پایگاه خبری صدای زنجان- رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان زنجان در جلسه مشترک رئیس و هیئت‌رئیسه اتحادیه و هیئت‌رئیسه خانه کارگر استان (29 فروردین‌ماه)، «عدم وجود کارگران حرفه‌ای و نیروی کار دارای تخصص» را ازجمله مشکلاتی دانست که در آینده می‌تواند تولید و صادرات و تجارت ما را تهدید کند!

تقریباً بخش قابل‌توجهی از جامعه معتقد است که شغل کارگری از آن دست مشاغلی است که نیاز به تحصیلات و تخصص خاصی ندارد و تنها با داشتن بنیه و توان جسمانی مناسب می‌توان وارد این حرفه شد.

همین طرز فکر هم سبب شده، افراد زیادی که مدرک تحصیلی یا تخصص فنی ندارند به دنبال آگهی‌های جذب و استخدام کارگر ساده هستند. بسیاری از کارخانه‌ها، کارگاه‌های ساختمانی، تولیدی و شرکت‌ها و سازمان‌ها برای انجام امور مختلف به استخدام کارگر ساده موقت یا دائمی نیاز دارند.

بی‌توجهی برخی کارفرماها به مباحث آموزشی

بنا به گفته اصغر نجاری، دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان، بر اساس آمارهای رسمی بیش از 120 هزار کارگر در استان زنجان وجود دارد که این میزان بر اساس آمارهای غیررسمی بیش از 200 هزار نفر را شامل می‌شود.

شغل کارگری اگرچه نیاز به تحصیلات خاصی ندارد اما برای موفقیت در این شغل باید مهارت‌ها و توانایی‌های جسمی و ذهنی مناسبی داشت تا بتوانید درآمد ثابتی از این راه کسب کنید.

مرضیه، کارگر یکی از واحدهای تولیدی به صدای زنجان می‌گوید: بسیاری از مشاغل و کسب‌وکارها، از کارخانه‌ها تولیدی و صنعتی گرفته تا شرکت‌های کوچک و حتی مغازه‌ها و فروشگاه‌‌ها برای انجام پاره‌ای از کارهای یدی و عملی، به جذب و استخدام کارگر ساده نیاز دارند. این شغل به تحصیلات بالا و تخصص و مهارت خاص و ویژه‌ای هم نیاز ندارد و طیف وسیعی از افراد جویای کار می‌توانند به‌عنوان کارگر استخدام شوند بااین‌حال، این شغل هم مثل هر شغل دیگری به برخی توانمندی‌های جسمی و مهارت‌های فردی و عمومی نیاز دارد و هرکسی نمی‌تواند یک کارگر موفق و حرفه‌ای باشد.

در حال حاضر در بسیاری از واحدها کارگران برای استخدام به تخصص و مهارت خاصی نیاز ندارند و آموزش‌ها و دستورات لازم حین کار به آن‌ها داده می‌شود. به همین دلیل کارگر باید قدرت یادگیری بالایی داشته باشد و به‌سرعت دستورات و آموزش‌های لازم را یاد بگیرد و بر اساس دستورات کارفرما مشغول به کار شود.

احمد یکی از کارگران شاغل در یکی از کارخانه‌های به صدای زنجان می‌گوید: کارفرما معمولاً زمان کمی برای آموزش اختصاص می‌دهد و پس‌ازآن انتظار دارد کارگر به‌درستی و طبق دستورالعمل‌‌ها کار را انجام دهد. کارگر در یک مجموعه و در کنار گروهی از کارگران و سرپرستان کار می‌کند و لازم است توانایی برقراری ارتباط خوبی با بقیه داشته باشد.

به عقیده این کارگر، بخش زیادی از وظایف کارگر ساده در گروه همکاری و مشارکت با سایر کارگران است و درصورتی‌که کارگر مهارت ارتباطی خوبی نداشته باشد در انجام کارش به مشکل می‌خورد. کسب‌وکارها و کارخانه‌های و کارگاه‌های مختلف با زمینه کاری متفاوت به استخدام کارگر ساده نیازمندند. اما همه آن‌ها از کارگر انتظار دارند دقت و توجه زیادی داشته باشد و بتواند با ریزبینی و دقت به جزئیات، کوچک‌ترین مشکلات و ایرادات کار را متوجه شود و آن‌ها را اصلاح کند.

چالش تولید

مهدی رنگ‌رونا، رئیس کمیسیون تجارت و روابط خارجی اتاق بازرگانی استان زنجان هم می‌گوید نبود مهارت کافی در کارگران و نیروهای کار در استان و بی‌توجهی به این موضوع، بخش تولید، صادرات و تجارت را با چالش جدی مواجه کرده است!

او تأکید می‌کند: با توجه به استعدادهای موجود در پارک‌های علم و فناوری و ایده‌های نو ضروری است تا صاحبان صنایع، مسئولان و برنامه‌ریزان برای ارتباط مستحکم از این ظرفیت غافل نشوند. معتقدم از این مسیر می‌توان در تجاری‌سازی و صنعتی سازی ایده‌های جوانان و نیروهای جدید تازه‌نفس دارای فکر موفق عمل کرد!

رنگ‌رونا بر لزوم خروج از تفکرات اجرای طرح و ایده به‌صورت «پایلوت» تأکید کرده و می‌گوید: علاوه بر ارتباط صنعت و دانشگاه، به نظرم فنی و حرفه‌ای می‌تواند در تربیت نیروهای مجرب و دارای مهارت اعم (دارای سواد و فاقد سواد) به ارتقای مهارت در محیط‌های کاری کمک شایانی کند. به‌خصوص اینکه بسیاری از واحدها به‌ویژه کوچک و متوسط به علت محدودیت در فضای فیزیکی کارگاه، امکان تشکیل دوره‌های آموزشی و انتقال تجارب ندارند و همین موضوع باعث شده تا نسبت به جذب نیروهای متخصص و مجرب اقدام کرده و کارگران فاقد تجربه را به‌کارگیری نکنند که این امر به بیکاری دامن می‌زند ازاین‌رو کارگاه‌های اداره کل فنی و حرفه‌ای و تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری می‌تواند در تحقق آن میسر واقع شود.

این فعال اقتصادی بابیان اینکه نیروهایی که تخصص و تجربه لازم را ندارند نمی‌توانند وارد کارشده و بیکار محسوب می‌شوند، اضافه می‌کند که با توجه به ضعف دانشجویان و فارغ‌التحصیلان در دروس عملی باید این قشر به سمت حضور در دوره‌های آموزش فنی و حرفه‌ای سوق یابند.

او با تأکید بر اینکه در بسیاری از کشورها جامعه کارگری از اهمیت بالایی در تولید و تجارت و اقتصاد آن کشور برخوردار بوده و به بهترین شکل ممکن مقام جامعه کارگری را ارج می‌نهند، عنوان می‌کند: اتحادیه صادرکنندگان و مجموعه کارفرمایان و صادرکنندگان همواره در پی ایجاد یک ارتباط و تعامل خوب با جامعه کارگری است که در این راستا اتحادیه نیز آماده ایفای نقش خود به‌عنوان یک تشکل است.

رنگ‌رونا با اشاره به اینکه همان‌گونه که جامعه کارگری و البته کارفرمایان و تولیدکنندگان و صادرکنندگان هر یک مشکلات خاص خود را دارند، معتقد است: یکی از مشکلاتی که در آینده می‌تواند تولید و صادرات و تجارت ما را تهدید کند، عدم وجود کارگران حرفه‌ای و نیروی کار دارای تخصص است که ازاین‌رو باید این مهم و تربیت نیروی کار موردتوجه قرار گیرد. این موضوع دغدغه مهمی محسوب می‌شود که خانه کارگر می‌تواند در این زمینه با آموزش به جامعه کارگری نقش مهمی ایفا کند!

به عقیده این فعال اقتصادی، تعامل دوسویه بین کارگر و کارفرما باید شکل‌گرفته تا بتوان از ظرفیت‌های دو طرف در بحث تولید باکیفیت و درنهایت صادرات و تجارت و اقتصاد پویا استفاده کرد.

کارفرماها انتظار دارند کارگر مهارت داشته و به دستمزد کم هم قانع باشد!

البته کارگران و برخی از دانشگاهیان و تشکل‌های کارگری مدعی‌اند آنچه سبب شده ارتباط صنعت و دانشگاه به معنای واقعی محقق نشود، صاحبان صنایع هستند!

اصغر نجاری، دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان با اشاره به اهمیت مهارت در فرآیند تولید می‌گوید: در انجام پروژه‌های ساختمانی و تولیدی و صنعتی، «زمان» نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. هر یک روز تأخیر در تکمیل پروژه باعث تحمیل هزینه‌های زیادی به کارفرماها می‌شود. به همین خاطر، کارفرماها به دنبال جذب و استخدام کارگر ساده‌ای هستند که سرعت و مهارت بالایی در انجام کارها داشته باشد، منظم، متعهد و خوش‌قول باشد و بتواند در مدت‌زمان تعیین‌شده کارها و وظایفش را انجام بدهد.

با این اوصاف آموزش حرفه‌ای کارگران در تمامی واحدهای تولیدی و خدماتی برای خروجی باکیفیت و مناسب ازجمله مباحثی است که کارفرمایان باید نسبت به آن حساسیت داشته باشند.

اما نجاری عنوان می‌کند که کارفرماها انتظار دارند کارگر مهارت داشته باشد، به دستمزد کم هم قانع باشد! به عبارتی در رابطه با نیروی متخصص و حرفه‌ای و کارگران ماهر برخی کارفرماها نامهربانی می‌کنند و به دنبال این هستند در سریع‌ترین زمان او را از گردونه خارج کنند چراکه این کارگر از کارفرما انتظار دارد تا دستمزد او را بر اساس مهارتی که دارد پرداخت کند نه حداقل حقوق! یا برخی از کارفرماها به‌جای برنامه‌ریزی برای جایگزینی نیروی فعال بامهارت با فردی که در آستانه بازنشستگی قرار دارد به فکر جایگزینی او با کارگر صفرکیلومتری است که مهارت کافی ندارد، هستند صرف اینکه به این نیرو حقوق حداقلی پرداخت کنند! کارفرمایی که انتظار تولید نهایی محصول در حد باکیفیت دارد باید پرداختی‌اش هم طبق خدمات مورد انتظارش از کارگر باشد! بالاخره کارفرما باید سودی که بابت مهارت کارگر عاید سیستم و مجموعه می‌شود را در نظر بگیرد.

نجاری ضمن قدردانی از کارفرمایان شرکت‌هایی که به افزایش و ارتقای مهارت نیروهای خود اهمیت می‌دهند، تصریح می‌کند: چنین واحدهایی محدود هستند اما اقدامی که در جهت ارتقای مهارت و تولید کالا یا خدمات باکیفیت از سوی آن‌ها انجام می‌شود، بااهمیت است.

مراکز مهارت‌آموزی و ارتقای مهارت مستقر در بنگاه‌های اقتصادی توسعه می‌یابند!

بر اساس آمار ارائه‌شده در سال 98 از سوی مسئولان اداره کل فنی و حرفه‌ای استان زنجان، بر اساس کد ره‌گیری اشتغال به‌دست‌آمده از سوی این دستگاه 40 درصد از افرادی که در دوره‌های مهارتی شرکت کردند در بازار کار مشغول هستند.

محمدرضا انصاری، مدیرکل فنی و حرفه‌ای استان زنجان می‌گوید: متأسفانه الفبای مهارت‌آموزی از سوی بسیاری از خانواده‌ها ناشناخته است و ما باید جامعه مخاطب را با ضرورت مهارت‌آموزی آشنا کنیم. معتقدم گام نخست مهارت‌آموزی، مشاوره و هدایت شغلی است.

او با یادآوری این‌که فنی و حرفه‌ای پس از برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی در تمامی رشته‌ها، رهگیری اشتغال انجام می‌دهد، تصریح می‌کند: اشتغال یک فرآیند چندبعدی است و نیازمند به حمایت‌های سایر دستگاه‌ها را دارد.

وی بابیان این‌که تمامی افراد می‌توانند در مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای مهارت کسب کنند، ابراز می‌کند: مهارت، فرآیندی اکتسابی بوده و مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای سراسر کشور این آمادگی را دارد تا به‌تمامی افراد جامعه در حوزه‌های مختلف آموزش دهد و خدمت‌رسانی کند.

به گفته انصاری طبق قانون کار واحدهای صنعتی مکلف به آموزش نیروهای خود هستند ازاین‌رو واحدهای دارای 36 کارکنان و بالاتر از آن مکلف هستند مسئول آموزش داشته و آموزش‌های مربوط به ارتقا مهارت شغلی را ارائه دهد.

در سال قبل در 32 مرکز مهارت‌آموزی و ارتقا مهارت مستقر در بنگاه‌های اقتصادی، 60 هزار نفر ساعت زیر نظر اداره کل مذکور تحت آموزش قرارگرفته‌اند.

این آمار مختص شاغلین واحدهای اقتصادی هستند که پس از کسب نمره قبولی، مدرک فنی و حرفه‌ای دریافت کرده‌اند.

انصاری با اشاره به هدف‌گذاری‌های انجام‌شده برای اضافه شدن 29 مرکز دیگر در سال جاری عنوان می‌کند: در راستای عمل به منویات رهبری و قدم در مسیر تحقق شعار سال 1401 مبنی بر «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین»، تلاش می‌کنیم تا در تربیت نیروهای کارآمد مؤثر باشیم.

ارتباط صنعت با دانشگاه، با حرف زدن نمی‌شود!

ابراهیم احمدی، رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای زنجان (الغدیر) هم در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به وجود کارگاه‌های فنی و حرفه‌ای در دانشگاه الغدیر و ظرفیت آموزش‌های عملی عنوان می‌کند: این دانشگاه بر تولید علم تأکید ندارد، بلکه آموزش مهارت در اولویت است بااین‌وجود متأسفانه به لحاظ فرهنگی هنوز جا نیفتاده که اولیا، دانش‌آموزان خود را به سمت هنرستان‌ها هدایت کنند.

احمدی با اشاره به وجود امکانات آموزشی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای به تشریح تفاوت بنیادی این مرکز با سایر دانشگاه‌ها پرداخته و می‌گوید: اگر برای یک واحد عملی در دانشگاه‌ها 2 ساعت کلاس عملی باشد این میزان در دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای 4 تا 8 ساعت است، این مهم حاکی از آن است که خروجی دانشگاه فنی و حرفه‌ای مهارت‌محور و تربیت نیروی متخصص بامهارت است.

احمدی که معتقد است ارتباط صنعت با دانشگاه به معنای واقعی کلمه محقق نشده است، تصریح می‌کند: برای این‌که ارتباط دوطرفه رخ دهد باید صنایع پای‌کار باشند، حرف زدن کافی نیست باید گام عملی در این زمینه برداشته شود. البته ریشه مشکل به دانشگاه، صنایع و البته قوانین بالادستی برمی‌گردد بااین‌وجود امیدوارم طبق شعار سال حرکت کرده و برای ارتباط بین تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین دانشگاه و صنعت در کنار هم قرارگرفته و در تولید دانش مؤثر واقع شوند.

او بابیان اینکه دانشگاه الغدیر بابت تربیت نیروی تخصصی مطابق با نیاز واحدهای تولیدی مشکلی ندارد و آمادگی کامل برای همکاری دارد به شرطی که بخشی از هزینه‌های مربوطه پرداخت شود، تأکید می‌کند: وقتی صاحبان صنایع در تربیت نیروی متخصص موردنیاز با دانشگاه فنی و حرفه‌ای همکاری نکنند، چه تضمینی هست که هزینه‌های صرف شده برای تهیه و استقرار تجهیزات موردنیاز واحدها به هدر نرود؟

ارتباط صنعت با دانشگاه شعار بود!

مهدی رنگ رونا در گفت‌وگو با صدای زنجان هم معتقد است ارتباط صنعت با دانشگاه در این سال‌ها در حد شعار و ادعا بوده و هیچ‌کس برای تحقق این شعار کاری نکرده است!

رنگ‌رونا بابیان اینکه دیگر زمان این حرف‌وحدیث‌ها تمام‌شده و باید به فکر راهکار عملی برای ارتباط این دو مجموعه با یکدیگر بود تا رونق اقتصادی و آبادانی در استان به معنای واقعی کلمه اتفاق بیفتد.

رئیس کمیسیون تجارت و روابط خارجی اتاق بازرگانی استان زنجان با اشاره به تنش‌ها بین کارفرما و نیروهای مجرب در خصوص دستمزد می‌گوید: کارفرماها به دنبال کارگر خوب به لحاظ مهارت و تجربه هستند در حال حاضر صاحبان واحدها می‌گویند یا کارگر متخصص نیست یا اگر هم هست انتظاراتش بالاست! برخی از نیروهای مجرب با قیاس چند واحد، خواهان مزایای بالا به جهت مهارتشان هستند که البته به‌حق است اما نباید انتظار داشت که کارفرما به علت مهارت بیش ازآنچه در قانون گفته‌شده به نیروی کارش بپردازد! به نظرم چنین رقابت‌هایی به نفع تولید نیست!

رنگ‌رونا نبود نیروی متخصص را چالش بزرگی برای تولید و درنهایت اقتصاد استان دانسته و از خانه کارگر استان به‌عنوان یکی از تشکل‌های کارگری می‌خواهد تا در تربیت نیروی متخصص موردنیاز با واحدها و شرکت‌ها نهایت همکاری را داشته باشد.

برای بالا بردن راندمان تولید، نیازمند نیروی متخصص هستیم!

اصغر نجاری، دبیر اجرایی خانه کارگر استان هم در این زمینه با اشاره به سهم این مجموعه در قبال به‌کارگیری نیروهای بومی دارای مهارت در شرکت‌ها و کارخانه‌های تولیدی و مراکز خدماتی عنوان می‌کند: در سال 1400 در خصوص برگزاری دوره‌های آموزشی برای علاقه‌مندان با اداره کل فنی و حرفه‌ای استان تفاهم‌نامه‌ای منعقد شد که البته نیاز به تبلیغات بیشتر در خصوص اهمیت این دوره‌ها از سوی ما هست.

اصغر نجاری با اشاره به اساسنامه مجموعه در رابطه با جذب هرگونه نیروی کار از مجاری ارگان‌های زیرمجموعه اداره کار در واحدهای تولیدی و خدماتی که باید مدنظر کارفرمایان باشد، ابراز می‌کند: بر این اساس، نامه مربوطه به تعدادی از شرکت‌ها تنظیم و در آن آمادگی برای برگزاری دوره آموزشی- مهارتی بین‌المللی قابل ترجمه را نیز اعلام کردیم. کارفرمایان اگر خواهان افزایش راندمان تولید هستند بهتر است به افزایش مهارت کارگران و نیروهای فعال خود اهمیت دهند.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی