پایگاه خبری صدای زنجان- از گوشه و کنار زمزمه‌هایی در مورد برگزاری جشنواره «آش» در مهرماه سال جاری می‌آید. گویا قرار است این جشنواره امسال در اواسط مهرماه برگزار شود به طوری که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با تأیید این خبر از برگزاری مجدد این جشنواره در نیمه دوم مهر ماه داده و اظهار کرده است که به علت شرایط آب و هوایی که در پاییز بر زنجان حاکم می‌شود، این جشنواره در فضای سربسته و در یکی از کریدورهای نمایشگاه بین‌المللی کاسپین برگزار خواهد شد.

سید سعید صفوی، درباره جزئیات این جشنواره به رسانه‌ها گفته است که پانزدهمین دوره جشنواره آش ایرانی متفاوت‌تر از گذشته و با حضور منتخبین ادوار گذشته برگزار خواهد شد. ضمن اینکه رویکرد ما در میراث فرهنگی برگزاری جشنواره در محدوده استانی نیست و از این پس جشنواره‌هایی به وسعت کل ایران برگزار خواهیم کرد.

آخرین دوره برگزاری این جشنواره اما به مرداد ماه سال 1398 برمی‌گردد. زمانی که «یحیی رحمتی» مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی بود. جشنواره چهاردهم با حواشی زیادی برگزار شد، صحبت‌هایی که با گذشت چند سالی از این جشنواره همچنان به قرار خود باقی است.

از آغاز ماجرا

ماجرا از آنجایی آغاز شد که قبل از برگزاری جشنواره آش چهاردهم در سال 98، جشنواره دیگری به نام روستا برگزار می‌شود و همین موضوع موجب شد که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در خبری عنوان کند که برگزاری جشنواره آش به آبان‌ماه موکول شده است.

یحیی رحمتی در توضیح این موضوع گفته بود به علت برگزاری جشنواره‌های تابستانی در «زنجان، شهر جشنواره‌ها» و استفاده از ظرفیت‌های موجود در راستای جذب گردشگر و توزیع مناسب رویدادها گردشگری برگزاری جشنواره آش به آبان‌ماه موکول و طبق برنامه‌ریزی انجام شده چهاردهمین جشنواره آش ایرانی همزمان با میلاد رسول اکرم (ص) برگزار می‌شود.

اما این همه ماجرا نبود و چند روز بعد مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در خبر دیگر اعلام کرد که جشنواره آش از 22 مردادماه یعنی همان زمان تعیین شده قبلی برگزار می‌شود.

رحمتی این بار اذعان کرده بود با عنایت ویژه استاندار زنجان و در راستای حفظ تقویم جشنواره‌ای کشور چهاردهمین جشنواره ملی آش ایرانی 22 تا 25 مردادماه در مجموعه گردشگری گاوازنگ شهر زنجان برگزار می‌شود و در این جشنواره ۲۱ استان حضور خواهند داشت.

آش شور چهاردهمین جشنواره

حاشیه‌های برگزاری جشنواره آش کار را به جایی رساند که استاندار سابق زنجان در جلسه بزرگداشت هفته دولت در سال 98 به این امر واکنش نشان داد و با بیان اینکه دوران صاحب اختیاری برخی گروه‌ها در این استان به سرآمده است، اظهار کرد: فعالیت‌ها و اقدامات انجام شده در استان به مذاق عده‌ای خوش نمی‌آید چرا که از انتفاع کارهایی که قبلاً انجام می‌شده، بی نصیب مانده‌اند.

فتح‌الله حقیقی پیرامون جشنواره‌های در حال برگزاری در استان افزود: ما برای اینکه نشاطی در جامعه ایجاد شود و استعدادهای استان زنجان به مردم ایران معرفی شود، زمینه برگزاری جشنواره‌ای با مدت زمان طولانی‌تری را فراهم کردیم تا این جشنواره به خدمات‌رسانی به شهروندان و گردشگران بپردازد. در سال‌های گذشته چنین کاری بسیار ناقص در استان انجام می‌شد، اسناد این موضوع موجود است، من با مردم شفاف هستم و اگر آن افراد مواظب خودشان نباشند همه را به مردم می‌گویم.

حقیقی گفته بود بر اساس مستندات موجود در سال‌های گذشته هم زمین به مجریان در جشنواره می‌دادند و هم از آنها پول می‌گرفتند و در مدت بسیار کمی هم جشنواره‌ها را برگزار می‌کردند، ما گفتیم برای اینکه معرفی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های استان بهتر باشد، جشنواره در مدت طولانی اجرا شود.

وی به خبر یکی از رسانه‌ها پیرامون جشنواره‌های در حال برگزاری در استان اشاره کرده و گفته: با اینکه من این رسانه را دوست دارم ولی در این خصوص خیلی نادرست و اشتباه نوشته است. ما کمک کردیم تا به مدت ۲۴ روز، ۲۲۰ غرفه در قالب جشنواره روستا و آش بر پا شود و بابت این موضوع یک ریال از کسی پول گرفته نشده است. یکی از مجریان سال گذشته جشنواره، نامه به من نوشته و بابت برگزاری جشنواره ۷۰۰ میلیون تومان پول خواسته است، در این شرایط چنین پولی از کجا بیاوریم.

استاندار اسبق زنجان ادامه داده بود من با صراحت می‌گویم تا به امروز هر کاری و هر مدیریتی، هر اقدامی و هر جایگزینی که انجام شده، خودم با اراده خودم انجام دادم؛ اگر برخی گروه‌ها سرجایشان ننشینند، هم به شدت برخورد می‌کنم و هم آنان را به مردم معرفی می‌کنم.

پس از این اظهارات بود که چهاردهمین جشنواره «آش» با همکاری سه متولی شامل میراث فرهنگی که همواره متولی جشنواره بوده، استانداری و بخش خصوصی یعنی موسسه آویژه گستر بهراد» از اراک، برگزار شد و همین مسئله حکایت ضرب‌المثل آشپز که دو تا شود آش یا شور می‌شود یا بی‌نمک شد و نارضایتی‌های بسیاری از غرفه داران را فراهم آورد.

اما حالا پس از گذشت چند سال از آخرین جشنواره آش که بسیاری به ضعیف برگزار شدن آن در آخرین دوره اذعان دارند، یحیی رحمتی که در همان زمان از ورود و دخالت استانداری به این قضیه ناراضی بود در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: آقای حقیقی، استاندار سابق زنجان جشنواره آش را به دکان درآمد برای چند نفر اراکی تبدیل کرد و با مسائلی که در یکی از جلسات شورای برنامه‌ریزی استان مطرح کرد و گفت که «ما این جشنواره را رایگان برگزار خواهیم کرد»، ما را به ویژه‌خواری متهم کرد و اینکه از قِبَل این جشنواره خورده‌‌ایم و برده‌ایم.

صدای هیچ مدیر و مسئول زنجانی در نیامد

رحمتی اظهار می‌کند: این آقایان در آخرین دوره این رویداد در سال 98 (که پس از آن به دلیل کرونا تاکنون برگزار نشده است) جشنواره‌ای را برگزار کردند که حتی در اندازه یک پنجم جشنواره آش سال‌های قبل نبود.

وی با بیان اینکه خود مردم هم شاهد بودند و نیازی به گفتن نیست که در جشنواره 98 کلا از هفت استان برای شرکت در این جشنواره آمده بودند در حالی که در سال‌های گذشته از 30 استان در این جشنواره شرکت داشتند. همچنین غرفه‌ها در این دوره از جشنواره اغلب غیر صنایع دستی بودند و اصلا ماهیت فرهنگی نداشتند.

به ادعای رحمتی، آقایان از بابت هر غرفه‌ای که در این جشنواره به غرفه‌داران داده بودند، دو میلیون تومان پول گرفتند. همان‌هایی که پیش از این اذعان داشتند که ما می‌خواهیم جشنواره را رایگان برگزار کنیم. در حالی که ما در سالیان قبل از هیچ غرفه‌ای پول نمی‌گرفتیم.

مدیر کل اسبق میراث فرهنگی استان زنجان عنوان کرد: جالب این بود که هیچ مدیر و مسئول زنجانی هم صدایش در نیامد و به خاطر اینکه خود را توجیه کنند آن قدر از جشنواره‌ای که خودشان برگزار کرده بودند، تعریف کردند که حقیقی در یکی از مصاحبه‌های خود گفت این دوره از بی‌نظیرترین دوره‌های برگزاری این جشنواره بود و به کنایه هم گفت که دوستان بیایند یاد بگیرند که چگونه جشنواره برگزار می‌کنند. در حالی که این گونه نبود و آن سال جشنواره قربانی دکان‌ دوستانی شد که برای جیب خود، کیسه بریده بودند.

 وی با اشاره به اینکه این جشنواره با ممارست و با وجود مخالفت عده زیادی چهارده سال بزرگ شد و رشد یافت، اظهار می‌کند: ما همواره سعی کردیم مخالفان و مخالفت‌ها را چندان پررنگ نکنیم؛ چرا که معتقد بودیم با پررنگ و بزرگ کردن مخالفان، آنها را در قد و قواره جشنواره آش بزرگ کرده‌ایم، به همین خاطر است هیچ زمان چیزی در باره این مخالفت‌ها نگفتیم.

رحمتی در خصوص جزئیات این اتفاقات می‌گوید: جشنواره آش از هر جهت جذاب بود، هم از جهت گردشگری اهمیت داشت و هم می‌توانست برای کسانی که دنبال کاسبی بودند؛ جذاب باشد و در این میان گروه‌هایی بودند که از طریق رانت و رابطه، مجری و برگزار کننده برنامه‌ها و رویدادهای خاصی شدند به طوری که یک ماه قبل از برگزاری جشنواره آش، شرکتی آمد و از من خواست که برگزاری جشنواره آش را به آنها واگذار کنیم و من به نماینده این شرکت گفتم که برگزاری جشنواره بر اساس قوانین است و ما فراخوان می‌گذاریم و شما هم می‌توانید قیمت پیشنهادی تان را اعلام کنید و شاید یکی از برنده‌ها باشید.

وی اظهار می‌کند: فردای آن روز آقای مرزبان مدیرکل وقت حوزه استاندار با من تماس گرفت و گفت که آقای رحمتی شرکتی می‌خواهد بیاید و جشنواره آش را برگزار کند و آقای حقیقی تاکید دارند که این گروه جشنواره آش را برگزار کنند. من علت را از آقای مرزبان جویا شدم و توجیه قابل قبولی کردند و گفتند که این شرکت تعهد می‌دهند جشنواره را به صورت رایگان برگزار کند و ما دنبال این بودیم که کسی جشنواره را برگزار کند که به صورت رایگان باشد و این فرد آمد دفتر و با هم حرف زدیم. پیمانکار خیلی آمرانه با ما صحبت می‌کرد و ما ندیده بودیم که پیمانکار با صاحب کار آمرانه برخورد کند و به ما می‌گفتند که این کار را باید انجام بدهید و این کار را نه!

رحمتی با اشاره به اینکه این فرد سپس عنوان کرد که ما این میزان هزینه برای برگزاری جشنواره لازم داریم که من عنوان کردم که بنا بود که رایگان جشنواره را برگزار کنید و اگر بنا بود که پولی از شرکت کنندگان بگیرید ما خود به همین شیوه جشنواره را برگزار می‌کردیم، افزود: من عنوان کردم که اگر بنا است که ریالی از جایی برای برگزاری این جشنواره گرفته شود می‌بایست ما از طریق قانونی وارد شویم و چون بحث نظارتی پیش خواهد آمد و ما باید به دستگاه‌های نظارتی هم پاسخگو باشیم و این شرکت چون دید از این مسیر نمی‌تواند ورود کند، جشنواره روستا که با شرکت ‌دهیاری‌های تمامی کشور برگزار شد را به دست گرفت و دقیقا در محل برگزاری جشنواره آش استقرار یافتند و اسم جشنواره را گذاشته بودند جشنواره ملی روستا در حالی که دریغ از یک استان که در این جشنواره شرکت کنند.

وی با بیان اینکه دو هفته مانده به جشنواره آش عنوان شد که این شرکت در این منطقه غرفه زده است و جشنواره آش را باید به این شرکت واگذار کنید که خود استاندار در شورای برنامه‌ ریزی و شورای اداری عنوان کرد تا به حال جشنواره آش حیات خلوت برخی بوده است و من بودجه دولتی برای برگزاری این جشنواره نمی‌دهم و حتی گروهی پیدا شدند که جشنواره را رایگان برگزار می‌کنند اما هنوز اتفاقی نیفتاده است.

رحمتی می‌افزاید: در این زمان من مصاحبه کردم که جشنواره آش به زمان دیگری موکول شد و عنوان کردم که جشنواره آش پاییز برگزار خواهد شد و سپس شخص خود استاندار با من تماس گرفتند که چرا روبه‌روی من ایستادی؟ در جواب اذعان کردم که جشنواره آش را من بزرگ کردم و دوست ندارم آبروی استان برود چرا که ما به واسطه همین جشنواره رتبه‌های اول کشوری را در جذب گردشگران مناسبتی داریم و این جشنواره در کل کشور شناخته شده است و از دید من این گروه نمی‌توانند جشنواره آش را برگزار کنند که جواب دادند من مقام ارشد استان هستم و من تشخیص می‌دهم و حتما این آقایان می‌توانند انجام بدهند و از این بابت من این شرکت را پای کار آوردم.

وی ادامه می‌دهد: من به دوستان در تهران زنگ زدم و گفتم یک شرکتی آمده و می‌خواهد این جشنواره را برگزار کند و سوابق این شرکت را خواستم و پس از اینکه اسم شرکت را گفتم به من عنوان شد که صنعتگران از ایشان در برگزاری جشنواره صنایع دستی رضایت ندارند و ما کسی را نمی‌فرستیم و حتی معاون صنایع دستی هم این موضوع را اعلام کرد.

این مسئول خاطرنشان می‌کند: در ادامه، این شرکت در قالب جشنواره روستا و جشنواره آش با بخشداری‌ها قرارداد بستند و پولها را ریختند به بخشداری‌ها و دوستان هزینه را از طریق بخشداری‌ها گرفتند. جشنواره ای که بنا بود رایگان برگزار شود با چند برابر هزینه برگزار شد. در شرایطی که کل جشنواره اعم از هزینه اسکان و غذا و تبلیغات و غرفه در سالهای قبل حداکثر با 230 میلیون تومان جمع می‌شد ولی اگر بتوان میزان اعتباراتی که این افراد از بخشداری‌ها گرفتند را بررسی کرد می توان اذعان کرد که نزدیک دو برابر این میزان تنها از بخشداری‌ها گرفته شد. این در حالی است که در کنار آن غرفه‌ها را کرایه دادند و میانگین هزینه هر غرفه یک و نیم میلیون تا دو تومان بود و 50 غرفه را که به پخت آش اختصاص یافته بود از هرکدام 2 تا 3 میلیون اجاره دادند و کسی از آقای استاندار اسبق نپرسید که این جشنواره‌ای که می‌خواستید رایگان هزینه کنید، بالای یک میلیارد تومان هزینه صرفش شد.

رحمتی خاطرنشان می‌کند: جالب این بود که من و همکاران متهم شدیم که از قبل این جشنواره خورده‌ایم و برده ایم. جشنواره با 4 برابر هزینه‌ای که ما برگزار می‌کردیم برگزار شد، ولی حتی اندازه یک چهارم جشنواره‌ای که قبلا برگزار شده بود، نبود. حتی برنامه‌های  شبانه‌ای که درسینما رو باز گاوازنگ در ایام این جشنواره برگزار می‌شد نیز کنسل شد چرا که این برنامه‌ها هزینه داشت و متصدیان نمی‌خواستند که برای خود جشنواره هزینه کنند و به دنبال انتفاع از قبل این جشنواره بودند.

وی با گله‌ از مدیران استانی آن برهه اظهار کرد: در آن زمان مدیران استانی از موضع استاندار حمایت می‌کردند و از دید بنده نیز اشکالی نداشت چرا که به هر حال مدیر بالا دستی آنها بود اما اینکه گزارش غلط دادند و آقای استاندار که تاکنون جشنواره آش را ندیده بود عنوان کرد که این جشنواره بهترین جشنواره در طول تاریخ جشنواره آش بوده است موجب ناراحتی من شد و در آخر مشخص شد که عده‌ای تنها برای انتفاع شخصی خود از این جشنواره این کار را انجام دادند.

مستندسازی رویدادهای این چنینی  نقش تاثیر گذاری در جذب مخاطب دارد

در ادامه اویس کیانی، رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری زنجان در زمینه بهتر برگزار شدن این جشنواره در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: یکی از ارزش افزوده‌های رویدادهای این چنینی در کل جهان مستند نگاری و مستند کردن فعالیت‌ها این رویدادها است که متاسفانه در این زمینه انجام نشده است.

وی ادامه می‌دهد: حدود 14 دوره از برگزاری این جشنواره می‌گذارد اما هنوز سایتی اختصاصی برای فعالیت این جشنواره وجود ندارد که بتواند فعالیت‌های و برگزیدگان هر دوره این جشنواره را شناخت. با جستجویی کوتاه در فضای مجازی می‌توان اطلاعات زیادی را در مورد جشنواره در  کشورهای مختلف در فضای مجازی به دست می‌آورد. اما در مورد جشنواره آش هیچ کار مستند‌سازی و مستند نگاری صورت نگرفته است و این بزرگترین ضعف است چرا که ما معمولا پس از برگزاری رویداد، رویداد را رها می‌کنیم.

این مسئول خاطر نشان می‌کند: این ارزش افزوده‌ها می‌تواند حجم بسیار بالایی از مخاطبین را جذب کند که اگر یک جشنواره برای یک استان به این شکل کار نکنند اصولا به چه دردی می‌خورد؟ امسال جشنواره آش در حجم کوچکتری برگزار خواهد شد و خیلی گسترده نخواهد بود و این اتفاقا به نظر من خوب است چرا که پس از این همه مدت که به خاطر کرونا این جشنواره برگزار نشد، نباید سنگ بزرگی برداریم و تنها جهت احیای جشنواره باید در حجم معقولی برگزار شود.

کیانی اذعان می‌کند که معمولا چنین رویدادهایی برد خبری برای منطقه ایجاد می‌کنند و از جهت این جشنواره نیز احتمالا برنامه ‌ریزی‌ها شده است و آقای دکتر صفوی هم آدم کاربلدی هستند و به این حوزه بیشتر توجه دارند و امیدوارم که این جشنواره خروجی بیشتری داشته باشد. اگر چه به نظر من زمان برگزاری این جشنواره چون همزمان با شروع مدارس است و چندان در این زمینه شاید مخاطب خانواده را نداشته باشیم ولی اگر این جشنواره هدفمند برگزار شود مسلما می‌توان در جذب مخاطب هم برنامه‌ریزی کرد چنانچه اولین باری که قطار گردشگری وارد زنجان شد به بهانه جشنواره آش بود و خانواده‌های زیادی آمدند.

به گفته رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری زنجان، در کل جشنواره آش نشان داده است که فعلا در خط صافی حرکت می‌کند و خلاقیت چندانی از زنجان در این زمینه دیده نشده است. ضمن اینکه جشنواره اکو نیز ارزش افزوده جشنواره آش است اما باید خیلی بیشتر از جشنواره آش روی  آن مانور داده شود تا بتواند از کل کشورهای جهان برای استان گردشگر جذب کند

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی خانی