حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب (هفته دولت- شهریورماه 1399 ) فرمودند: موانع تولید را برطرف کنید، بسیاری از این موانع مانند مسئله واردات بی‌رویه، مشکلات قطعات، ناهماهنگی‌ها در بخش‌های پایین دستی در درون کشور است.

رهبر انقلاب رفع موانع تولید را از وظایف اساسی دولت برشمردند و گفتند: البته رفع برخی موانع از جمله تحریم یا ندادن پول فروش نفت ایران، تحت اختیار دولت نیست اما بسیاری از موانع درونی است و باید با جدیت آنها را رفع کرد.

«رفع پیچ و خم‌های عجیب اداری در دادن مجوز تولید» از جمله توصیه‌های رهبر انقلاب به اعضای دولت در بحث مهم رفع موانع تولید بود.

اما تعدادی از فعالان اقتصادی ماهنشان در عرصه پرورش و تولید ماهی به صدای زنجان می‌گویند: با وجود تاکیدات رهبری، آن‌ها که حدود 10 سال است پیگیر رفع موانع پیش رو برای اخذ مجوز و به دنبال آن آسان شدن مسیر برای تامین برق جهت پرورش ماهی، هنوز نتوانسته‌اند، مشکلاتشان را حل کنند.

حریم بهداشتی طبق ضوابط دامپزشکی، 100 متر است در حالی که فاصله استخرهای پرورش ماهی مذکور در حدود 20 الی 30 متر است از این رو تا به امروز دامپزشکی در قبال صدور مجوزهای موردنیاز تولیدکنندگان مقاومت کرده است ضمن اینکه در برهه ای از زمان نیز قرارگیری در منطقه حفاظت شده انگوران و مشکلات مربوط به حریم بستر رودخانه نیز در صدور مجوزهای موردنیاز تولیدکنندگان بی‌تاثیر نبوده است.

شهرستان ماهنشان به دلیل عبور رودخانه قزل اوزن و وجود چشمه‌های روان، قطب اصلی تولید ماهی قزل‌آلا در استان است.

بنا بر اعلام امور شیلات استان زنجان؛ 3 هزار و 11 نفر به صورت مستقیم در واحدهای پرورش ماهی سطح استان فعالیت می‌کنند که بخش قابل توجه آن مربوط به شهرستان ماهنشان است.

از 10 سال پیش تا به امروز موفق به اخذ مجوز جهت تامین برق موردنیاز نشده‌ایم

تولیدکنندگان می‌گویند بیش از 10 سال است برای استخرهای پرورش ماهی دومنظوره خود پیگیر اخذ مجوزند اما تا به امروز موفق به اخذ مجوز و بهره‌مندی از مزایای آن نظیر تامین برق موردنیاز نشده‌اند.

یکی از پرورش دهندگان ماهی در ماهنشان به صدای زنجان می‌گوید: کمبود نزولات جوی و به دنبال آن محدودیت استحصال آب، کشاورزان و روستاییان را ملزم به ساخت استخر هایی کرده تا آب موجود و قابل بهره برداری را در آن ذخیره کرده و بتوانند آب بیشتری را به مصرف کشاورزی برسانند. پرورش ماهی در کنار کار کشاورزی یکی از روشهای استفاده بهینه از منابع آبی است که ضمن اشتغال زایی و کمک به اقتصاد خانوار کشاورز موجب غنی سازی آب کشاورزی و افزایش محصولات زراعی و باغی خواهد شد.

احمد که از فارغ‌التحصیلان کشاورزی است؛ عنوان می‌کند: از جمله مزایای پرورش ماهی در استخرهای دو منظوره کشاورزی می توان به غنی سازی آب خروجی از استخر در جهت رفع نیازهای زیستی گیاهان اشاره کرد و نتیجه این اقدام افزایش محصولات کشاورزی با کیفیت بهتر خواهد بود. هدایت این پساب میزان مصرف کود را تا حدودی کاهش دهد که از نظر زیست محیطی نیز نکته قابل توجه ای است.

وی با اشاره به مشکلات چندین ساله پرورش دهندگان ماهی در استخرهای دومنظوره ماهنشان اضافه می‌کند: پرورش ماهی در استخرهای دو منظوره، موجب می‌شود آب خروجی از استخر، غنی شده و املاح مورد نیاز گیاه را، به صورت محلول، از طریق آوندها به گیاه برساند. نتیجه این اقدام، افزایش تولید محصولات کشاورزی با کیفیت بهتر خواهد بود، امیدوارم مسئولان ملی در راستای حمایت از تولید در اسرع وقت مشکلات پرورش دهندگان ماهی در خصوص صدور مجوز جهت بهره‌مندی از برق را مورد پیگیری قرار دهند.

یکی دیگر از تولیدکننده‌ها هم به صدای زنجان می‌گوید: فاصله استخرهای دومنظوره پرورش ماهی در حدود 20 الی 30 متر است، حتی مسئولان و کارشناسان حوزه شیلات نیز به لحاظ بهداشتی مشکلی نمی‌بینند اما اداره کل دامپزشکی استان زنجان با این موضوع مشکل دارد و معتقد است که ضوابط دامپزشکی در خصوص حرائم بهداشتی رعایت نمی‌شود.

10 سال است که تولیدکننده‌ها بین کاغذ بازی برخی از مسئولان قرار گرفته‌اند!

بهروز احمدی، نائب رئیس شورای شهرستان ماهنشان نیز در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: این شهرستان حدود 700 استخر پرورش ماهی دارد که ظرفیت مهمی برای تولید و عرضه این محصول در استان و کشور است.

نائب رئیس شورای شهرستان ماهنشان با اشاره به اهمیت استخرهای پرورش ماهی دومنظوره و لزوم تسریع در صدور مجوزها برای رونق تولید و حفظ اشتغال و افزایش آن عنوان می‌کند: «تامین برق» یکی از مشکلات تولیدکنندگان است. با وجود اخذ مجوز از سامانه صدور مجوزها توسط تولیدکننده‌ها؛ ارگان‌های ذیربط به این مجوزها ترتیب اثر نمی‌دهند و تاکید دارند که باید حرائم از سوی مرجع ذیربط تائید و روند صدور مجوز بدون مشکل باشد. مسئولان مربوطه جهاد کشاورزی استان زنجان در جریان هستند و صاحبان و فعالان استخرهای دومنظوره پروش ماهی دارای مجوزند و نیاز به مجوز جدید ندارند با این حال 10 سال است که تولیدکننده‌ها وسط کاغذ بازی برخی از مسئولان قرار گرفته‌اند! امیدواریم با رفع موانع مربوط به صدور مجوز برای استخرهای پرورش ماهی دومنظوره؛ مسیر برای بهره‌مندی از انرژی برق و تضمین امنیت تولید هموار شود.

قرارگیری بخشی از استخرهای دومنظوره پرورش ماهی

 در منطقه تحت مدیریت محیط زیست

منصور حقی‌راد، مدیر شیلات و آبزی‌پروری استان زنجان هم با اشاره به آخرین آمارها که مربوط به سال 1402 است؛ تعداد واحدهای پرورش ماهی  در شهرستان ماهنشان را 622 مورد اعلام می‌کند که مجموع تولیدات 12 هزار و 500 تن ماهی سردآبی را شامل می‌شود.

این مسئول با اشاره به ثبت 426 واحد استخر پرورش ماهی دومنظوره در ماهنشان می‌گوید که از این میزان 185 مورد دارای مجوز بوده و مابقی پیگیر اخذ مجوزند.

به گفته مدیر شیلات و آبزی‌پروری استان زنجان یکی از عوامل مربوط به مسائل «زیست محیطی» است، با توجه به اینکه بیشتر استخرها در داخل منطقه حفاظت شده «انگوران» واقع شده‌اند. پیش از سال 1395 در برنامه توسعه پنجم، اداره کل محیط زیست استان زنجان با صدور مجوز موافقت نکرده است که البته این مشکل در حال حاضر حل شده است.

حریم بستر رودخانه

ظاهرا دومین عامل نیز مربوط به «آب» بوده است، شرکت آب منطقه‌ای نیز در زمینه صدور پروانه نظرات خود را دارد. احتمالا سال 1391 آب منطقه ای حریم بستر کیفی- کمی رودخانه را افزایش داده است و این امر باعث شده تا تعدادی از استخرهای پرورش ماهی در این حریم قرار گرفته و در نهایت جزو اراضی ملی تلقی شود که اداره محیط زیست در چنین مناطقی اجازه صدور مجوز نمی‌دهد و صدور مجوز برای این دستگاه منع قانونی دارد.

حریم بهداشتی

منصور حقی‌راد، مدیر شیلات و آبزی‌پروری استان زنجان با تائید این موضوع به سومین عامل نیز که طبق اظهارات تولیدکنندگان اصلی‌ترین عامل و مانع در صدور مجوز است، اشاره کرده و به صدای زنجان می‌گوید: این عامل مربوط به حرائم بهداشتی است که بر اساس آن باید استخرهای پرورش ماهی به فاصله معقول و طبق ضوابط از یکدیگر، در محل‌های مدنظر جانمایی شده باشند. طبق دستورالعمل دامپزشکی باید فاصله استخرها 100 متر باشد چرا که استخرها برای فعالیت باید از آب کشاورزی استفاده کنند و خروجی استخرها نیز به مزارع و زمین‌های کشاورزی هدایت می‌شود در نتیجه باید حرائم رعایت شود.

مدیر شیلات و آبزی‌پروری استان زنجان می‌گوید: از این منظر مشکل چندانی وجود ندارد چرا که منبع آب و آب از یکدیگر جداست و تمامی استخرهای دومنظوره از آب چاه استفاده می‌کنند. از نظر جهاد کشاورزی اگر فاصله‌ها 20 کمتر هم باشد مشکلی وجود ندارد اما دامپزشکی این مورد را قبول ندارد. با وجود انعکاس مشکلات تولیدکنندگان به وزارتخانه و درخواست بازنگری در خصوص حرائم؛ تا به امروز نتیجه‌ای اخذ نشده است. پیش از سال 1380 برخی از مسئولان پیشنهاد تشکیل شرکت تعاونی با مدیریت یکپارچه دادند که شدنی هم نبود.

مدیر شیلات و آبزی‌پروری استان زنجان متذکر می‌شود: رئیس سازمان دامپزشکی فروردین ماه درخواست بازنگری حرائم را دادند که در صورت موافقت؛ مشکلات تولیدکنندگان حل می‌شود.

این مسئول با یادآوری حضور سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فقید در استان زنجان (دی ماه 1402) عنوان می‌کند: استخرهای پرورش ماهی دومنظوره که قبل از سال 1395 فعال شده‌اند، مشمول صدور مجوز شوند. با این دستور اغلب استخرهای دومنظوره ماهنشان شامل اخذ مجوز می‌شدند، با وجود مصوب شدن این طرح، هنوز موفق به اخذ مجوز نشده‌اند.

آب ورودی و خروجی استخرها جداست و هیچ مشکل بهداشتی ایجاد نمی‌شود

مدیر شیلات و آبزی‌پروری استان زنجان تاکید می‌کند: چون آب ورودی و خروجی جداست و منبع ها متفاوت است هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود. سازمان دامپزشکی کشور مباحث مربوط به حرائم بهداشتی را به اداره کل دامپزشکی استان زنجان محول کرد.

این مسئول با اشاره به مکاتبات صورت گرفته با فرمانداری ماهنشان در خصوص جلوگیری از هر گونه بروز مشکل مبوط به قطعی برق استخرهای پرورش ماهی که سال‌هاست به دلایل نامبرده موفق به اخذ مجوز نشده‌اند، ابراز امیدواری می‌کند تا مسئولان ملی در خصوص تغییر در اعداد ذکر شده در ضوابط دامپزشکی تحت عنوان حریم بهداشتی هر چه سریعتر اقدامات لازم را داشته باشند.

تا زمان تصویب حرائم پیشنهادی دامپزشکی توسط هیئت وزیران؛

 هیچ تغییری در حرائم مربوط به استخرهای پرورش ماهی صورت نمی‌گیرد

«محمدباقر حاج‌کاظمی» مدیرکل دامپزشکی استان زنجان نیز در این خصوص به صدای زنجان می‌گوید: بخشی به دامپزشکی مربوط است که بر اساس آخرین ضوابط دامپزشکی فاصله بین استخرهای دومنظوره پرورش ماهی باید 100 متر باشد البته طبق آنچه مسئولان سازمان متبوع اعلام کرده‌اند؛ مقرر شده تا بازنگری در خصوص فاصله بین استخرهای پرورش ماهی مذکور صورت گیرد، در هر صورت سازمان دامپزشکی کشور با تغییر در عدد مربوط به فاصله استخرها، درخواست خود را به هیئت وزیران ارجاع داده است که در حال حاضر در انتظار تصویب حرائم مدنظر دامپزشکی است، در صورت تائید؛ حرائم اعلامی ملاک عمل دامپزشکی خواهد بود. البته ما امیدوار هستیم تا مشکلات مربوط به تولیدکنندگان ماهی رفع شود تا روند تولید و پرورش ماهی به شکل قانونی صورت گیرد.

مدیرکل دامپزشکی استان زنجان با بیان اینکه از عدد اعلامی مربوط به فاصله بین استخرهای پرورش ماهی (حرائم دامپزشکی) اطلاعی ندارم، عنوان می‌کند: حدود یک ماه پیش، پشنهاد تغییر در عدد مربوط به حرائم اعلام شده است.