صدای زنجان/ لیلا محمدی: از یک سو نقش مخرب تحریم‌های داخلی و خارجی در صادرات و از سوی دیگر بی‌مهری مسئولان استان زنجان به برند مس زنجان، سبب شده حال و روز مس، یکی از ماندگارترین هنرهای اصیل زنجان با بیش از یک‌هزار سال پیشینه تاریخی این روزها دیدنی نباشد.

مسگری یکی از صنایع دستی کهن ایران است. اشیا و ظروف مسی دست ساز از زمان‌های دور در موزه‌ها قابل مشاهده هستند.

صنعت مسگری در زنجان تا به امروز در جریان بوده و در شهر زنجان و روستاها اطراف نظیر دیزج و سایان هنرمندانی هستند که با مشقت فراوان از این هنر - صنعت دست نکشیده‌اند و به قوت بازو و ضرب چکش خود، انواع ظروف، وسایل و اشیاء مسین می‌سازند هر چند کاهش محسوس تعداد مسگران هنرمند در راسته مسگران و خیابان سعدی جنوبی به شدت احساس می‌شود.

2 هزار مسگر زنجانی در صف انتظار برخورداری از بیمه!

هنرمندان مسگر به صدای زنجان می‌گویند: قیمت مس بالا است و نسبت به سال‌های 1395 و 1396 که اوج و شکوه صنعت مس در زنجان بود، امروز وضعیت فروش پایین است و اگر شرایط کشور بهتر شود توانایی خرید هم افزایش می‌یابد.

علی یکی از مسگران زنجانی با بیان اینکه افزایش قیمت مواد اولیه، صنعت مسگری زنجان را به‌ شدت تهدید می‌کند، می‌گوید: این وضعیت موجود باعث زمین‌گیر شدن صنعت مس استان می شود حال آنکه توجه به توسعه صنعت مس و حمایت از هنرمندان این عرصه در اشتغال‌زایی بسیار مؤثر است و درآمدزایی خوبی را به همراه دارد.

وی با اشاره به عدم مشمولیت مسگران از حمایت دولتی در حوزه بیمه معتقد است؛ به بیمه صنعتگران مس آن طور که باید و شاید توجه نمی‌شود. در ایام کرونا نبود مسافر و گردشگر در شهر زنجان و تعطیلی طولانی مدت فروشگاه‌های مس باعث رکود در صنعت مس استان شد، در کل وضعیت بازار مس خوب نیست و بازار ما روزهای منتهی به پایان سال است. با این اوصاف هیچ مسئولی از مسگران حمایت نکرد.

«محسن سلیمی»، رئیس اتحادیه مسگران زنجان به صدای زنجان می‌گوید: علت این کاهش تدریجی هنرمندان مسگر که در آینده این صنعت نیز تاثیر منفی دارد به عدم مشمولیت فعالان این عرصه از کمک‌های دولتی برمی‌گردد.

«کارفرماها، ماهانه برای هر یک از فعالان این هنر در کارگاه‌ها، یک میلیون و 800 هزار تومان به عنوان بیمه واریز می‌کنند. متاسفانه هنرمندانی که در کارگاه‌ها فعالیت دارند مشمول بیمه صنایع دستی نمی‌شوند مگر اینکه دارای پروانه انفرادی که ظرفیت محدودی هم دارد، باشند.»

در حال حاضر به علت ظرفیت محدود بیمه‌های صنایع دستی ویژه دارندگان پروانه انفرادی، فقط 20 درصد فعالان زنجانی را شامل می‌شود که کافی نیست.

رئیس اتحادیه مسگران زنجان با اشاره به ابلاغ مصوبه هیئت وزیران به تامین اجتماعی (سال 1396) که سال 1401 نیز لازم‌الاجرا باید باشد، ادامه می‌دهد: بر این اساس، هنرمندان فعال در کارگاه‌های مسگری تا سقف 5 نفر از کمک‌های دولتی برخوردار می‌شوند، در حال حاضر حدود 2 هزار هنرمند زنجانی در انتظار بهره‌مندی از این بیمه و کمک دولتی هستند که تا به امروز تامین اجتماعی حاضر به اجرای قانون نشده است.

سلیمی با اشاره به مزایای بهره‌مندی هنرمندان مسگر از این حمایت دولتی عنوان می‌کند: داشتن بیمه، تضمین‌کننده آینده کارگر یا هنرمندی است که در کارگاه مسگری مشغول به کار است و علاوه بر آن نویدبخش زنده نگه داشتن این هنر ماندگار است. ما این موضوع را از طریق نماینده مردم زنجان در مجلس (مصطفی طاهری) پیگیری کرده‌ایم که امیدواریم مثمرثمر باشد.

دردسرهای صدور مجوز برای «مس»

در حال حاضر صدور 1100 کارگاه گروهی و انفرادی مسگری در سطح شهر زنجان صادر شده است که جواز 100 مورد آن توسط صنعت، معدن و تجارت، 700 مورد آن توسط میراث فرهنگی و حدود 300 مورد آن توسط اتاق اصناف صادر شده است.

به گفته محسن سلیمی، رئیس اتحادیه مسگران زنجان از این تعداد نزدیک به 700 مورد در کارگاه و مابقی در منازل و غیره مشغول مسگری هستند.

سلیمی تعداد واحدهای فعال و غیرفعال مسگری در شهر زنجان را به ترتیب 700 و 300 مورد دانسته و می‌گوید: متاسفانه برخی از واحدهای غیرفعال، فقط به علت مشمولیت تسهیلات بانکی اقدام به اخذ جواز کرده‌اند و فعالیتی در این حوزه نداشته و ندارند که این یکی از مسائلی است که به این هنر - صنعت آسیب می‌زند. البته برخی از ارگان‌ها نظیر بسیج سازندگی قبل از اعطای وام از طریق تبصره 16، اسامی متقاضیان را به اتحادیه اعلام می‌کند تا از بروز هرگونه تخلفی جلوگیری کند.

رئیس اتحادیه مسگران زنجان با اشاره به جایگاه اصناف در مبارزه با فرصت طلبی به ویژه در رابطه با صنایع دستی نظیر مس عنوان می‌کند: در هر صنفی افراد متخلفی وجود دارند و ما منکر آن نیستیم اما معتقدیم هر آنچه در خصوص صنایع دستی باید اجرا شود، بهتر است با استعلام از صنف مربوطه صورت گیرد.

مسئولان زنجان کاری برای «هنر - صنعت» مس نکرده‌اند!

سلیمی از عدم حمایت مسئولان از هنر - صنعت مس زنجان انتقاده کرده و می‌گوید: ما برای حفظ این صنعت از ظرفیت تمامی آحاد جامعه از روستائیان گرفته تا مددجویان کمیته امداد، بهزیستی و حتی زندانیان استفاده کرده‌ و همه آن‌ها را دخیل کرده‌ایم. مسئولان کاری برای حفظ هنر مس نکرده‌اند، این صنف مسگرها بوده که با جان و مال خودشان پاسدار این صنعت بوده‌اند وگرنه مسئولان کاری برای آن نکرده‌اند!

رئیس اتحادیه مسگران زنجان با اشاره به حضور کمرنگ مسئولان دولتی در معرفی صنعت مس به گردشگران و مسافران نوروزی عنوان می‌کند: مسئولان نه در حوزه حمایت بیمه‌ای بلکه به لحاظ تبلیغات کاری برای مس نکرده‌اند، نمی‌دانم چرا در حمایت از برند این هنر -صنعت کاری نکرده‌ایم!

سیلمی با اشاره به تولید روزانه نزدیک به 50 تن مس در زنجان به کاهش معنادار تولیدات کارگاهی پرداخته و می‌گوید: همین الان در هر کارگاه به طور متوسط 300 قطعه تولید می‌شود، اگر حمایت باشد این میزان به یک هزار قطعه می‌رسد.

همین حالا در بازار قیمت هر کیلو مواد اولیه مس اعم از درجه 3، 2 و یک به ترتیب 420، 460 و 480 هزار تومان است. قیمت هر کیلو ظروف آماده مسی در بازار زنجان نیز 530 هزار تومان است.

البته محسن سلیمی، رئیس اتحادیه مسگران زنجان می‌گوید که درجه بندی مواد اولیه مس به دلیل ضخامت و کیفیت رویه است نه میزان ناخالصی آن، چرا که مواد مسی ناخالصی نداشته و جنس مس‌ از یک نوع ماده است.

تحریم و بروکراسی‌های اداری؛ 2 معضل اصلی برای صادرات مس!

در حال حاضر 80 درصد مس‌های مورد نیاز کشور توسط هنرمندان زنجانی تامین می‌شود. حتی طبق اظهارات حمید یکی از فعالان حوزه مس، چند وقت پیش فروشندگان تولیدات مس اصفهانی از هنرمندان زنجانی خواسته‌اند که تولیدات مس را بدون مهر و نشانی از خودشان که حاکی از تولیدات زنجان باشد، به آن‌ها عرضه کنند تا مهر اصفهان بر آثار ثبت شود اما «محسن سلیمی، رئیس اتحادیه مسگران زنجان» می‌گوید: ما مسگران زنجانی در صیانت از هنر - صنعت مس که متعلق به زنجان است هیچوقت چنین کاری را نکرده و نمی‌کنیم. درست است که مسگری در اصفهان رایج است و این هنر در یزد هم به صورت جزئی فعالیت دارد اما به لحاظ قدمت و کاربردی، این هنر متعلق به زنجانی‌هاست و لاغیر! شاید 10 درصد نیاز کشور را اصفهانی‌ها تامین کنند اما 80 درصد نیاز کشور را زنجانی‌ها تامین می‌کنند البته اگر حمایت مسئولان باشد بخش اعظمی از نیاز کشور را مسگران زنجان تامین می‌کنند.

سلیمی معتقد است: به علت فصلی بودن بازار مس در کشور (بازار مطلوب مس در ایام منتهی به نوروز)، ضروری است تا این تولیدات در خارج از کشور و در بازارهای جهانی عرضه شود تا بازار مس رونق گرفته و چراغ بسیاری از کارگاه‌ها به صورت دائمی روشن نگه داشته شود.

رئیس اتحادیه مسگران زنجان با اشاره به بروکراسی‌های اداری و سختگیری بیش از حد صدور مجوزهای مربوط به صادرات مس و البته فشارهای ناشی از تحریم به صدای زنجان می‌گوید: ما برای ماندن در این عرصه به بازار خارج نیاز داریم اما متاسفانه انتقال پول به ایران ناشی از تحریم‌ها دشوار است، از سوی دیگر پروسه اخذ مجوزهای صادراتی از ادارات مربوطه نیز طولانی است. همین امر سبب شده تا در بازارهای جهانی حضوری چشمگیر نداشته باشیم و در طول سال بخش قابل توجهی از مس‌های تولیدی در انبارها انباشته شوند یا مسگرها دست از تولید بردارند.

با وضع مالیات فعلی؛ در طول سال باید برای دولت کار کنیم و بدهکارش هم باشیم!

مسگران می‌گویند قیمت متوسط هر کیلو مواد اولیه مس 480 هزار تومان و ظروف آماده نیز در حد 530 هزار تومان است که مابه‌التفاوت آن 50 هزار تومان می‌شود.

سود مس نسبت به گردش مالی که دارد 3 الی 4 درصد است این در حالی است که ضرایب مالیاتی در نظر گرفته شده، 16 درصد است که بیش از سود حاصل از فروش تولیدات است. یعنی سالانه باید مسگران زنجانی مبلغی هم از جیب خودشان کنار بگذارند تا در قالب مالیات به دولت بپردازند.

محسن سلیمی، رئیس اتحادیه مسگران زنجان هم به صدای زنجان می‌گوید: اگر دولت نخواهد در رابطه با اخذ مالیات اصلاحاتی داشته باشد، باید مسگران برای دولت کار کنند و چیزی عایدشان نشود البته اگر با این معادله مالیاتی، بدهکار دولت نباشیم!

سلیمی ضمن ابراز امیدواری برای اتخاذ تصمیم جدید در راستای اصلاح معادله مالیاتی در سال 1402 که اعتراض اصناف را به دنبال داشته است، تاکید می‌کند: ما مسگران زنجانی به هیچ عنوان به دنبال فرار مالیاتی نیستیم اما معتقدیم باید بر اساس منطقی میزان مالیات هر فعال صنفی مشخص شود. اگر به هر دلیلی دولت نخواهد که ترتیب اثری بدهد بی‌شک اغلب کارگاه‌ها جمع‌آوری می‌شوند. با این وضعیت تصور می‌کنم بهترین کار هم همین باشد، حداقل پول‌مان را در بانک سپرده‌گذاری کرده و سودش را هم می‌گیریم.

البته رئیس اتحادیه مسگران زنجان این نکته را نیز یادآور می‌شود که در صورت عدم اصلاحات روی بخشنامه‌های مالیاتی در سال 1402، ممکن است برخی از صنوف جوازهای خود را باطل کرده و به صورت زیرزمینی فعالیت کنند. از طرفی دیگر احتمال فرصت طلبی برخی افراد نیز در این فضا بالا می‌رود و شروع به تولید اجناس بی‌کیفیت که هیچ کنترلی بر آن‌ها نیست، می‌کنند.

انتهای پیام/