پایگاه خبری صدای زنجان/ ایرج رفیعی: در شرایطی که برخی انتقادات نسبت به موفق نبودن طرح الگوی کشت محصول، همزمان با مشکلات گوجه‌فرنگی‌کاران زنجان وجود دارد، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان می‌گوید: اجرای الگوی کشت در استان مشکلی ندارد، عامل عدم تعادل بازار زنجان، «تولید کل کشور» است! این در حالی است که معاون اقتصادی استاندار زنجان معتقد است: اگر الگوی کشت رعایت می‌شد نباید شاهد تولید این سطح از گوجه فرنگی می‌شدیم!

داستان کشت بالای محصول گوجه‌فرنگی همه ساله تکرار می‌شود و تا به امروز حتی برنامه‌های روی کاغذ وزارت جهاد کشاورزی و به تبع آن سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان و ادارات زیرمجموعه شهرستانی نتوانسته مانع از کشت‌ بالای این محصول شود.

گزارش‌ها حاکی از انباشت بالای محصول گوجه‌فرنگی پشت درهای کارخانجات رب گوجه‌فرنگی داخل و خارج استان زنجان است.

اخیرا معاون اقتصادی استاندار زنجان در بازدید سرزده از یکی از کارخانه‌های رب گوجه فرنگی، در جمع کشاورزانی که خواستار پیگیری مشکلات در اسرع وقت بودند، حضور یافت.

الگویِ کاغذی کشت؟

ظاهرا اتحادیه‌ها و تعاونی‌های کشاورزی در کنار تنها کارخانه‌ رب گوجه‌فرنگی بخشی از تولیدات کشاورزان زنجانی را خریداری می‌کنند اما قیمت پیشنهادی آن‌ها برای خرید، انتقاد تعدادی از تولیدکنندگان را در بر داشته است.

احمد یکی از گوجه‌فرنگی‌کاران زنجانی می‌گوید: دولتی‌ها نباید انتظار داشته باشند که ما کشاورزان برای کشت محصول نظر آن‌ها را بپرسیم چرا که موقع تامین نهاده‌های کشت ان طور که مورد انتظار ماست، نهاده به قیمت مطلوب و منطقی به دست ما نمی‌رسد.

او ادامه می‌دهد: در شرایط اقتصادی، نهاده را به سختی تهیه می‌کنیم، به قیمت پائین نیز محصول را می‌فروشیم. چه کسی انتظاردارد طبق طرح پیشنهادی آن‌ها محصول در زمین‌مان بکاریم؟ 

امروزه با توجه به خشکسالی‌های پیاپی و تغییرات اقلیمی، اصلاح الگوی کشت شرط توسعه کشاورزی استان است که ضمن تامین محصولات مورد نیاز مردم، بهره‌برداران این بخش را نیز در برابر تکانه‌های اقتصادی مقاوم می‌کند.

گوجه فرنگی‌کاران می‌گویند هر ساله با مشکل عرضه محصول در بازار مواجهند و کسی نیست که بازار را در حد تعادل نگه دارد که هم تولیدکننده اصلی ضرر نبیند هم واسطه‌ای که قرار است محصول آن‌ها را در بازار مصرف، عرضه کند.

آن‌ها می‌گویند طرح الگوی مصرف که فقط معطوف به سطح زیرکشت محصول باشد و در عوض برنامه‌ای برای فروش این محصول به قیمت منطقی نباشد را نمی‌توانند بپذیرند.

 اجرای الگوی کشت در استان مشکلی ندارد، عامل عدم تعادل بازار زنجان، تولید کل کشور است!

هر چند اخبار حاکی از کشت بیش از حد محصول گوجه‌فرنگی در اراضی کشاورزی زنجان است و کشاورزان در بازار فروش این محصول با مشکل مواجهند، اما مسئولان جهاد کشاورزی استان زنجان معتقدند که میزان کشت این محصول کمتر از الگوی کشت بوده و اگر در بازار عرضه این محصول مشکلاتی وجود دارد، متاثر از تولید کل کشور و استانهای همجوار است که باعث برهم خوردن تعادل شده است.

سعید ناصروفایی، مدیر زراعت استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان،  الگوی کشت ابلاغی محصول گوجه فرنگی  استان زنجان که از سوی وزارت متبوع ابلاغ شده را به مساحت ۵۱۰۰ هکتار و با پیش بینی تولید ۳۰۰ هزارتن، اعلام می‌کند.

به گفته «ناصروفائی» امسال به دلیل بالا بودن هزینه تولید اعم از نهاده‌ها و غیره سطح زیرکشت گوجه فرنگی استان زنجان نزدیک به سطح  الگوی ابلاغی و حتی ۴۰ هکتار کمتر از آن بوده که با توجه به عدم اتمام برداشت و ادامه آن در سایر شهرستانها به غیر از طارم، پیش بینی می‌شود از این سطح در نهایت ۲۹۰ هزارتن محصول تولید شود.

«ناصر وفائی» در پاسخ به اینکه «طبق ادعای گوجه‌فرنگی‌کاران و با توجه به میزان گوجه فرنگی انباشت شده در پشت درهای کارخانه‌های فرآوری و مراکز خرید به نظر نمی‌رسد که این آمار درست باشد» به صدای زنجان می‌گوید: طبق برآوردها این عدد اعلام می‌شود شما ثابت کنید این مساحت نیست!

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با قبول «پرآب بر بودن محصول گوجه فرنگی» و «عدم ضرورت برای کشت محصولات آب بر با توجه به محدودیت منابع آبی استان زنجان» تاکید می‌کند که « در هر صورت گوجه فرنگی همچون سایر محصولات به آب احتیاج دارد و نمی‌توان منکر شد ولی  اگر طبق الگوی کشت و بر اساس برآورد سرانه نیاز جمعیت و کارخانجات کشت شود، ایرادی ندارد. در استان ما با وجود اجرای صحیح طبق الگوی کشت، ولی تولید این محصول متاثر از تولید کل کشور و استانهای همجوار است و باعث برهم خوردن تعادل می شود.»

 اگر الگوی کشت رعایت می‌شد نباید شاهد تولید این سطح از گوجه فرنگی می‌شدیم!

حسین محمدی، معاون اقتصادی استاندار زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان عنوان می‌کند: موضوع خرید گوجه‌فرنگی مشمول خرید تضمینی دولت قرار نمی‌گیرد اما پیگیری‌ها برای خرید حمایتی از این قشر از طریق اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها و کارخانجات بخش خصوصی صورت گرفته است.

محمدی با بیان اینکه تنها کارخانه رب گوجه‌فرنگی به قیمت 3 هزار و 500 تومان این محصول را از گندمکاران خریداری می‌کند به طوری که این میزان تا به امروز به 5 تن رسیده است که همچنان ادامه دارد، می‌گوید: برآورد شده است، امسال 120 تن گوجه‌فرنگی توسط این واحد خریداری شود.

هر چند برخی از مسئولان ذیربط بر مواضع خود در عدم تولید گوجه فرنگی کمتر از الگوی کشت اعلامی تاکید دارند حسین محمدی، معاون اقتصادی استاندار زنجان به کشت بیش از حد محصول حتی بالاتر از الگوی کشت اذعان دارد.

محمدی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «برخی نسبت به قیمت نهایی رب گوجه‌فرنگی که حدودا 4 برابر قیمت محصول گوجه‌فرنگی است، گلایه داشته و معتقدند قیمت خرید هر کیلو گوجه فرنگی از کشاورز حداقل باید 3 هزار و 800 تا 4 هزار تومان باشد. آیا این قیمت خرید اعلامی کارخانه‌‌ها و مراکز خرید می‌تواند حمایتی باشد؟»، با وارد دانستن این انتقاد می‌گوید: به دلیل کشت بیش از حد این محصول، قیمت گوجه فرنگی رو به پائین است. به نظرم اگر بحث الگوی کشت رعایت می‌شد نباید شاهد تولید به این سطح می‌شدیم تا به نازل‌ترین قیمت از سوی مراکز خرید، خریداری شوند.

محمدی با اشاره به «پرآب‌بر» بودن محصول گوجه‌فرنگی عنوان کرد: این مهم می‌تواند چالش‌زا باشد در نتیجه باید تدبیری اندیشیده شود که کشت و تولید محصول منجر به زیان نشود.

جای خالیِ «فرآوری»

فعالان بخش کشاورزی مشکل فعلی گوجه‌فرنگی‌کاران در بازار فروش محصولات تولیدی را «عدم رعایت الگوی کشت» و به تبع آن «تولید بیش از حد این محصول» و در نهایت «افت بیش از حد قیمت این محصول» که صدای کشاورزان را درآورده است را ندانسته و معتقدند: اگر استقرار واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی از جمله گوجه فرنگی در دستور کار باشد، دیگر نمی‌توان انگشت اتهام را به سمت عدم برنامه ریزی و نبود برنامه کارشناسی‌شده جهت اجرای الگوی کشت محصول برد.

آن‌ها امیدوارند تا جذب سرمایه‌گذار برای ایجاد و توسعه واحدهای فرآوری با بهره‌گیری از دانش به روز بازاریابی و نگاه ویژه به «تنوع» و «بازارپسندی» در دستور کار مسئولان مربوطه جهاد کشاورزی استان زنجان و مجموعه استان زنجان قرار گیرد.

حسین محمدی، معاون اقتصادی استاندار زنجان هم با وارد دانستن این موضوع با تاکید بر اینکه «در چرخه تولید باید انحصار شکیته شود و خط قرمز ما انحصار است که باید شکسته شود» به پیگیری‌های صورت گرفته برای آغاز فعالیت واحد فرآوری گوجه‌فرنگی در خرمدره اشاره می‌کند که در صورت فعالیت، گامی در راستای شکستن انحصار خواهد بود.

معاون اقتصادی استاندار زنجان بر لزوم جلب مشارکت سرمایه‌گذاران در این بخش تاکید و عنوان می‌کند: برای مدیریت الگوی کشت محصول گوجه‌فرنگی باید در کنار ترغیب کشاورز به همراهی، نسبت به ایجاد واحدهای فرآوری اقدام کنیم.