پایگاه خبری صدای زنجان- لیلا محمدی/ امسال حدود 640 میلیارد تومان تسهیلات به واحدهای تولیدی استان اعطاشده که از بین متقاضیان دریافت این حمایت، دو مورد مربوط به صنعت کفش هیدج بوده است! البته دو فعال اقتصادی نیز به دلیل «داشتن چک برگشتی» و «عدم توان مالی در بازپرداخت تسهیلات سرمایه در گردش» موفق به دریافت آن نشده‌اند!

هیدج که از شهرهای شهرستان ابهر محسوب شده و در فاصله 73 کیلومتری شهر زنجان قرار دارد، از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کفش کشور به شمار می‌رود اما به‌تدریج پس از شیوع کرونا و تداوم وضعیت نامطلوب اقتصادی، بخش قابل‌توجهی از واحدهای تولیدی در تأمین سرمایه در گردش دچار مشکل بوده و از مسئولان می‌خواهند تا برای حمایت از این صنعت و صنعتگران برنامه مدونی را تهیه و در اسرع وقت اجرا کنند!

واحدهای تولیدی کفش هیدج امیدشان به بازار عید است و با ناامیدی تولیداتشان را انبار می‌کنند تا در آستانه نوروز عرضه کنند، چراکه همین‌الان اجناس تولیدی‌شان به علت شرایط نامطلوب اقتصادی، خریدار ندارد!

ترابری کفش‌های هیدج به نصف کاهش یافت!

علی‌اکبر ملک محمدی، مدیرعامل توسعه تعاونی کفش هیدج معتقد است که اگر مسئولان به‌موقع به داد این صنعت نرسند و شرایط برای اعطای وام حداقل 300 میلیون تومان با بهره پائین را فراهم نکنند، بخش قابل‌توجهی از واحدها تعطیل‌شده و کرکره‌هایشان را باید بکشند!

ملک محمدی در ادامه تشریح مشکلات سرمایه در گردش واحدهای تولیدی کفش هیدج به صدای زنجان می‌گوید: همین وام 300 میلیون تومانی که مورد درخواست ما است درد تعدادی از واحدهای تولیدی که مشکلشان با مبالغ میلیاردی حل می‌شود را دوا نمی‌کند! بااین‌وجود هنوز هیچ مسئولی پیگیر مشکلات ما نیست!

او بابیان اینکه عمده مواد اولیه کفش از داخل کشور تأمین می‌شود درنتیجه مشکل فعلی بازار هیچ ارتباطی به تحریم‌ها ندارد، عنوان می‌کند: در حال حاضر یک جفت کفش بچگانه که تا چند وقت پیش 55 هزار تومان بود به 110 هزار تومان رسیده است! باوجود تولید انبوه، بازار فروش تعطیل است! اکنون 80 درصد تولیدات انبار و فقط 20 درصد روانه بازار مشهد، قم و تهران می‌شود اما با توجه به آمار احصا شده از واحدهای تولیدی میزان ترابری اجناس به نصف کاهش‌یافته است! وضعیت واحدهای تولیدی کفش هیدج اصلاً خوب نیست.

امسال حتی یک تولیدکننده کفش هیدج نیز نتوانست تسهیلات حمایتی دریافت کند!

به گفته حبیب‌الله عباسی، رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان امسال (آخرین آمار ارائه‌شده در 28 آبان ماه) 640 میلیارد تومان انواع واحد تولیدی (اعم از صنف و صنعت معرفی‌شده برای اخذ تسهیلات سرمایه در گردش) اعطاشده است که از این میزان 326 میلیارد تومان مربوط به واحدهای مشمول تبصره 18 (32 واحد) بوده است!

البته در بین لیست واحدهای مشمول طرح‌های رونق و یا مشمول تبصره 18 حتی یک مورد به واحدهای تولیدی کفش هیدج نبوده است!

حبیب‌الله عباسی، رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان به صدای زنجان می‌گوید: 2 واحد تولیدی کفش هیدج برای دریافت تسهیلات حمایتی متقاضی بودند که یکی از آن‌ها به علت چک برگشتی و دیگری به دلیل انصراف ناشی از عدم توانایی در بازپرداخت یک‌ساله تسهیلات سرمایه در گردش نتوانستند وام دریافت کنند!

عباسی در پاسخ به این سؤال که «با توجه به مشکلات اقتصادی کمتر صاحب کسب‌وکاری را می‌توان پیدا کرد که چک برگشتی نداشته باشد، آیا مسئولان برای سرپا نگه‌داشتن واحدهای تولیدی برای رفع این مشکل نباید راهکاری ارائه دهند» با اذعان به این موضوع عنوان می‌کند: متأسفانه شرایط لحاظ شده در دستورالعمل ابلاغی برای واحدهای صنفی و تولیدی یکی است و ما موظفیم طبق این دستور واحدها را برای اخذ تسهیلات معرفی کنیم! از سوی دیگر منابع تکلیفی نداریم که از این واحدها حمایت کنیم!

تسهیلات 15 میلیارد تومانی شامل صنایع پیشران می‌شود نه هر واحد تولیدی!

شنیده‌ها حاکی از برنامه دولت برای حمایت از صنایع پیشران در استان زنجان و اعطای تسهیلات با درصد پایین است، برخی از فعالان ازجمله واحدهای تولیدی کفش بر این باورند که دولت برنامه‌های حمایتی خود از بخش تولید را به‌صورت جزیره‌ای انجام می‌دهد چراکه بانک‌ها منابع مالی محدودی دارند ازاین‌رو دولت تاکنون نتوانسته رضایت‌بخش خصوصی را جلب کند.

برخی از منابع آگاه نیز از احتیاط بانک‌ها در اعطای وام به بخش تولید خبر داده و مدعی‌اند که دستورالعملی در این خصوص به بانک‌ها ابلاغ نشده اما به‌صورت شفاهی به آن‌ها گفته‌شده برای جلوگیری از افزایش تورم، در اعطای وام‌ها به واحدهای تولیدی احتیاط کنند!

رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان بدون پرداختن به این موضوع به صدای زنجان می‌گوید: دولت در قبال صنایع پیشران نیز وظایفی دارد، صندوق حمایت از صنایع پیشران افتتاح‌شده و نماینده آن در استان زنجان نیز اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت است! تا به امروز آماری دقیقی از واحدهای دانش‌بنیان و صنایع هایتک مستقر در پارک‌های علم و فناوری ارائه نشده است.

عباسی بابیان اینکه واحدهای متقاضی بسته به نوع فناوری، تسهیلاتی تا 15 میلیارد تومان در قالب سرمایه در گردش و ثابت با سود تسهیلاتی 5 تا 15 درصد دریافت خواهند کرد، اضافه می‌کند: این تسهیلات در راستای رونق تولید و حمایت از واحدهای تولیدی جزو صنایع پیشران اعطاشده و مشمول سایر واحدهای تولیدی نمی‌شود. محصولات صنایع پیشران، خاص بوده و قطعاً در بازار به فروش خواهد رفت!

به گفته عباسی، این واحدها در بدو ورود به این حرفه به علت مشکلات مالی امکان فعالیت ندارند و 80 درصد آن‌ها به علت مسائلی ازاین‌دست وارد فاز فعالیت نمی‌شوند ازاین‌رو با حمایت از صنایع مذکور در ابتدای فعالیت، تلاش می‌کنیم تا اهداف تبیین شده را پیگیری کنیم.

یک تولیدکننده کفش نیز در واکنش به این اظهارات می‌گوید: در شرایطی که عمده واحدهای تولیدی در اخذ وام 300 میلیون تومانی مشکل‌دارند، دولت برای حمایت از برخی واحدها مبالغ میلیاردی کنار می‌گذارد! به نظرم این روش حمایت از تولید درست نیست و باید اصلاح شود!

او با اشاره به شعار سال 1401 تحت عنوان «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین» تصریح می‌کند: به‌شخصه تا به امروز حمایتی که سبب رونق تولید واحدهای کفش هیدج شود، ندیده‌ایم! ما بعد از کرونا به‌شدت آسیب‌پذیر شده‌ایم و نیازمند اعطای تسهیلات بانکی با درصد پائین هستیم از طرفی مشکل زمین داریم تا برای اهدافی که در نظر گرفته‌ایم، فضای واحدمان را افزایش داده و گامی در مسیر اشتغال‌زایی و رونق تولید برداریم!

برای صنعت کفش هیدج چه‌کار کرده‌اید؟

به گفته «علی‌اکبر ملک محمدی»، مدیرعامل توسعه تعاونی کفش هیدج با فعالیت 300 واحد تولیدی، زمینه اشتغال برای 15 هزار نفر در صنعت کفش هیدج فراهم‌شده است اما باوجود نقش آن در کاهش نرخ بیکاری شهر و روستاهای اطراف هیدج، شهرستان‌های استان زنجان و حتی سایر استان‌ها، حال این صنعت چندان خوش نیست!هر واحد تولیدی (دستی) روزانه حدود 200 جفت کفش تولید می‌کند که 60 درصد تولیدات کفش هیدج را شامل می‌شود. میزان تولید انواع کفش روزانه در واحدهای صنعتی (ماشینی) تا یک هزار جفت گزارش‌شده است.

مدیرعامل توسعه تعاونی کفش هیدج هم در واکنش به این موضوع با تکرار مطالبات فعالان اقتصادی و شهروندان هیدجی به صدای زنجان می‌گوید: آلودگی صوتی و تبدیل واحدهای مسکونی به واحدهای تولیدی کفش سبب گلایه شهروندان هیدجی شده است، متأسفانه در شهر هیدج منزل مسکونی برای اجاره خانواده‌ها وجود ندارد که اگر انتقال واحدهای تولیدی (نه صنفی) به خارج از شهر که نزدیک به 170 مورد از واحدها را تشکیل می‌دهد موردتوجه باشد، بخشی اعظمی از مشکلات حل می‌شود.

لزوم انتقال واحدهای تولیدی کفش هیدج به خارج از شهر!

برخی از واحدهای تولیدی کفش در داخل شهر و برخی داخل شهرک صنعتی و سایت هستند. این واحدها به دو بخش صنعتی و دستی تقسیم می‌شوند که با این اوضاع‌واحوال اقتصادی، وضعیت واحدهای صنعتی نسبت به دستی تقریباً مطلوب است.

فعالان اقتصادی کفش به صدای زنجان می‌گویند: ایجاد زیرساخت برای جذب سرمایه‌گذار جهت رونق اقتصادی هیدج حرف اول را می‌زند! بااین‌وجود هنوز «تأمین زمین» مشکل اصلی است! اکثر تولیدکننده‌ها فاقد زمین بوده و مستأجرند و تقاضای زمین دارند.

تولیدکننده یکی از واحدهای کفش هیدج می‌گوید: زمین 90 هکتاری روبروی پارک لاله متعلق به شهرداری است که می‌تواند محلی برای استقرار واحدهای صنعتی کفش شود بااین‌حال هنوز اقدامی صورت نگرفته است!

علی‌اکبر ملک محمدی، مدیرعامل توسعه تعاونی کفش هیدج هم معتقد است: علاوه بر مشکل سرمایه در گردش، بیشترین دغدغه تولیدکننده‌های کفش نبود زمین است اما با توجه به پیگیری‌های صورت گرفته به علت مسائل مربوط به نقل‌وانتقال سند، هنوز تکلیف واگذاری اراضی روبروی پارک لاله مشخص نیست!

ملک محمدی می‌گوید: به علت کافی نبودن فضا، بیشتر واحدهای صنعتی که نیازمند زمین به مساحت بیش از 200 تا 300 مترند، پراکنده هستند، بخشی در سایت و بخشی در شهرک صنعتی!

به گفته ملک محمدی، ایجاد شهرک تخصصی تولید کفش واقع در اراضی بالای اتوبان از حدود 5 سال پیش مطرح است اما تا امروز این وعده باوجود رفع مشکلات مربوط به معارضان، رنگ و بوی حقیقت نگرفته است.

مدیرعامل توسعه تعاونی کفش هیدج می‌گوید: ما می‌گوییم با توسعه اراضی اطراف سایت، می‌توان شهرک تخصصی تولید کفش ایجاد کرد، مسئولان نیز در حرف این مهم را برای رونق صنعت کفش هیدج مؤثر می‌دانند. روبروی سایت 2 شرکت 4 هزار متری واقع‌شده‌اند. در سایت به علت مسائل مربوط به اعتبارات، تقریباً برق‌رسانی با مشکلاتی مواجه است اما آب و گازرسانی به واحدهای مستقر انجام‌شده است.

با توجه به اینکه ایجاد شهرک یا نواحی صنعتی از وظایف شرکت شهرک‌های صنعتی استان زنجان است، صدای زنجان موضوع بلاتکلیفی چندساله فعالان اقتصادی کفش هیدج را از «محسن عباسی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان زنجان» پیگیری کرد اما امکان گفت‌وگو با او میسر نشد.

مشکلات زیست‌محیطی احتمالی ناشی از فعالیت واحدهای تولید کفش هیدج!

برخی از فعالان حوزه تولید کفش که بر لزوم انتقال واحدهای تولیدی به خارج از شهر تأکیددارند، معتقدند توجه مسئولان به مهم علاوه بر ساماندهی واحدها، می‌تواند از بروز مشکلات زیست‌محیطی احتمالی جلوگیری کند.

مدیرعامل توسعه تعاونی کفش هیدج که نگران مشکلات زیست‌محیطی واحدهای تولیدی- صنعتی کفش مستقر در داخل شهر هیدج است به صدای زنجان می‌گوید: حدود 170 تا 200 واحد تولیدی مستقر در داخل شهر باید ساماندهی شوند. در سال 97 ستاد اقتصاد مقاومتی برای بررسی موضوع تشکیل جلسه داد اما با شیوع کروناویروس و تدابیر لازم اجتماعی، دیگر خبری از این جلسات نشد و تا به امروز هیچ حرکتی در این خصوص از مسئولان شاهد نبوده‌ایم!

این فعال اقتصادی با اشاره به تولید روزانه حدود 3 تن انواع زباله از واحدهای تولید کفش عنوان می‌کند: اگر این ضایعات به محل زباله‌های شهری هدایت شود، مشکل‌ساز می‌شود ازاین‌رو طبق همکاری که با بخش خصوصی داریم پسماندهای تولیدی این واحدها طبق هماهنگی‌های صورت گرفته با شهرداری، به محل جایگاه حمل زباله انتقال داده می‌شود که ضروری است محیط‌زیست نیز به استاندارد بودن این مرحله نظارت دقیق داشته باشد!

محیط‌زیست مشکلی بابت فعالیت واحدهای تولید کفش هیدج ندارد!

به دنبال ابراز نگرانی از روش معدوم‌سازی پسماندهای واحدهای صنعتی و احتمال آلودگی زیست‌محیطی آن‌ها، محمدرضا یافتیان، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان اطمینان داد که پایش‌های مداوم از نحوه فعالیت و بازیافت پسماندهای واحدها صورت گرفته و جای هیچ نگرانی نیست!

به گفته یافتیان، با توجه به اهمیت صنعت تولید کفش در اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی استان، حفاظت محیط‌زیست استان زنجان همواره تلاش کرده تا نهایت مساعدت را با صاحبان کسب‌وکار داشته باشد.

«از سوی دیگر، رده محیط‌زیستی تولید کفش از رده زیست‌محیطی صنایع شیمیایی پایین‌تر است به این معنی که آلودگی واحدهای تولید کفش نسبت به واحدهای شیمیایی، کمتر است! درنتیجه با نگاه به این استراتژی، اخیراً به 2 تا 3 مورد از واحدها کمک کردیم تا به منطقه خود خدمات لازم را ارائه دهند.»

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان با اشاره به اخذ تعهد از صاحبان واحدهای تولید کفش مبنی بر رفع تذکرات احتمالی عنوان می‌کند: بر این اساس اگر شکایتی بابت تأثیرپذیری محیط ناشی از فعالیت واحد بود، صاحب کارگاه باید پاسخگو باشند چراکه این آلودگی قابل مدیریت است. مثلاً اگر بوی نامطبوع در محیط به علت فعالیت واحد، استشمام شد فعال اقتصادی موظف به نصب فیلتر است.

این مسئول در خصوص نحوه بازیافت پسماندها و انتقال زباله‌های واحدها به لندفیل (محل دفن زباله) تعبیه‌شده طبق ضوابط زیست‌محیطی هم عنوان می‌‌کند: پسماندهای صنعتی شامل ویژه یا غیر ویژه هستند، پسماند صنایع کفش، از نوع غیر ویژه بوده که مدیریت آن بر عهده واحدهای صنعتی است البته ممکن است طبق توافق با شهرداری، نحوه انتقال پسماندها توسط این مجموعه انجام شود. بخش خصوصی که مسئول حمل پسماند است باید مجوز داشته باشد. بخشی از پسماند هم که مثل زباله معمولی است توسط شهرداری جمع‌آوری می‌شود.

به گفته «یافتیان»، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در خصوص واحدهای تولیدی کفش هیدج، مجموعه خصوصی طبق قرارداد منعقدشده، سالیان سال است زباله‌های حاوی چرم مصنوعی که قابلیت بازیابی را دارد، به شکل سنتی جمع‌آوری و جهت بازیافت به واحد مربوطه منتقل می‌کند.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در پاسخ به سؤالی مبنی بر «مورد تائید بودن یا نبودن نحوه بازیافت چرم طبیعی» نیز به صدای زنجان می‌گوید: بخش اعظمی از پسماندهای واحدهای تولیدی کفش هیدج چرم مصنوعی است که مشکلی تا به امروز نداشته است. به‌واسطه «کروم» (عنصر شیمیایی) استفاده‌شده در فرآیند فرآوری و آماده‌سازی، ضروری است تا نظارت‌ها به‌صورت مستمر انجام شود، در هیدج تعداد واحدهای دارای پسماند حاوی چرم طبیعی محدود است که تاکنون مشکلی در خصوص فرآیند انتقال به مراکز مجاز پسماند گزارش نشده است.

دولتی‌ها، مشکلات بخش خصوصی را جدی بگیرند!

یکی از فعالان بومی در حوزه صنعت کفش هیدج به صدای زنجان می‌گوید: بسیاری از واحدهای مسکونی در قالب اجاره یا فروش به فعالان تولید کفش واگذارشده است. اجاره واحدهای مسکونی به کفاشی‌ها و تولیدکنندگان کفش و تبدیل تدریجی منطقه مسکونی هیدج به منطقه صنعتی تولید کفش از یک‌سو و آلودگی صوتی ناشی از فعالیت این واحدها از سوی دیگر، ساکنان هیدج را عاصی کرده است.

او عنوان می‌کند: با توجه به این‌که بخش عمده شاغلان در این واحدها فاقد مسکن هستند، انتظار داریم مسئولان برای بهبود مشکلات بومی‌های شهر کاری کنند. در حال حاضر غیربومی‌های پول‌دار با استقرار در این شهر صاحب مسکن شده‌اند و با پرداخت مبالغ نامتعارف به فروشندگان هم بازار مسکن را آشفته کرده‌اند و هم صاحب شهر شده‌اند. دیر یا زود اگر اقدامی در رابطه با مسکن و تعیین تکلیف اراضی خارج از محدوده صورت نگیرد، شهر هیدج از بومی‌ها تخلیه می‌شود!

ناصر فغفوری، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان هم می‌گوید: اگر واحد تولیدی غیرمجاز در داخل منزل مسکونی اشخاص ایجاد شود، تا وقتی مجوز اخذ نکرده اجازه‌ای برای ورود به منزل نداریم مگر اینکه حکم قضایی داشته باشیم.

ظاهراً اگر واحدهای کفاشی در قالب مشاغل خانگی مشغول به کارند و مجوز فعالیتشان را از اداره کار اخذ کرده‌اند، مشکلی وجود ندارد اما اگر با تغییر کاربری منازل مسکونی به کارگاه‌های تولید کفش و کفاشی‌ها تبدیل‌شده باشد بدون مجوز باشد، قطعاً در بحث فروش محصولات نیز دچار مشکل می‌شوند مگر اینکه تولیداتشان را به‌صورت زیر پله‌ای به بازار عرضه کنند که در این مواقع واحد متخلف جهت پلمپ به شهرداری معرفی می‌شود.

از طرفی برای استقرار واحد صنفی یا صنعتی حتماً نیاز به تغییر کاربری است که باید پروانه صنفی توسط تولیدکننده اخذ شود. طبق قانون نظام صنفی، صدور پروانه صنفی از سوی اتحادیه صرفاً برای کاربری‌های اداری، تجاری و کارگاهی قابل‌اجرا است اگر مجوز تغییر کاربری به واحد مسکونی داده شود تخلف محسوب شده و باید با رئیس اتحادیه مربوطه برخورد شود.

علی‌اکبر ملک محمدی، مدیرعامل توسعه تعاونی کفش هیدج هم در این رابطه معتقد است اگر واحدها طبق برنامه‌ریزی مشخص از داخل شهر به خارج از شهر منتقل شوند هم دغدغه زیست‌محیطی (درست یا نادرست) تمام می‌شود و هم مردم در خرید یا اجاره واحد مسکونی با مشکل مواجه نمی‌شوند. برنامه‌ای که باوجود پیگیری بخش خصوصی تا به امروز تدوین‌نشده است! بخش خصوصی همواره خود را موظف به پیشبرد اهداف در حوزه رونق تولید و آبادانی شهر هیدج می‌داند اما ای‌کاش مسئول دولتی نیز برای تشکیل جلسه جهت رفع سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و سایر مسائل پیش‌قدم شود!

انتهای پیام/