پایگاه خبری صدای زنجان- تعدادی از شهروندان زنجانی طی تماسی با صدای زنجان نسبت به اظهارات اخیر مسئولان دولتی مبنی بر «استقبال عمومی از طرح نان و موفقیت‌آمیز بودن آن» واکنش نشان داده و گفتند: صف‌های طولانی مقابل نانوایی‌ها هیچ ارتباطی به کمبود آرد ناشی از قاچاق ندارد. مردم از سر ناچاری و گرانی‌های افسارگسیخته به «نان» پناه آورده‌اند درنتیجه از مسئولان می‌خواهیم به‌جای سخنرانی و حمایت بی‌چون‌وچرا از طرح‌های دولت، مشکل را ریشه‌یابی کنند!

در شرایطی که دولتی‌ها اجرای هوشمند سازی یارانه نان را موفقیت‌آمیز دانسته و نسبت به نتیجه‌بخش بودن نتایج با نهایی شدن طرح مذکور امیدوار هستند، برخی از اقتصاددانان و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها ضمن رد این موضوع می‌گویند؛ تصور غلطی است که بگوییم با کارتی شدن سیستم توزیع نان، میزان تقاضا واقعی می‌شود.

چهارم ماه جاری محسن افشارچی، استاندار زنجان در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم ادعا کرد که «اجرای هوشمند سازی یارانه نان موفقیت‌آمیز بوده و مردم و نانواها از طرح استقبال کرده‌اند. خوشبختانه طرح تغییر ارائه یارانه آرد به‌خوبی در استان اجراشده و مشکل خاصی ندارد!»

این ادعا در حالی مطرح است که پس از اجرای آزمایشی طرح یارانه نان در زنجان و حتی همه‌گیر شدن آن در سرتاسر کشور از طول صف‌های نان در شهر زنجان حتی با دو شیفته شدن بیش از 30 واحد خبازی، کاسته نشده است که 2 دلیل عمده می‌تواند داشته باشد یا «کمبود نان» یا «پناه آوردن مردم از گرانی‌ها به نان که (باوجود افزایش شدید قیمتی سایر اقلام مصرفی اعم از برنج، ماکارونی و نان باگت) قیمتش ثابت مانده است»!

یکی از شهروندان به صدای زنجان می‌‌گوید: صف‌های طولانی مقابل نانوایی‌ها هیچ ارتباطی به کمبود آرد ناشی از قاچاق ندارد. مردم از سر ناچاری و گرانی‌های افسارگسیخته به «نان» پناه آورده‌اند درنتیجه از مسئولان می‌خواهیم به‌جای سخنرانی و حمایت بی‌چون‌وچرا از طرح‌های دولت، مشکل را ریشه‌یابی کنند!

البته روح‌الله حسنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان بابیان اینکه البته یکی از دلایل صف‌های طولانی روی آوردن مردم به نان به‌عنوان «کالای جایگزین» می‌تواند باشد، به صدای زنجان می‌گوید: با توجه به اینکه دیگر مثل قبل، نانوایی‌ها در عرضه نان‌های پخت شده به سوپرمارکت‌ها چندان تمایلی ندارند و مردد هستند، درنتیجه مردم باید خودشان در صف نانوایی بایستند که یکی از دلایل صف‌های طولانی می‌تواند باشد.

حسنی اضافه می‌کند که، «خارج شدن آرد از شبکه» را هم نباید نادیده گرفت! زیرا قیمت آرد حدود 2 الی 3 سالی است که افزایش نداشته است! به نظرم با آزاد شدن قیمت‌ها، دیگر بحث خروج آرد از شبکه نیز منتفی می‌شود و به‌تبع آن سایر تخلفات نیز موردبررسی و پیگیری قرار می‌گیرد.

دلیل افزایش تقاضای نان «قاچاق آرد» نیست!

اما مصطفی دین‌محمدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه زنجان با این دیدگاه که اجرای طرح نان مانع از قاچاق آرد و خروج غیرقانونی از شبکه می‌شود، مخالف است. البته به عقیده این اقتصاددان، اجرای طرح مذکور در بخشی از انتقال آرد مصرفی حوزه صنعت را می‌تواند کنترل کند وگرنه در مصرف کل هیچ تأثیری نخواهد داشت!

او در پاسخ به این سؤال که آیا باید خانوارها منتظر روزهای سخت‌تری باشند به صدای زنجان می‌گوید: نان به لحاظ اقتصادی و تاریخی در سبد غذایی خانوارها جایگاه ویژه‌ای داشته و دارد. به لحاظ اقتصادی، منطقی نیست که مصرف کالای اساسی و مکمل مردم را 30 درصد کاهش دهیم!

بر این اساس، محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی خردادماه سال جاری گفته که «برآورد اجمالی‌ ما این است که بعد از اجرای طرح یارانه نان، حدود 30 درصد مصرف گندم کشور تحت عنوان نان مصرفی مردم کاهش یابد که سالانه حدود یک و نیم میلیارد یورو صرفه‌جویی در پی دارد».

اما دین‌محمدی در واکنش به این دست از اظهارات عنوان می‌کند: طبق آمارها، میزان مصرف گندم نسبت به 5 سال پیش رشد 10 درصدی داشته است، پس ما به علت خشک‌سالی ناچاریم برای جبران کمبود تولید داخل دست به واردات بزنیم و اتفاق عجیبی هم رخ نداده که بخواهیم میزان تقاضا و مصرف را تا 30 درصد کاهش دهیم!

با کارتی شدن سیستم توزیع نان، میزان تقاضا واقعی نمی‌شود!

در شرایطی که برخی از مسئولان استانی بر عدم‌تغییر قیمت نان با اجرای طرح مذکور تأکید داشته و دارند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در پاسخ به‌احتمال گرانی نان با اعلام نرخ جدید آرد و اجرای فرآیند آزادسازی به صدای زنجان می‌گوید: هنوز مرحله نهایی طرح که اصلاح قیمت آرد و نان است، اجرایی نشده است وگرنه بلکه در صورت اجرای کامل طرح، 100 درصد نان گران خواهد شد! تأکید می‌کنم که در راستای اجرای طرح، مردم بعد از خرید نان کارت کشیده و پول نان یارانه‌ای را پرداخت کنند و ازآنجاکه نانوایی آرد را به قیمت آزاد خریده است، دولت مابه‌التفاوت مبلغ نان یارانه‌ای تا قیمت اصلی نان را به‌حساب نانوایی واریز کند درنتیجه جای هیچ‌گونه نگرانی نیست!

اما مصطفی دین‌محمدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه زنجان با تأکید بر اینکه «تصور غلطی است که بگوییم با کارتی شدن سیستم توزیع نان، میزان تقاضا واقعی می‌شود»، اضافه می‌کند: نمی‌دانم این آمار را چه کسی ارائه کرده است اما به‌هیچ‌عنوان درست نیست! بنده آمارهای واردات حوزه صنعت نان در سال 95 و 96، زمانی که دلار حدود 3 هزار تومان بود را مطالعه کردم. در آن برهه از زمان با احتساب دلار، واردات ارزان‌تر از تولید در داخل کشور بود و اصلاً قاچاق هم معنایی نداشت.

این اقتصاددان که معتقد است افزایش میزان تقاضا هیچ ارتباطی به قاچاق آرد ندارد بلکه ورود یک تا 3 میلیون مهاجر افغانستانی (به علت تحولات افغانستان) به داخل کشور و به‌تبع آن افزایش جمعیت ادامه می‌دهد: مشخص است که عرضه افزایش نیافته اما قطعاً میزان تقاضا افزایش‌یافته است.

دین‌محمدی در بخش دیگری از اظهارات خود «افزایش شدید قیمتی در اقلام مصرفی در مقایسه با نان» را ازجمله عوامل تأثیرگذار در افزایش و طولانی شدن صف‌های نانوایی‌ها دانسته و می‌گوید: در حال حاضر قیمت نان نسبت به سایر اقلام رقیب ازجمله برنج، ماکارونی و غیره، پائین بوده و سهمیه‌های لحاظ شده استاندارد، مشابه 3 سال پیش است. خب طبیعی است که وقتی قیمت نان ثابت بوده و ارزان است با تشدید شرایط اقتصادی و عدم افزایش درآمدها، خانوارها از سر ناچاری به مصرف این کالا گرایش یافته‌اند. خانوارها مجبورند که غذاهایی که برای صرف شدن نیاز به نان دارند را تهیه کنند یا وعده غذایی خود را کاهش داده و به همراه نان، غذای خود را تهیه کنند، مثلاً برنج کم پخته و آن را به همراه نان مصرف کنند که در افزایش استفاده از نان تأثیرگذار است.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی