پایگاه خبری صدای زنجان- در آستانه آغاز عزاداری دهه محرم امسال مقام معظم رهبری در پیامی تلویزیونی ضمن تاکید بر انجام واکسیناسیون کرونا برای بهبود بخشیدن به وضعیت شیوع این بیماری در کشور، به هیئت‌های عزاداری توصیه کردند که برای جلوگیری از شیوع هر چی بیشتر کروناویروس در موج پنجم، به توصیه‌های کادر درمان توجه کرده و تا جایی که امکان دارد از تجمع پرهیز کنند.

بعد از این پیام و ارائه دستورالعمل‌های بهداشتی برای برپای مراسم عزاداری دهه اول محرم، بلافاصله وزارت کشور در اطلاعیه‌ای ضمن تاکید بر برپانشدن مراسم عزاداری در محیط‌های مسقف، هرگونه دسته‌روی را در کل کشور ممنوع اعلام کرد اما با آغاز ایام عزاداری محرم شرایط آن‌گونه که انتظار می‌رفت، پیش نرفت.

دسته‌های عزاداری زنجان غیر از دسته‌های مهم و پرجمعیت شهر از جمله حسینیه اعظم، زینبیه اعظم و فاطمیه ترجیح دادند دستور وزارت کشور را نادیده بگیرند و در این میان بودند افرادی که حتی از زدن ماسک و رعایت فاصله اجتماعی هم سر باز زدند.

در این زمینه سعید احمدی، مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی که در رسانه‌‌ها گفته بود که هیچکدام از دسته‌های زنجان مجوز دریافت نکرده‌اند، در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه امسال بالغ بر 6 تیم نظارتی صرفا در استان زنجان بر عملکرد هیئت‌های مذهبی نظارت داشتند که در ه  کدام یک مسئول از استانداری، نیروی انتظامی، علوم پزشکی و تبلیغات اسلامی حضور داشتند تا میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را در هیئت‌ها بسنجند و به متخلفین تذکر دهند.

وی اظهار کرد: آنچه که اکنون از اقدامات این تیم‌ها به دست ما رسیده است این است که تمام هیئت‌های شاخص استان که بیشترین میزان جمعیت عزادار را داشته‌اند پروتکل‌های بهداشتی را در سه محور استفاده از ماسک، رعایت فاصله اجتماعی و برگزاری مراسم در فضای باز، را رعایت کرده‌اند و شاید اگر بخواهیم در این زمینه نمره بدهیم بالای 90 درصد از هیئت‌های شاخص نمره قابل قبولی بگیرند. در کنار این موضوع، مساجد شاخص استان که در زنجان حدود 20 مسجد هستند (مساجد واقع در اسلام‌آباد و بیسیم و شهرک‌ها) اکثرا پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کردند و مراسم‌ها در فضای باز برگزار می‌شد.

این مسئول در این رابطه ادامه داد: نمی‌توان منکر این موضوع بود که یک سری از هیئت‌ها که مجوز رسمی نداشتند اقدام به برگزاری دسته‌های عزاداری کردند. استان زنجان بالغ بر700 دسته عزاداری دارد که از بین 700 دسته که پیش از این در استان زنجان برگزار می‌شد تنها چند دسته بیرون آمدند که این‌ دسته‌های عزاداری هم نوعا مجوز نداشتند یعنی هیئت آنها ثبت شده نیست و جوانان به صورت خودجوش در این زمینه اقدام کردند.

احمدی با بیان اینکه امسال استقبال از مراسم نسبت به سال گذشته بسیار بالاتر بود و شاهد حضور جدی مردم را در عزاداری‌ها از شب دوم محرم بودیم که این امر موجب شلوغی هیئت‌ها می‌‌شد، اظهار کرد: با این وجود نمره عزاداری هیئات و برگزاری مراسم در این دوره نمره قابل قبولی است و رعایتی که در استان داشتیم به اذعان ناظرین بیش از دو برابر سطح شهر بوده است.

کسی که خود را پیرو امام حسین می‌داند باید مسائل قانونی و بهداشتی را در نظر بگیرد

در این زمینه مختار کرمی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان با تائید صحبت‌های احمدی  اظهار کرد: به اعتقاد بنده برآیند رعایت پروتکل‌های بهداشتی در هئیت‌های مذهبی نزدیک 70 درصد بوده است و 30 درصد مابقی نیز متاسفانه این پروتکل‌ها را رعایت نکرده‌اند. ضمن اینکه اعتقاد من و سایر مسئولان بر این است که آن کسی که خود را پیرو امام حسین می‌داند باید مسائل قانونی و بهداشتی را در نظر بگیرد و مشکل مردم را در نظر داشته باشد. در این دهه نیز یک تعداد معدودی نیز ازهیئت‌ها پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکردند و این دسته باید در پیشگاه خدای متعال پاسخگو باشند.

وی ادامه داد: در رابطه با سایر اماکن و مساجد هم ما به صورت مرتب تذکر دادیم و یادآوری کردیم و حتی چندین جلسه توجیهی برگزار کردیم و مساجدی که احتمال می‌دادیم که جمعیت قابل توجهی دارند و امکان دارد در زیر سقف مشکل‌زا باشد صورت جلسه کردیم و قول دادند که در فضای باز مراسم برگزار کنند. حالا ممکن است که تعدادی در گوشه و کنار پیدا شود که غفلت کردند و پروتکل‌ها را رعایت نکردند ولی تقریبا بالای 80 درصد رعایت کردند.

‌مشکلات مالی هیئت‌ها و مساجد مسبب بخشی از عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی است

در این زمینه اما نادر شامی، رئیس شورای هیئت‌های مذهبی با اشاره به برگزاری جلسات متعدد در زمینه توجیه هیئت‌های عزاداری گفت: پیش از این ایام جلسات متعددی در استانداری و با حضور مسئولین صورت گرفت که آنجا همه هیئت‌ها ملزم شدند که پروتکل‌های بهداشتی که سال گذشته کارشناسی خوبی روی آنها صورت گرفته بود را رعایت کنند.

وی ادامه داد: برآورد ما از رعایت پروتکل‌های بهداشتی در هیئت‌های مذهبی بر این است که حدود 80 درصد هیئت‌های مذهبی پروتکل‌های بهداشتی را دو برابر اعضای جامعه رعایت کردند به این طریق که اگر  به طور طبیعی در جامعه 40 درصد مردم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت میکردند این میزان در هیئت‌های مذهبی به 80 درصد رسیده بود. هر چند که ما باز این میزان را قابل قبول نمی‌دانیم چرا که معتقدیم که یک تشکل مذهبی که نام حضرت اباعبدالله را یدک می‌کشد، موظف است که مسائل بهداشتی را رعایت کند و باید این موضوع را 100 درصد رعایت کند.

به گفته رئیس شورای هیئت‌های مذهبی به هر طریق و علیرغم اینکه پروتکل‌های بهداشتی تا میزان قابل قبولی در هیئت‌های مذهبی رعایت شد. ضمن اینکه می‌توان عنوان کرد که مشکلاتی که در زمینه عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی وجود دارد همه‌اش به هیئت‌های مذهبی مربوط نیست و قسمت عمده این مشکلات به مسائل مادی برمی‌گردد. اینکه مشاهده می‌کنیم برخی از مساجد و تشکل‌های مذهبی مجبور به دسته‌روی می‌شوند به این دلیل است که بالاخره هیئت و مسجد هزینه دارد و اجراکردن این مراسم خارج از مساجد نیز این هزینه را دو تا سه برابر می‌کند. به نظر می‌رسد که لازم بود که در این زمینه یک کمکی  از سوی نهادها صورت می‌گرفت. همین موضوع در جلسات توجیهی مطرح شد و برخی از مسئولان عنوان کردند که هیئت‌ها نامه‌نگاری کنند تا پیگیر این موضوع شویم که یک کمکی بابت این موضوع به مساجد و تشکل‌ها جهت حفظ و نگهداری مساجد و همچنین تجهیزات صورت گیرد.

به اعتقاد شامی، هر چند نمی‌توان اذعان کرد که همه دسته‌روی‌ها با نیت مالی صورت می‌گیرد ولی به هر حال یک بخشی‌اش این امر بود. ضمن اینکه همان قدر که سلامت جسمی برای افراد مدنظر است سلامت روانی هم باید مد نظر باشد که این سلامت غالبا به شکل معنوی با خون و گوشت مردم عجین است و شاهد هستیم که سال‌هاست همزمان با شروع ماه‌‌های رمضان و محرم و صفر آمار جرم و جنایات پایین می‌آید و همه این موارد باید لحاظ می‌شد. از همین رو انتظار می‌رود که‌ رعایت پروتکل‌های بهداشتی به صورتی باشد که علاوه بر حفظ سلامت مردم باعث  تعطیلی این مراسم‌ها نشود.

در بخش توزیع نذورات حسینیه؛ مدیریت خوبی صورت گرفت

احمدی، مدیر کل سازمان تبلیغات اسلامی همچنین در زمینه مدیریت حسینیه اعظم و زینبیه، اظهار کرد: در بخش نذورات این دو حسینیه مدیریت خوبی داشتیم. ضمن اینکه ما بیشترین قربانی و نذورات را در این دو حسینیه داریم و سعی کردیم که برای رساندن این نذورات به جامعه هدف  خود حتما موارد بهداشتی را لحاظ کنیم.

کرمی، مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان اما با اشاره به اینکه یکی از جاهایی که به صورت قانون‌مند و براساس دستور‌العمل و پروتکل‌های موجود فعالیت کرد حسینیه اعظم بوده است، اظهار کرد: در رابطه با تمام دستورالعمل‌هایی که ستاد کرونا تصمیم می‌گیرد حسینیه اعظم جایی بود که خیلی دقیق آن دستورالعملها را رعایت کرد. بنده خود چند بار در این ایام به حسینیه مراجعه کردم و بر این موضوع نظارت داشتم. مراسم‌های عزاداری هم در فضای باز برگزار شدند و پروتکل‌ها تا میزان بالایی رعایت شد. در خصوص روز یومالعباس هم مراسم تعطیل شد و این خود به نوعی قانونمندی بود. در بحث نذورات و احشام نیز خود مردم  مدیریت کردند و مشکلی در این زمینه نبود.

وی مبنای صحبت‌های خود را رد زمینه رعایت پروتکاهای بهداشتی در هیئت‌های مذهبی عکس و فیلم موجود از این مراسم‌ها دانست و گفت همین عکس‌ها و فیلم‌ها می‌تواند مدارک و اسناد ما در جهت قبول این مسائل باشد و نظارت شخص خود بنده و دوستان ستاد کرونا که هم بهداشت و هم نیروی انتظامی عضو هستند همه این موارد تاکید می‌کنند که  پروتکل‌های بهداشتی در این مراسم‌ها رعایت شده است.

برخورد با هیئات شیوه خاص خود را می‌طلبد

احمدی، مدیر کل تبلیغات اسلامی استان زنجان مدعی است که تنها تعداد انگشت شماری از هیئات پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کردند. وی در این رابطه در پاسخ به سوال صدای زنجان مبنی بر چگونگی برخورد با هیئت‌های متخلف اذعان کرد که راهکاری برای جلوگیری از فعالیت هیئت‌هایی که مجوز ندارند وجود ندارد چرا که این دسته‌های عزاداری نه تابلو دارند ونه مکان خاصی! اصلا مبدا و مقصدشان هم مشخص نیست و از همین رو نمی‌توانیم جلوی آنها را بگیریم! باید توجه داشته باشیم که در جریان عزاداری سیدالشهدا با یک جریان مردمی طرف هستیم و کارمند ادارات و یا تشکلی نیستند که بتوان با آنها برخورد کرد. از هر قشر و صنفی در هیئت‌ها حضور پیدا می‌کنند و ما نمی‌توانیم بین انها تفکیک قائل شویم. ضمن اینکه متولیان امر تلاش کردند که موارد مطرح شده را رعایت کنند در خود مراسم این ایام بالغ بر 30 هزار ماسک بین مردم توزیع شد ولی اهرم خاصی در زمینه این موضوع وجود ندارد که مردم را موظف به رعایت این موارد کرد.

وی با بیان اینکه عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جامعه ربطی به هیئت‌ها ندارد، اظهار کرد: این نکته را نیز باید در نظر گرفت که سطح رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سطح استان به طور کلی پایین آمده است. پیش از شروع محرم ما شاهد کاهش میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جامعه بوده‌ایم. اگرچه برآیندها نشان می‌دهد رعایت پروتکل‌ها در هیئات مذهبی بیش از دو برابر جامعه بوده است.

احمدی با بیان اینکه به هر حال ممکن است از بین 700 هیئت و 1200 مسجدی که در استان وجود دارد گروه محدودی نیز وجود داشته باشد که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کردند، گفت: برخورد با هیئات شیوه خاص خود را می‌طلبد و نمی‌توان با هیئات برخورد سلبی داشت.

هیئت یک پدیده اجتماعی است و رویکرد ما با این پدیده متفاوت از ارگان‌ها و ادارات باید باش. ما نمی‌توانیم مردم را از داخل هیئت‌ها اخراج یا بیرون کنیم اما تمام تلاش خود را در زمینه کاهش  مشکلات در این زمینه را انجام دادیم و هر چه در توان داشتیم، اجرا کردیم. به هیئت‌ها تذکرات لازم را می‌دادیم و از طریق همیاران سلامتی که در هیئت‌ها وجود داشت تلاش می‌کردیم که مشکلات در این زمینه به کمترین میزان خود برسد.

وی  در پاسخ به اینکه «آیا مواردی وجود داشته است که هیئت‌ها تبلیغات اسلامی را به رسمیت نشناسند و خود در این زمینه هر راهی که می‌خواهند را بروند»، اظهار کرد: روابط این اداره با هیئت‌های رسمی و هیئت‌هایی که مجوز دارند، بسیار خوب است. ضمن اینکه گروه‌هایی که دو سه نفر کنار هم قرار گرفته‌اند و یک گروهی را تشکیل داده‌اند اصلا هیئت نیستند که بخواهیم در مورد برخورد با آنها صحبت کنیم. هیئت‌ها را نباید با کارگاه و ادارات یکسان دانست چرا که برخورد با هیئت‌ها کاملا متفاوت با سایر ادارات و ارگان‌هاست. افرادی که هیئت را به مسابه یک ارگان تلقی می‌کنند، برداشت اشتباهی دارند. هیئت تشکل مردمی است و باید متناسب با آن با مردم رفتار و برخورد کرد و از همین رو است که ممکن است برخی از مشکلات به وجود بیاید.

نمی‌توان جلوی دسته عزاداری که راه افتاده است در لحظه گرفت

در این زمینه کرمی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان اما گفت: موقعی که کار انجام می‌شود و دسته عزاداری در سطح شهر راه می‌افتد کسی نمی‌تواند وارد کار شود و جلوی آنها را بگیرد. ضمن اینکه همه هیئت‌ها در این زمینه توجیه شدند. سازمان تبلیغات اسلامی در مراحل بعدی اما می‌تواند مجوز هیئت‌های مذهبی رسمی را باطل کند و ساز و کاری در این زمینه وجود دارد. اما اینکه کسی دسته عزاداری راه می‌اندازد و آن را وارد خیابان می‌کند، بتوان در آن لحظه جلویش را گرفت، این کار نشدنی است چون ممکن است این تصور پیش بیاید که حاکمیت در مقابل مردم قرار گرفته است و با مراسم مذهبی برخورد کرد. ضمن اینکه این  موضوع خلاف اصول اخلاقی و اصول بهداشتی است و خود امام حسین هم قطعا راضی به این اتفاق نیست.

ساماندهی هیئت‎های غیر مجاز نیاز به توجیه مردم  و برنامه‌ریزی طولانی مدت دارد

اما شامی؛ رئیس شورای هیئت‌های مذهبی با اشاره به اینکه سال‌هاست در مورد فعالیت در زمینه ساماندهی هیئت‌های غیر مجاز تذکر می‌دهیم و کاری از پیش نمی‌بریم، گفت: متاسفانه چون تصمیمات شورای هیئت‌های مذهبی ضمانت اجرایی ندارد، حرف ما به جایی نمی‌رسد. هیئت‌هایی هستند که با شروع محرم یک خیمه و پرچمی می‌زنند و هفتم و هشتم محرم یک دسته‌ عزاداری راه می‌اندازند و بعد از آن هم تعطیل می‌شوند و پی کارشان می‌روند و پس از این دهه محرم آنها فعالیتی ندارند.

این هیئت‌ها غالبا گروهی از جوانان هستند که به عشق امام‌حسین جمع می‌شوند و هیچ نهادی وجود ندارد که بر روی آنها نظارت داشته باشد که متاسفانه وجهه‌ای که زیاد مطلوب نبوده است این است که همه این هیئت‌ها در پایان دسته عزاداری راه می‌اندازند و چون در این زمینه توجیه نشده بودند متاسفانه پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکردند و مردم اغلب همین گروه را می‌بینند و کسی مساجد و هیئت‌هایی که مکان ثابتی دارند و در محله خود پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کند را نمی‌بیند.

وی ادامه داد: مشکل ما این است که تنها در دهه محرم به دنبال ساماندهی یک سری از این هیئت‌ها هستیم و تنها جلساتی را تشکیل می‌دهیم که آنها را توجیه کنیم اگر واقعا می‌خواهیم کاری کنیم باید از همین امروز برای سال بعد تصمیم بگیریم. اینکه یک هفته مانده به ایام محرم جلسات تشکیل بدهیم و در این زمینه برنامه‌ریزی کنیم جوابگو نخواهد بود، باید از امروز در این زمینه فرهنگ‌سازی کرد چرا که نمی‌توان با این هیئت‌ها برخورد سلبی داشت چون به اسم دستگاه اباعبدالله حسین هستند و برخورد سلبی با این هیئت‌ها ثمره‌ای جز بدبینی ندارد و اصلا شایسته نیست.

به گفته این مسئول این افراد، با نیت بدی وارد میدان نشده‌اند منتهی خوب تفهمیم و توجیه نگشته‌اند. در واقع نهادی به می‌تواند با این دسته از مردم سر و کار داشته باشد، نهاد مردمی مثل شورای هیئت‌های مذهبی است که بایستی آنها را ساماندهی کند به شرط اینکه  طی یک سال به این شورا کمک شود و از لحاظ فکری و مالی حمایت شود تا از پس ساماندهی این گروه‌ها برآید چرا که اگر هیئت‌‌های ما ایراد کار خود را بفهمند در جهت برطرف کردن این ایرادات پیش قدم می‌شوند و ایرادات خود را رفع می‌کنند. ضمن اینکه باید توجه داشت  که این افراد گروهی نیستند که با سلامت مردم و مردم ضدیت داشته باشند اما چون توجیه نشده‌اند.

شاهد طغیان کرونا طی هفته‌های آتی خواهیم بود

در پایان باید دید که نظر علوم‌پزشکی استان در زمینه رعایت پروتکلهای بهداشتی در هیئت‌های مذهبی چیست که در این زمینه  پرویز قزلباش، رییس دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان با بیان اینکه رعایت پروتکل‌های بهداشتی نه فقط در استان زنجان بلکه در سراسر کشور وضعیبت مناسبی ندارد، اظهار کرد: در ایامی که گذشت و در طی دهه محرم اگر چه بسیاری از عزیزان در این هیئت‌ها به رعایت پروتکل‌ها واقعا پایبند بودند و رعایت کردند ولی متاسفانه در بسیاری از موارد نیز شاهد بودیم که افرادی که انتظار می‌رفت که توجه بیشتری به قانون داشته باشند این قوانین را رعایت نکردند و متاسفانه در خیلی از موارد شاهد بودیم که تصمیمات ستاد ملی علیرغم توصیه‌هایی که شده بود از طرف مقامات کشور نادیده گرفته شد و پروتکل شکنی شد.

وی ادامه داد: هر چند افراد و هیئت‌هایی بودند که در  دهه محرم به صورت پراکنده دسته‌های عزاداری راه انداخته بودند اما شاهد بودیم که روز یوم‌العباس که همواره مراسم در استان با شکوه برگزار می‌شد با مدیریت خوبی که صورت گرفت و با همکاری و همراهی هیئت امنای حسینیه زنجان برگزار نشد که جای تشکر و قدر دانی دارد.

به گفته قزلباش در روزهای آتی ما نگران هستیم که این پروتکل‌شکنی‌ها سلامت مردم را به شدت تحت تاثیر قرار بدهد و سلامت آنها را به خطر بیندازد. ضمن اینکه طبیعی است که وقتی پروتکل‌های بهداشتی رعایت نشود در روزها و هفته‌های آتی باید شاهد درگیر شدن و طغیان بیماری در بخش سرپایی و بخش بستری باشیم.

انتهای پیام

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی