گفته‌های مسئولان علوم پزشکی در استان بر این تاکید دارد که مشکلی بابت کمبود پزشک در استان وجود ندارد، مگر نبود مطب خصوصی در برخی شهرستان‌ها یا نبود پزشک متخصص!
پایگاه خبری صدای زنجان-
در یک صدوپنجاه‌وپنجمین جلسه شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور پیشنهاد افزایش
حداقلی پذیرش 3هزار دانشجوی پزشکی به ظرفیت موجود کشور طی بازه زمانی حداقل پنج
سال به تصویب رسید و همچنین مقرر شد که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، پیشنهادهای
خود را درباره افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی از 3هزار تا 5هزار نفر به ستاد
راهبری نقشه جامع علمی کشور ارائه دهد.
درعین‌حال در جلسه اخیر شورای
عالی انقلاب فرهنگی که به ریاست رئیس‌جمهوری و با حضور رئیس قوه قضائیه و اعضای حقیقی
و حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی بیست و سوم آذرماه ۱۴۰۰ تشکیل شد، سعیدرضا عاملی،
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست آماری ارائه داد که خبر از یک فاجعه در
حال و آینده می‌دهد.
به گفته عاملی و بر اساس آمار
نیاز به پزشک عمومی برای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت، ۱۲ پزشک است که در شهر تهران این
نسبت به ۳۵ و نیم نفر می‌رسد؛ همچنین در شهرهای دیگری که دانشکده پزشکی دارند، این
آمار ۱۵ نفر در ازای هر ۱۰ هزار نفر و در
۵۰ درصد شهرهای دیگر کشور نسبت پزشک به جمعیت ده هزار نفر، ۳.۸ است.
تعداد پزشک متخصص باید دو برابر پزشک عمومی باشد
اما آنچه حائز اهمیت است این
است که طبق استانداردهای جهانی، تعداد پزشک متخصص باید دو برابر پزشک عمومی باشد
اما این استاندارد در بهترین حالت ۴ یا ۵ پزشک متخصص به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت
در کشور است.
این شواهد و آمارها نشان می‌دهد
برخی از حوزه‌های پزشکی در شهرستان‌ها، شدیدا با کمبود پزشک متخصص مواجه هستند.
البته اگر بخواهیم از لحاظ کیفی بررسی کنیم، می‌توان گفت ایران از نظر ظرفیت بهینه
پزشکی شرایط مطلوبی دارد.
از آنجا که وضعیت هرم سنی جمعیت
کشور نشان‌دهنده آن است که در حال حاضر میانگین جمعیت پیر نسبت به جوان بیشتر است
و به گفته کارشناسان این حوزه در ۲۰ سال آینده با بحران پیری جمعیت مواجه خواهیم
شد و از سوی دیگر ایران از لحاظ مواجهه با حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله جزو رتبه‌های
اول جهانی است ازاین‌رو کشور ما به دلیل پیری جمعیت و حادثه‌خیز بودن نیاز به افزایش
پزشک دارد.
مصطفی طاهری، نماینده مردم
زنجان و طارم در مجلس که از امضاکنندگان طرح افزایش ظرفیت پزشک است، پیش‌تر در این
خصوص در توئیتر خود نوشته بود: افرادی که امروز در برابر افزایش ظرفیت پزشکی صف‌آرایی
کرده‌اند، سال گذشته مانع از ایجاد شفافیت در بودجه ۹۶ هزار میلیاردی دانشگاه‌های
علوم پزشکی شدند. امیدوارم امسال مجلس انقلابی با مستثناکردن دانشگاه‌های علوم
پزشکی از معافیت حسابرسی، زمینه فساد در این دانشگاه‌ها را از بین ببرد.
وی در گفتگو با رسانه‌ها با
اشاره به مشکلات برآمده از موضوع کمبود پزشک و تأکید بر اهمیت افزایش ظرفیت دانشجوی
پزشکی گفت: مشکل کمبود پزشک در برخی مناطق کشور بسیار حائز اهمیت است چرا که ابعاد
و آسیب‌های متعددی به‌همراه دارد. تصور کنید زمانی تصمیم گرفته میشود در حوزه
علوم پزشکی چند ساختار اصلاح شود، برای مثال مقرر میشود به موضوع کارت‌خوان مطب‌ها
و مراکز پزشکی و درمانی و یا مسئله زیرمیزی که گاهی گرفته میشود و یا تخلفات
احتمالی این حوزه ورود شود، در این هنگام این نگرانی از سوی برخی وجود دارد که اگر
بخواهیم فلان پزشک را کنار بگذاریم به دلیل کمبود نیرو امکان جایگزینی وجود ندارد.
طاهری با تأکید بر اینکه به میزانی
کمبود پزشک وجود دارد که اگر بخواهیم یک پزشک را کنار بگذاریم شخص دیگری در آن
منطقه وجود ندارد که به امور درمانی و پزشکی رسیدگی کند، ادامه داد: درواقع به این
دلیل که پزشک نداریم مجبور می‌شویم هر شرایطی را تحمل کنیم، این در حالی است که ما
تعداد زیادی جوان پویا، تلاش‌گر، مؤمن و متعهد در کشور داریم، که باید از ظرفیت
آنها استفاده کرد.
این نماینده مجلس افزود: وقتی
می‌گوییم ظرفیت دانشجوی پزشکی را افزایش دهید، می‌گویند در حوزه استاد پزشکی دچار
کمبود هستیم، خب تا دانشجو جذب نکنیم که بخشی از آنها به استاد این حوزه تبدیل
شوند مشکل رفع نخواهد شد، پس باید از یکجا کار را شروع کرد، مشخص است تا دانشجو
نداشته باشیم در حوزه استاد هم دچار مشکل خواهیم بود.
نماینده مردم زنجان با بیان اینکه
این موضوع تنها مشکلات حوزه کمبود پزشک نیست، ادامه داد: آسیب‌های زیادی در این
حوزه وجود دارد و غالبا وقتی به ریشه‌یابی این آسیب‌ها می‌پردازیم در انتها به این
نتیجه می‌رسیم که در کشور با بحران کمبود پزشک مواجه هستیم. البته در کنار این
مباحث حوزه توریسم درمانی و یا کمبود پزشک در مناطق محروم نیز نیاز به توجه بیشتر
دارد، به هر شکل معتقدم بخشی از مخالفت‌ها با افزایش ظرفیت دانشجوی پزشکی به دلیل
تعارض منافع است، و بخشی نیز واقعا دغدغه امکانات و استاد دارند، اما ما معتقدیم
باید به هر شکل این مهم را از یکجایی آغاز کنیم.
در این میان برخی از کارشناسان
نیز معتقدند که پزشک و نیروی متخصص به میزان کافی در کشور وجود دارد؛ منتهی توزیع
آن در مناطق شهری و روستایی مناسب نیست و با افزایش میزان دانشجویان این رشته؛
تنها بر تعداد فارغ التحصیلان این رشته افزوده می شود و موجب بیکاری بیشتر افراد این
قشر میشود. صدای زنجان برای پیگیری این موضوع تلاش کرد شرایط فعلی برخی از
شهرستان‌های محروم را بررسی کند.
کمبود پزشک عمومی در ماهنشان اصلا مشاهده نمی‌شود
در این زمینه اما؛ علی‌اکبر
اجلی، رییس شبکه بهداشت ماهنشان با اشاره به اینکه در این شهرستان کمبود پزشک عمومی
اصلا مشاهده نمی‌شود، گفت: منتهی یک میزان در میزان متخصصین ممکن است کمبودهایی
وجود داشته باشد، که آن هم به جهت این است که بایستی زمان و انرژی بیشتری برای جذب
نیروی متخصص در مناطق محروم بگذاریم و در واقع باید شرایط برای جذب متخصصین فراهم
باشد تا امکان جذب آنها وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: در زمینه پزشکان
عمومی نیز که در مراکز سلامت روستایی و شهری فعالیت دارند، ما پزشک ثابت مستقر در
این مناطق را داریم که اگر هم بخواهند مرخصی بروند باز هم مشکلی از بابت جایگزین
نداریم.
اجلی با بیان اینکه درست است
که ماهنشان جزو مناطق محروم است اما با وجود پیگیری‌های مسئولین امر و همکاران، نیروی
متخصص و جراح نیز به میزان کافی در اختیار است؛ افزود: اگرچه جا دارد یک متخصص
داخلی دیگر به مراکز درمانی این شهرستان اضافه شود اما نبود آن هم مشکلی برای بیماران
ایجاد نمی‌کند.
حوزه دندی جای کار دارد
این مسئول با اشاره به اینکه
در درمانگاه ماهنشان سه پزشک و بیمارستان آن 4 پزشک عمومی مستقر هستند و نیروی
متخصص هم به میزان کافی در این منطقه وجود دارد، اظهار کرد: منتهی در حوزه دندی جا
دارد که بیشتر کار شود که آن هم از عهده بهداشت خارج است چرا که ما در دندی مرکز
جامع سلامت شهری و روستایی را به صورت شبانه روزی و با حضور 4 پزشک داریم که این میزان
برای دندی کم است چرا که دندی نیاز به یک بیمارستان دارد.
وی با بیان اینکه بنا بود یک بیمارستان
تامین اجتماعی در دندی ساخته شود که فعلا این موضوع اتفاق نیفتاده است، اظهار کرد:
ولی سایر قسمت‌های شهرستان بر طبق آن هرم و شاخص‌های جمعیتی که از مرکز می‌آید و
بر اساس ضرورت جمعیت میزان ماما و پزشک و متخصص را مشخص می‌کند، رعایت شده است و
شاید بتوان گفت که حتی بیش از نسبت نفر به خانه بهداشت که بر اساس قوانین به ازای
هر 3 هزار تا 3500 نفر یک خانه بهداشت باید باشد ولی این نسبت در این شهرستان به
ازای هر 500 تا 600 نفر یک شبکه است.
در ماهنشان مطب خصوصی وجود ندارد
وی با بیان اینکه در سطح ماهنشان
اصلا مطب خصوصی وجود ندارد، اظهار کرد: اکنون واقعا بایستی به این موضوع توجه شود
چرا که نیاز مردم این شهرستان است و مکررا به امام جمعه و فرماندار مردم نامه می‌نویسند
و پیگیر این موضوع هستند.
اجلی اذعان کرد: من خودم بالغ بر 5 سال است که
در ماهنشان زندگی می‌کنم و همچنان اینجا ماندگار هستم و از این بابت به دنبال این
بودم که مطبی در اینجا افتتاح کنم که همه کارهایش را هم کردم و پروانه را هم گرفتم
اما یک مکان برای اینکه اجاره کنم و مطب خود را راه بیندازم پیدا نکردم.
این مسئول با اشاره به اینکه
اگر بخش خصوصی در شهرستان‌ها نیز سر و سامان بگیرد و موقعیتی برای این امر فراهم
شود، مسلما بین پزشکان مستقر در این منطقه نیز رقابت ایجاد میشود و واقعیت این
است که در شهرستان‌ها رقابت وجود ندارد و تنها جایی که پزشک هست در بیمارستان‌ها
است و همین امر موجب میشود کیفیت پایین آید ولی وقتی چند پزشک در یک منطقه مستقر
باشد؛ همه ناچارند کیفیت کار خود را ارتقا بدهند که متاسفانه این امکان در شهرستان‌ها
وجود ندارد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های
خود با بیان اینکه برای برخی از شهرستان‌ها همواره سهمیه مناطق محروم قرار داده میشود
که به افراد این اجازه را می‌دهد که به واسطه این سهمیه در رشته تحصیلی خود ادامه
تحصیل بدهند و سپس برای خدمت در آن منطقه اقدام کنند، اظهار کرد: این افراد پس از فارغ‌التحصیلی موظف
هستند که 12 سال در مناطق محروم خدمت کنند که متاسفانه شاهد هستیم برخی از این
افراد با این سهمیه می‌آیند درس می‌خوانند اما نمی‌پذیرند که در این مناطق
خدمت کنند که این موضوع از جمله مشکلات این حوزه است. ضمن
اینکه یکی از مشکلاتی که متخصصین ما با آن در مناطق محروم مواجه هستند فراهم نبودن
امکانات و تجهیزات در این منطقه هستند که موجب بی‌میلی متخصصین برای حضور در این
مناطق میشود.
توزیع نیروی متخصص به عهده وزارت بهداشت است
در ادامه علیرضا آرمانی‌کیا،
معاون درمان علوم پزشکی استان زنجان با اشاره به اینکه به طور کلی نیروی متخصص در
سطح کشور کم است، اظهار کرد: در مجموع 49 متخصص طی امسال به استان اختصاص یافته
است. در برخی از رشته‌ها این تعداد متخصص کم بوده است برای مثال تنها 3 جراح به
استان تعلق گرفته است در حالیکه حداقل نیاز
ما در استان به 6 جراح بوده است.
وی با بیان اینکه توزیع نیروی
متخصص به عهده وزارت بهداشت است، اظهار کرد: ما در مراکز اصلی درمان که هیچ مشکلی
از بابت نیروی متخصص نداریم؛ ولی در مراکز کوچک مثل طارم و ایجرود و ماهنشان تا میزانی،
نیروی متخصص کمتر است که در این زمینه ما نیروی سهمیه‌ای مناطق محروم داریم که این افراد موظف هستند که در این
مناطق خدمت کنند که به تعهد خود نیز عمل می‌کنند و این جور نیست که ما فکر کنیم
پزشکان به این مناطق نمی‌روند چرا که این موضوع؛ یک ابلاغ حکومتی هست و باید
پزشکان کارشان را انجام بدهند. ضمن اینکه در صورتی که این اتفاق نیفتد؛ این موضوع
به وزارت بهداشت ابلاغ میشود و از فعالیت این دسته افراد در جای دیگر خود‌داری می‌کنند
تا شرایط‌شان روشن شود.
کمبود خاصی در زمینه پزشک متخصص در سطح استان مشاهده
نمی‌شود
این مسئول با بیان اینکه
خوشبختانه کمبود خاصی در زمینه پزشک متخصص در سطح استان مشاهده نمی‌شود، اظهار
کرد: ما در واقع نیروهای ماندگار در منطقه را نداریم و نیروهای تعهدی را داریم که
در این زمینه به این مناطق ورود پیدا می‌کنند. نیروی ماندگار به جهت محرومیت این
مناطق و اینکه افراد علاقه‌ای به حضور در این مناطق را ندارند در دسترس نیستند. با
این وجود اما مشکل حادی در این زمینه نداریم و تنها چند نفر از نیروی تعهدی ما به
این مناطق نرقتند که این موضوع نیز به وزارت بهداشت اطلاع داده شده است. سال گذشته
جراح اعصاب کم داشتیم که آن هم تامین شد و در مراکز اصلی مان جراحی اعصاب و ارتوپد
و نورولوژیست به اندازه کافی توزیع شده
است.
آرمانی کیا با بیان اینکه معاونت درمان تنها وظیفه
نظارت بر مطب‌ها را دارد و در خصوص
موضوع میزان حضور مطب‌ها در شهرستان‌ها نظام پزشکی باید اعلام نظر کند، اظهار کرد:
منتهی به نظر می‌رسد در جایی مثل ماهنشان که افراد برای درمان به سختی به مراکز درمان
مراجعه می‌کنند؛ افراد چندان رغبتی برای مراجعه به مطب‌ها با تعرفه خصوصی ندارند
که از همین جهت است که در ماهنشان و ایجرود و طارم پزشکان به راه‌اندازی مطب اقدام
نمی‌کنند.
وی افزود: برای پزشکانی که در
مناطق محروم خدمت می‌کنند نیز مشوق‌هایی در نظر گرفته است که ضریبی که برای حقوق این
افراد در نظر گرفته میشود k3 است
و حقوق برای این افراد با این ضریب محاسبه میشود؛ ضمن اینکه این افراد خود نیز
متعهد هستند که در این مناطق خدمت کنند.
انتهای پیام/
خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی