رطوبت پائین و دمای بالا مساعد نبود.

با اختلاط گندم‌ها، کیفیت محصول را حفظ می‌کنیم

ستار رحمنی، معاون بازرگانی اداره‌کل غله و خدمات بازرگانی استان زنجان نیز با بیان اینکه روند خرید گندم چند روزی است که آغاز شده و تا به امروز (دوشنبه 7 تیرماه) 500 تن گندم خریداری شده و نمی‌توان در رابطه با کیفیت کل محصولات تولیدی نظر داد، می‌گوید: با توجه به شرایط آب و هوایی و خشکسالی در کشور و کاهش حدود 50 درصدی نزولات جوی و با توجه به اینکه از 320 هزار هکتار، 300 هزار هکتار مربوط به کشت دیم است و از آنجایی که دیم با بارش ارتباط مستقیمی دارد، محصولات تحت تاثیر شرایط اقلیمی بادزده و گاها حرارت‌دیده و چروکیده هستند و ممکن است کیفیت گندم سال قبل را نداشته باشد.

رحمنی با تاکید بر لزوم اختلاط گندم‌های امسال با گندم‌های قبلی عنوان می‌کند: اختلاط می‌تواند کیفیت گندم‌ها و آردهای استان زنجان را حفظ کند و ما این مهم را در دستور کار قرار خواهیم داد.

به دلیل تغییر الک گندم، برخی از کشاورزان محصول خود را به مراکز فروش تحویل ندادند

کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی اردیبهشت‌ماه سال جاری در جلسه ستاد عالی زراعت اعلام کرد: سال گذشته به‌خاطر تغییر الک گندم، برخی از کشاورزان محصول خود را به مراکز فروش تحویل ندادند و بلافاصله توسط واسطه‌ها گندم آنان خریداری شد.

وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: کلیه خریدهای گندم که توسط اتحادیه‌ها، تعاونی‌ها، کارخانه‌جات ماکارونی، کارخانجات انجمن‌های خوراک دام و طیور و غیره انجام می‌شود باید در سامانه خرید تضمینی گندم ثبت شود و رؤسای سازمان جهاد کشاورزی استان‌ها لازم است این موضوع را پایش کنند.

وی نقش بنیاد ملی گندم‌کاران، مراکز دهستان‌ها و شهرستان‌ها و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستایی را در تشویق کشاورزان به تسریع در فروش گندم به دولت، ثبت در سامانه‌ها و نظارت بر روند خرید تضمینی گندم مهم توصیف کرد و گفت: باید در قالب یک سامانه و همچنین شماره تلفن ملی، امکان طرح مشکلات احتمالی گندمکاران برای فروش محصول خود به دولت فراهم شود.

در شرایطی که مسئولان جهاد کشاورزی استان زنجان بر مبارزه تاثیرگذار با آفت سن گندم در مزارع تاکید دارند، علی خانمحمدی، مدیرعامل زنجانی مجمع ملی خبرگان کشاورزی می‌گوید: در جلسه‌ای که در رابطه با خرید تضمینی گندم برگزار شده بود هم به مسئولانی که بر مبارزه مطلوب با این آفت تاکید داشتند گفتم که میزان سن زدگی بسیار بالاست. حتی قرار شد محصول سن‌زده نیز بدون احتساب میزان افت از کشاورز خریداری شود و در برخورد با گندمی که دچار بادزدگی شده نیز الک را لحاظ نکنند که اگر این کار را انجام دهند جفا در حق کشاورز است!

خانمحمدی با بیان اینکه آیا خرید گندم سن‌زده دارای اُفت و بادزدگی از کشاورز و تحویل آن به خریداران (کارخانجات و واحدهای تولیدی و غیره) آیا حمایت از تولیدکننده و ضرر زدن به مصرف‌کننده نیست به صدای زنجان می‌گوید: برخی مسئولان در کشور نه به فکر تولیدکننده و نه به فکر مصرف‌کننده‌اند! فقط به فکر پر کردن انبارهای گندم هستند تا بگویند میزان محصول تولید شده را خریداری کرده‌ایم!

الک‌های قبلی برگشتند، گندمکاران نگران نباشند!

ستار رحمنی، معاون بازرگانی اداره‌کل غله و خدمات بازرگانی استان زنجان در پاسخ به این ابهام می‌گوید: هر ساله شرکت بازرگانی دولتی ایران دستورالعملی برای خرید گندم به کل استان‌ها ابلاغ می‌شود که در چارچوب آن، نسبت به خردی اقدام می‌کنیم. سال قبل الک‌هایی تحت عنوان «الک‌های کبریتی» دارای مش‌های 1.7 میلی‌متر در 20 میلی‌متر بود که گندم‌های بادزده و لاغر به راحتی از داخل مش‌ها رد شده و به عنوان افت مفید برای کشاورز لحاظ می‌شدند. اما خوشبختانه امسال این الک‌ها حذف شده و الک‌های قبلی و سنتی‌مان که الک 2 در 2 میلی‌متر است برگشتیم که به نفع کشاورز است. ما در تلاشیم کالای استراتژیک که با امنیت غذایی جامعه ارتباط مستقیم دارد در چارچوب دستورالعمل‌ها نهایت همراهی با کشاورزان را داشته و کل استان را از بابت گندم بی‌نیاز کنیم.

40 سال است برای محصول استراتژیک گندم، برنامه‌ای نداریم!

مدیرعامل زنجانی مجمع ملی خبرگان کشاورزی در ادامه با بیان این جمله که «40 سال است فقط می‌گوییم برای محصول استراتژیک گندم برنامه داریم اما برنامه پایداری ارائه نمی‌کنیم»، تاکید می‌کند: اگر خواهان تولید محصول باکیفیت گندم هستیم باید بذر مقاوم در اختیار کشاورزان قرار دهیم در حالی که از سیلوها بذر را تهیه و به گندمکاران دادیم! ما خیلی وقت است در رابطه با کیفیت گندم بی‌فکر شده‌ایم و اگر مسئولان به موقع کاری نکنند این محصول از رده مصرف خارج می‌شود، البته مسئولان تصور نکنند که با واردات می‌توانند مشکلات را حل کنند! عمده گندم‌های وارداتی بی‌کیفیت هستند و به درد مصرف داخل نمی‌خورند!

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی