پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: اخیرا انتشار آمار مرکز آمار ایران مربوط به قرارگیری زنجان در بین 10 استان مرفه کشور واکنش‌هایی را از سوی شهروندان زنجانی داشته است.

براساس اطلاعات مرکز آمار ایران ( اردیبهشت‌ماه 1402) استان‌های تهران، البرز و مرکزی مرفه‌ترین استان‌های کشور هستند.

بنا بر نتایج آمارگیری هزینه و درآمد خانوار که سالانه مرکز آمار ایران انجام می‌دهد، بیشترین هزینه سرانه خانوار‌ها در سال ۱۴۰۰ مربوط به استان تهران بوده است. بنا بر این تصویر، استان‌های مرکزی، آذربایجان غربی و زنجان که چهار سال قبل در ده‌تای اول نبوده‌اند، حالا به این لیست پیوسته‌اند؛ بنابراین به نظر می‌رسد سطح رفاه خانوار‌های آن‌ها بیشتر شده است.

از سوی دیگر، استان‌های چهارمحال‌وبختیاری، هرمزگان و خوزستان که سال ۱۳۹۶ جزء ده استان مرفه کشور محسوب می‌شده‌اند، سطح هزینه‌های خانوارهایشان با افولی همراه بوده است. تعدادی از استان‌ها هم همان‌طور که مشخص است، در داخل لیست ده‌تایی جابه‌جا شده‌اند.

**خانوارهای زنجانی در پس‌انداز کردن دچار مشکل هستند، بعد آمار مسئولان می‌گوید ما در رفاه هستیم؟

شهروندان این آمار را مغایر با واقعیت زندگی خود دانسته و معتقدند مفهوم رفاه آماری مسئولان با بطن جامعه شکاف بسیار زیادی دارد و به نظر می‌رسد این آمار به منزله فریب دادن مردم باشد!

زینب یکی از شهروندان در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه این آمار را در فضای مجازی مشاهده کرده است، اظهار می‌کند: وقتی آمار را مطالعه کردم به نظرم آمار مطلوبی نبود چرا که مسائل مالی و چالش‌های اقتصادی بطن جامعه با آمار مسئولان همخوانی ندارد!

وی با اشاره به وضعیت تورم، گرانی و بیکاری در زنجان اضافه می‌کند: مردم بیشترین هزینه در زنجان را برای اجاره واحد مسکونی و یا پس انداز برای خرید خانه در سال‌های پیش رو صرف می‌کنند. از طرفی هزینه پوشاک و درمان در زنجان بالا است. البته این را هم بگویم که خانوارهای زنجانی در پس‌انداز کردن دچار مشکل هستند، بعد آمار مسئولان می‌گوید ما در رفاه هستیم؟

**روستانشینی و حاشیه‌نشینی مردم شهرهای زنجان به معنای رفاه است؟

حسن، دیگر شهروند زنجانی با اشاره به اینکه محلی برای تفریح در زنجان وجود ندارد، بیان می‌کند: برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در زنجان به ندرت اتفاق می‌افتد.

وی با اشاره به اینکه مردم زنجان بیشترین هزینه خود را صرف تامین مواد غذایی می‌کنند؛ ادامه می‌دهد: مردم زنجان بیشتر برای امرار معاش کار می‌کنند و توان چندانی برای پس‌انداز کردن ندارند.

این شهروند زنجانی با اشاره به اینکه زنجانی‌ها توان چندانی برای انجام هزینه‌های سلامتی ندارند، اضافه می‌کند: مردم در زنجان بیشتر به صورت انقباضی زندگی می‌کنند و به رفاهی که مسئولان در آمارهایشان از آن نام می‌برند، نرسیده‌اند. در ضمن گویا فراموش کرده‌اند که دواسب، دیزج‌، سایان، پائین‌کوه برای چه جمعیتشان رو به افزایش است؟ تقریبا بیشتر مسئولان ادغان دارند که فشارهای اقتصادی سبب شد تا شهرنشینان به روستا و مناطق نزدیک شهر زنجان مهاجرت کنند! آیا واقعا این دسته از مردم از سر دلخوشی و رفاه حاضر شده‌اند از مرکز شهر زنجان به مکان دیگری که به لحاظ امکانات قابل مقایسه با زنجان نیست بروند؟

ایرج امینی، معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان نیز در خصوص آمار مرکز ایران مربوط به قرارگیری زنجان در لیست 10 استان مرفه کشور با اشاره به اینکه طرح آماری هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی از مهم‌ترین و باسابقه‌ترین طرح‌های آمارگیری است در استان‌های کشور اجرا می‌شود، اظهار می‌کند: این آمار مبنای محاسبه بسیاری از شاخص‌های اقتصاد کلان است که سابقه اجرای این طرح در استان نزدیک به ۵۰ سال است.

وی اضافه می‌کند: این طرح براساس دستورالعمل‌های بین‌المللی اجرا می‌شود و از نتایج آن در سنجش شاخص‌هایی از قبیل الگوی مصرف خانوارها، تورم، تعیین حداقل دستمزدها، تولید ‌ناخالص داخلی (GDP) توزیع درآمد و سایر شاخص‌های اقتصادی بهره‌برداری می‌شود.

امینی با اشاره به مقایسه سرانه محصول ناخالص داخلی زنجانی‌ها با متوسط کشور طبق آمار 1398(آخرین آمار منتشرشده) می‌گوید: این میزان برای زنجانی‌ها در سال ۱۳۹۸ معادل 32 میلیون تومان بوده در‌ حالی‌که میانگین کشوری این مبلغ 43 میلیون تومان بوده و به عبارتی سرانه تولید زنجانی‌ها ۷۵ درصد میانگین کشوری است.

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان با اشاره به روند تغییرات ضریب جینی (شاخصی که بیانگر توزیع درآمد یا ثروت بین مردم است) طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹ در استان این روند را نشان‌دهنده افزایش نابرابری توزیع درآمد در استان می‌داند که البته این روند همسو با روند کشور بوده است.

به گفته امینی، این شاخص در بازه زمانی یاد شده از 27 صدم به 35 صدم رسیده است.

امینی رفاه را برآیند تغییرات مثبت بسیاری از شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و غیره دانسته و اذعان می‌کند: مرفه دانستن خانوارها صرفا براساس نتایج این طرح و میزان درآمد و هزینه خانوار در طول یک‌سال را منطقی و علمی نیست.

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان با اشاره به اینکه بر اساس نتایج طرح مزبور در سال ۱۴۰۰ رتبه اول درآمد خانوارهای شهری با ۱۶۰ میلیون تومان مربوط به استان تهران است، خاطر نشان می‌کند: متوسط درآمد خانوارهای شهری استان نزدیک به 99 میلیون تومان است و استان در این شاخص رتبه 15 را در بین استان‌های کشور دارا است.

وی با اشاره به اینکه متوسط درآمد خانوارها به عنوان یکی از شاخص‌های رفاه مهم‌تر از هزینه خانوارها است، اذعان می‌کند: به دلیل اینکه خانوارها به اظهار میزان دقیق درآمد خود اقبال کمتری دارند سنجش آن از پیچدگی خاصی برخوردار است.

امینی با اشاره به اینکه در بخش هزینه‌ خانوارهای استان تهران با 138 میلیون تومان رتبه یک کشوری را دارند، اضافه می‌کند: استان کرمان با 52 میلیون تومان رتبه آخر و خانوارهای استان زنجان با 83 میلیون تومان هزینه در جایگاه 9 قرار دارند.

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با اشاره به اینکه بررسی هزینه‌های خانوار در دو بخش هزینه خوراکی‌ها و غیرخوراکی‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد، عنوان می‌کند: در بررسی رفاه خانوارها افزایش سهم غیرخوراکی‌ها درکنار بهبود سایر متغییرها می‌تواند بیانگر این موضوع باشد.

وی خاطر نشان می‌کند: در بخش هزینه خوراکی‌ خانوارهای شهری استان زنجان با 21 میلیون تومان در رتبه 22 است و استان بوشهر با 33 میلیون تومان رتبه اول را به خود اختصاص داده است برهمین اساس در بخش غیرخوراکی‌ها تهران با 109 میلیون تومان رتبه نخست، استان زنجان با 62 میلیون تومان رتبه هشتم و استان خراسان شمالی با 34 میلیون تومان در رتبه 31 قرار دارد.

امینی با اشاره به اینکه خانوارهای روستایی استان البرز با درآمد 115 میلیون تومان رتبه نخست را دارند، عنوان می‌کند: خانوارهای روستایی استان زنجان با درآمد 66 میلیون رتبه 12و استان سیستان و بلوچستان با 28 میلیون تومان رتبه 31 کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان با اشاره به اینکه در بخش هزینه خانوارهای روستایی؛ استان البرز با 84 میلیون تومان دررتبه نخست قرار دارد، اضافه می‌کند: خانوارهای روستایی استان زنجان با 56 میلیون تومان رتبه نهم کشور را دارد و استان سیستان و بلوچستان با 25 میلیون تومان در جایگاه آخر قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه در زمینه هزینه‌های خوراکی خانوارهای روستایی استان مرکزی با 30 میلیون تومان رتبه اول را دارد، خاطر نشان می‌کند: استان زنجان با 22 میلیون تومان رتبه 15کشور و استان سیستان و بلوچستان با 13 میلیون تومان رتبه 31 کشور را دارد.

امینی با اشاره به اینکه هزینه غیرخوراکی خانوارهای روستایی استان البرز با 59 میلیون در جایگاه نخست قرار دارد، اضافه می‌کند: در همین شاخص استان زنجان با34 میلیون تومان در رتبه 9 و استان سیستان و بلوچستان با 12 میلیون تومان در رتبه 31 کشور خانوار قرار دارند.

 معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان ضمن ابراز امیدواری به بهبود رفاه خانوارهای کل کشور به‌ویژه هم استانی‌های عزیز، ارتقای سطح سواد آماری را از ضروریات حکمرانی مطلوب دانست.

** «رفاه» واژه خوبی برای ارائه آمار نیست!

اما مصطفی دین محمدی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان که بارها بر لزوم شفافیت در آمارها و لزوم همخوانی آن با واقعیت‌های جامعه تاکید داشته و دارد در گفت‌و‌گو با صدای زنجان در زمینه آمار ارائه شده در مورد رفاه اظهار می‌کند: واژه رفاه واژه خوبی نیست و نباید از چنین کلمه‌ای برای آمار استفاده شود.

وی با اشاره به اینکه شرایط کشور شرایط نامطلوب و خاصی است، عنوان می‌کند: در مورد رفاه صحبت کردن در این شرایط چندان درست نیست.

**درآمد و هزینه بیشتر نشان از ثروتمندی است!

دین محمدی با اشاره به اینکه در واقع رفاه به لحاظ اقتصادی دارای تعریف مشخصی است، اضافه می‌کند: در این تعریف آمده هر کس درآمد و هزینه بیشتری داشته باشد استان ثروتمندی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان با اشاره به آمارها نمی‌توان اعتماد کرد، اضافه کرد: مبنی اگر سبد خانوار باید عدد دقیق و درستی برای رفاه نیست و نمی‌توان از آن استفاده کرد.

وی معتقد است که آمارهای این چنینی، خطای بالایی دارد و با توجه به اوضاع کشور همکاری خوب و مناسبی از سوی مردم برای رسیدن به آمار وجود ندارد.

دین محمدی با اشاره به اینکه سرانه مصرف مواد غذایی از جمله به گوشت و لبنیات و غیره آمار مستندتری هستند، عنوان می‌کند: بهتر است سرانه‌های رفاهی که شاخص قرار می‌گیرند در آمارها لحاظ شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان با اشاره به اینکه در همه زمان‌ها و شرایط نیاز به آمار وجود دارد، ادامه می‌دهد: استفاده غلط از آمارها نباید اتفاق بیفتد و باید در بسیاری از آمارها از واژه مناسب‌تری استفاده شود.

انتهای پیام/