پایگاه خبری صدای زنجان- مهرماه سال قبل، نخستین پایانه صادراتی تخصصی فرش دستبافت کشور در نمایشگاه بین‌المللی کاسپین زنجان با هدف ورود هدفمند به عرصه تجارت بین‌المللی فرش و بازاریابی افتتاح شد.

ماه جاری متولیان از صادرات 91 هزار دلاری فرش (حدود 2 میلیارد و 275 میلیون تومان) از محل این پایانه خبر دادند اما صنعتگران حوزه فرش زنجان که این آمار را رضایت‌بخش نمی‌دانند از مسئولان استانی می‌خواهند تا عملکرد این مجموعه بر اساس اهداف تبیین‌شده برای توسعه صادرات فرش را مورد رصد قرار دهند!

استان زنجان در زمینه بافت فرش و قالی‌ از قطب‌های فعال فرشبافی و قالیبافی در ایران به شمار می‌رود. از ابتدا دو نوع فرش و قالی در استان وجود داشته و دارد که فرش پشمی با طرح‌های ماهی و لچک ترنج که با نام و شهرت بیجار عرضه می‌شود و دیگری فرش ابریشمی با الگوهای فرش‌های قم و کاشان مطابقت دارد.

صادرات 32 میلیارد تومانی فرش زنجان

در سه ماهه نخست سال جاری، 5 هزار و 800 کیلوگرم فرش به ارزش یک میلیون و 100 هزار دلار (320 میلیارد ریال) از زنجان به بازارهای خارجی صادر شده است.

محسن جعفری، مدیر اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان که امیدوار است وضعیت صادرات فرش در تیرماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل مطلوب شود، عنوان می‌کند: به دلیل تحریم‌ها، امکان صادرات فرش به آمریکا وجود ندارد، بخشی از تولیدات فرش زنجان از طریق کشورهای ثالت به ویژه امارات به آمریکا و سایر کشورها وارد می‌شود. مشتریان ثابت فرش زنجان عموما کشورهای حاشیه خلیج فارس، لبنان، آفریقای جنوبی و برزیل هستند. کشورهای روسیه، چین، کره‌جنوبی و ژاپن نیز عموما طرفدار فرش ابریشم زنجان هستند.

بنا بر آخرین آمار اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان زنجان که مربوط به سال 99 است، 90 درصد تولیدات فرش ابریشم و حدود 60 درصد فرش پشمی، گل ابریشم و تابلوفرش زنجان به خارج از کشور صادر می‌شد اما با توجه به کمرنگ شدن صادرات مستقیم فرش از استان به بازارهای خارجی، در حال حاضر تولیدات زنجان از طریق تجار تهرانی و قمی روانه بازار خارجی می‌شود.

فعالان صنعت فرش معتقد بوده و هستند، آنقدر که تحریم‌ها و قیمت نابسامان دلار ضربه کاری را به صنعت فرش زده، کرونا نتوانسته است چنین آسیبی به فرش وارد کند، حتی اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان زنجان که تلاش می‌کرد با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی در حوزه فروش و ارزآوری به تولیدکنندگان و کشور کاری برای این صنعت کند با تشدید فشارهای ناشی از تحریم و وضعیت بازار دلار، نتوانست وارد بازار رقابتی شود.

عملکرد پایانه صادراتی فرش دستباف پس از 9 ماه فعالیت چگونه بوده است؟

پانزدهم مهرماه سال قبل نخستین پایانه صادراتی تخصصی فرش دستبافت کشور با هدف هم‌افزايی، توانمندسازی و همکاری بخش خصوصی و ذی‌نفعان زنجیره تأمین در راستای تسهیل و کاهش هزينه‌های پنهان در نمایشگاه بین‌المللی کاسپین زنجان افتتاح شد تا بتواند با وجود شرایط دشوار اقتصادی و تحریم‌ها بازارهای هدف را از طریق حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی و رایزنی با طرف‌های خارجی و بازاریابی از طریق راه‌اندازی سایت و ارتباط با تجار کشورهای هدف، سهم قابل توجهی در عرصه تجارت فرش داشته باشد.

این پایانه صادراتی دارای بخش‌های گالری، سالن اجتماعات، سالن مزایده، کلاس‌های آموزشی و IT، واحدهای خدمات جانبی از قبیل رستوران، کافی‌شاپ و پشتیبانی از طریق دو سایت اینترنتی داخلی و خارجی است.

در همان روزهای ابتدایی پس از افتتاح تعدادی از فعالان اقتصادی گفتند که افتتاح این پایانه وقتی که سالیان سال است بیش از ۶۰ هزار بافنده زنجانی تولیدات خود را به تجار مشهدی، تهرانی و اصفهانی و غیره می‌فروشند، کار سنجیده‌ای نبوده چرا که کسی از این پایانه استفاده نمی‌کند و چنین برنامه‌هایی شوی تبلیغاتی بیش نیست!

شاهد موازی‌کاری بودیم امیدواریم متولیان پایانه روی اهداف صادراتی‌شان متمرکز شوند!

یکی از صنعت‌گران حوزه فرش دستبافت در گفت‌وگو با صدای زنجان با بیان اینکه فرش‌هایی که در زمان افتتاح در نمایشگاه بین‌المللی کاسپین موجود بودند متعلق به اتحادیه و فعالان حوزه فرش بود که آن هم ظرف یک هفته الی 10 روز پس از افتتاح به دلیل عدم حمایت، جمع‌آوری شد، می‌گوید: به نظرم این پایانه بدون اینکه برنامه‌ای برای فعالیتش در عرصه بین‌المللی تدوین شده باشد، افتتاح شد! در روزهای ابتدایی ما احساس کردیم متولیان پایانه صادراتی به دنبال ایجاد فروشگاه داخلی جهت عرضه فرش‌ها هستند از این رو نارضایتی خود را هم به بخش دولتی و هم متولیان بخش خصوصی اعلام کردیم چرا که وقتی بازار و نمایشگاه و تاجران سابقه‌دار فرش هستند چه نیازی به حضور بخش خصوصی دیگر با نام پایانه صادراتی فرش در عرصه فروش فرش به بازار مصرف داخلی است!

این بازاری که فعالیت پایانه صادراتی فرش در عرصه تجارت داخلی را مغایر با اهداف پایانه دانسته و عنوان می‌کند: متولیان پایانه 100 درصد باید برای فروش فرش به خارج از مرزها بیاندیشند اما اگر هدفشان فروش محصول به داخل کشور و استان است مانند گفتن لقمه از دهان بازاری برای خودشان است که این گونه فعالیت نه به درد مردم می‌خورد نه به درد متولیان پایانه صادراتی فرش!

اما محسن جعفری، مدیر اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینکه پایانه فرش دستبافت زنجان به آن معنا که برای همیشه بسته شده باشد، نبوده است، یادآور می‌شود: قرار بود در محل نمایشگاه، گالری فرش ایجاد شود تا پایانه حالت پویایی داشته باشد اما در این رابطه بخش خصوصی و دولتی به توافق نرسیدند چرا که در صورت اجرای این امر، بازار ملتهب شده و به کسب و کار بازاریان و فروشندگان فرش زنجان زیان می‌رساند. از سوی دیگر امکان نظارت و مراقبت از فرش با توجه به گران قیمت بودن آن و مسائل امنیتی ممکن نبود از این رو چند روز پس از افتتاح، تصمیم به جمع‌آوری فرش‌ها گرفتیم.

ما که سال قبل انگیزه‌ای از متولیان پایانه صادراتی فرش برای نیل به اهداف تجاری، ندیدیم!

با این حال یکی از فعالان اقتصادی در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به روال طولانی بازگشت سرمایه حاصل از تجارت فرش به داخل می‌گوید: روند صادرات فرش به بازار خارج 6 ماه طول می‌کشد، 6 ماه نیز زمان نیاز است تا پولا برگردد، به نظرم برای بافنده نیز به صرفه نیست که تولیدش را به پایانه صادراتی فرش بفروشد.

او تاکید می‌کند: دست‌اندرکاران پایانه صادراتی برای عملی‌کردن برنامه‌های‌شان باید به فکر سرمایه‌گذاری کلان برای فروش فرش‌ها در عرصه تجارت خارجی باشند. اما ما که در سال قبل چنین انگیزه‌ای را از این بخش خصوصی ندیدیم! آن‌ها می‌خواستند طوری شنا کنند که خیس هم نشوند!

صادرات 91 تخته فرش به ارزش 91 هزار دلار توسط پایانه صادراتی فرش استان زنجان

چند وقت پیش بود که مرکز ملی فرش ایران به نقل از قندیلی، مدیر عامل پایانه صادراتی فرش دستباف زنجان اعلام کرد که در مدت 6 ماهه تاسیس پایانه تخصصی فرش دستباف صادراتی در کنار 921 مشارکت کننده ایرانی موفق به شرکت در نمایشگاه سلیمانیه عراق و صادرات 91 تخته فرش دستباف به ارزش 91 هزار دلار شده است.

وی از برنامه ریزی جهت حضور در نمایشگاه های اختصاصی ایران در اربیل عراق، بازرگانی عمان، قطر و داخل کشور خبر داد و گفت: پایانه صادرات فرش دستباف زنجان در حال جمع آوری بانک صادرات کنندگان فرش دستباف با مشارکت اتحادیه های تولید کننده فرش دستباف استان ها برای تقویت وحضور در رویداد های نمایشگاهی اختصاصی و تخصصی خارج از کشور است.

مدیر عامل پایانه صادراتی فرش دستباف زنجان افزود: با توجه به کاهش گسترش شیوع کرونا، نمایشگاه دائمی فصلی با همکاری اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف استان زنجان و اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان زنجان را برنامه ریزی و تدارک دیده‌ایم.

به گفته مسئولان، پایانه صادرات فرش دستباف با کمک مرکز ملی فرش ایران در مدت 6 ماه فعالیت خود با توجه به شیوع گسترده پاندمی کرونا و تعطیلی واحد های کسب و کار، اقدام به راه اندازی سایت پایانه صادراتی فرش دستباف کرده است.

یکی از فعالان اقتصادی نیز که عملکرد پایانه صادراتی فرش در مدت 9 ماهه فعالیتش را قابل قبول نمی‌داند، از مسئولان می‌خواهد تا عملکرد این مجموعه را مورد رصد قرار دهند! 

پایانه به تازگی کارش را آغاز کرده، نباید انتظار معجزه داشته باشیم!

اما محسن جعفری، مدیر اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان که ظاهرا موافق عملکرد سرمایه‌گذار پایانه صادراتی فرش دستبافت است به صدای زنجان می‌گوید: این پایانه به تازگی آغاز کرده است و نباید انتظار معجزه از سرمایه‌گذار آن را داشته باشیم، بالاخره رسیدن به اهداف زمان‌بر است!

جعفری در رابطه با عملکرد 9 ماهه پایانه صادرات فرش و سهم این مجموعه از صادرات فرش استان تاکید می‌کند: فعلا گزارش نداده‌اند اما در بهار امسال در نمایشگاه فرش کشور عراق حضور داشته و به گزارش متولیان این مجموعه، حدود 30 هزار دلار (حدود 750 میلیون تومان) فروش داشته‌اند.

این مسئول در پاسخ به برخی از فعالان حوزه فرش که معتقدند متولیان پایانه صادراتی فرش دستبافت نتوانسته است به اهداف صادراتی خود جامه عمل بپوشاند و این مسئولان هستند که باید دلیل آن را پیگیری کنند، می‌گوید: هدف از ایجاد پایانه فرش حرکت به سمت توسعه صادرات فرش دستبافت بود، حتی قرار شد سود و زیان این تجارت هم متوجه سرمایه‌گذار مربوطه باشد. بخش خصوصی باید زیرساخت‌ها را فراهم کرده و در عرصه تجارت جهانی واسطه بین تولیدکننده و مشتری باشد. دومین هدف این پایانه نیز طراحی سایت برای بازاریابی بود که این مهم نیز از سوی مسئولان پایانه در حال بررسی است.

جعفری در پاسخ به این سؤال که آیا تاثیر تحریم‌ها بر صادرات فرش از سوی پایانه قابل قبول است، تصریح می‌کند: نه! چرا که بخش خصوصی که متقاضی اخذ مجوز ایجاد پایانه صادرات فرش بود با علم به شرایط تحریم، پیش‌قدم شده بود.

این مسئول در رابطه با وضعیت مجوز پایانه با پایان انقضای 6 ماهه آن می‌گوید: مجوز این پایانه مستقیما از سوی سازمان توسعه تجارت ایران صادر شده بود، در آن مقطع (مهرماه سال 99) این سازمان از صنعت، معدن و تجارت استان زنجان نیز تائیدیه گرفت و نسبت به صدور مجوز 6 ماهه اقدام کرد و برای تمدید این مجوز نیازی به تائیده ما هم نیست. حدس می‌زنم مجوز پایانه 6 ماه دیگر نیز تمدید شده باشد یعنی تا 31 شهریورماه سال جاری!

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی