پاسخ یک سوال

پایگاه خبری صدای زنجان- «مختار کرمی»، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان در تاریخ 22 شهریورماه سال جاری در دیدار با رئیس کل دادگستری استان زنجان مجموع درآمد موقوفه‌های استان زنجان در سال گذشته را 13 میلیارد تومان اعلام کرد که نسبت به سال 98 بیش از 85 درصد رشد داشته است.

با اظهار نظر کرمی، این سوال مطرح شد که 13 میلیارد تومان مورد اشاره او کجا و در چه اموری هزینه شده است؟

«مختار کرمی» که از نیمه دوم سال 98 عهده‌دار این مسئولیت شده است در پاسخ به سوال مطرح شده به صدای زنجان گفت: میزان درآمد تعیین شده در سال 98 برای اوقاف استان زنجان از سوی اداره برنامه‌ریزی سازمان مرکزی اوقاف، 7 میلیارد و 200 میلیون تومان بود که با پیگیری همکاران محقق شد. در آن زمان زنجان به لحاظ درآمد حاصل از موقوفات جزو استان‌های آخر و در ردیف سی‌ام بود. در سال 99 با برنامه‌ریزی در حوزه سرمایه‌گذاری و دقت در کارشناسی املاک و وصول مطالبات درآمد حاصله با رشد قابل توجه به 13 میلیارد تومان رسید و به این صورت رتبه زنجان از 30 به 2 (به لحاظ وضعیت خودمان) ارتقا یافت!

زنجان به لحاظ درآمد بقاع متبرکه نیز دارای رتبه یک کشوری است. در مجموع میزان درآمد حاصل از موقوفات و بقاع متبرکه در سال قبل نزدیک به 23 میلیارد تومان از سوی اداره کل اوقاف و امور خیریه اعلام شده است که بر اساس برنامه‌ریزی‌ها این رقم در سال جاری باید به 50 میلیارد تومان برسد! ممکن است محقق شود یا نشود که نتیجه حاصله را پایان سال اعلام می‌کنیم.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان با اشاره به تقسیم‌بندی صورت گرفته به لحاظ درآمد، تعداد و کیفیت موقوفات از سطح «الف»، «ب» و «ج» تصریح کرد: برخلاف تصورات عموم مردم، استان زنجان بر اساس آیتم‌های مذکور در گروه «ج» قرار گرفته است! مثلا خراسان رضوی در ردیف «الف» قرار دارد! خیلی‌ها تصور می‌کنند موقوفه‌های استان زنجان جزو موقوفه‌های درجه یک هستند اما این گونه نیست!

با راه‌اندازی خیریه‌ها، درآمد اوقاف کاهش یافته است!

وی تعداد موقوفات استان زنجان با نیات مختلف را 2 هزار و 800 مورد اعلام کرد و افزود: خیران و نیک‌اندیشان با نیات مختلف اعم از حمایت از بیمار، فقرا، سادات، حوزه علمیه و تامین جهیزیه دارایی خود نظیر املاک و زمین که عمدتا باغ و زمین کشاورزی است را وقف می‌کنند به طوری که بر این اساس همه ساله به طور متوسط 20 موقوفه جدید به تعداد موقوفات اضافه می‌شود. البته شاهد کاهش تعداد موقوفات نسبت به سال‌های اخیر هستیم که علت آن فعالیت انجمن‌های خیریه است، البته به نظر من بد هم نیست و مردم می‌توانند طبق نیتی که دارند اموال خود را وقف کنند.

همه 2800 موقوفه درآمد ندارند!

کرمی این را هم گفت که از بین همه 2800 موقوفه، بسیاری فاقد درآمد بوده و بسیاری نیز تحت عنوان سرقفلی سال‌هاست، واگذار شده‌اند اما در ذهن مردم این موارد تحت عنوان موقوفات شکل گرفته و با تصور اینکه این موقوفه فعال است، خواهان اعلام شفاف مقصد نهایی این درآمدها هستند در حالی که در این مورد، فرد تصمیم به واگذاری ملکی به صورت سرقفلی می‌گیرد. شخص خریدار سرقفلی تمامی مبالغ را پرداخته اما مقرر شده سالانه مبلغی بسیار ناچیز که البته قانونی هم هست را به اداره اوقاف پرداخت کند.

در استان زنجان تعدادی از موقوفات «غیرمتصرفی» هستند و در تصرف متولی است. تقریبا یک‌سوم بازار زنجان موقوفه است، مردم هم حساب‌کتاب کرده و می‌گویند اداره اوقاف درآمد آنچنانی دارد در حالی که بخشی از موقوفات متولی دارند. واقف وقتی قصد وقف ملکی را دارد، متولی هم انتخاب می‌کند حالا ممکن است این متولی اداره اوقاف باشد یا یک فرد! در صورت انتخاب شخص به عنوان متولی، اداره اوقاف موظف به نظارت بر اداره امور است و مبلغی از درآمدها به حساب اوقاف واریز نمی‌شود!

آن دسته از موقوفات که درآمد دارند نیز در راستای اجرای تمام و کمال اهداف سازمان اوقاف مبنی بر «حفظ موقوفات یا حفظ عین»، «اجرای دقیق نیت فرد نیکوکار و واقف» و «ارتقای موقوفات با هدف مدیریت صحیح و سرمایه‌گذاری اصولی» مورد توجه ما هستند. ما حق فروش و انتقال موقوفات را نداریم مگر در شرایط خاص و بر اساس شرع و قانون و با اجازه نماینده ولی فقیه (رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه کشور)!

برخلاف تصورات مردم، اداره اوقاف پولدار نیست!

این مسئول با بیان اینکه برخلاف تصورات عموم، اداره اوقاف پولدار نیست، تاکید کرد: این گونه نیست که صاحب کیسه‌ها و صندوق‌های پر از پول حاصل از درآمد موقوفات باشیم و بر اساس سلیقه خود آن را هزینه کنیم، اولویت نخست موقوفه، حفظ خودش است. 50 درصد از درآمد حاصله موقوفات صرف اجرای نیت و خدمات‌رسانی مطلوب به مردم می‌شود و 50 درصد دیگر نیز برای حفظ عین در مواقعی نظیر آتش‌سوزی، هزینه‌های مربوط به اخذ سند و مشکلات حقوقی و تخریب، ارتقا و سرمایه‌گذاری و غیره در حساب باقی می‌ماند. به طور مثال اگر قصد اجاره ملکی را داشته باشیم در سامانه تمامی اطلاعات را ثبت می‌کنیم که البته تائید کارشناسی، به مزایده گذاشتن، بعد از فرآیند طولانی محقق می‌شود که این امر هم به نفع موقوفه بوده و هم به نوعی اجرای عدالت است.

وی با اشاره به تشکیل واحد بهره‌وری اقتصادی در مجموعه اوقاف طی سال‌های اخیر ابراز کرد: هر یک از 2800 موقوفه حساب جداگانه داشته و اطلاعات ریز از جمله میزان درآمدشان در سامانه به ریز ثبت شده است.

صرف هزینه 10 میلیاردی از محل درآمدها برای امور اجتماعی و فرهنگی

کرمی با بیان اینکه در سال قبل نزدیک به 10 میلیارد تومان اجرای نیت به ثبت رسیده است که اسناد آن نیز موجود است، گفت: اداره کل اوقاف استان زنجان یکی از دستگاه‌های فعال در شیوع کرونا به لحاظ تامین کالاهای موردنیاز از توزیع کمک معیشت گرفته تا لباس‌های بیمارستانی و تجهیزات پیشگیری از کرونا است.

وی با بیان اینکه در سال قبل بسته معیشتی در مجموع به ارزش بیش از 5میلیارد تومان (ارزش ریالی هر بسته از 200 هزار تومان تا یک میلیون تومان بوده است) بین مردم توزیع شده است، عنوان کرد: در مدت زمان یاد شده علاوه بر دوخت لباس برای کادر درمان و بیماران کرونایی، 90 هزار ماسک به‌علاوه پک‌های بهداشتی تامین و توزیع شد.

وی با بیان اینکه بخشی از درآمد موقوفات علاوه بر امور اجتماعی در زمینه مسائل فرهنگی نیز صرف می‌شود، تصریح کرد: علاوه بر برگزاری مراسم فرهنگی و مذهبی مناسبتی در امامزاده‌ها و بقاع متبرکه هدف، طرح «مهر تحصیل» همزمان با سراسر کشور در استان زنجان برگزار می‌شود، در این طرح اقلام موردنیاز دانش‌آموزان نیازمند که کفاف 6 ماه تحصیل او را می‌دهد، در مناطق هدف تامین و توزیع می‌شود.

کرمی اجرای طرح «آرامش بهاری» در ایام نوروز در بقاع متبرکه و اجرای طرح «بصیرت آشنایی» از ابتدای محرم تا پایان صفر و تبلیغ دین توسط مبلغان را از اقدامات فرهنگی و اجتماعی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان زنجان دانست و در رابطه با هزینه‌های اختصاصی این دستگاه در موضوعات مربوط به قرآن و درآمدهای مربوطه عنوان کرد: اول اینکه اوقاف جزو دستگاه‌های فرهنگی نیست زیرا یک ریال هم بودجه فرهنگی دریافت نمی‌کند! درآمد ما از موقوفات قرآنی در سال 3 میلیون تومان است. حدود 3 ماه اخیر چهل و چهارمین دوره مسابقات قرآنی سراسر کشور برگزار شد که برای برگزاری مرحله شهرستانی آن 200 تا 300 میلیون تومان هزینه شد. سال قبل تعداد شرکت‌کنندگان 84 نفر بود اما در سال جاری این تعداد به 600 نفر رسید. در استان نیز 125 نفر به مرحله استانی راه یافتند که از این افراد تقدیر به عمل آمد.

اوقاف خود را موظف به اجرای تمام و کمال نیت واقف می‌داند

کرمی «مطالبه‌گری» را یکی از تاکیدات رهبری دانست و متذکر شد: اگر مطالبه‌گری از سوی مردم و رسانه‌ها که پل ارتباطی بین مردم و مسئولان هستند باشد، بسیاری از مشکلات حل می‌شود.

«کرمی» در پاسخ به برخی از دیدگاه‌های مردمی که معتقدند اوقاف و امور خیریه می‌تواند بخشی از درآمدهای حاصل از موقوفات را برای ایجاد پارکینگ در وسط شهر به‌ویژه اطراف بقاع متبرکه و اماکنی نظیر حسینیه اعظم اقدام کند، گفت: همانطور که قبلا گفته شد ما موظف به اجرای نیات هستیم. اوقاف، شهرداری نیست! ما بخشی از درآمدها را در حوزه فرهنگی صرف کرده‌ایم شما در استان دستگاهی را پیدا نمی‌کنید که با گروه‌های مختلف از امامان جماعت گرفته تا هیئت‌های ورزشی و حتی صداوسیما همکاری تنگاتگی داشته باشد، در سال قبل و امسال بخشی از برنامه‌های مهم اشراق را ما اجرا کردیم! 60 درصد موقوفات مربوط به حوزه روضه امام حسین(ع) و تعزیه است، شخصی که وقف کرده تاکید داشته که درآمد حاصل از موقوفه‌اش را در امور تعزیه به‌کارگیرم نه پل‌سازی با ساختن پارکینگ! اگر مردم استان توقع دارند که اوقاف در حوزه‌های دیگر سرمایه‌گذاری کند، در وقف جدید بر اساس نیاز جامعه پیشگام بوده و در حوزه آبادسازی وارد شوند.

درست است که اداره کل اوقاف و امور خیریه استان زنجان طبق شرع و قانون و بر اساس وظیفه‌ای که دارد، نمی‌تواند خارج از نیت فرد واقف درآمد حاصله را هزینه کند اما بخشی از موقوفات مربوط به «خیرات و مبرات» است به این معنی که مرجع مربوطه می‌تواند درآمد حاصله را در هر حوزه که نیاز بود هزینه کند.

«کرمی» در پاسخ به سؤال صدای زنجان مبنی بر این که آیا اوقاف یا حسینیه اعظم یا هر مرجعی نمی‌تواند مبلغی را از این محل در راستای «خیرات و مبرات» به امور شهری که موجب رضایت‌مندی خدا، اولیای الهی و عموم مردم می‌شود، اختصاص دهد، گفت: اوقاف طبق نیت فرد واقف درآمد حاصله را هزینه می‌کند! در رابطه با حسینیه هم باید عرض کنم که حسینیه اعظم به لحاظ معنوی جایگاه جهانی دارد. افتخاری هم برای ماست که متولی حسینیه هستیم اما به لحاظ اقتصادی این مجموعه در حد یک مؤسسه عادی است! من در تعجبم که برخی از مسئولان به ما می‌گویند از طریق حسینیه وارد حوزه اتوبان‌سازی شوید! مگر حسینیه اعظم چقدر درآمد دارد؟ این مجموعه حتی پول یک کیلومتر آسفالت را هم ندارد! البته توقع مردم این است که جایگاه معنوی حسینه حفظ شود! به چه دلیلی حسینیه خدمات اجتماعی باید ارائه دهد؟ احساس می‌کنم برخی از دوستان دچار تحلیل غلط شده‌اند!

به نظرم جایگاه معنوی حسینیه که جهانی است برای مردم توقع ایجاد کرده است وگرنه این مجموعه آنقدرها هم پول ندارد!

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی